PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)


Tartak

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
m (Bibliografia)
 
(Nie pokazano 10 wersji pomiędzy niniejszymi.)
Linia 1: Linia 1:
__NOTOC__
__NOTOC__
-
{{VerifyLevel |level=0}}
+
{{VerifyLevel|level=1}}
-
{{Strona w budowie}}
+
{{InfoboxMeteorite
{{InfoboxMeteorite
 +
| grafika = Tartak_(W%26W_collection).jpg
 +
| opis = Wytrawiona powierzchnie meteorytu Tartak (fot. Jan Woreczko)
  | nazwa = Tartak
  | nazwa = Tartak
  | klasa = Znalezisko
  | klasa = Znalezisko
Linia 25: Linia 26:
:{| {{Table data}}
:{| {{Table data}}
|-
|-
-
! Meteoryt/<br />/pierwiastek !! [[Tartak]] !! Duketon{{MBD-record |name=Duketon}} !! Ssyromolotovo{{MBD-record |name=Ssyromolotovo}} !! Uwharrie{{MBD-record |name=Uwharrie}} !! Villa Regina{{MBD-record |name=Villa Regina}} !! !! [[Schwetz]]<ref>Buchwald (1975), Koblitz MetBase; w&nbsp;obu źródłach zawartość pierwiastków podawana jest wymiennie jako [ppm] lub [μg/g] (odpowiednio również [ppb] lub [ng/g]), co nie jest tożsame!</ref>
+
! Meteoryt/<br />/pierwiastek !! [[Tartak]] !! Duketon{{MBD-record|name=Duketon}} !! Ssyromolotovo{{MBD-record|name=Ssyromolotovo}} !! Uwharrie{{MBD-record|name=Uwharrie}} !! Villa Regina{{MBD-record|name=Villa Regina}} !! !! [[Schwetz]]<ref name="ppm">Buchwald (1975), Koblitz MetBase; w&nbsp;obu źródłach zawartość pierwiastków podawana jest wymiennie jako [ppm] lub [μg/g] (odpowiednio również [ppb] lub [ng/g]), co jest tożsame, ale intuicyjnie sprzeczne!</ref>
|-
|-
| '''Ni [%]''' || 7,37 || 7,51 || 7,77 || 7,75 || 7.93 || || 7,44
| '''Ni [%]''' || 7,37 || 7,51 || 7,77 || 7,75 || 7.93 || || 7,44
|-
|-
-
| '''Ga [μg/g]''' || 19,8 || 19,8 || 20,4 || 20,1 || 19,3 || || 18,3
+
| '''Ga [μg/g]'''<ref name="ppm"></ref> || 19,8 || 19,8 || 20,4 || 20,1 || 19,3 || || 18,3
|-
|-
| '''Ge [μg/g]''' || <100** || 38,1* || 40,9* || 39* || <70** || || 33,5
| '''Ge [μg/g]''' || <100** || 38,1* || 40,9* || 39* || <70** || || 33,5
Linia 43: Linia 44:
| '''As [μg/g]''' || 4,31<ref name="MB data"></ref> || 4,21 || 4,51 || 4,68 || 4,30 ||
| '''As [μg/g]''' || 4,31<ref name="MB data"></ref> || 4,21 || 4,51 || 4,68 || 4,30 ||
|-
|-
-
| '''W [ng/g]''' || 1,01 || 0,99 || 1,1 || 1,14 || 1,06 ||
+
| '''W [ng/g]''' || 1010 || 990 || 1100 || 1140 || 1060 ||
|-
|-
| '''Re [ng/g]''' || 358 || 338 || 338 || 371 || 331 ||
| '''Re [ng/g]''' || 358 || 338 || 338 || 371 || 331 ||
Linia 49: Linia 50:
| '''Pt [μg/g]''' || 14,2 || 12,8 || 13,6 || 13,3 || 13,9 ||
| '''Pt [μg/g]''' || 14,2 || 12,8 || 13,6 || 13,3 || 13,9 ||
|-
|-
-
| '''Au [μg/g]''' || 0,606 || 0,615 || 0,619 || 0,623 || 0,598 ||
+
| '''Au [ng/g]''' || 606 || 615 || 619 || 623 || 598 ||
|-
|-
|}
|}
Linia 55: Linia 56:
: ** Meteoritical Bulletin
: ** Meteoritical Bulletin
-
Według Wassona (MB 103) meteoryt Tartak różni się w składem od znanych europejskich meteorytów żelaznych typu IIIAB, ale jest podobny do meteorytu Ssyromolotovo. Chociaż Tartak zawiera cohenit, tak jak meteoryty typu IIIE, to jednak położenie na wykresie zawartości Co-Au lub Ga-Au nie pozwala zaliczyć go do tej grupy.
+
[[Image:Tartak_Schwetz_(trace_elements_Ga-Ir).jpg|thumb|right|240px|Położenie dwóch polskich meteorytów żelaznych '''[[Schwetz (Świecie)]]''' i '''[[Tartak]]''' (■) w&nbsp;stosunku do innych członków grupy IIIAB (<span style="color:#E51400">●</span>) na wykresie pary pierwiastków śladowych Ni-Ir. Zamieszczono również podobną grupę IIIE (<span style="color:#7A3B3F">▲</span>). Wyróżniono jeszcze podobny do meteorytu Tartak meteoryt Ssyromolotovo{{MBD-record|name=Ssyromolotovo}} (Woźniak&nbsp;2021)]]
 +
Według Wassona (MB 103) meteoryt Tartak różni się w składem od znanych europejskich meteorytów żelaznych typu IIIAB, ale jest podobny do meteorytu Ssyromolotovo. Chociaż Tartak zawiera cohenit, tak jak meteoryty typu IIIE, to jednak położenie na wykresie zawartości Co-Au lub Ga-Au nie pozwala zaliczyć go do tej grupy (cohenit został znaleziony jako obwódka na małej noduli troilitowo-daubréelitowej o&nbsp;wielkości μm, więc nie można uznać, że jest on popularny w&nbsp;meteorycie Tartak!).
-
<br clear="all"/>
+
Zobacz również →&nbsp;'''[[Morasko#Hipoteza_Bartoschewitza|Hipoteza Bartoschewitza]]''' i&nbsp;zacytowany tam skład pierwiastkowy innych typów meteorytów żelaznych.
 +
 
