Mocs

	Mocs →
	Największy okaz meteorytu Mocs i meteoryt Pleşcoi; zbiory muzeum w Cluj-Napoca (fot. Dan Uza)
	Spadek
Lokalizacja	Cluj, Rumunia
Położenie	46°48'N, 24°02'E
Data	3 lutego 1882 roku, 16:00 (piątek)
	Charakterystyka
Typ	chondryt zwyczajny L5-6
Masa	300 kg, największy okaz 35,7 kg
Liczba okazów	~3000 okazów, deszcz meteorytów
Cechy	stopień szokowy S3-5
	Meteoritical Bulletin Database
	Synonimy →
	w NHM Cat: Bare, Gjilatelke, Gyulateke, Gyulatelke, Keszu, Klausemburg, Klausenburg, Kyolos, Marokháza, Mociu, Modok, Olah Gyéres, Palatka, Vajda-Kamaras, Visa; w MetBase: Marokhaza, Moci; po rumuńsku: Mociu; po węgiersku: Mócsi

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)

Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

Aktualna wersja na dzień 21:46, 25 sie 2024

1i

Rumuński „Pułtusk”

Spadek deszczu meteorytów 3 lutego 1882 roku (piątek) w okolicy miejscowości Mociu (dawniej Mocs) w Rumunii (chondryt zwyczajny L5-6^[5], TKW 300 kg).

Jasną kulę ognia zaobserwowano początkowo powyżej krainy Hont vármegye na północ od Budapesztu. Zmierzała ona w kierunku południowo-wschodnim nad Transylwanię. Spadkowi meteorytów towarzyszyły trzy silne detonacje i dźwięki podobne do grzechotania i bzyczenia. Na północny-zachód od rumuńskiego miasta Mocs (obecnie Mociu) i w samym mieście spadł deszcz meteorytów. Na silnie wydłużonym obszarze (elipsie spadku) rozciągającym się z NW na SE o powierzchni około 60 km² zebrano po spadku około 3000 okazów meteorytów. Największy znaleziono w Mocs i ważył 35,7 kg^[1]. Rozkład wielkości okazów odpowiada prostemu modelowi fragmentacji i dystrybucji mas. Opis okoliczności spadku, wagi i cechy znalezionych okazów oraz ich ilość i lokalizację opisał Koch w swoich artykułach (Koch 1882, 188b, 1882c, 1883).

Był to jeden z najliczniejszych deszczy meteorytów w Europie. Wielkość obszaru spadku meteorytów Mocs jest porównywalna z elipsą spadku meteorytu Pułtusk.

Brak informacji o ewentualnych późniejszych znaleziskach okazów z tego spadku.

Ciekawostka: W 2018 roku gmina Mociu zmieniła swój herb, znajduje się na nim m.in. stylizowany meteoryt na granatowym tle, co nawiązuje do spadku deszczu meteorytów w 1882 roku w okolicy wsi Mocs.

Kolekcje

Okazy i fragmenty meteorytu Mocs w największych kolekcjach:

Zbiór	waga okazów (Koblitz MetBase)	uwagi
Vienna, Naturhist. Mus.	118 kg	około 1600 okazów^[7]
Cluj, Min. Mus. Univ.^[8]	37,0 kg	w tym okaz ~35,7 kg^[1]
Budapest, Nat. Mus.	16,1 kg^[9]
London, Nat. Hist. Mus.	14,8 kg
Washington, Natl. Mus. Nat. Hist.	7 kg	wg katalogu online muzeum największe fragmenty: 735, 681,4, 291,8, 182,15, 159,1 g; na stronie znajdują się również zdjęcia płytki cienkiej (thin section)
Budapest, Eötvös Lorand Univ.	6448 g
Chicago, Field Mus. Nat. Hist.	6066 g
Paris, Mus. d'Hist. Nat.	3,33 kg
(…)
Moscow, Acad. Sci.	1466 g	m.in. fragment 1031 g i orientowany okaz 245,2 g (Явнель 1986)
Prague, Nat. Mus.	616 g
Warsaw, Geol. Inst., Polish Acad. Sci.^[10]	212 g	213,37 cs (Pilski 2001; w zbiorach Muzeum Geologicznego PAN w Krakowie)
Calcutta, Mus. Geol. Surv. India	113 g	112,69 g (Sen Gupta et al. 1982)
Wroclaw, Dept. Min. Petrol., Univ.	22 g	21,5 g (hs) (Pilski 2001)

W polskich prywatnych kolekcjach znajdują się tylko małe fragmenty tego meteorytu.

Znany handlarz meteorytów F. Krantz^[11] miał w swojej ofercie wiele okazów tego meteorytu. Na przykład okazy z dobrze zachowaną skorupą (schön umrindet) o masach 89,0, 80,5, 22,2 i 20,8 g oferował w cenach, odpowiednio: 35, 32, 9 i 8 ℳ (Mark)!^[12]

Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl

(B) Baré, (G) Gyulatelka, (K) Keszü, (M) Marokháza, Mocs, (P) Palatka, (O) Oláh Gyéres, (V) Visa, Vajda Kamarás

Muzeum w Cluj-Napoca

Schematyczny rejon spadku

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Obecnie rumuńska miejscowość Mocs nazywa się Mociu.

Bolid leciał od północnego zachodu na południowy wschód.

Mapa rejonu spadku meteorytu Mocs (źródło: Koch 1882)

Spadło (zebrano) około 3000 okazów na obszarze o eliptycznym kształcie, rozmiarze ~4×15 km (3×20 km wg Koch 1883) i powierzchni około 60 km².

Wielkość zbieranych kamieni rosła od strony NW obszaru w kierunku SE. Najmniejsze okazy znaleziono w okolicach Gyulatelka (obecnie Coasta), Visa (Vişea) i Marokháza (Tăuşeni); średnie: Baré (Bărăi), Vajda Kamarás (Vaida-Cămăraş) i Palatka (Pălatca); największe: Oláh Gyéres (Ghirişu Român), Keszü (Chesău) i Mocs (obecnie Mociu). Natomiast największy okaz o wadze około 35,7 kg^[1] spadł w samym Mocs (Koch 1882, 1882b, 1882c, 1883).

