PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)


Hraschina/Galerie

Z Wiki.Meteoritica.pl

< Hraschina(Różnice między wersjami)
m
 
(Nie pokazano 4 wersji pomiędzy niniejszymi.)
Linia 1: Linia 1:
__NOTOC__
__NOTOC__
{{VerifyLevel|level=1i}}
{{VerifyLevel|level=1i}}
-
=== Lamele Breziny ===
 
-
 
-
Podczas przelotu meteoroidu przez atmosferę w&nbsp;wyniku ablacji przypowierzchniowe fazy mineralne (inne niż dominujący stop żelazo-nikiel) ulegają intensywniejszemu wykruszeniu/wypłukaniu. Tworzą się wówczas na powierzchni meteoroidu/meteorytu wgłębienia po nodulach troilitowych oraz liczne wydłużone wgłębienia (długie nawet na kilka centymetrów, szerokie i&nbsp;głębokie na kilka milimetrów) przypominające ślady po dłucie (blizny) pochodzące od wykruszonych inkluzji schreibersytu i&nbsp;troilitu. Inkluzje składające się ze schreibersytu nazywa się lamelami Breziny, natomiast te zbudowane głównie z&nbsp;troilitu nazywa się lamelami Reichenbacha (oba te określenia są obecnie używane rzadko w&nbsp;opisach cech fizycznych meteorytów żelaznych).
 
-
 
-
'''Lamele Breziny (ang. ''Brezina lamellae'')''' są to wielocentymetrowej długości i&nbsp;milimetrowej szerokości listwy (ang. ''laths'') schreibersytu. Nazwa pochodzi od ich odkrywcy [[Bibliografia/Brezina Aristides|Aristidesa Breziny]]. Lamele te są doskonale widoczne, np. w&nbsp;wielu okazach meteorytu {{Txt2Img|Morasko_(figury_Widmanstattena)_1.jpg|Morasko}} i&nbsp;na powierzchni meteorytu [[Hraschina]].
 
-
 
-
Tak opisuje lamele Breziny m.in. w meteorycie Hraschina Buchwald (1975, s. 667) (''wyróżnienia w&nbsp;tekście [[Redakcja]]''):
 
-
{{BQuote-begin|max-width=640px}}
 
-
{{Wielokropek}} The morphological differences between the two sides correspond closely to what may be observed on, e.g., {{Txt2Img|Tschermak_1871_(Ilimaes_(iron)-Taf._III).jpg|Ilimaes}}{{MBD-record|name=Ilimaes (iron)}}, Cabin Creek{{MBD-record|name=Cabin Creek}}, {{Link-MBD|code=12047|name=Iron Creek}} and {{Link-MBD|code=22364|name=Quinn Canyon}}. The reason must be the same, i.e., the meteorites represent highly oriented stabilized falls where the convex, deeply carved surface was foremost during the flight. '''On both surfaces, but distinctly on the anterior one, straight scars resembling chisel marks may be observed. They are typically 1-5&nbsp;cm long and 1-2&nbsp;mm deep and wide, and are apparently oriented in a&nbsp;limited number of directions. They indicate where <u>Brezina lamellae</u> of schreibersite were partly removed by ablation melting during the atmospheric flight.'''&nbsp;{{Wielokropek}}
 
-
 
-
Schreibersite is common as imperfect Brezina lamellae in dodecahedral directions. They range in size from 50×1&nbsp;mm to 2×0.2&nbsp;mm and are enveloped in 0.8-1.0&nbsp;mm wide rims of swathing kamacite.&nbsp;{{Wielokropek}}
 
-
{{BQuote-end}}
 
-
 
-
 
-
Występowanie lamel Breziny opisuje Buchwald również, np. w meteorycie {{Link-MBD|code=16936|name=Needles}} ([[Szablon:!Iron IID|typu IID]], Of) (Buchwald 1975, s. 886).
 
