(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Bielokrynitschie
Z Wiki.Meteoritica.pl
| Bielokrynitschie → | |
| Spadek | |
| Lokalizacja | Białokrynica k. Krzemieńca, Ukraina |
| Położenie[1] | 50°08'N, 27°10'E |
| Data | 1 stycznia 1887 r., 18:00[2] (sobota) |
| Charakterystyka | |
| Typ | chondryt zwyczajny H4 |
| Masa | 1622 g |
| Liczba okazów | kilka okazów |
| Meteoritical Bulletin Database | |
| Synonimy → | |
| w NHM Cat: Belokrinice, Belokrinich'e, Belokrinitschje, Bjelokrynitschie; po ukraińsku: Білокриниччя; po rosyjsku: Белокриничье; po polsku: Biała Krynica | |
Spadek meteorytu na terenie Ukrainy 1 stycznia 1887 roku[2] (sobota) (chondryt zwyczajny H4, TKW 1900 g). Wieś Białokrynica k. Krzemieńca.
Opis spadku meteorytu Bielokrynitschie wg Krinova (1948; za Siemaszko 1891)[3]
(…) Подробные сведения о падении метеорита Белокриничье приводит Сиемашко [108][4]:
«Около 6 часов вечера 20 дек. 1883 г. (1 янв. 1887 г.) в высотах небесного края замечен темный, пламенно дымящийся огромный шар, который несся в воздухе с ЮЗ на СВ; через некоторое время последовал разрыв этого шара, сопровождавшийся раскатом вроде как от пушечного выстрела; полет оставлял след, как бы белого облака; затем, слышен был шум, подобный полету множества птиц, а падая на землю произвел треск, как будто бы громадная ворона каркнула. Привлеченные необычными, по времени года, звуками, как бы громовых ударов, жители Белокриничья, выбежав на улицу, видели, как из воздуха упал на мерзлую землю камень, который разбился на куски, а вернее, по другому сказанию, камни падали в разные стороны на крестьянские земли Белокриничья и Судилова. Камни были черные, обгорелые как бы в масле, до того горячие, что в руку можно было брать только спустя некоторое время (четверть часа). Выпало несколько камней в Белокриничьи на огороды нескольких крестьян, на землю церковной усадьбы, в урочище Пилипенекое и в Серединецкий лес. Всего мне стало известно падение 8 камней…»
Około godziny 18 spostrzeżono ogromną płomienną kulę na niebie, która przemieszczała się z kierunku SW na NE. Po jakimś czasie dało się słyszeć huk podobny do wystrzału armatniego. Bolid zostawił na niebie smugę białych chmur. Potem było słychać szum podobny do przelotu stada ptaków (шум, подобный полету множества птиц – niebywale poetyckie porównanie!) i uderzenia spadających kamieni podobne do głosu wydawanego przez wielkiego kruka (?!). Mieszkańcy Biełokrynicza wybiegli na ulice i zobaczyli spadające na zamarzniętą ziemię kamienie, które się o nią rozbijały. Sam Siemaszko powątpiewa w tę relację. Prawdopodobnie bliższa prawdy jest relacja, że kamienie spadły na chłopskie grunty pomiędzy Biełokryniczą (Белокриничье) a Sudylkiv (Судылкив). Spadłe okazy były czarne, jakby zwęglone w oleju (обгорелые как бы в масле), a do tego gorące tak, że w ręce można je było wziąć dopiero po pewnym czasie (po kwadransie wg Siemaszki). Spadło niewiele kamieni, część w Biełokryniczy na chłopskie ogrody, na ziemie majątków cerkiewnych i в урочище Пилипенекое и в Серединецкий лес. Siemaszko zdobył informację tylko o ośmiu okazach.
Fragmenty meteorytu Bielokrynitschie w największych kolekcjach na świecie:
Zbiór waga fragmentów
(Koblitz MetBase)uwagi St. Petersburg, Geol. Faculty, Univ. 440 g Vienna, Naturhist. Mus. 403 g Paris, Mus. d'Hist. Nat. 258 g Chicago, Field Mus. Nat. Hist. 223 g Prague, Nat. Mus. 57 g Washington, Natl. Mus. Nat. Hist. 56 g London, Nat. Hist. Mus. 52 g (…)
Brak w zbiorach polskich.
Meteoryt ten znalazł się w przygotowywanej przez Jerzego Pokrzywnickiego monografii polskich meteorytów o roboczym tytule Kosmolityka (Kosiński 2012).
Lokalizacja
(B) Bilokrynychchya, (P) Pylyai, (S) Seredyntsi, Sudylkiv
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Bilokrynychchya (ukr. Білокриниччя), Pylyai (dawn. Pilaje, ros. Пиляй, ukr. Пиляї), Seredyntsi (dawn. Seredince, Seredyńce, ukr. Серединці), Sudylkiv (dawn. Sudyłki, ros. Судылкив, ukr. Судилків).
Bolid przemieszczał się z SW na NE.
Rejon spadku to "в урочище Пилипенекое и в Серединецкий лес" – prawdopodobnie chodzi o widoczny na mapach las (Seredinetsky las) leżący na północny-zachód od Seredyntsi i wieś Pylyai?
Mapy
.jpg) Biała Krynica, Seredynce i Sudyłki. Mapa Polski z 1859 roku (fragment) (źródło: Chrzanowski 1859) |
.jpg) Wsie Biełokrynicze, Pilaje, Seredince (źródło: Mapy austro-węgierskie, 1880-1912) |
.jpg) Wsie Białokrynica, Seredyńce, Sudyłków i Pilaje; mapa U 41 Karte des Westlichen Russlands 1:100000 z 1917 roku (źródło: MAPSTER) |
Bibliografia
- Chrzanowski Wojciech, (1859), Karta dawnéj Polski z przyległémi okolicami krajów sąsiednich według nowszych materyałów na 1:300000, Paryż 1859. Plik dLib; plik eUWr.
- Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
- Кринов Евгений Л. (Krinov Yevgeny L.), (1948), Метеориты, Академиа Наук СССР, Научно-популярная сериа, Издательство Академии Наук СССР, 1948, ss. 336, (s. 228-229).
- Łaszkiewicz Antoni, (1936), Meteoryty, rozdz. w: Mineralogia, Bibl. „Wiadomości Farmaceutycznych”, tom 28, Warszawa 1936, s. 193-195. Tam lista polskich meteorytów z uwzględnieniem granic przedrozbiorowych. Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl.
- Siemaszko Julian Iwanowicz (Симашко Юлиан Иванович), (1891), Каталогъ коллекции метеоритов'ь (Catalogue de la Collection de Météorites de Julion de Siemaschko (Saint Petersbourg, Russie), S.Petersburg 1891 (С. ПЕТЕРБУРГЪ (по июль 1891 г.)), ss. 64.[5][6][7] Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl, (str. tytułowa).
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Bielokrynitschie
- Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Bielokrynitschie
- Vernadsky Institute of Geochemistry and Analytical Chemistry – Белокриничье
- meteorite.narodu.ru – Каталог метеоритов России и стран бывшего СССР ● Belokrinitschje
- Wikipedia (RU) – Белокриничье (метеорит)
_cover.jpg){kind=link}