Największe okazy (Koch 1883):

Lokalizacja	waga [kg]
Mocs Oláh Gyéres-Mocs Oláh Gyéres Palatka Keszü Vajda Kamarás Keszü-Palatka	35,7 8,5 8,37, 6,06, 5,6 8,15 4,6 3,194, 2,15 2,7, 2,13

Rozkład okazów (Koch 1882c; w wykazie 911 okazów o łącznej wadze 174,115 kg):

Rejon	liczba okazów	sumaryczna waga [kg]
Gyulatelka–Visa–Marokháza Baré–V.-Kamarás–Palatka Oláh Gyéres–Keszü–Mocs Mocs	600 300 10 1	24,0 70,0 44,0 35,7

Wykaz znalezionych okazów (Koch 1882b)

Wykaz, gdzie trafiły znalezione okazy (Koch 1883)

Nie znaleziono informacji o ewentualnych późniejszych znaleziskach okazów z tego spadku, ale szukać chyba warto.

Mapy

Mapa rejonu spadku meteorytu Mocs (źródło: Koch 1882b)

Mapa terenu spadku. Miejscowości: Mócs, Baré, Bogács, Bonczhida, Gyulatelke, Keszü, Marokháza, Oláh Gyéres, Palatka, Vajda Kamarás, Visa. Mapa II. vojenské mapování - Františkovo (1836-1852; skala 1:28800) (źródło: Mapire)

Okolice miejscowości Mocs (źródło: Mapy austro-węgierskie, 1880-1912)

Mocs/Galerie

Okazy meteorytu Mocs w światowych kolekcjach

Zbiory Muzeum Historii Naturalnej w Budapeszcie. Masa główna chondrytu zwyczajnego H5 Gross-Divina. Po lewej stronie dwa okazy meteorytu Mocs (8,465 i 2,235 kg), w prawym dolnym rogu meteoryt Ofehértó (fot. Wadi & Jan Woreczko)	Okaz meteorytu Mocs (213,37 g) ze zbiorów Muzeum Geologicznego PAN w Krakowie (fot. Szymon Kozłowski)	Okaz meteorytu Mocs (112,69 g, najdłuższy rozmiar 5 cm) z kolekcji Geological Survey of India, Calcutta; dobrze widoczne charakterystyczne delikatne spękania skorupy (ang. contraction cracks)
Orientowany 245,2 g okaz w zbiorach Muzeum Fersmana w Moskwie (fot. Jan Woreczko)	Okaz meteorytu ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Pradze (fot. Tomasz Jakubowski)	Okaz meteorytu Mocs ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu (fot. © NHM, Ludovic Ferrière, za zgodą); czarna skorupa obtopieniowa i lekko zwietrzałe wnętrze okazu (Brandstätter 2013)
Fragment meteorytu Mocs (241,9 g) ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu (fot. Tomasz Jakubowski)	Brandstätter (2011): „Fot. 9. Gablota z otwartymi szufladami ukazującymi część kolekcji okazów Mocs. W sumie wiedeński zbiór zawiera ponad 1500 pojedynczych kamieni o wielkości od kilku kilogramów do około grama”	Niezwykły okaz (9 g) z metalową żyłą biegnącą poprzez skorupę obtopieniową. Okazowi towarzyszą trzy etykiety. Większa żółta to stara etykieta z Uniwersytetu Masaryka, która pasuje do papierowej etykietki przymocowanej do kamienia. Druga etykieta z nazistowskim stemplem to wyprodukowana w Niemczech etykieta z Uniwersytetu Masaryka w czasie II wojny światowej. Mniejsza kaligrafowana etykieta jest nieznana, ale prawdopodobnie z końca XIX wieku (kolekcja: Jarkko Kettunen)

Połówka okazu (90,60 g) meteorytu w kolekcji Matteo Nahabed Chinellato (za zgodą; okaz pochodzi z kolekcji Natural History Museum of Milan (Museo Civico di Storia Naturale di Milano))

Okazy meteorytu Mocs (źródło: Tschermak 1882)

Plansza I

Plansza II

Opis plansz

Więcej → Mocs/Galerie

Bibliografia

+Bedelean Ioan, Ghergari Lucreaţia, Mârza I., Moţiu A., Mureşan I., Târlea Iulia, (1979), The catalogue of the meteoritic matters collection from the Mineralogical Museum of the University Cluj-Napoca, Studia Universitatis Babeș-Bolyai Seria geologia-geographia, XXIV(2), 1979, s. 3-23.

Bielz Eduard Albert, (1882), Der Meteorsteinfall von Mocs, in der Mezöség Siebenbürgens, Verhandlungen und Mitteilungen des Siebenbürgischen Vereins für Naturwissenschaften zu Hermannstadt, 32, 1882, s. 126-147. Plik PDF; plik DjVu.

Brandstätter Franz, (2011), Zbiór meteorytów Naturhistorisches Museum w Wiedniu, Meteoryt, 3, 2011, s. 16-21.^[13] Plik PDF.

Brandstätter Franz, Ferrière Ludovic, Köberl Christian, (2013), Meteorites: Witnesses of the Origin of the Solar System (Meteoriten: Zeitzeugen der Entstehung des Sonnensystems), Edition Lammerhuber, 2013, ss. 272, (s. 74-75, 104, 206-207, 211).^[14] ISBN 978-3901753435.

+Brassói Fuchs Herman, (1980), Százéves a mócsi meteorit, Földtani tudománytörténeti évkönyv a Magyarhoni Földtani Társulat Tudománytörténeti Szakcsoportjának időszakos kiadványa, 9, 1980, s. 263-272. Plik PDF.

Brezina Aristides, (1894), Die Gestaltung der Meteoriten (Vortrag, gehalten den 17. Januar 1894) (Mit 32 Abbildungen im Texte), Schriften des Vereins zur Verbreitung naturwissenschaftlicher Kenntnisse, 34, 1894, s. 251-274, (s. 258-261) (ilustracje).^[15] Plik PDF.

Döll Eduard, (1882), Die Meteorsteine von Mócs. Bemerkungen über die rundlichen Vertiefungen, die Gestalt und Rotation der Meteoriten und eine Fallzone derselben (Mit 4 Lichtdruck-Tafeln (Nr. V-VIII.), Jahrbuch der Kaiserlich-Königlichen Geologischen Reichsanstalt, 32, 1882, s. 421-434 (ilustracje).^[16] Plik DjVu.

Döll Eduard, (1882), Ueber die Form und Oberfläche der Meteorsteine von Mocs und eine merkwürdige Fallzone, in welche dieser Fall gehört, Verhandlungen der Kaiserlich-Königlichen Geologischen Reichsanstalt, Jahrgang 1882, nr 9, s. 159-160. Plik DjVu; plik PDF.

Döll Eduard, (1883), Der Meteorsteinfall von Mocs in Siebenbürgen, Monatsblätter des Wissenschaftlichen Club in Wien, 1883, s. 52-54. Plik DjVu
Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
.