-
 
-
=== Lamele Reichenbacha ===
 
-
 
-
'''Lamele Reichenbacha (ang. ''Reichenbach lamellae'')''' występują w&nbsp;meteorytach żelaznych. Są to wydłużone inkluzje składające się głównie z&nbsp;troilitu. Pierwszy ich typ jest dłuższy i&nbsp;węższy (do 6&nbsp;cm i&nbsp;0,2&nbsp;mm) zawiera troilit z&nbsp;podrzędnym daubréelitem i&nbsp;jest zwykle otoczony schreibersytem i&nbsp;kamacytem. Drugi typ jest krótszy i&nbsp;grubszy (do 2&nbsp;cm i&nbsp;3&nbsp;mm) składa się głównie z&nbsp;troilitu z&nbsp;daubréelitem oraz rzadkimi ziarnami grafitu i&nbsp;krzemianu. Wydaje się, że meteoryty zawierające inkluzje troilitowe drugiego typu stygły szybciej niż większość meteorytów żelaznych. Nazwa od ich odkrywcy [[Bibliografia/Reichenbach Karl Freiherr von|Karla Ludwiga Friedrich Freiherr von Reichenbach]].
 
-
 
-
Lamele Reichenbacha zaobserwowano m.in. w meteorytach [[Lenarto]], [[Teplá]] ('''patrz → [[Szablon:Buchwald (1975)|Buchwald 1975]]''').
 
-
 
-
 
-
----
 
-
 
'''Model 3D''' – cyfrowy model masy głównej meteorytu [[Hraschina]] z kolekcji [[Szablon:ViennaNHM|Muzeum Historii Naturalnej w&nbsp;Wiedniu]]<ref>cyfrowy model powierzchni zbudowany z&nbsp;~200000 trójkątów i&nbsp;~99800 wierzchołków</ref> (źródło: Sketchfab – [https://sketchfab.com/3d-models/hraschina-meteorite-nhmw-min-a2-52bbf1933af444d4adb2478d1bfafe0f Hraschina meteorite (NHMW-Min&nbsp;A2)])
'''Model 3D''' – cyfrowy model masy głównej meteorytu [[Hraschina]] z kolekcji [[Szablon:ViennaNHM|Muzeum Historii Naturalnej w&nbsp;Wiedniu]]<ref>cyfrowy model powierzchni zbudowany z&nbsp;~200000 trójkątów i&nbsp;~99800 wierzchołków</ref> (źródło: Sketchfab – [https://sketchfab.com/3d-models/hraschina-meteorite-nhmw-min-a2-52bbf1933af444d4adb2478d1bfafe0f Hraschina meteorite (NHMW-Min&nbsp;A2)])
<gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3">
<gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3">
-
File:Hraschina-NHMW_(Brezina_lamellae-3D_front)-1.jpg|Fragment powierzchni meteorytu [[Hraschina]] z&nbsp;kilkoma widocznymi lamelami Breziny (pomarańczowe strzałki) (model&nbsp;3D; wypukły „przód”)
+
File:Hraschina-NHMW_(Brezina_lamellae-3D_front)-1.jpg|Fragment powierzchni meteorytu [[Hraschina]] z&nbsp;kilkoma widocznymi [[Lamele Breziny i Reichenbacha|lamelami Breziny]] (pomarańczowe strzałki) (model&nbsp;3D; wypukły „przód”)
File:Hraschina-NHMW_(Brezina_lamellae-3D_front)-2.jpg|Inny fragment powierzchni z&nbsp;lamelami (model&nbsp;3D; wypukły „przód”)
File:Hraschina-NHMW_(Brezina_lamellae-3D_front)-2.jpg|Inny fragment powierzchni z&nbsp;lamelami (model&nbsp;3D; wypukły „przód”)
File:Hraschina-NHMW_(Brezina lamellae-3D_front)-3.jpg|Powierzchnia przednia z&nbsp;widocznymi licznymi lamelami Breziny (model&nbsp;3D; wypukły „przód”)
File:Hraschina-NHMW_(Brezina lamellae-3D_front)-3.jpg|Powierzchnia przednia z&nbsp;widocznymi licznymi lamelami Breziny (model&nbsp;3D; wypukły „przód”)
Linia 42: Linia 17:
</gallery>
</gallery>
-
== [[Bibliografia]] ==
 
