(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Renchen
Z Wiki.Meteoritica.pl
m |
m (→Bibliografia) |
||
(Nie pokazano 22 wersji pomiędzy niniejszymi.) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
__NOTOC__ | __NOTOC__ | ||
- | {{VerifyLevel|level= | + | {{VerifyLevel|level=1i}} |
- | {{ | + | {{InfoboxMeteorite |
+ | | nazwa = Renchen | ||
+ | | grafika = Renchen_(Heinlein_2018_abb8).jpg | ||
+ | | opis = 30 września 2018 r. Ralph Sporn i Martin Neuhofer znaleźli 4,8 g okaz meteorytu, który ugrzązł 2,5 metra nad ziemią w siatce osłaniającej plantację malin (fot. Ralph Sporn i Martin Neuhofer; źródło: Heinlein 2018) | ||
+ | | klasa = Spadek | ||
+ | | mbclass = fall | ||
+ | | metbull = 68656 | ||
+ | | lokalizacja = Niemcy, Baden-Wurttemberg | ||
+ | | położenie = 48°35'18"N, 8°00'00"E | ||
+ | | data = 10 lipca 2018 r. (wtorek) | ||
+ | | uwagi = spadek z obserwowanego bolidu EN100718 | ||
+ | | typ = chondryt zwyczajny L5-6 | ||
+ | | masa = ~999 g | ||
+ | | liczba = pięć fragmentów, największy okaz 955 g | ||
+ | | synonimy = EN100718 | ||
+ | }} | ||
+ | Spadkowy bolid z 10 lipca 2018 roku (wtorek) o 23:29:48 CEST (21:29:48 UTC). Przelot bolidu zarejestrowały kamery sieci ''European Fireball Network'' (EN). Otrzymał on oznaczenie '''EN100718 „Renchen”'''. Dwa tygodnie później znaleziono pierwszy okaz meteorytu! | ||
- | + | == Bolid EN100718 == | |
- | Bolid w maksimum jasności był [[Bolidy_(typy)|jaśniejszy od Księżyca w pełni]], jego jasność absolutna wynosiła –13,4<sup>m</sup>. Meteoroid wszedł w atmosferę pod stromym kątem około 80 stopni, jego przelot był krótki (63 km) i trwał mniej niż 4 sekundy. Prędkość wejścia była mniejsza od 20 km/s. Zapłonął ok. 80 km nad ziemią, a zgasł na wysokości tylko 18 km (''dark phase'')! Na podstawie zarejestrowanych obrazów naukowcy z Interplanetary Matter Department of the Astronomical Institute CAS w Ondřejovie wyliczyli prawdopodobny rejon spadku meteorytów. | + | Bolid w maksimum jasności był [[Bolidy_(typy)|jaśniejszy od Księżyca w pełni]], jego jasność absolutna wynosiła –13,4<sup>m</sup>. Meteoroid wszedł w atmosferę pod stromym kątem około 80 stopni, jego przelot był krótki (63 km) i trwał mniej niż 4 sekundy. Prędkość wejścia była mniejsza od 20 km/s. Zapłonął ok. 80 km nad ziemią, a zgasł na wysokości tylko 18 km (''dark phase'')! Na podstawie zarejestrowanych obrazów naukowcy z Interplanetary Matter Department of the Astronomical Institute CAS w Ondřejovie wyliczyli prawdopodobny rejon spadku meteorytów. |
- | + | == Znaleziska – meteoryt Renchen == | |
- | + | Meteoryty spadły na terenie [[Niemcy|Niemiec]] w pobliżu miejscowości '''Renchen''' w Badenii-Wirtembergii, kilka kilometrów od granicy z Francją. Znaleziono pierwsze okazy (fragmenty) o łącznej wadze ok. 1 kg. Pierwszy okaz (M1) o wadze 11,9 g znaleźli już 24 lipca Ralph Sporn i Martin Neuhofer. Ci sami poszukiwacze znaleźli 1 sierpnia największy okaz (M2) ważący 955 g! Ma on na powierzchni odsłonięte fragmenty pozbawione skorupy obtopieniowej. Trzecie znalezisko z 1 września – kilkanaście fragmentów o łącznej wadze 20,6 g – to efekt poszukiwań teamu polsko-niemieckiego: Magda Skirzewska, Łukasz Smuła (Art&Met) i Thomas Kurtz. Znalezione przez nich fragmenty pochodzą z okazu M2 i odpadły od niego już w ciemnej fazie lotu. 30 września Ralph Sporn i Martin Neuhofer znaleźli czwarty fragment (M4) o wadze 4,8 g. Jest to niezwykłe znalezisko, gdyż okaz ten nie dotarł do powierzchni gruntu, lecz ugrzązł w siatce osłaniającej sad jabłkowy (plantację malin?), 2,5 metra nad ziemią (''[[:Category:Hammer|hammer?]]'')! W połowie października znaleziono kolejny kompletny okaz (M5) o wadze powyżej 6 g. | |