Döll Eduard, (1888), Zwei neue Kriterien für die Orientirung der Meteoriten (Mit vier Lichtdrucktafeln (Nr. VI-IX), Jahrbuch der Kaiserlich-Königlichen Geologischen Reichsanstalt, 37 (1887), 1888, s. 193-206 (ilustracje).^[17] Plik DjVu.

Goldschmidt Victor Moritz, (1895), Ueber Wustensteine und Meteoriten (Hierzu Taf. III u. IV.), Tschermaks Mineralogische und Petrographische Mitteilungen, 14, 1895, s. 131-142 (ilustracje).^[18]^[19] Plik iDjVu.

Grady Monica M., (2000), Catalogue of Meteorites. 5th Ed., Natural History Museum, Cambridge University Press, London, UK, 2000, (s. 336). ISBN 978-0521663038. Plik NHM Data Portal; plik PDF.

Hauer Franz Ritter von, (1882), Meteorsteinfall bei Klausenburg, Verhandlungen der Kaiserlich-Königlichen Geologischen Reichsanstalt, Jahrgang 1882, s. 77-78. Plik PDF.

Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.

Koch Antal, (1882), Bericht über den am 3. Februar d. J. stattgefundenen Meteorsteinfall von Mocs in Siebenbürgen, Sitzungsberichte der mathematisch-naturwissenschaftliche Classe der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften, 85, Abt. 1, 1882, s. 116-132.^[20] Plik DjVu.

Koch Antal, (1882b), Jelentés az 1882. febr. 3-iki mócsi meteorkőhullásról, Orvos-Természettudományi Értesítő II. Természettudományi Szak, 7, 1882, s. 89-104.^[21] Plik PDF.

Koch Antal, (1882c), Pótjelentés a folyó év febr. 3-ki mócsi meteorkő-hullásról, Orvos-Természettudományi Értesítő II. Természettudományi Szak, 7, 1882, s. 137-146. Plik PDF.

Koch Antal, (1882d), Mittheilung über den am 3. Februar 1882 bei Mócs unweit Klausenburg stattgefundenen Meteoritenfall, Anzeiger der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe, 19, nr VI, 1882, s. 52-53. Plik DjVu.

+Koch Ferenc^[22], (1882), Chemische Zusammensetzung des bei Mocs am 3. February 1882, gefallenen Meteorsteines, Mathematische und naturwissenschaftliche Berichte aus Ungarn, 1, 1882, s. 345-346.

Koch Antal, (1883), Ergänzender Bericht über den Meteoritenfall bei Mocs in Siebenburgen am 3. Februar 1882, Tschermaks Mineralogische und Petrographische Mitteilungen, 5, 1883, s. 234-244.^[23] Plik iDjVu.

+Lüttge-Pop Dana, Răzvan Andrei A., Har Nicolae, (2013), Historical Romanian meteorites: emendations of official catalogue records, Studia UBB Geologia, 58(2), 2013, s. 41-45, (s. 42).^[24] Plik doi.

Łaptaś Andrzej, Ćwiżewicz Małgorzata, (1998), Meteoryty w zbiorach Muzeum Geologicznego w Krakowie, Muzeum Geologiczne ING PAN, Kraków 1998, ss. 34, (s. 20). ISBN 83-909970-1-0.

Niessl Gustav von, (1884), Über die astronomischen Verhältnisse bei dem Meteoritenfalle von Mócs in Siebenbürgen am 3. Februar 1882, Sitzungsberichte der mathematisch-naturwissenschaftliche Classe der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften, 89, Abt. 2, 1884, s. 283-293. Plik PDF.

Pilski Andrzej S., (2001), Meteoryty w zbiorach polskich, Olsztyn 2001.^[25]

Tokody László, Dudichné Vendl Mária, (1951), Magyarország meteoritgyűjteményei (Meteorite collections in Hungary), Akadémiai Kiadó, Budapest 1951, ss. 102. Plik ~~GIF~~.

Török József, (1882b), A Magyar Birodalom meteoritjei (II. rész), Természettudományi Közlöny, XIV (160), 1882, s. 497-514. Plik PDF.

Tschermak Gustav, (1882), Über die Meteoriten von Mocs (Mit 2 Tafeln.), Sitzungsberichte der mathematisch-naturwissenschaftliche Classe der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften, 85, 1882, s. 195-209.^[26] Plik DjVu.

Przypisy

^ ^a ^b ^c ^d ^e największy okaz ważył 35,7 kg według Koch (1882b, 1882c, 1883) i informacji na stronie muzeum mineralogicznego w Cluj-Napoca; wg Koblitz MetBase największy okaz ważył 56 kg, błąd ten powstał z błędnej interpretacji wykazu meteorytów zamieszczonego u Kocha, w rzeczywistości 56 kg to sumaryczna waga 112 okazów w jego zestawienia (Koch 1882b, 1882c)
^ spadek meteorytu Pleşcoi 12 czerwca 2008 roku w Rumunii; chondryt zwyczajny L5-6, TKW 6,913 kg (jeden okaz)
^ ^a ^b Cluj – obecnie Kluż-Napoka (rum. Cluj-Napoca), dawniej niem. Klausenburg‎
^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
^ ^a ^b dawniej L6 (Grady 2000)
^ Lüttge-Pop et al. (2013)
^ Brandstätter (2013); tam też fotografia „elipsy spadku” zaaranżowana z kilkudziesięciu okazów!
^ Muzeum Mineralogiczne Uniwersytetu Babeș-Bolyai w Cluj-Napoca; tam też fotografia największego okazu
^ Tokody (1951)
^ okaz ten znajduje się w zbiorach Muzeum Geologicznego PAN w Krakowie (Łaptaś 1998, Pilski 2001)
^ A. i F. Krantz – istniejąca od 1833 firma handlująca minerałami i meteorytami; założył ją we Freibergu August Krantz, później działalność kontynuował jego bratanek Fritz (Friedrich) Krantz; do dziś wiele okazów meteorytów w różnych kolekcjach ma etykiety podpisane, np. Dr. F. Krantz, Rheinisches Mineralien-Contor Bonn; pod koniec XIX wieku kolekcja Krantza zawierała wg Wülfing (1897) meteoryty z 54 różnych lokalizacji o łącznej wadze 72 kg; firma istnieje do dziś; patrz → Krantz Rheinisches Mineralien-Contor
^ patrz → Rheinisches Mineralien-Kontor Dr. F. Krantz :: Bonn, Meteoriten-Verzeichnis (…)
^ historia kolekcji meteorytów Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu
^ bogato ilustrowany album poświęcony kolekcji meteorytów w Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu
^ zawiera 32 litografie okazów meteorytów: Bella Roca, Babb's Mill (Blake's Iron), Cabin Creek, Glorieta Mountain, Goalpara, Hessle, Hex River Mountains, Ilimaes (iron), Kokstad, Mocs, Puquios, Pultusk (Pułtusk), Sarepta, Stannern, Tucson (syn. Santa Rita)
^ zawiera cztery plansze z fotografiami okazów meteorytu Mocs;
wg informacji zawartej na stronach Muzeum Mineralogicznego w Strasburgu, do celów edukacyjnych, do publikacji dołączona była drewniana skrzynka zawierająca 10 kopii (modeli) meteorytu Mocs
^ zawiera cztery plansze z fotografiami orientowanych okazów meteorytu Mocs
^ plansze z okazami meteorytów: Mocs, Knyahinya, Krähenberg i Stannern
^ spadek meteorytu Krähenberg 5 maja 1869 roku w Niemczech; chondryt zwyczajny LL5, TKW 16,5 kg (okaz silnie orientowany)
^ z mapą rejonu spadku
^ zawiera wykaz znalezionych okazów i mapę rejonu spadku
^ Koch Ferenc (1853-1943) był chemikiem, bratem Antala Kocha, „głównego” badacza spadku meteorytu Mocs (inf. Jadwiga Biała)
^ zawiera zestawienie znalezionych okazów
^ korekty oficjalnych zapisów katalogowych dotyczących meteorytów rumuńskich, m.in.: Kakowa, Mezö-Madaras, Mocs, Ohaba, Tauti
^ bardziej aktualna internetowa wersja katalogu znajduje się na stronach Polskiego Towarzystwa Meteorytowego – katalog PTMet; tam objaśnienie stosowanych skrótów (cs – complete specimen, hs – half specimen, ep – end piece, fc – fragment with crust, f – fragment, sc – slice with crust, s – slice, …); więcej → woreczko.pl – Oznaczenia okazów – skróty
^ dodatkowo dwie plansze: Taf. I i Taf. II