-
* {{Buchwald (1975)|page=667, 765, 883, 1186}}
+
Wizyta [[Redakcja|Redakcji]] w historycznym miejscu spadku większego okazu meteorytu Hraschina (stan: ''25 października 2022&nbsp;r.'') (dwa dni później byliśmy na adriatyckim wybrzeżu Chorwacji i&nbsp;obserwowaliśmy częściowe zaćmienie Słońca)
 +
<gallery caption="" widths="200px" heights="180px" perrow="3">
 +
File:Hraschina_(site)-a.jpg|Wieś Hrašćina
 +
File:Hraschina_(Woreczko)-1.jpg|Monument z kopią meteorytu i&nbsp;tablica informacyjna
 +
File:Hraschina_(Wadi)-1.jpg|Wadi i monument
 +
File:Hraschina_(monument)-1.jpg|Solidna, wykonana z&nbsp;litego brązu doskonała kopia większego okazu
 +
File:Hraschina_(board)-1.jpg|Tablica informacyjna w&nbsp;języku chorwackim, angielskim i&nbsp;w&nbsp;esperanto
 +
File:Hraschina_(panorama)-1.jpg|[[Redakcja]] ''in situ'' 😀
 +
</gallery>
 +
 
 +
 
 +
== [[Bibliografia]] ==
* {{Woźniak (2021, ASMP)}}
* {{Woźniak (2021, ASMP)}}
Linia 52: Linia 37:
== Zobacz również ==
== Zobacz również ==
 +
* '''[[Lamele Breziny i Reichenbacha]]'''
* meteoryty: [[Hraschina]], [[Lenarto]], [[Teplá]]
* meteoryty: [[Hraschina]], [[Lenarto]], [[Teplá]]
Linia 59: Linia 45:
* woreczko.pl – [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-Ablation.htm Ablacja (''Ablation'')] {{SeparatorBull}} [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-IronMeteorites.htm Meteoryty żelazne – klasyfikacja w obrazach (''Iron meteorites – classification in pictures'')] {{SeparatorBull}} [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-Minerals.htm Minerały w meteorytach (''Meteorite minerals'')] {{SeparatorBull}} [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/Glossary.htm Słownik „meteorytowy” (''Glossary'')]
* woreczko.pl – [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-Ablation.htm Ablacja (''Ablation'')] {{SeparatorBull}} [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-IronMeteorites.htm Meteoryty żelazne – klasyfikacja w obrazach (''Iron meteorites – classification in pictures'')] {{SeparatorBull}} [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-Minerals.htm Minerały w meteorytach (''Meteorite minerals'')] {{SeparatorBull}} [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/Glossary.htm Słownik „meteorytowy” (''Glossary'')]
-
 
+
* woreczko.pl – [http://www.woreczko.pl/meteorites/observations/2022-SolarEclipse/SolarEclipse.htm Częściowe zaćmienie Słońca, 25 października 2022 r. (''Solar eclipse, Oct. 25, 2022'')]
-
* Cambridge University Press – [https://www.cambridge.org/core/journals/mineralogical-magazine-and-journal-of-the-mineralogical-society/article/abs/reichenbach-and-brezina-lamellae-in-meteoritic-irons/242DFAC58040AA3186303E00EE9743B6 ‘Reichenbach’ and ‘Brezina’ lamellae in meteoritic irons]
+

Aktualna wersja na dzień 23:13, 14 lis 2022

1i

Model 3D – cyfrowy model masy głównej meteorytu Hraschina z kolekcji Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu[1] (źródło: Sketchfab – Hraschina meteorite (NHMW-Min A2))


Meteoryt Hraschina (patrz → Metaloryt)


Wizyta Redakcji w historycznym miejscu spadku większego okazu meteorytu Hraschina (stan: 25 października 2022 r.) (dwa dni później byliśmy na adriatyckim wybrzeżu Chorwacji i obserwowaliśmy częściowe zaćmienie Słońca)


Bibliografia

  • Woźniak Marek, (2021), Meteoryty żelazne – klasyfikacja w obrazach (Iron meteorites – classification in pictures), Acta Soc. Metheor. Polon., 12, 2021, s. 149-216 (abstrakt).[3] Plik ASMP; Książka abstraktów.

Przypisy

  1. ^ cyfrowy model powierzchni zbudowany z ~200000 trójkątów i ~99800 wierzchołków
  2. ^ ciekawostką jest fakt, że wiele tego typu ilustracji wykonywano metodą odbijania wytrawionych płytek meteorytów, uprzednio pokrytych farbą drukarską, bezpośrednio na arkuszu papieru (!), podobnie, jak w druku wypukłym. Patrz → Metaloryt; patrz → Lenarto/Galerie; patrz też prace o tematyce meteorytowej wykonane techniką litografii → Litografie (Magdalena Skirzewska)
  3. ^ więcej → woreczko.pl – Meteoryty żelazne – klasyfikacja w obrazach (Iron meteorites – classification in pictures)

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Osobiste