- | Więcej szczegółów w relacji Pavela Spurný na portalu ''Astronomický ústav AV ČR''. | + | Pierwsze badania znalezionych okazów przeprowadzili Addi Bischoff i Markus Patzek z Institute for Planetology na uniwersytecie w Münster i sklasyfikowali je jako [[Meteoryty/Klasyfikacja|chondryt zwyczajny typu L5-6]] (brekcja). |
+ | |||
+ | 24 grudnia 2018 roku meteoryt '''Renchen''' został zarejestrowany w oficjalnej bazie {{!MBD}}. | ||
+ | |||
+ | |||
+ | Więcej szczegółów w relacji Pavela Spurný na portalu ''Astronomický ústav AV ČR'' oraz na portalu ''Karmaka Meteorites''. | ||
+ | |||
+ | |||
+ | {{Sparse-b}}Ciekawostka{{Sparse-e}}: Znalazcy masy głównej meteorytu Renchen '''Ralph Sporn''' i '''Martin Neuhofer''', mają już na swoim koncie inne znaleziska pochodzące ze spadków obserwowanych przez stacje bolidowe. W maju 2003 roku znaleźli 1635 gramowy okaz meteorytu Neuschwanstein{{MBD-record|name=Neuschwanstein}}, a w 2016 roku znaleźli masę główną meteorytu [[Stubenberg]]. Bardzo skuteczny team! | ||
+ | |||
+ | {{Sparse-b}}Ciekawostka{{Sparse-e}}: Rejon spadku meteorytu Renchen pokrywa się w części z obszarem spadku innego niemieckiego meteorytu – '''{{Link-MBD|code=18033|name=Ortenau}}''', który spadł w 1671 roku. Został on sklasyfikowany jako [[Meteoryty/Klasyfikacja|meteoryt kamienny niesklasyfikowany]] (''Stone-uncl'')<ref>podobnie jak nasz polski meteoryt [[Sagan (Dąbrowa Łużycka)]]</ref> o [[Meteoryty/TKW|TKW 4,5 kg]]. | ||
== Lokalizacja == | == Lokalizacja == | ||
Linia 17: | Linia 43: | ||
{{GEFrame-begin}} | {{GEFrame-begin}} | ||
{{GEMap | {{GEMap | ||
- | | | + | | htmlFileMap = wiki-Renchen.htm |
- | | kml2 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki- | + | | kml1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Bolidy.kml |
- | | kmlfit = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki- | + | | kml2 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Germany-MM.kml |
- | | lat = | + | | kmlfit = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Renchen-fit.kml |
- | | lon = | + | | lat = 48.5883 |
+ | | lon = 8.000 | ||
| zoom = 9 | | zoom = 9 | ||
- | | type = | + | | type = terrain |
}} | }} | ||
{{GEIcon-PointRed}} | {{GEIcon-PointRed}} | ||
- | (R) | + | (R) Renchen |
{{GEIcon-PlaceOfFall}} | {{GEIcon-PlaceOfFall}} | ||
miejsca znalezienia okazów M# | miejsca znalezienia okazów M# | ||
- | + | Trajektoria bolidu EN100718 „Renchen” | |
{{GEFrame-end}} | {{GEFrame-end}} | ||
- | Znalezione okazy (stan: '' | + | Miejsca znalezienia okazów leżą w rejonie wyznaczonym z obliczeń – kolejny sukces obserwatorów sieci ''European Fireball Network''! |
+ | |||
+ | Znalezione okazy (stan: ''5 maja 2019 r.''; źródło: [http://karmaka.de/?page_id=16261 Karmaka Meteorites]) | ||
{| {{Table data}} | {| {{Table data}} | ||
- | ! # !! waga [g] !! uwagi | + | ! # !! waga [g] !! uwagi (data znalezienia) |
|- | |- | ||