Zobacz również

meteoryt Siewierz
meteoryt Sopot

Linki zewnętrzne

Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Mocs
Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Mocs

Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu (Natural History Museum Vienna; Vienna, Naturhist. Mus.) – Naturhistorisches Museum Wien ● Die Meteoritensammlung ● Mineralogy & Petrography ● [katalogi → Partsch (1843); Brezina (1885); Brezina (1895); Brezina (1896); Berwerth (1903)]
Muzeum Mineralogiczne Uniwersytetu Babeș-Bolyai w Cluj-Napoca, Rumunia (Museum of Mineralogy, Babeș-Bolyai University, Cluj-Napoca; Cluj, Min. Mus. Univ.) – Muzeul de Mineralogie Universitatea Babeș-Bolyai din Cluj ● Colectia de meteoriti ● fotogaleria: Dan Uza ● [katalogi → Koch (1885); Bedelean (1979)]
Muzeum Historii Naturalnej w Budapeszcie (Hungarian Natural History Museum, Budapest; Budapest, Nat. Mus.) – Magyar Természettudományi Múzeum Budapest ● ~~Katalog Tokody (1951) ● Meteorites in the Carpatian Basin (english); Kárpát-medencei meteoritok (hungarian)~~ ● [katalog → Ravasz (1969)]
Vernadsky Institute of Geochemistry and Analytical Chemistry of Russian Academу of Sciences (The Laboratory of Meteoritics; Moscow, Vernadsky Inst. Geochem.) – Институт геохимии и аналитической химии им. В.И. Вернадского Российской академии наук (Лаборатория метеоритики), ГЕОХИ РАН ● Mocs ● [katalog → Явнель (1986)]
Muzeum Historii Naturalnej w Pradze (Prague Natural History Museum; Prague, Nat. Mus.) – Národí Muzeum Praha ● Sbírka meteoritů a Sbírka přírodních skel - tektitů ● Muzeum 3000: Rok od pádu čeljabinského meteoritu. Spadlo něco u nás? ● CES on-line: Sbírka meteoritů ● [katalog → Tuček (1981)]

Meteoryt Mocs w kolekcjach polskich – katalog PTMet ● Wadi & Jan Woreczko Collection

woreczko.pl – Elipsa rozrzutu (Strewn field, strewnfield, distribution ellipse) ● Skorupa obtopieniowa (Fusion crust, fusion rind) ● Stopień szokowy S, poziom zszokowania (Shock stage)

Wikipedia (HU) – Mócsi meteorit

Portal Meteorite Picture of the Day – Mocs

cluj.com – Muzeul de Mineralogie Cluj ● Descopera Clujul: SINGURA COLECTIE DE METEORITI DIN ROMANIA

[56kg-0] ^ ^a ^b ^c ^d ^e największy okaz ważył 35,7 kg według Koch (1882b, 1882c, 1883) i informacji na stronie muzeum mineralogicznego w Cluj-Napoca; wg Koblitz MetBase największy okaz ważył 56 kg, błąd ten powstał z błędnej interpretacji wykazu meteorytów zamieszczonego u Kocha, w rzeczywistości 56 kg to sumaryczna waga 112 okazów w jego zestawienia (Koch 1882b, 1882c)

[Ple.C5.9Fcoi-1] spadek meteorytu Pleşcoi 12 czerwca 2008 roku w Rumunii; chondryt zwyczajny L5-6, TKW 6,913 kg (jeden okaz)

[Cluj-2] Cluj – obecnie Kluż-Napoka (rum. Cluj-Napoca), dawniej niem. Klausenburg‎

[3] śli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database

[L6-4] wniej L6 (Grady 2000)

[5] Lüttge-Pop et al. (2013)

[6] Brandstätter (2013); tam też fotografia „elipsy spadku” zaaranżowana z kilkudziesięciu okazów!