 +
{{!Iron IIIAB}}
== Lokalizacja ==
== Lokalizacja ==
Linia 63: Linia 67:
{{GEFrame-begin}}
{{GEFrame-begin}}
{{GEMap
{{GEMap
 +
| htmlFileMap = wiki-Tartak.htm
| kml1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Poland_newIcons.kml
| kml1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Poland_newIcons.kml
| kml2 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Tartak.kml
| kml2 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Tartak.kml
Linia 70: Linia 75:
| lon = 23.085
| lon = 23.085
| zoom = 12
| zoom = 12
-
| type = map
+
| type = roadmap
}}
}}
{{GEIcon-PointRed}}
{{GEIcon-PointRed}}
Linia 84: Linia 89:
<br clear="all"/>
<br clear="all"/>
-
== Galeria ==
+
== Galerie ==
 +
 
 +
<gallery caption="" widths="200px" heights="140px" perrow="3">
 +
File:Tartak_(W%26W_collection).jpg|Wytrawiona powierzchnie meteorytu. Doskonale widać figury Thomsona-Widmanstättena, [[Szablon:Neumann (1850)|linie Neumanna]] i&nbsp;pola plessytu (fot. [[Jan Woreczko]])
 +
</gallery>
 +
 
Fotografie oferowanego na Allegro okazu (fotografie i informacje Piotr Pryzowicz (nick ''karegot2005''), ''za zgodą'')
Fotografie oferowanego na Allegro okazu (fotografie i informacje Piotr Pryzowicz (nick ''karegot2005''), ''za zgodą'')
Linia 111: Linia 121:
* '''''Meteoritical Bulletin''''', 103.
* '''''Meteoritical Bulletin''''', 103.
 +
 +
* Pilski Andrzej S., (2023), '''Jak [[Tartak]] klasyfikowano''', ''Meteoryt'', 103, 2023, s. 19-21. Plik {{Link-Meteoryt|r=2023}}.
* Scott Edward R.D., Wasson John T., Buchwald Vagn Fabritius, (1973), '''The chemical classification of iron meteorites—VII. A reinvestigation of irons with Ge concentrations between 25 and 80 ppm''', ''Geochimica et Cosmochimica Acta'', 37(8), 1973, s. 1957-1983. Plik {{!doi|10.1016/0016-7037(73)90151-8}}.
* Scott Edward R.D., Wasson John T., Buchwald Vagn Fabritius, (1973), '''The chemical classification of iron meteorites—VII. A reinvestigation of irons with Ge concentrations between 25 and 80 ppm''', ''Geochimica et Cosmochimica Acta'', 37(8), 1973, s. 1957-1983. Plik {{!doi|10.1016/0016-7037(73)90151-8}}.
* Scott Edward R.D., Wasson John T., (1976), '''Chemical classification of iron meteorites—VIII. Groups IC. IIE, IIIF and 97 other irons''', ''Geochimica et Cosmochimica Acta'', 40(1), 1976, s. 103-115. Plik {{!doi|10.1016/0016-7037(76)90198-8}}.
* Scott Edward R.D., Wasson John T., (1976), '''Chemical classification of iron meteorites—VIII. Groups IC. IIE, IIIF and 97 other irons''', ''Geochimica et Cosmochimica Acta'', 40(1), 1976, s. 103-115. Plik {{!doi|10.1016/0016-7037(76)90198-8}}.
 +
 +
* {{Woźniak (2021, ASMP)}}
{{Przypisy}}
{{Przypisy}}
Linia 138: Linia 152:
[[Category:Znaleziska]]
[[Category:Znaleziska]]
[[Category:Warto szukać]]
[[Category:Warto szukać]]
 +
[[Category:Meteoryty żelazne]]