- | | M1 || 11,9 || | + | | M1 || 11,9 || pierwsze znalezisko okaz całkowity (24 lipca 2018 r.) |
|- | |- | ||
- | | M2 || 955 || masa główna | + | | M2 || 955 || masa główna (31 lipca 2018 r.) ({{Txt2Img|Renchen_(M2-cast_Dieter_Heinlein).jpg|kopia}}) |
|- | |- | ||
- | | M3 || 20, | + | | M3 || 20,57 || kilkanaście fragmentów od okazu M2 (19 fragmentów o wagach od 0,18 do 8,62 g<ref>zdjęcie okazu znajduje się na portalu Art&Met</ref> i kilka mniejszych poniżej 0,1 g) (1 września 2018 r.) |
|- | |- | ||
- | | M4 || 4,8 || okaz zawisł na siatce 2,5 m nad ziemią | + | | M4 || 4,8 || kompletny okaz zawisł na siatce 2,5 m nad ziemią (30 września 2018 r.) |
+ | |- | ||
+ | | M5 || 6,29 || okaz całkowity (13 października 2018 r.) | ||
+ | |- | ||
+ | | M6 || 228,2 || główny fragment okazu M3 znaleziony przez Thomasa Kurtza (23 lutego 2019 r.) | ||
|} | |} | ||
- | Teren spadku (elipsa spadku) jest rozległy i | + | Teren spadku (elipsa spadku) jest rozległy i nieprzeszukany całkowicie, więc [[:Category:Warto szukać|jest szansa na dalsze znaleziska]]. |
<br clear="all"/> | <br clear="all"/> | ||
+ | |||
+ | == Galerie == | ||
+ | |||
+ | <gallery caption="" widths="200px" heights="150px" perrow="2"> | ||
+ | File:Renchen_(M2-cast_Dieter_Heinlein).jpg|[[Meteoryty (kopie)|Kopia]] okazu M2 w ofercie Dietera Heinlein (w kolekcji jeszcze kopie: okazów meteorytu [[Morávka]], {{Txt2Img|Stubenberg_(M5-cast_Dieter_Heinlein).jpg|okazu M5}} meteorytu [[Stubenberg]] oraz okazu nr 2 meteorytu [[Jesenice]]) (fot. Dieter Heinlein) | ||
+ | </gallery> | ||
+ | |||
+ | <br clear="all"/> | ||
+ | |||
+ | == [[Bibliografia]] == | ||
+ | |||
+ | * Heinlein Dieter, (2018), '''Der erste Meteoritenfall in Baden-Württemberg aufgrund von Berechnungen des Europäischen Feuerkugelnetzes''', press release, 2018. Plik [http://www.meteorites.de/en/Presse%20Renchen%20final.pdf PDF]. | ||
+ | |||
+ | * Heinlein Dieter, (2018), '''Der erste [[Renchen|Meteoritenfall]] in Baden-Württemberg aufgrund von Berechnungen des Europäischen Feuerkugelnetzes''', ''METEOROS'', 10, 2018, s. 216-223. Plik [https://www.meteoros.de/fileadmin/user_upload/mitteilungsblatt/meteoros_public/Meteoros_2018_10.pdf PDF]. | ||
+ | |||
+ | * Kurtz Thomas (Kurc Tomasz), (2019), '''Spadek niemieckiego meteorytu [[Renchen]] 10.07.2018 i sukces znalezienia pięciu fragmentów po precyzyjnych obliczeniach trajektorii i żmudnych poszukiwaniach''', książka abstraktów, [[Bibliografia/Konferencje i seminaria|X Seminarium Meteorytowe]], 12-13 kwietnia, Olsztyn 2019, s. [13]. | ||
+ | |||
+ | * Markus Paul, (2018), '''EN100718 RENCHEN''', relacja. Plik [https://markuspaul.jimdo.com/app/download/9702100985/Renchen.pdf PDF]. | ||
+ | |||
+ | {{Przypisy}} | ||
+ | |||
+ | == Zobacz również == | ||
+ | |||
+ | * bolid i meteoryt [[Žďár nad Sázavou|EN091214/Žďár nad Sázavou]] | ||
+ | * bolid i meteoryt [[Stubenberg|EN060316/Stubenberg]] | ||
== Linki zewnętrzne == | == Linki zewnętrzne == | ||
+ | |||
+ | * '''Meteoritical Bulletin Database ([http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php MBD])''' – meteoryt [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=68656 Renchen] | ||
+ | * '''Encyclopedia of Meteorites ([http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/ EoM])''' – meteoryt [http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/meteorite.aspx?id=68656 Renchen] | ||
