(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Usti Nad Orlici
Z Wiki.Meteoritica.pl
(Różnice między wersjami)
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| - | {{VerifyLevel |level= | + | {{VerifyLevel |level=1i}} |
__NOTOC__ | __NOTOC__ | ||
{{InfoboxMeteorite | {{InfoboxMeteorite | ||
| Linia 18: | Linia 18: | ||
}} | }} | ||
| - | Spadek pojedynczego okazu meteorytu na terenie [[Czechy|Czech]] 12 czerwca 1963 roku (środa) | + | Spadek pojedynczego okazu meteorytu na terenie [[Czechy|Czech]] 12 czerwca 1963 roku (środa) – chondryt zwyczajny L6. Takiego samego typ oraz podobną wagę mają np. meteoryty [[Suchy Dul]] i [[Sołtmany]], który również były pojedynczymi spadkami.<ref>chondryt zwyczajny L6 jest najpopularniejszym typem spadających meteorytów; więcej patrz → statystyki spadków na woreczko.pl – [http://www.woreczko.pl/meteorites/falls/f_Falls-classes.htm Obserwowane spadki meteorytów • ''Meteorite falls'' (*)]</ref> |
Według Koblitz MetBase pojedynczy okaz meteorytu o wadze 1269 g spadł w ogrodzie domu we wsi ''Kerhartice'' niedaleko ''Ustí nad Orlicí''. Wybił dziurę (krater?) głębokości 40 cm i 30 cm średnicy. Według Tuček (1964) okaz (o wymiarach 121×90×74 mm) ma cechy okazu orientowanego. | Według Koblitz MetBase pojedynczy okaz meteorytu o wadze 1269 g spadł w ogrodzie domu we wsi ''Kerhartice'' niedaleko ''Ustí nad Orlicí''. Wybił dziurę (krater?) głębokości 40 cm i 30 cm średnicy. Według Tuček (1964) okaz (o wymiarach 121×90×74 mm) ma cechy okazu orientowanego. | ||
| Linia 24: | Linia 24: | ||
Za portalem Novinky.cz: | Za portalem Novinky.cz: | ||
| - | :W środę 12 czerwca 1963 roku, krótko przed godziną 14 (13:58) w ogrodzie posesji w miejscowości ''Ústí nad Orlicí III'' (''Kerhartice''), spadł meteoryt kamienny. Spadkowi towarzyszył wielki hałas i świst. Świadkiem spadku była 66-letnia emerytka ''Marie Collinová''. Pani ''Collinová'' drzemała na ławce przed swoim domem przy ulicy ''Sokolská'' nr 20, kiedy | + | :W środę 12 czerwca 1963 roku, krótko przed godziną 14 (13:58) w ogrodzie posesji w miejscowości ''Ústí nad Orlicí III'' (''Kerhartice''), spadł meteoryt kamienny. Spadkowi towarzyszył wielki hałas i świst. Świadkiem spadku była 66-letnia emerytka ''Marie Collinová''. Pani ''Collinová'' drzemała na ławce przed swoim domem przy ulicy ''Sokolská'' nr 20, kiedy obudził ją szum, silny podmuch i uderzenia grudek piachu w okno naprzeciwko domu. Była przekonana, że za całe zamieszanie był odpowiedzialny jej, bawiący się nieopodal, pięcioletni wnuk i chciała go za to zganić. Okazało się jednak, że malec był przerażony i płakał. Niedaleko od nich, w miejscu dzisiejszego ganku (''v místech stávající verandy'')<ref>na portalu Novinky.cz znajdują się zdjęcia okazu, posesji i pamiątkowej tablicy</ref>, w ziemi widniał krater o średnicy 30 cm i ok. 40 cm głębokości. Na jego dnie leżał kamień o gładkiej, ciemno-szarej powierzchni z widocznymi oznakami topnienia. Znaleziony meteoryt miał 12 cm długości, 8 cm szerokości i ważył 1260 gram. Z tyłu ogrodu przechodził inny świadek spadku pan ''Bůžek'', który zinterpretował hałas jako przelot odrzutowca. |