[7] Muzeum Mineralogiczne Uniwersytetu Babeș-Bolyai w Cluj-Napoca; tam też fotografia największego okazu

[8] Tokody (1951)

[9] z ten znajduje się w zbiorach Muzeum Geologicznego PAN w Krakowie (Łaptaś 1998, Pilski 2001)

[Krantz_Bonn-10] A. i F. Krantz – istniejąca od 1833 firma handlująca minerałami i meteorytami; założył ją we Freibergu August Krantz, później działalność kontynuował jego bratanek Fritz (Friedrich) Krantz; do dziś wiele okazów meteorytów w różnych kolekcjach ma etykiety podpisane, np. Dr. F. Krantz, Rheinisches Mineralien-Contor Bonn; pod koniec XIX wieku kolekcja Krantza zawierała wg Wülfing (1897) meteoryty z 54 różnych lokalizacji o łącznej wadze 72 kg; firma istnieje do dziś; patrz → Krantz Rheinisches Mineralien-Contor

[11] trz → Rheinisches Mineralien-Kontor Dr. F. Krantz :: Bonn, Meteoriten-Verzeichnis (…)

[12] storia kolekcji meteorytów Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu

[13] to ilustrowany album poświęcony kolekcji meteorytów w Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu

[14] zawiera 32 litografie okazów meteorytów: Bella Roca, Babb's Mill (Blake's Iron), Cabin Creek, Glorieta Mountain, Goalpara, Hessle, Hex River Mountains, Ilimaes (iron), Kokstad, Mocs, Puquios, Pultusk (Pułtusk), Sarepta, Stannern, Tucson (syn. Santa Rita)

[15] zawiera cztery plansze z fotografiami okazów meteorytu Mocs;
wg informacji zawartej na stronach Muzeum Mineralogicznego w Strasburgu, do celów edukacyjnych, do publikacji dołączona była drewniana skrzynka zawierająca 10 kopii (modeli) meteorytu Mocs

[16] zawiera cztery plansze z fotografiami orientowanych okazów meteorytu Mocs

[17] sze z okazami meteorytów: Mocs, Knyahinya, Krähenberg i Stannern

[Kr.C3.A4henberg-18] spadek meteorytu Krähenberg 5 maja 1869 roku w Niemczech; chondryt zwyczajny LL5, TKW 16,5 kg (okaz silnie orientowany)

[19] z mapą rejonu spadku

[20] zawiera wykaz znalezionych okazów i mapę rejonu spadku

[21] Koch Ferenc (1853-1943) był chemikiem, bratem Antala Kocha, „głównego” badacza spadku meteorytu Mocs (inf. Jadwiga Biała)

[22] zawiera zestawienie znalezionych okazów

[23] rekty oficjalnych zapisów katalogowych dotyczących meteorytów rumuńskich, m.in.: Kakowa, Mezö-Madaras, Mocs, Ohaba, Tauti

[24] rdziej aktualna internetowa wersja katalogu znajduje się na stronach Polskiego Towarzystwa Meteorytowego – katalog PTMet; tam objaśnienie stosowanych skrótów (cs – complete specimen, hs – half specimen, ep – end piece, fc – fragment with crust, f – fragment, sc – slice with crust, s – slice, …); więcej → woreczko.pl – Oznaczenia okazów – skróty