Aktualna wersja na dzień 20:08, 18 maj 2023

1
Tartak
Tartak (W&W collection).jpg
Wytrawiona powierzchnie meteorytu Tartak (fot. Jan Woreczko)
Znalezisko
Lokalizacja okolice wsi Tartak, powiat suwalski, Polska
Położenie[2] 54°05'08,23"N, 23°05'02,24"E[1]
Data 2008
Charakterystyka
Typ meteoryt żelazny (oktaedryt), IIIAB
Masa ~7,5 kg
Liczba okazów jeden okaz; znalazca Piotr Pryzowicz z Suwałk
Meteoritical Bulletin Database
Synonimy
Pietronajć

14 maja 2014 roku meteoryt Tartak został zarejestrowany w Meteoritical Bulletin Database, jako 22 polski meteoryt.

W marcu 2013 roku na portalu aukcyjnym Allegro (nr aukcji 3129450563) pojawiła się oferta sprzedaży meteorytu żelaznego znalezionego, jak podawał sprzedawca (nick karegot2005), w 2008 roku w okolicach jeziora Pietronajć. Okaz wg sprzedawcy został sprzedany[3]. Był to duży (po oczyszczeniu 7,596 kg[4]) mocno zwietrzały okaz meteorytu żelaznego (na wytrawionym małym przekroju widać było charakterystyczne figury Widmanstättena). Znalazcą i sprzedawcą okazu był Piotr Pryzowicz z Suwałk.

Fragmenty okazu trafiły do badań.[5] Meteoryt został sklasyfikowany jako oktaedryt typu IIIAB (tego typu jest również meteoryt Schwetz (Świecie)).


Wyniki analiz zawartości niklu, kobaltu i pierwiastków śladowych w meteorycie Tartak oraz dla kilku meteorytów o podobnym składzie (wszystkie typu IIIAB) (Wasson 2014[6], Koblitz MetBase, MB 103):

Meteoryt/
/pierwiastek
Tartak Duketon[7] Ssyromolotovo[8] Uwharrie[9] Villa Regina[10] Schwetz[11]
Ni [%] 7,37 7,51 7,77 7,75 7.93 7,44
Ga [μg/g][11] 19,8 19,8 20,4 20,1 19,3 18,3
Ge [μg/g] <100** 38,1* 40,9* 39* <70** 33,5
Ir [μg/g] 4,20[12] 4,19 4,20 4,20 4,32 11
Co [%] 0,501 0,506 0,507 0,496 0,501
Cr [μg/g] 108 148 121 95 139
Cu [μg/g] 179 164 163 160 164
As [μg/g] 4,31[12] 4,21 4,51 4,68 4,30
W [ng/g] 1010 990 1100 1140 1060
Re [ng/g] 358 338 338 371 331
Pt [μg/g] 14,2 12,8 13,6 13,3 13,9
Au [ng/g] 606 615 619 623 598
* Koblitz MetBase (Scott et al. 1973, Scott et al. 1976)
** Meteoritical Bulletin
Położenie dwóch polskich meteorytów żelaznych Schwetz (Świecie) i Tartak (■) w stosunku do innych członków grupy IIIAB () na wykresie pary pierwiastków śladowych Ni-Ir. Zamieszczono również podobną grupę IIIE (). Wyróżniono jeszcze podobny do meteorytu Tartak meteoryt Ssyromolotovo[8] (Woźniak 2021)