| - | ::(Według portalu Národí Muzeum Praha – Muzeum 3000: meteoryt spadł w odległości zaledwie 1,5 metra od bawiącego się w piasku siedmioletniego chłopca ''M. Brůžek'', który był w szoku i później przez trzy dni w gorączce; pani ''Collinová'' wezwała natychmiast policję, która zjawiła się na miejscu już o 14:05)<ref>wg portalu Národí Muzeum Praha – Muzeum 3000; tam też fotografia przeciętego (!) okazu</ref> | + | ::(Według portalu Národí Muzeum Praha – Muzeum 3000: meteoryt spadł w odległości zaledwie 1,5 metra od bawiącego się w piasku siedmioletniego chłopca ''M. Brůžek'', który był w szoku i później przez trzy dni w gorączce; pani ''Collinová'' wezwała natychmiast policję, która zjawiła się na miejscu już o 14:05)<ref>wg portalu ''Národí Muzeum Praha – Muzeum 3000''; tam też fotografia przeciętego (!) okazu</ref> |
:Znaleziony na dnie krateru duży przedmiot początkowo wzięto za resztki niewybuchu z czasów wojny. Zachowując dużą ostrożność wydobyto kamień z dołu i, jak stwierdzili świadkowie, było jeszcze czuć jego ciepło. Zaproszony na miejsce zdarzenia ''J. Suchomel'' dyrektor miejscowej szkoły i członek koła astronomicznego, stwierdził, że może to być meteoryt. Następnie powiadomiono Regionalne Obserwatorium w Hradec Kralove, z którego niezwłocznie przybyli jego dyrektor ''V. Fritz'' wraz z ''J. Krejsou'', którzy natychmiast przystąpili do dokumentowania znaleziska. Meteoryt przetransportowano do Muzeum Narodowego w Pradze w celu przeprowadzenia dalszych badań. | :Znaleziony na dnie krateru duży przedmiot początkowo wzięto za resztki niewybuchu z czasów wojny. Zachowując dużą ostrożność wydobyto kamień z dołu i, jak stwierdzili świadkowie, było jeszcze czuć jego ciepło. Zaproszony na miejsce zdarzenia ''J. Suchomel'' dyrektor miejscowej szkoły i członek koła astronomicznego, stwierdził, że może to być meteoryt. Następnie powiadomiono Regionalne Obserwatorium w Hradec Kralove, z którego niezwłocznie przybyli jego dyrektor ''V. Fritz'' wraz z ''J. Krejsou'', którzy natychmiast przystąpili do dokumentowania znaleziska. Meteoryt przetransportowano do Muzeum Narodowego w Pradze w celu przeprowadzenia dalszych badań. | ||
| - | :Po doniesieniach w prasie o spadku, zgłosił się ''J. Teplý z Dolních Louček'' na Morawach, który twierdził, że tego samego dnia i o tej samej godzinie widział na niebie na wysokości 80 metrów(?!) olśniewająco jasny meteor (''ve výšce asi 80 metrů oslnivou dráhu meteoru''). Według obliczeń astronomów ustalono, że był to przelot bolidu z którego spadł meteoryt Usti Nad Orlici. | + | :Po doniesieniach w prasie o spadku, zgłosił się ''J. Teplý z Dolních Louček'' na Morawach, który twierdził, że tego samego dnia i o tej samej godzinie widział na niebie na wysokości 80 metrów(?!) olśniewająco jasny meteor (''ve výšce asi 80 metrů oslnivou dráhu meteoru''). Według obliczeń astronomów ustalono, że był to przelot bolidu, z którego spadł meteoryt Usti Nad Orlici. |
:Tak to zdarzenie zostało zrelacjonowane w regionalnych gazetach i w literaturze przez świadków. Dziś już pani ''Collinová'' nie żyje, a jej wnuk po studiach pozostał na uczelni. | :Tak to zdarzenie zostało zrelacjonowane w regionalnych gazetach i w literaturze przez świadków. Dziś już pani ''Collinová'' nie żyje, a jej wnuk po studiach pozostał na uczelni. | ||
| Linia 35: | Linia 35: | ||
Krótki opis na portalu: Astronomická mapa České republiky – [http://www.hvezdarna.cz/mapa/index.php?id=151 Ústí nad Orlicí — meteorit]. Według portalu i Šreinová et al. (2012) okaz spadł 1,5 metra od bawiącego się 7-letniego<ref>wg relacji z portalu Novinky.cz chłopiec miał wówczas 5 lat</ref> chłopca. Oraz, że mogło spaść również więcej fragmentów. | Krótki opis na portalu: Astronomická mapa České republiky – [http://www.hvezdarna.cz/mapa/index.php?id=151 Ústí nad Orlicí — meteorit]. Według portalu i Šreinová et al. (2012) okaz spadł 1,5 metra od bawiącego się 7-letniego<ref>wg relacji z portalu Novinky.cz chłopiec miał wówczas 5 lat</ref> chłopca. Oraz, że mogło spaść również więcej fragmentów. | ||