[25] tkowo dwie plansze: Taf. I i Taf. II

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 __NOTOC__
-{{VerifyLevel |level=0i}}
+{{VerifyLevel|level=1i}}
+== Rumuński „[[Pułtusk]]” ==
 {{InfoboxMeteorite
   | nazwa = Mocs
-  | grafika = Mocs_(main_mass_Cluj_Museum).jpg
+  | grafika = Mocs_main_mass_(Cluj_Museum).jpg
-  | opis = Największy okaz meteorytu Mocs<ref name="56kg"></ref> i&nbsp;meteoryt Pleşcoi{{MBD-record |name=Pleşcoi}}; zbiory muzeum w&nbsp;Cluj-Napoca (fot.&nbsp;Dan&nbsp;Uza)
+  | opis = Największy okaz meteorytu Mocs<ref name="56kg"></ref> i&nbsp;meteoryt Pleşcoi{{MBD-record|name=Pleşcoi}}; zbiory [[:Szablon:ClujM|muzeum w&nbsp;Cluj-Napoca]] (fot.&nbsp;Dan&nbsp;Uza)
   | klasa = Spadek
   | mbclass = fall
@@ Linia 15: / Linia 16: @@
   | liczba = ~3000 okazów, deszcz meteorytów
   | uwagi =
-  | cechy = stopień szokowy S3-5
+  | cechy = stopień szokowy S3-5<ref>Lüttge-Pop et al. (2013)</ref>
   | synonimy = w NHM Cat: '''Bare''', '''Gjilatelke''', '''Gyulateke''', '''Gyulatelke''', '''Keszu''', '''Klausemburg''', '''Klausenburg'''<ref name="Cluj"></ref>, '''Kyolos''', '''Marokháza''', '''Mociu''', '''Modok''', '''Olah Gyéres''', '''Palatka''', '''Vajda-Kamaras''', '''Visa'''; w MetBase: '''Marokhaza''', '''Moci'''; po rumuńsku: Mociu; po węgiersku: Mócsi
 }}
@@ Linia 25: / Linia 26: @@
 Brak informacji o ewentualnych późniejszych znaleziskach okazów z&nbsp;tego spadku.
+{{Sparse-b}}Ciekawostka:{{Sparse-e}} W 2018 roku gmina Mociu zmieniła swój {{Txt2Img|Mociu_(coat_of_arms).jpg|herb}}, znajduje się na nim m.in. stylizowany meteoryt na granatowym tle, co nawiązuje do spadku deszczu meteorytów w&nbsp;1882&nbsp;roku w&nbsp;okolicy wsi Mocs.
 == Kolekcje ==
@@ Linia 32: / Linia 36: @@
 ! Zbiór !! waga okazów<br />(Koblitz&nbsp;MetBase) !! uwagi
 |-
-| [[Vienna, Naturhist. Mus.]] || 118 kg || około 1600&nbsp;okazów<ref>Brandstätter (2013); tam też fotografia „elipsy spadku” zaaranżowana z&nbsp;kilkudziesięciu okazów!</ref>
+| [[Vienna, Naturhist. Mus.]] || 118 kg || około {{Txt2Img|Brandstätter_2011_(Mocs).jpg|1600&nbsp;okazów}}<ref>Brandstätter (2013); tam też fotografia „elipsy spadku” zaaranżowana z&nbsp;kilkudziesięciu okazów!</ref>
 |-
-| [[Cluj, Min. Mus. Univ.]]<ref>Muzeum Mineralogiczne Uniwersytetu Babeș-Bolyai w&nbsp;Cluj-Napoca; tam też fotografia największego okazu</ref> || 37,0&nbsp;kg || w tym {{Txt2Img|Mocs_(main_mass_Cluj_Museum).jpg|okaz ~32,7&nbsp;kg}}<ref name="56kg"></ref>
+| [[Cluj, Min. Mus. Univ.]]<ref>Muzeum Mineralogiczne Uniwersytetu Babeș-Bolyai w&nbsp;Cluj-Napoca; tam też fotografia największego okazu</ref> || 37,0&nbsp;kg || w tym {{Txt2Img|Mocs_main_mass_(Cluj_Museum).jpg|okaz ~35,7&nbsp;kg}}<ref name="56kg"></ref>
 |-
 | [[Budapest, Nat. Mus.]] || 16,1 kg<ref>Tokody (1951)</ref> ||
@@ Linia 50: / Linia 54: @@
 | {{Wielokropek}}
 |-
-| '''Warsaw,&nbsp;Geol.&nbsp;Inst., Polish&nbsp;Acad.&nbsp;Sci.'''<ref>okaz ten znajduje się w&nbsp;zbiorach [[Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie|Muzeum Geologicznego PAN w&nbsp;Krakowie]] (Łaptaś 1998, Pilski 2001)</ref> || 212&nbsp;g || 213,37&nbsp;cs (Pilski&nbsp;2001)
+| [[Moscow, Acad. Sci.]] || 1466 g || m.in. fragment 1031&nbsp;g i&nbsp;orientowany okaz {{Txt2Img|Mocs_(Fersman_Moskwa).jpg|245,2&nbsp;g}} (Явнель 1986)
+|-
+| [[Prague, Nat. Mus.]] || 616&nbsp;g ||
+|-
+| '''Warsaw,&nbsp;Geol.&nbsp;Inst., Polish&nbsp;Acad.&nbsp;Sci.'''<ref>okaz ten znajduje się w&nbsp;zbiorach [[Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie|Muzeum Geologicznego PAN w&nbsp;Krakowie]] (Łaptaś 1998, Pilski 2001)</ref> || 212&nbsp;g || {{Txt2Img|Mocs_(ING_PAN_Kraków)_SzK-8023.jpg|213,37&nbsp;cs}} (Pilski&nbsp;2001; w zbiorach [[Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie|Muzeum Geologicznego PAN w&nbsp;Krakowie]])
 |-
 | [[Calcutta, Mus. Geol. Surv. India]] || 113 g || {{Txt2Img|Mocs_(GSI_Calcutta).jpg|112,69&nbsp;g}} (Sen&nbsp;Gupta et&nbsp;al. 1982)
@@ Linia 59: / Linia 67: @@
-Znany handlarz meteorytów F. Krantz<ref>{{!Krantz Bonn}}</ref> miał w&nbsp;swojej ofercie wiele okazów tego meteorytu. Na przykład okazy z dobrze zachowaną skorupą (''schön umrindet'') o&nbsp;masach 89,0, 80,5, 22,2 i&nbsp;20,8&nbsp;g oferował w&nbsp;cenach, odpowiednio: 35, 32, 9 i&nbsp;8&nbsp;ℳ (Mark)!<ref>{{!Krantz Catalogs}}</ref>
+Znany handlarz meteorytów F. Krantz{{!Krantz Bonn|}} miał w&nbsp;swojej ofercie wiele okazów tego meteorytu. Na przykład okazy z dobrze zachowaną skorupą (''schön umrindet'') o&nbsp;masach 89,0, 80,5, 22,2 i&nbsp;20,8&nbsp;g oferował w&nbsp;cenach, odpowiednio: 35, 32, 9 i&nbsp;8&nbsp;ℳ (Mark)!<ref>{{!Krantz Catalogs}}</ref>
 <br clear="all"/>
@@ Linia 93: / Linia 101: @@
 Spadło (zebrano) około 3000 okazów na obszarze o&nbsp;eliptycznym kształcie, rozmiarze ~4×15&nbsp;km (3×20&nbsp;km wg Koch 1883) i&nbsp;powierzchni około 60&nbsp;km<sup>2</sup>.
-Wielkość zbieranych kamieni rosła od strony NW obszaru w kierunku SE. Najmniejsze okazy znaleziono w&nbsp;okolicach '''Gyulatelka''' (obecnie Coasta), '''Visa''' (Vişea) i&nbsp;'''Marokháza''' (Tăuşeni); średnie: '''Baré''' (Bărăi), '''Vajda Kamarás''' (Vaida-Cămăraş) i&nbsp;'''Palatka''' (Pălatca); największe: '''Oláh Gyéres''' (Ghirişu Român), '''Keszü''' (Chesău) i&nbsp;'''Mocs''' (obecnie Mociu). Natomiast największy okaz o&nbsp;wadze około 35,7&nbsp;kg<ref name="56kg">największy okaz ważył 35,7&nbsp;kg według Koch (1882b, 1882c, 1883) i&nbsp;informacji na stronie muzeum mineralogicznego w&nbsp;Cluj-Napoca; wg&nbsp;Koblitz MetBase największy okaz ważył 56&nbsp;kg, błąd ten powstał z&nbsp;błędnej interpretacji wykazu meteorytów zamieszczonego u&nbsp;Kocha, w&nbsp;rzeczywistości {{Txt2Img|Mocs_(Koch_1882b,_specimens).jpg|56&nbsp;kg to sumaryczna waga 112 okazów w&nbsp;jego zestawienia}} (Koch 1882b, 188c)</ref> spadł w&nbsp;samym Mocs (Koch 1882, 1882b, 1882c, 1883).
+Wielkość zbieranych kamieni rosła od strony NW obszaru w kierunku SE. Najmniejsze okazy znaleziono w&nbsp;okolicach '''Gyulatelka''' (obecnie Coasta), '''Visa''' (Vişea) i&nbsp;'''Marokháza''' (Tăuşeni); średnie: '''Baré''' (Bărăi), '''Vajda Kamarás''' (Vaida-Cămăraş) i&nbsp;'''Palatka''' (Pălatca); największe: '''Oláh Gyéres''' (Ghirişu Român), '''Keszü''' (Chesău) i&nbsp;'''Mocs''' (obecnie Mociu). Natomiast największy okaz o&nbsp;wadze około 35,7&nbsp;kg<ref name="56kg">największy okaz ważył 35,7&nbsp;kg według Koch (1882b, 1882c, 1883) i&nbsp;informacji na stronie muzeum mineralogicznego w&nbsp;Cluj-Napoca; wg&nbsp;Koblitz MetBase największy okaz ważył 56&nbsp;kg, błąd ten powstał z&nbsp;błędnej interpretacji wykazu meteorytów zamieszczonego u&nbsp;Kocha, w&nbsp;rzeczywistości {{Txt2Img|Mocs_(Koch_1882b,_specimens).jpg|56&nbsp;kg to sumaryczna waga 112 okazów w&nbsp;jego zestawienia}} (Koch 1882b, 1882c)</ref> spadł w&nbsp;samym Mocs (Koch 1882, 1882b, 1882c, 1883).
 Największe okazy (Koch 1883):
@@ Linia 135: / Linia 143: @@
 == [[Mocs/Galerie]] ==
+Okazy meteorytu Mocs w światowych kolekcjach
 <gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3">
-File:Mocs_(Natural_History_Museum_Vienna).jpg|Okaz meteorytu Mocs ze zbiorów [[:Szablon:ViennaNHM|Muzeum Historii Naturalnej w&nbsp;Wiedniu]] (fot.&nbsp;©&nbsp;NHM, Ludovic Ferrière, ''za&nbsp;zgodą''); czarna skorupa obtopieniowa i&nbsp;lekko zwietrzałe wnętrze okazu (Brandstätter 2013)