Według Wassona (MB 103) meteoryt Tartak różni się w składem od znanych europejskich meteorytów żelaznych typu IIIAB, ale jest podobny do meteorytu Ssyromolotovo. Chociaż Tartak zawiera cohenit, tak jak meteoryty typu IIIE, to jednak położenie na wykresie zawartości Co-Au lub Ga-Au nie pozwala zaliczyć go do tej grupy (cohenit został znaleziony jako obwódka na małej noduli troilitowo-daubréelitowej o wielkości μm, więc nie można uznać, że jest on popularny w meteorycie Tartak!).

Zobacz również → Hipoteza Bartoschewitza i zacytowany tam skład pierwiastkowy innych typów meteorytów żelaznych.


Meteoryty żelazne typu IIIAB

O meteorytach żelaznych typu IIIAB (Woźniak 2021):

«

Grupa IIIAB

Położenie dwóch polskich meteorytów żelaznych Schwetz (Świecie) i Tartak (■) w stosunku do innych członków grupy IIIAB () na wykresie pary pierwiastków śladowych Ni-Ir. Zamieszczono również podobną grupę IIIE (). Wyróżniono jeszcze podobny do meteorytu Tartak meteoryt Ssyromolotovo[8]

Grupa IIIAB – początkowo wyróżniano dwie grupy IIIA i IIIB, ale struktura i skład pierwiastkowy wskazują na ich wspólne pochodzenie z różnych części jądra tego samego ciała macierzystego. Meteoryty z grupy IIIA to najczęściej oktaedryty średnioziarniste (Om) i gruboziarniste (Og), natomiast z grupy IIIB to wyłącznie oktaedryty średnioziarniste (Om) (w grupie tej znajdują się również meteoryt Yarovoye który jest Of (fot. 1), a meteoryt Juromenha z tej grupy to ataksyt). Ciekawostką jest fakt, że grubość belek kamacytu dla grupy IIIB rośnie, a dla grupy IIIA maleje, wraz ze wzrostem zawartości niklu (rys. 1)! Również charakterystyczna dla grupy IIIAB jest nietypowa korelacja par pierwiastków śladowych. Dla większości grup jest ona „prostoliniowa”, ale dla IIIAB widać wyraźnie dwa „prostoliniowe trendy” korelacji! Szczególnie jest to widoczne dla par Ni-Ga i Ir-Au. Także na wykresie zawartości irydu i złota widać lokalne „deficyty” meteorytów o zawartości niklu 7,5-8% (rys. 15).

Wiele meteorytów grupy IIIAB zawiera duże nodule troilitowe i grafitowe (obserwowane na przykład w okazach meteorytów Cape York, Willamette oraz El Sampal), natomiast inkluzje krzemianowe są w nich bardzo, bardzo rzadkie. Współczesne badania łączyły grupę IIIAB z pallasytami grupy głównej (pallasite main group, PMG) bogatymi w krzemiany, jako pochodzącymi z jednego ciała macierzystego rozbitego podczas pojedynczego zderzenia – IIIAB pochodziłyby z jądra, a pallasyty PMG z granicy pomiędzy jądrem i płaszczem (mantle boundary). Ale obliczone średnie tempo stygnięcia (cooling rate) dla grupy IIIAB wynoszące ~20-350 stopni na milion lat (~20-350ºC/My) stoi w sprzeczności do szacowanego tempa dla PMG wynoszącego 2,5-18ºC/My. Jądro (core) ewentualnej wspólnej planetozymali nie mogło stygnąć szybciej od granicy jądra i płaszcza. Trzeba jednak pamiętać, że przyjęte wartości tempa stygnięcia wyliczone różnymi metodami dają bardzo rozbieżne wyniki! Hipoteza wspólnego pochodzenia IIIAB i PMG ma jednak silny argument za, gdyż średnie wartości izotopów tlenu (Δ17O i δ18O) obu grup IIIAB i PMG, są bardzo zbliżone – pallasyty PMG izotopowo są niemal nie do odróżnienia od żelazna IIIAB. Warto wspomnieć, że również podobne wartości izotopów tlenu łączą ze sobą mezosyderyty i achondryty grupy HED (Goldstein et al. 2009; Scott 2020).