| + | == Kolekcje == | ||
Meteoryt (i jego fragmenty) Usti Nad Orlici znajduje się tylko w dwóch kolekcjach: | Meteoryt (i jego fragmenty) Usti Nad Orlici znajduje się tylko w dwóch kolekcjach: | ||
| Linia 80: | Linia 81: | ||
<gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3"> | <gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3"> | ||
File:Usti_Nad_Orlici_(Tucek_1964_Plate_XI).jpg|Wygląd okazu | File:Usti_Nad_Orlici_(Tucek_1964_Plate_XI).jpg|Wygląd okazu | ||
| - | File:Usti_Nad_Orlici_(fot_52_Tucek_1981).jpg|Strona przednia | + | File:Usti_Nad_Orlici_(fot_52_Tucek_1981).jpg|Strona przednia „orientowana” |
File:Usti_Nad_Orlici_(fot_53_Tucek_1981).jpg|Strona tylna z regmagliptami | File:Usti_Nad_Orlici_(fot_53_Tucek_1981).jpg|Strona tylna z regmagliptami | ||
</gallery> | </gallery> | ||
| Linia 123: | Linia 124: | ||
* Portal Novinky.cz – [http://www.novinky.cz/vase-zpravy/pardubicky-kraj/usti-nad-orlici/2088-18205-padesate-vyroci-dopadu-meteoritu-si-pripominaji-v-kerharticich.html Padesáté výročí dopadu meteoritu si připomínají v Kerharticích] | * Portal Novinky.cz – [http://www.novinky.cz/vase-zpravy/pardubicky-kraj/usti-nad-orlici/2088-18205-padesate-vyroci-dopadu-meteoritu-si-pripominaji-v-kerharticich.html Padesáté výročí dopadu meteoritu si připomínají v Kerharticích] | ||
* [http://www.hvezdarna.cz/mapa/ Astronomická mapa České republiky] | * [http://www.hvezdarna.cz/mapa/ Astronomická mapa České republiky] | ||
| - | |||
| - | |||
* woreczko.pl – [http://www.woreczko.pl/meteorites/falls/f_Falls-classes.htm Obserwowane spadki meteorytów • ''Meteorite falls'' (*)] | * woreczko.pl – [http://www.woreczko.pl/meteorites/falls/f_Falls-classes.htm Obserwowane spadki meteorytów • ''Meteorite falls'' (*)] | ||
| + | * Wikipedia (CS) – [http://cs.wikipedia.org/wiki/Ústí_nad_Orlicí Ústí nad Orlicí] | ||
{{Co jeszcze na stronę}} | {{Co jeszcze na stronę}} | ||
Wersja z 22:09, 29 mar 2015
1i
| Usti Nad Orlici → | |
| 280px
Meteoryt Usti Nad Orlici ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Pradze; obok meteoryt Suchy Dul (Národí Muzeum Praha) (fot. Aubrey Whymark, za zgodą)
| |
| Spadek | |
| Lokalizacja | region Hradec Kralove, Czechy |
| Położenie[2] | 49°58'30"N, 16°22'30"E[1] |
| Data | 12 czerwca 1963 r., 13:58 (środa) |
| Charakterystyka | |
| Typ | chondryt zwyczajny L6 |
| Masa | 1260 g |
| Liczba okazów | jeden okaz |
| Meteoritical Bulletin Database | |
| Synonimy → | |
| w NHM Cat: Kerhartice; w MetBase: Ústí nad Orlicí; po czesku: Ústí nad Orlicí; po polsku: Uście nad Orlicą | |
Spadek pojedynczego okazu meteorytu na terenie Czech 12 czerwca 1963 roku (środa) – chondryt zwyczajny L6. Takiego samego typ oraz podobną wagę mają np. meteoryty Suchy Dul i Sołtmany, który również były pojedynczymi spadkami.[3]
Według Koblitz MetBase pojedynczy okaz meteorytu o wadze 1269 g spadł w ogrodzie domu we wsi Kerhartice niedaleko Ustí nad Orlicí. Wybił dziurę (krater?) głębokości 40 cm i 30 cm średnicy. Według Tuček (1964) okaz (o wymiarach 121×90×74 mm) ma cechy okazu orientowanego.