+File:Gross-Divina_main_mass_(NHM_Budapest).jpg|Zbiory [[Szablon:BudapestNHM|Muzeum Historii Naturalnej w&nbsp;Budapeszcie]]. Masa główna chondrytu zwyczajnego H5 [[Gross-Divina]]. Po lewej stronie dwa okazy meteorytu [[Mocs]] (8,465 i&nbsp;2,235&nbsp;kg), w&nbsp;prawym dolnym rogu meteoryt [[Ofehértó]] (fot.&nbsp;{{Txt2Img|Budapeszt_(Wadi).jpg|Wadi}} & {{Txt2Img|Budapeszt_(JW).jpg|Jan&nbsp;Woreczko}})
-File:Mocs_(GSI_Calcutta).jpg|Okaz meteorytu Mocs (112,69&nbsp;g, najdłuższy rozmiar 5&nbsp;cm) z&nbsp;kolekcji [[:Szablon:CalcuttaGSI|Geological Survey of India, Calcutta]]; dobrze widoczne charakterystyczne delikatne spękania skorupy (ang. ''contraction cracks'')
+File:Mocs_(ING_PAN_Kraków)_SzK-8023.jpg|Okaz meteorytu Mocs (213,37&nbsp;g) ze zbiorów [[Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie|Muzeum Geologicznego PAN w&nbsp;Krakowie]] (fot. Szymon Kozłowski)
+File:Mocs_(GSI_Calcutta).jpg|Okaz meteorytu Mocs (112,69&nbsp;g, najdłuższy rozmiar 5&nbsp;cm) z&nbsp;kolekcji [[Szablon:CalcuttaGSI|Geological Survey of India, Calcutta]]; dobrze widoczne charakterystyczne delikatne spękania skorupy (ang. ''contraction cracks'')
+File:Mocs_(Fersman_Moskwa).jpg|Orientowany 245,2&nbsp;g okaz w&nbsp;zbiorach [[Szablon:MoscowAcadSci|Muzeum Fersmana w Moskwie]] (fot. Jan Woreczko)
+File:Mocs_(NHM_Prague)-TJ.jpg‎|Okaz meteorytu ze zbiorów [[Szablon:PragueNM|Muzeum Historii Naturalnej w&nbsp;Pradze]] (fot.&nbsp;Tomasz Jakubowski)
+File:Mocs_(Natural_History_Museum_Vienna).jpg|Okaz meteorytu Mocs ze zbiorów [[Szablon:ViennaNHM|Muzeum Historii Naturalnej w&nbsp;Wiedniu]] (fot.&nbsp;©&nbsp;NHM, Ludovic Ferrière, ''za&nbsp;zgodą''); czarna skorupa obtopieniowa i&nbsp;lekko zwietrzałe wnętrze okazu (Brandstätter 2013)
+File:Mocs (NHM Vienna)-TJ21.jpg‎|Fragment meteorytu [[Mocs]] (241,9&nbsp;g) ze zbiorów [[Szablon:ViennaNHM|Muzeum Historii Naturalnej w&nbsp;Wiedniu]] (fot. Tomasz Jakubowski)
+File:Brandstätter_2011_(Mocs).jpg|Brandstätter (2011): „'''''Fot. 9.''' Gablota z&nbsp;otwartymi szufladami ukazującymi część kolekcji okazów Mocs. W&nbsp;sumie [[Szablon:ViennaNHM|wiedeński zbiór]] zawiera ponad 1500 pojedynczych kamieni o&nbsp;wielkości od kilku kilogramów do około grama''”
+File:Mocs_(Jarkko_Kettunen).jpg|Niezwykły okaz (9&nbsp;g) z&nbsp;metalową żyłą biegnącą poprzez skorupę obtopieniową. Okazowi towarzyszą trzy etykiety. Większa żółta to stara etykieta z&nbsp;Uniwersytetu Masaryka, która pasuje do papierowej etykietki przymocowanej do kamienia. Druga etykieta z&nbsp;nazistowskim stemplem to wyprodukowana w&nbsp;Niemczech etykieta z&nbsp;Uniwersytetu Masaryka w&nbsp;czasie II&nbsp;wojny światowej. Mniejsza kaligrafowana etykieta jest nieznana, ale prawdopodobnie z&nbsp;końca XIX&nbsp;wieku (kolekcja: Jarkko Kettunen)
 </gallery>
-Meteoryty ze zbiorów [[:Szablon:BudapestNHM|Muzeum Historii Naturalnej w Budapeszcie]] (fot.&nbsp;{{Txt2Img|Budapeszt_(Wadi).jpg|Wadi}} & {{Txt2Img|Budapeszt_(JW).jpg|Jan&nbsp;Woreczko}})
+Połówka okazu (90,60 g) meteorytu w&nbsp;kolekcji Matteo Nahabed Chinellato (''za zgodą''; okaz pochodzi z&nbsp;kolekcji ''Natural History Museum of Milan'' (''Museo Civico di Storia Naturale di Milano''))
-<gallery caption="" widths="200px" heights="150px" perrow="3">
+<gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3">
-File:Gross-Divina_main_mass_(MHN_Budapeszt).jpg|Masa główna chondrytu zwyczajnego H5 [[Gross-Divina]]. Po lewej stronie dwa okazy meteorytu [[Mocs]] (8,465 i&nbsp;2,235&nbsp;kg), w&nbsp;prawym dolnym rogu meteoryt [[Ofehértó]]
+File:Mocs_(Matteo_Nahabed_Chinellato)-1.jpg
+File:Mocs_(Matteo_Nahabed_Chinellato)-a.jpg
 </gallery>
@@ Linia 153: / Linia 170: @@
 File:Mocs_Taf_(Tschermak_1882).jpg|Opis plansz
 </gallery>
 ;Więcej → [[Mocs/Galerie]]
@@ Linia 159: / Linia 177: @@
 == [[Bibliografia]] ==
+* {{Bedelean (1979)}}
 * Bielz Eduard Albert, (1882), '''Der Meteorsteinfall von [[Mocs]], in der Mezöség Siebenbürgens''', ''Verhandlungen und Mitteilungen des Siebenbürgischen Vereins für Naturwissenschaften zu Hermannstadt'', 32, 1882, s. 126-147. Plik [http://www.zobodat.at/D/runD/D/cacheD/personen_details.php?nr=6557 PDF]; plik {{Link-BHL |item=105563}}.
-* {{Brandstätter (2013) |page=74-75, 104, 206-207, 211}}
+* {{Brandstätter (2011)}}
+* {{Brandstätter (2013)|page=74-75, 104, 206-207, 211}}
+* +Brassói Fuchs Herman, (1980), '''Százéves a [[Mocs|mócsi]] meteorit''', ''Földtani tudománytörténeti évkönyv a Magyarhoni Földtani Társulat Tudománytörténeti Szakcsoportjának időszakos kiadványa'', 9, 1980, s. 263-272. Plik [https://epa.oszk.hu/03200/03205/00009/pdf/EPA03205_foldt_tudtort_evkonyv_1980-1981_09_263-272.pdf PDF].
-* {{Brezina (1894) |page=258-261}}
+* {{Brezina (1894)|page=258-261}}
 * {{Döll (1882)}}
@@ Linia 176: / Linia 200: @@
 * {{Goldschmidt (1895)}}
-* {{Grady (2000) |page=336}}
+* {{Grady (2000)|page=336}}
 * Hauer Franz Ritter von, (1882), '''Meteorsteinfall bei Klausenburg''', ''Verhandlungen der Kaiserlich-Königlichen Geologischen Reichsanstalt'', Jahrgang 1882, s. 77-78. Plik [http://www.landesmuseum.at/pdf_frei_remote/VerhGeolBundesanstalt_1882_0077-0078.pdf PDF].
@@ Linia 194: / Linia 218: @@
 * Koch Antal, (1883), '''Ergänzender Bericht über den Meteoritenfall bei [[Mocs]] in Siebenburgen am 3. Februar 1882''', ''Tschermaks Mineralogische und Petrographische Mitteilungen'', 5, 1883, s. 234-244.<ref>zawiera {{Txt2Img|Mocs_(Koch_1883,_specimens).jpg|zestawienie znalezionych okazów}}</ref> Plik {{Link-IA|tschermaksminer27unkngoog}}.
-* {{Łaptaś (1998) |page=20}}
+* {{Lüttge-Pop (2013)|page=42}}
+* {{Łaptaś (1998)|page=20}}
 * Niessl Gustav von, (1884), '''Über die astronomischen Verhältnisse bei dem Meteoritenfalle von [[Mocs|Mócs]] in Siebenbürgen am 3. Februar 1882''', ''Sitzungsberichte der mathematisch-naturwissenschaftliche Classe der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften'', 89, Abt. 2, 1884, s. 283-293. Plik [http://www.landesmuseum.at/datenbanken/digilit/?litnr=37046 PDF].
@@ Linia 212: / Linia 238: @@
 * [[Mocs/Galerie]]
+* [[Szablon:ClujM|Muzeum Mineralogiczne Uniwersytetu Babeș-Bolyai w Cluj-Napoca]]
+* [[Mociu (herb)|herb gminy Mociu]]
 * [[:Kategoria:Meteoryty imperium węgierskiego|Meteoryty imperium węgierskiego]]
 * meteoryt [[Siewierz]]
+* meteoryt [[Sopot]]
 == Linki zewnętrzne ==
@@ Linia 224: / Linia 253: @@
 * {{ClujM}}
 * {{BudapestNHM}}
-* {{LondonNHM}}
+* {{MoscowVernadskyIG|id=10822|name=Mocs}}
-* {{WashingtonNMNH-SI}}
+* {{PragueNM}}
-* {{BudapestELTE}}
-* {{ChicagoFMNH}}
-* {{ParisMNHN}}
-* {{MoscowVernadskyIG |id=10822 |name=Mocs}}
-* {{CalcuttaGSI}}
 * Meteoryt Mocs w kolekcjach polskich – [http://www.ptmet.org.pl/old/kat-mkc-l6.htm#mocs katalog PTMet] {{SeparatorBull}} [http://www.woreczko.pl/meteorites/news/Mocs.htm Wadi & Jan Woreczko Collection]
@@ Linia 238: / Linia 262: @@
 * Wikipedia (HU) – [http://hu.wikipedia.org/wiki/Mócsi_meteorit Mócsi meteorit]
-* {{MPOD |name=Mocs}}
+* {{MPOD|name=Mocs}}
 * cluj.com – [http://cluj.com/locatii/muzeul-de-mineralogie-cluj/ Muzeul de Mineralogie Cluj] {{SeparatorBull}} [http://cluj.com/articole/descopera-clujul-singura-colectie-de-meteoriti-din-romania/ Descopera Clujul: SINGURA COLECTIE DE METEORITI DIN ROMANIA]