Troilit i jego nodule są liczniejsze w IIIB niż w IIIA (ale nie mają one w ogólności więcej niż 1 cm), podobnie jest ze schreibersytem (w IIIA stwierdzono jeszcze rhabdyt). Natomiast odwrotnie jest z daubréelitem, jest on liczniejszy w IIIA niż w IIIB. W IIIA stwierdzono występowanie cohenitu, grafitu i carlsbergitu, których nie ma w IIIB. W całej grupie nie występuje haxonit. W meteorytach tych obserwuje się tzw. lamele Reichenbacha (ang. Reichenbach lamellae) – są to wydłużone inkluzje składające się głównie z troilitu domieszkowanego daubréelitem i rzadkimi ziarnami grafitu i krzemianów. Schreibersyt występuje w postaci lamelek Breziny (ang. Brezina lamellae) (to wielocentymetrowe listwy schreibersytu) oraz jako otoczki nodul troilitowych. W okazach grupy IIIAB powszechne są linie Neumanna (deformacje kryształów kamacytu), które powstawały podczas licznych zderzeń jakim musiało ulegać ciało macierzyste meteorytu. Podczas zderzeń przy ciśnieniach >13 GPa kamacyt przekształca się w zwartą gęsto upakowaną sześciokątną fazę ε-żelaza (epsilon-iron, hexaferrum; hpc, hexagonal close-packed). Po spadku ciśnienia kamacyt wraca do formy bcc (body-centered cubic). Ponieważ sieć została zniekształcona, więc po wytrawieniu na powierzchnie kamacytu występuje charakterystyczny wzór linii Neumanna widoczny w świetle odbitym (fot. 1). Grupy linii tworzą ze sobą kąt 120º (Scott et al. 1975; Malvin et al. 1984; Scott 2020).

Jest to druga pod względem liczebności po IAB grupa meteorytów żelaznych. Do grupy tej należą największe z meteorytów: Cape York[13] (dawniej IIIA), Chupaderos[14] (dawniej IIIB), Morito (dawniej IIIA), Willamette[15] (dawniej IIIA) oraz meteoryty kraterotwórcze: Boxhole[16] (dawniej IIIA), Henbury[17] (dawniej IIIA), Wabar[18] (dawniej IIIA) i Wolf Creek[19] (dawniej IIIB).

Najpopularniejsze meteoryty grupy IIIAB to: Boxhole[16], El Sampal (dawniej IIIB), Henbury (fot. 1), Yarovoye oraz polskie Schwetz (Świecie) (dawniej IIIA) i niedawno znaleziony i sklasyfikowany Tartak (fot. 15). Znany spadek tego typu to Juromenha[20] (dawniej IIIA) [oraz Lenarto, Teplá].

»



Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(T) wieś Tartak

miejsce znalezienia okazu podane przez znalazcę

Jezioro Pierty, Jezioro Pietronajć

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Okaz został znaleziony w 2008 roku w okolicy wsi Tartak (wg znalazcy w miejscu o współrzędnych 54°05'08,23"N, 23°05'02,24"E), na południe od Jeziora Pierty[21].


Galerie


Fotografie oferowanego na Allegro okazu (fotografie i informacje Piotr Pryzowicz (nick karegot2005), za zgodą)


Fragment (połówka) okazu (fot. Piotr Pryzowicz, za zgodą)


Bibliografia

  • Buchwald Vagn Fabritius, (1975), Handbook of Iron Meteorites. Their History, Distribution, Composition, and Structure, University of California Press, Berkeley 1975. ISBN 0-520-02934-8.[23] Pliki PDF.
  • Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
  • Meteoritical Bulletin, 103.
  • Pilski Andrzej S., (2023), Jak Tartak klasyfikowano, Meteoryt, 103, 2023, s. 19-21. Plik available online.
  • Scott Edward R.D., Wasson John T., Buchwald Vagn Fabritius, (1973), The chemical classification of iron meteorites—VII. A reinvestigation of irons with Ge concentrations between 25 and 80 ppm, Geochimica et Cosmochimica Acta, 37(8), 1973, s. 1957-1983. Plik doi.
  • Scott Edward R.D., Wasson John T., (1976), Chemical classification of iron meteorites—VIII. Groups IC. IIE, IIIF and 97 other irons, Geochimica et Cosmochimica Acta, 40(1), 1976, s. 103-115. Plik doi.
  • Woźniak Marek, (2021), Meteoryty żelazne – klasyfikacja w obrazach (Iron meteorites – classification in pictures), Acta Soc. Metheor. Polon., 12, 2021, s. 149-216 (abstrakt).[24] Plik ASMP; Książka abstraktów.