Za portalem Novinky.cz:
- W środę 12 czerwca 1963 roku, krótko przed godziną 14 (13:58) w ogrodzie posesji w miejscowości Ústí nad Orlicí III (Kerhartice), spadł meteoryt kamienny. Spadkowi towarzyszył wielki hałas i świst. Świadkiem spadku była 66-letnia emerytka Marie Collinová. Pani Collinová drzemała na ławce przed swoim domem przy ulicy Sokolská nr 20, kiedy obudził ją szum, silny podmuch i uderzenia grudek piachu w okno naprzeciwko domu. Była przekonana, że za całe zamieszanie był odpowiedzialny jej, bawiący się nieopodal, pięcioletni wnuk i chciała go za to zganić. Okazało się jednak, że malec był przerażony i płakał. Niedaleko od nich, w miejscu dzisiejszego ganku (v místech stávající verandy)[4], w ziemi widniał krater o średnicy 30 cm i ok. 40 cm głębokości. Na jego dnie leżał kamień o gładkiej, ciemno-szarej powierzchni z widocznymi oznakami topnienia. Znaleziony meteoryt miał 12 cm długości, 8 cm szerokości i ważył 1260 gram. Z tyłu ogrodu przechodził inny świadek spadku pan Bůžek, który zinterpretował hałas jako przelot odrzutowca.
- (Według portalu Národí Muzeum Praha – Muzeum 3000: meteoryt spadł w odległości zaledwie 1,5 metra od bawiącego się w piasku siedmioletniego chłopca M. Brůžek, który był w szoku i później przez trzy dni w gorączce; pani Collinová wezwała natychmiast policję, która zjawiła się na miejscu już o 14:05)[5]
- Znaleziony na dnie krateru duży przedmiot początkowo wzięto za resztki niewybuchu z czasów wojny. Zachowując dużą ostrożność wydobyto kamień z dołu i, jak stwierdzili świadkowie, było jeszcze czuć jego ciepło. Zaproszony na miejsce zdarzenia J. Suchomel dyrektor miejscowej szkoły i członek koła astronomicznego, stwierdził, że może to być meteoryt. Następnie powiadomiono Regionalne Obserwatorium w Hradec Kralove, z którego niezwłocznie przybyli jego dyrektor V. Fritz wraz z J. Krejsou, którzy natychmiast przystąpili do dokumentowania znaleziska. Meteoryt przetransportowano do Muzeum Narodowego w Pradze w celu przeprowadzenia dalszych badań.
- Po doniesieniach w prasie o spadku, zgłosił się J. Teplý z Dolních Louček na Morawach, który twierdził, że tego samego dnia i o tej samej godzinie widział na niebie na wysokości 80 metrów(?!) olśniewająco jasny meteor (ve výšce asi 80 metrů oslnivou dráhu meteoru). Według obliczeń astronomów ustalono, że był to przelot bolidu, z którego spadł meteoryt Usti Nad Orlici.
- Tak to zdarzenie zostało zrelacjonowane w regionalnych gazetach i w literaturze przez świadków. Dziś już pani Collinová nie żyje, a jej wnuk po studiach pozostał na uczelni.
Na portalu Novinky.cz znajdują się również zdjęcia okazu i posesji na którą spadł meteoryt.
Krótki opis na portalu: Astronomická mapa České republiky – Ústí nad Orlicí — meteorit. Według portalu i Šreinová et al. (2012) okaz spadł 1,5 metra od bawiącego się 7-letniego[6] chłopca. Oraz, że mogło spaść również więcej fragmentów.