Mocs

Z Wiki.Meteoritica.pl

Aktualna wersja na dzień 21:46, 25 sie 2024

Rumuński „Pułtusk”

Kolekcje

Lokalizacja

Mapy

Mocs/Galerie

Bibliografia

Przypisy

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Widok

Osobiste

Nawigacja

wiki.meteoritica.pl

Szukaj

Narzędzia

Mocs →
Największy okaz meteorytu Mocs^[1] i meteoryt Pleşcoi^[2]; zbiory muzeum w Cluj-Napoca (fot. Dan Uza)
Spadek
Lokalizacja	Cluj^[3], Rumunia
Położenie^[4]	46°48'N, 24°02'E
Data	3 lutego 1882 roku, 16:00 (piątek)
Charakterystyka
Typ	chondryt zwyczajny L5-6^[5]
Masa	300 kg, największy okaz 35,7 kg^[1]
Liczba okazów	~3000 okazów, deszcz meteorytów
Cechy	stopień szokowy S3-5^[6]
Meteoritical Bulletin Database
Synonimy →
w NHM Cat: Bare, Gjilatelke, Gyulateke, Gyulatelke, Keszu, Klausemburg, Klausenburg^[3], Kyolos, Marokháza, Mociu, Modok, Olah Gyéres, Palatka, Vajda-Kamaras, Visa; w MetBase: Marokhaza, Moci; po rumuńsku: Mociu; po węgiersku: Mócsi