* Astronomický ústav AV ČR – Pavel Spurný: [http://www.asu.cas.cz/en/departments/interplanetary-matter-department/another-meteorite-with-a-pedigree-found-on-the-basis-of-data-taken-by-the-european-fireball-network Another meteorite with a pedigree found on the basis of data taken by the European Fireball Network (''Další meteorit s rodokmenem nalezený na základě dat pořízených Evropskou bolidovou sítí'')] | * Astronomický ústav AV ČR – Pavel Spurný: [http://www.asu.cas.cz/en/departments/interplanetary-matter-department/another-meteorite-with-a-pedigree-found-on-the-basis-of-data-taken-by-the-european-fireball-network Another meteorite with a pedigree found on the basis of data taken by the European Fireball Network (''Další meteorit s rodokmenem nalezený na základě dat pořízených Evropskou bolidovou sítí'')] | ||
* Česká astronomická společnost – [https://www.astro.cz/tagy/en100718.html Další meteorit s rodokmenem nalezený na základě dat pořízených Evropskou bolidovou sítí] | * Česká astronomická společnost – [https://www.astro.cz/tagy/en100718.html Další meteorit s rodokmenem nalezený na základě dat pořízených Evropskou bolidovou sítí] | ||
+ | |||
+ | * Karmaka Meteorites – [http://karmaka.de/?page_id=16261 Renchen (prov.) Meteorite fall (~ 999.49 g, L5-6, S4, W0) on 10 July 2018 at 23:29:48-52 CEST (21:29:48-52 UTC) near Renchen, Ortenau district, Baden-Württemberg, Germany] | ||
* woreczko.pl – [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-StrewnField.htm Elipsa rozrzutu (''Strewn field, strewnfield, distribution ellipse'')] {{SeparatorBull}} [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-FireballNetwork.htm Sieci bolidowe (''Fireball network'')] | * woreczko.pl – [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-StrewnField.htm Elipsa rozrzutu (''Strewn field, strewnfield, distribution ellipse'')] {{SeparatorBull}} [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-FireballNetwork.htm Sieci bolidowe (''Fireball network'')] | ||
- | [[Category: | + | * Art&Met – [http://artmet-meteoryty.pl/en/kategoria_hunting-a-new-fall---renchen-01-a-866g Renchen 01 (A) - 8,66g] |
+ | |||
+ | [[Category:Poza granicami Polski]] | ||
+ | [[Category:Niemcy]] | ||
[[Category:Bolidy]] | [[Category:Bolidy]] | ||
+ | [[Category:Hammer]] | ||
[[Category:Warto szukać]] | [[Category:Warto szukać]] |
Aktualna wersja na dzień 18:50, 2 kwi 2024
Renchen → | |
30 września 2018 r. Ralph Sporn i Martin Neuhofer znaleźli 4,8 g okaz meteorytu, który ugrzązł 2,5 metra nad ziemią w siatce osłaniającej plantację malin (fot. Ralph Sporn i Martin Neuhofer; źródło: Heinlein 2018)
| |
Spadek | |
Lokalizacja | Niemcy, Baden-Wurttemberg |
Położenie[1] | 48°35'18"N, 8°00'00"E |
Data | 10 lipca 2018 r. (wtorek) |
Uwagi | spadek z obserwowanego bolidu EN100718 |
Charakterystyka | |
Typ | chondryt zwyczajny L5-6 |
Masa | ~999 g |
Liczba okazów | pięć fragmentów, największy okaz 955 g |
Meteoritical Bulletin Database | |
Synonimy → | |
EN100718 |
Spadkowy bolid z 10 lipca 2018 roku (wtorek) o 23:29:48 CEST (21:29:48 UTC). Przelot bolidu zarejestrowały kamery sieci European Fireball Network (EN). Otrzymał on oznaczenie EN100718 „Renchen”. Dwa tygodnie później znaleziono pierwszy okaz meteorytu!
