(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Bibliografia/Bibliografia meteorytyki polskiej (1805-2010)
Z Wiki.Meteoritica.pl
W 2011 roku nakładem Polskiego Towarzystwa Meteorytowego ukazał się w miarę pełny wykaz polskiej literatury meteorytowej. Autorami opracowania są prof. Andrzej Manecki i dr Jadwiga Biała. Wykaz obejmuje publikacje polskich autorów, jak również autorów obcych piszących o polskich meteorytach. (Do 2011 roku jedynym kompleksowym opracowaniem bibliograficznym prac polskich autorów o meteorytach była publikacja Zofii Gąsiorowskiej[1] z 1966 roku obejmująca okres od 1805 do 1955 roku.)
Biała Jadwiga, Manecki Andrzej, (2011), Bibliografia meteorytyki polskiej (1805-2010) (Bibliography of Polish Meteoritics (1805-2010)), Polskie Towarzystwo Meteorytowe, Sosnowiec 2011. ISBN 978-83-921834-1-9.
- Recenzja bibliografii autorstwa Wiesława Czajki (2011), opublikowana w kwartalniku Meteoryt, nr 3, 2011:
Cieszmy się!
Polskie Towarzystwo Meteorytowe wysiłkiem autorów, redaktorów i osób wspierających przedsięwzięcie dało nam do ręki „Bibliografię meteorytyki polskiej (1805-2010)”. Prezentowany tytuł to zaskakujący zbiór pozycji stanowiących dorobek zagranicznych badaczy piszących o meteorytach ziem polskich oraz polskich, publikujących w języku polskim i obcym w tej dziedzinie. Zaskakujący, gdyż nie zdajemy sobie czasami sprawy jak znaczące są osiągnięcia na tym polu. W wydawnictwie znajdziemy spis około 1500 pozycji literatury, jak piszą sami autorzy: „prezentującej odpowiedni poziom”. Tę imponującą liczbę sygnuje ponad 600 nazwisk.
Mamy się z czego cieszyć. Meteorytyka to zaledwie 200-letnia dziedzina, pisana historią Ernesta Chladniego (1756-1837), który pierwszy, w 1794 roku, przeciął dyskusję o pochodzeniu aerolitów, uznając ich kosmiczne pochodzenie. W tę przestrzeń czasową w pełni wpisuje się polska historia meteorytyki.
W bibliografii znajdziemy nazwiska bardziej lub mniej znane, ale bogato reprezentowany jest zarówno wiek XIX, jak i XX. Warto wspomnieć o licznie występujących autorach, którzy pojawili się po roku 2000. Ich liczba świadczy o dynamicznym rozwoju meteorytyki w naszym kraju. Dostrzec to można w dodanym aneksie za 2011 rok, w którym widnieją aż 52 pozycje. Oznacza to, że w Polsce miesięcznie powstaje co najmniej 5 nowych publikacji w dziedzinie meteorytyki. W dużej mierze zasługa to członków Polskiego Towarzystwa Meteorytowego. Ich owocna, blisko 10-letnia działalność (jubileusz obchodzony będzie w 2012 roku) przynosi efekty.
Nie dziwi zatem zasobność bibliografii, w której jedni znajdą źródło do dalszych badań, inni materiały wzbogacające ich zainteresowania. Wszak meteorytyka to konglomerat astronomii, astrofizyki, astrobiologii, kosmologii, geologii, mineralogii, petrografii, chemii, fizyki, ale także historii, kultury, a nawet archeologii i prawa. Nie sposób pominąć jej aspektów kolekcjonerskich i poszukiwawczych. Ciągłe emocje budzi wyszukiwanie nowych meteorytów i odkrywanie nieznanych struktur impaktowych.
Twórcami bibliografii są Jadwiga Biała oraz Andrzej Manecki. Jadwiga Biała, doktor astronomii, całe swoje życie związana z Olsztyńskim Planetarium i Obserwatorium Astronomicznym, przez kilkanaście lat była dyrektorem tej placówki. Z wielkim upodobaniem i zaangażowaniem utrwalała i popularyzowała dorobek polskiej astronomii, zwracając szczególną uwagę na jej aspekty związane z meteorytami. Andrzej Manecki, profesor Akademii Górniczo-Hutniczej i Polskiej Akademii Nauk, mineralog i petrograf, przez wiele lat reprezentował Polskę w Komisji Kosmomineralogii Międzynarodowej Asocjacji Mineralogicznej (IMA). Autor licznych encyklopedycznych opracowań dotyczących minerałów i meteorytów.
Cieszmy się, że środowisko meteorytyczne ma kolejne cenne wydawnictwo, gdyż nawet w środowiskach związanych z naukami o Ziemi i Kosmosie nie istnieje szersza świadomość tak znamienitej tradycji i bogactwa polskich wątków w tej dziedzinie. Ta niezmiernie ciekawa pozycja została wydrukowana przede wszystkim dla członków stowarzyszenia, ale zainteresowani znajdą ją przede wszystkim w bibliotekach. Dla chętnych jest też szansa nabycia wydawnictwa bezpośrednio w Polskim Towarzystwie Meteorytowym. Informacja: http://www.ptmet.org.pl.
Bibliografia
- Czajka Wiesław, (2011), Cieszmy się!, Meteoryt, 3, 2011, s. 11. Plik PDF.
- Czajka Wiesław, (2011), BIAŁA J. & MANECKI A. – Bibliografia meteorytyki polskiej (1805–2010), Przegląd Geol., 59(12), 2011, s. 771-772. Plik pgF.