Przypisy

  1. ^ współrzędne podane przez znalazcę
  2. ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
  3. ^ początkowa cena wywoławcza wynosiła 1,00 zł, sprzedawca o nicku karegot2005 oczekiwał za okaz 22000 zł. W trakcie licytacji cena osiągnęła ponad 90000 zł(!), ale aukcja została przerwana i miała status: „Cena kup teraz: 22000 zł/Zakończona/Nie było ofert kupna”; później na portalu Allegro były również do kupienia małe wypolerowane i wytrawione fragmenty tego meteorytu (inf. prywatna/marzec 2013: podobno kilka z nich zostało sprzedanych)
  4. ^ w opisie aukcji podano 7,346 kg, wymiary 18×13×9 cm
  5. ^ inf. prywatna/marzec 2013: nabywca meteorytu deklarował, że okaz będzie dostępny tylko w ofercie dla zagranicy
  6. ^ źródło: znalazca meteorytu Piotr Pryzowicz
  7. ^ meteoryt żelazny Duketon, znalezisko z 1948 roku w Australii; typ IIIAB, TKW 118,3 kg
  8. ^ a b c meteoryt żelazny Ssyromolotovo (Сыромолотово), znalezisko z 1873 roku w Rosji; typ IIIAB, TKW 217 kg
  9. ^ meteoryt żelazny Uwharrie, znalezisko z 1930 roku w USA; typ IIIAB, TKW 72,7 kg
  10. ^ meteoryt żelazny Villa Regina, znalezisko sprzed 2005 roku w Argentynie; typ IIIAB, TKW 5,03 kg
  11. ^ a b Buchwald (1975), Koblitz MetBase; w obu źródłach zawartość pierwiastków podawana jest wymiennie jako [ppm] lub [μg/g] (odpowiednio również [ppb] lub [ng/g]), co jest tożsame, ale intuicyjnie sprzeczne!
  12. ^ a b w Meteoritical Bulletin (MB 103) podano inne wartości dla: Ir 4.0 μg/g; As 9.2 μg/g
  13. ^ meteoryt żelazny Cape York, znalezisko z 1818 roku na Grenlandii; typ IIIAB, TKW 58,2 tony
  14. ^ meteoryt żelazny Chupaderos (syn. m.in. Cuernavaca), znalezisko z 1852 roku w Meksyku; typ IIIAB, TKW 24,3 tony (trzy okazy: Chupaderos I (14,114 t), Chupaderos II (6,767 t) i Adargas (3,325 t) w zbiorach Mexico, Mexico City, The Old School of Mines and Engineering (Palazzo de Mineria))
  15. ^ meteoryt żelazny Willamette, znalezisko z 1901 roku w USA; typ IIIAB, TKW 15,5 tony; patrz → Prague NM
  16. ^ a b meteoryt żelazny Boxhole, znalezisko z 1937 roku w Australii; typ IIIAB, TKW 500 kg; powiązany z kraterem Boxhole [crater]
  17. ^ meteoryt żelazny Henbury, znalezisko z 1931 roku w Australii; typ IIIAB, TKW 2 ton; powiązany z kraterami Henbury [crater]
  18. ^ meteoryt żelazny Wabar, znalezisko z 1863 roku w Arabii Saudyjskiej; typ IIIAB, TKW 2,55 tony; powiązany z kraterami Wabar [crater]
  19. ^ meteoryt żelazny Wolf Creek, znalezisko z 1947 roku w Australii; typ IIIAB, TKW 760 kg; powiązany z kraterem Wolfe Creek [crater]
  20. ^ spadek meteorytu Juromenha (syn. Alandroal) 14 listopada 1968 roku w Portugalii; żelazny typ IIIAB, TKW 25,2 kg
  21. ^ w opisie aukcji podano początkowo – „Z tego co mi wiadomo znaleziony prawdopodobnie w okolicach Suwałk niedaleko jeziora Piertanie
  22. ^ o strukturalnym podziale meteorytów żelaznych, patrz → Figury Widmanstättena
  23. ^ trzytomowe opracowanie (ponad 1400 stron), „biblia” meteorytów żelaznych (patrz → Woźniak (2021, ASMP)), znajduje się w zbiorach W&W
  24. ^ więcej → woreczko.pl – Meteoryty żelazne – klasyfikacja w obrazach (Iron meteorites – classification in pictures)

Zobacz również

Linki zewnętrzne

  • Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Tartak
  • Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Tartak
Osobiste