Bolid EN100718
Bolid w maksimum jasności był jaśniejszy od Księżyca w pełni, jego jasność absolutna wynosiła –13,4m. Meteoroid wszedł w atmosferę pod stromym kątem około 80 stopni, jego przelot był krótki (63 km) i trwał mniej niż 4 sekundy. Prędkość wejścia była mniejsza od 20 km/s. Zapłonął ok. 80 km nad ziemią, a zgasł na wysokości tylko 18 km (dark phase)! Na podstawie zarejestrowanych obrazów naukowcy z Interplanetary Matter Department of the Astronomical Institute CAS w Ondřejovie wyliczyli prawdopodobny rejon spadku meteorytów.
Znaleziska – meteoryt Renchen
Meteoryty spadły na terenie Niemiec w pobliżu miejscowości Renchen w Badenii-Wirtembergii, kilka kilometrów od granicy z Francją. Znaleziono pierwsze okazy (fragmenty) o łącznej wadze ok. 1 kg. Pierwszy okaz (M1) o wadze 11,9 g znaleźli już 24 lipca Ralph Sporn i Martin Neuhofer. Ci sami poszukiwacze znaleźli 1 sierpnia największy okaz (M2) ważący 955 g! Ma on na powierzchni odsłonięte fragmenty pozbawione skorupy obtopieniowej. Trzecie znalezisko z 1 września – kilkanaście fragmentów o łącznej wadze 20,6 g – to efekt poszukiwań teamu polsko-niemieckiego: Magda Skirzewska, Łukasz Smuła (Art&Met) i Thomas Kurtz. Znalezione przez nich fragmenty pochodzą z okazu M2 i odpadły od niego już w ciemnej fazie lotu. 30 września Ralph Sporn i Martin Neuhofer znaleźli czwarty fragment (M4) o wadze 4,8 g. Jest to niezwykłe znalezisko, gdyż okaz ten nie dotarł do powierzchni gruntu, lecz ugrzązł w siatce osłaniającej sad jabłkowy (plantację malin?), 2,5 metra nad ziemią (hammer?)! W połowie października znaleziono kolejny kompletny okaz (M5) o wadze powyżej 6 g.
Pierwsze badania znalezionych okazów przeprowadzili Addi Bischoff i Markus Patzek z Institute for Planetology na uniwersytecie w Münster i sklasyfikowali je jako chondryt zwyczajny typu L5-6 (brekcja).
24 grudnia 2018 roku meteoryt Renchen został zarejestrowany w oficjalnej bazie Meteoritical Bulletin Database.
Więcej szczegółów w relacji Pavela Spurný na portalu Astronomický ústav AV ČR oraz na portalu Karmaka Meteorites.
Ciekawostka: Znalazcy masy głównej meteorytu Renchen Ralph Sporn i Martin Neuhofer, mają już na swoim koncie inne znaleziska pochodzące ze spadków obserwowanych przez stacje bolidowe. W maju 2003 roku znaleźli 1635 gramowy okaz meteorytu Neuschwanstein[2], a w 2016 roku znaleźli masę główną meteorytu Stubenberg. Bardzo skuteczny team!