Kolekcje
Meteoryt (i jego fragmenty) Usti Nad Orlici znajduje się tylko w dwóch kolekcjach:
Zbiór waga fragmentów
(Koblitz MetBase)uwagi Prague, Nat. Mus. 1260 g masa główna London, Nat. Hist. Mus. 9,1 g
Lokalizacja
Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi
(K) Kerhartice
Sokolská 20, 562 04 Ústí nad Orlicí
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Meteoryt spadł w ogrodzie domu we wsi Kerhartice przy posesji Sokolská 20, 562 04 Ústí nad Orlicí.
Dom przy ulicy Sokolská nr 20 został w 1981 roku sprzedany. Dziś stoi przed nim pamiątkowa tablica z opisem wydarzenia z czerwca 1963 roku:
MĚSTO ÚSTÍ NAD ORLICÍ
Sokolská čp. 20
Dne 12. června 1963 ve 13:58 hodin dopadnul u tohoto domu čp. 20, v místech stávající verandy[1], meteorický kámen – chondrit tvaru tupého polyedrického klínu o hmotnosti 1260 gramů a rozměrech 121 x 90 x 74 mm. Tento meteorit je uložen ve sbírkách Národního muzea v Praze.
Galeria
Meteoryt Usti Nad Orlici (źródło: Tuček 1964, 1981)
.jpg) Wygląd okazu |
.jpg) Strona przednia „orientowana” |
.jpg) Strona tylna z regmagliptami |
Miejsce spadku meteorytu
.jpg) Ulica Sokolská posesja nr 20. Przed domem stoi pamiątkowa tablica |
Bibliografia
- Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
- Šreinová Blanka, Bukovanská Marcela, (2012), Meteority v České republice, Člověk ve svém pozemském a kosmickém prostředí, Bulletin referátů z konference, Úpice 2012, (s. 23).[7] Plik PDF.
- Tuček Karel, (1963), Nový československý meteorit – chondrit z Ústí nad Orlicí – ve sbírkách Národního muzea v Praze, Časopis Národního musea. Oddíl přírodovědný, vol. 132(4), 1963, s. 230-232.
- Tuček Karel, (1964), Katalog sbírky meteoritů Národního muzea v Praze (Catalogue of the Collection of Meteorites of the National Museum in Prague), Sborník Národního muzea v Praze,[8] vol. XX B, nr 1, 1964, s. 1-108.[9] Plik PDF.
- Tuček Karel (Тучек К.), (1965), Два последних падения метеоритов в Чехословакии (Two last meteorite falls in Czechoslovakia), Метеоритика (Meteoritika), vol. XXVI, 1965, s. 112-118.[10]
- Tuček Karel, (1968), Catalogue of the Collection of meteorites of the National Museum in Prague (Katalog sbírky meteoritů Národního muzea v Praze), National Museum, Prague, 1968, ss. 103.
- Tuček Karel, (1981), Meteority a jejich výskyty v Československu (Meteorites and their occurrence in Czechoslovakia), Academia, Praha, 1981, ss. 269. Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl(tabliceŹródło: Wiki.Meteoritica.pl).
Przypisy
Zobacz również
- meteoryt Suchy Dul
Linki zewnętrzne
- Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Usti Nad Orlici
- Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Usti Nad Orlici
- Muzeum Historii Naturalnej w Pradze (Prague Natural History Museum; Prague, Nat. Mus.) – Národí Muzeum Praha ● Sbírka meteoritů a Sbírka přírodních skel - tektitů ● Muzeum 3000: Rok od pádu čeljabinského meteoritu. Spadlo něco u nás? ● CES on-line: Sbírka meteoritů ● [katalog → Tuček (1981)]
- Portal Novinky.cz – Padesáté výročí dopadu meteoritu si připomínají v Kerharticích
- Astronomická mapa České republiky
- woreczko.pl – Obserwowane spadki meteorytów • Meteorite falls (*)
- Wikipedia (CS) – Ústí nad Orlicí
 |
Co jeszcze na stronę? (What else to supplement?) (poszukać, uzupełnić …) |
- Tucek (1963, 1964, 1965)
- fotografie
.jpg){kind=link}
.jpg&action=edit&redlink=1){kind=link}