Ciekawostka: Rejon spadku meteorytu Renchen pokrywa się w części z obszarem spadku innego niemieckiego meteorytu – Ortenau, który spadł w 1671 roku. Został on sklasyfikowany jako meteoryt kamienny niesklasyfikowany (Stone-uncl)[3] o TKW 4,5 kg.
Lokalizacja
(R) Renchen
miejsca znalezienia okazów M#
Trajektoria bolidu EN100718 „Renchen”
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Miejsca znalezienia okazów leżą w rejonie wyznaczonym z obliczeń – kolejny sukces obserwatorów sieci European Fireball Network!
Znalezione okazy (stan: 5 maja 2019 r.; źródło: Karmaka Meteorites)
# | waga [g] | uwagi (data znalezienia) |
---|---|---|
M1 | 11,9 | pierwsze znalezisko okaz całkowity (24 lipca 2018 r.) |
M2 | 955 | masa główna (31 lipca 2018 r.) (kopia) |
M3 | 20,57 | kilkanaście fragmentów od okazu M2 (19 fragmentów o wagach od 0,18 do 8,62 g[4] i kilka mniejszych poniżej 0,1 g) (1 września 2018 r.) |
M4 | 4,8 | kompletny okaz zawisł na siatce 2,5 m nad ziemią (30 września 2018 r.) |
M5 | 6,29 | okaz całkowity (13 października 2018 r.) |
M6 | 228,2 | główny fragment okazu M3 znaleziony przez Thomasa Kurtza (23 lutego 2019 r.) |
Teren spadku (elipsa spadku) jest rozległy i nieprzeszukany całkowicie, więc jest szansa na dalsze znaleziska.
Galerie
Kopia okazu M2 w ofercie Dietera Heinlein (w kolekcji jeszcze kopie: okazów meteorytu Morávka, okazu M5 meteorytu Stubenberg oraz okazu nr 2 meteorytu Jesenice) (fot. Dieter Heinlein) |
Bibliografia
- Heinlein Dieter, (2018), Der erste Meteoritenfall in Baden-Württemberg aufgrund von Berechnungen des Europäischen Feuerkugelnetzes, press release, 2018. Plik PDF.
- Heinlein Dieter, (2018), Der erste Meteoritenfall in Baden-Württemberg aufgrund von Berechnungen des Europäischen Feuerkugelnetzes, METEOROS, 10, 2018, s. 216-223. Plik PDF.
- Kurtz Thomas (Kurc Tomasz), (2019), Spadek niemieckiego meteorytu Renchen 10.07.2018 i sukces znalezienia pięciu fragmentów po precyzyjnych obliczeniach trajektorii i żmudnych poszukiwaniach, książka abstraktów, X Seminarium Meteorytowe, 12-13 kwietnia, Olsztyn 2019, s. [13].
- Markus Paul, (2018), EN100718 RENCHEN, relacja. Plik PDF.
Przypisy
Zobacz również
- bolid i meteoryt EN091214/Žďár nad Sázavou
- bolid i meteoryt EN060316/Stubenberg
Linki zewnętrzne
- Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Renchen
- Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Renchen
- Astronomický ústav AV ČR – Pavel Spurný: Another meteorite with a pedigree found on the basis of data taken by the European Fireball Network (Další meteorit s rodokmenem nalezený na základě dat pořízených Evropskou bolidovou sítí)
- Česká astronomická společnost – Další meteorit s rodokmenem nalezený na základě dat pořízených Evropskou bolidovou sítí
- Karmaka Meteorites – Renchen (prov.) Meteorite fall (~ 999.49 g, L5-6, S4, W0) on 10 July 2018 at 23:29:48-52 CEST (21:29:48-52 UTC) near Renchen, Ortenau district, Baden-Württemberg, Germany
- woreczko.pl – Elipsa rozrzutu (Strewn field, strewnfield, distribution ellipse) ● Sieci bolidowe (Fireball network)
- Art&Met – Renchen 01 (A) - 8,66g