PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Sazovice

Z Wiki.Meteoritica.pl

1i

Jest go więcej, niż spadło?!

Sazovice →
Sazovice (Tuček 1981).jpg
Okaz ze zbiorów w Brnie (Tuček 1981)
Spadek
Lokalizacja Czechy
Położenie[1] 49°14'N, 17°34'E
Data 28 czerwca 1934 r., 20:00
Charakterystyka
Typ chondryt zwyczajny L5
Masa 411,98 g
Liczba okazów jeden okaz
Meteoritical Bulletin Database

Spadek meteorytu 28 czerwca 1934 roku (czwartek) ok. 20:00 w okolicach wsi Sazovice opodal Zlina w Czechach. Spadł pojedynczy okaz chondrytu zwyczajnego L5 o wadze ok. 412 g.

Wczesnym wieczorem, około godziny 20, w czwartek 28 czerwca 1934 roku kilka osób było świadkami spadku małego okazu meteorytu kamiennego. Meteoryt spadł na pole buraków na obrzeżach wsi Sazovice, na północny zachód od miejscowości Zlina. Troje świadków znajdowało się zaledwie kilkadziesiąt metrów od miejsca spadku. Meteoryt o wadze 412 g (o wymiarach 9×7×5 cm) wybił mały otwór o głębokości pół metra. Okaz został przekazany do Muzeum Morawskiego w Brnie.


Krótki opis na portalu: Astronomická mapa České republiky – Sazovice — meteorit.

«

V podvečer 28. června 1934 byl několika svědky pozorován dopad malého kamenného meteoritu (chondritu) do řepného pole na okraji Sazovic, severozápadně od Zlína. Tři pozorovatelé byli od místa vzdáleni jen několik desítek metrů. V místě dopadu byla objevena malá jamka a v hloubce půl metru kámen o rozměru 9x7x5 cm s hmotností 412 gramů. Meteorit byl předán do sbírek Moravského zemského muzea v Brně, kde je dosud.

»


Ciekawostka: Muzeum Geologiczne Uniwersytetu Łódzkiego posiada w swych zbiorach kopię okazu meteorytu Sazovice.

Kolekcje

Fragmenty meteorytu Sazovice znajdują się tylko w trzech kolekcjach:

Zbiór waga fragmentów
(Koblitz MetBase) 		uwagi
Brno, Min. Mus. Moravia 370 g [main mass]; wg Tuček (1981) w zbiorze znajduje się niemal kompletny okaz (88×72×51 mm)
Vienna, Naturhist. Mus. 137,3 g
Prague, Nat. Mus. 10,5 g fragment ze skorupą (9×22×35 mm) (Tuček 1964)

Sumaryczna waga fragmentów w zbiorach, >517 g, znacząco przekracza pierwotną wagę spadłego okazu – 412 g?!


W katalogu zbiorów meteorytów uniwersyteckiego muzeum mineralogicznego we Lwowie (Ясинская 1968), znajduje się opis okazu «Sazovice» o wadze 136,65 g. Prawdopodobnie nie jest to okaz meteorytu Sazovice, gdyż autorka katalogu miała wątpliwości dotyczące jego pochodzenia i ujęła jego nazwę w nawiasy («») (podobnie został opisany okaz pseudometeorytu Keilce znajdujący się w tych samych zbiorach).

Opis prawie kompletnego, pokrytego czarną skorupą obtopieniową („Почти целый экземпляр (…) покрыт иссинячерной матовой корой плавления”) okazu meteorytu «Sazovice» (Ясинская 1968):

«

«Sazovice». Синонимы: Моравия, Zlin (Чехословакия). Падение 28 иыня 1934 г., в 20 час. Каменный, испещренный черными жилками серый хоидрит. Почти целый экземпляр, весом 136,65 г, покрыт иссинячерной матовой корой плавления, толщиной 0,5—1 мм. На одном участке поверхности образца видна блестящая смоловидная кора плавления втого рода. Регмаглипты мелкие, округлой формы. Любопытно, что при царапании (соскребании) под тончайшей корой плавления образуется белая каолиноподобная поверхность. То же наблюдается и на участках не покрытых корой плавления. Описание и исследование метеорита проведены З. Ярошем [5] и И. Коктой[2] [6]. По данным И. Кокты, ??=9,1; n=6,9; m=2,8; t=6,9.

»


Źródła mówią o spadku jednego okazu meteorytu. Prawdopodobnie okaz we Lwowie, opisany przez Ясинская (1968), jest okazem innego meteorytu, który został niepoprawnie opisany w lwowskich zbiorach? Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku meteorytu Kuleschovka, według źródeł spadł jeden duży okaz, ale w kolekcjach można znaleźć inne małe, kompletne okazy tego meteorytu!

W późniejszym katalogu meteorytów ZSRR (Явнель 1986) nie ma już okazu «Sazovice»!

Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(S) Sazovice, (Z) Zlín

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Miasto Zlin (czes. Zlín) nosiło w latach 1949-1989 roku nazwę Gottwaldov na cześć komunistycznego prezydenta Klementa Gottwalda. Nazwa Gottwaldov często pojawia się w czeskiej literaturze w opisie tego meteorytu, np. Tuček (1964, 1981).


Galerie

Fragment meteorytu w zbiorach Muzeum Historii Naturalnej w Pradze (fot. Tomasz Jakubowski)


Bibliografia

  • +Jaroš Zdeněk, (1934), Pád meteoritu v Sazovicich u Zlína na Moravě, Příroda, 27, Brno 1934, s. 9-10 [281].
  • +Jaroš Zdeněk, Rosický Vojtěch, (1937), Meteorit ze Sazovic u Zlína (Der Meteorit von Sazovice bei Zlín), Časopis Moravského musea zemského (Časopis zemského musea v Brně), 30, Brno 1937, s. 1-18.[3]
  • Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
  • +Kokta Jaroslav, (1937), A study of Czechoslovak meteoric stones (chemical investigation), Collection of Czechoslovak Chemical Communications, 9, 1937, s. 471-496. Plik doi.
  • Tuček Karel, (1964), Katalog sbírky meteoritů Národního muzea v Praze (Catalogue of the Collection of Meteorites of the National Museum in Prague), Sborník Národního muzea v Praze,[4] vol. XX B, nr 1, 1964, s. 1-108, (s. 66).[5] Plik PDF.
  • Tuček Karel, (1981), Meteority a jejich výskyty v Československu (Meteorites and their occurrence in Czechoslovakia), Academia, Praha, 1981, ss. 269, (s. 211-213; plansza XXIX, 48). Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
     (tablice
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    ).
  • Ясинская А.А. (Yasinskaya A.A.), (1968), Коллекции метеоритов в музеях Львова (The collection of meteorites in the Lvov museums), Метеоритика (Meteoritica), vol. XXVIII, 1968, s. 165-172, (s. 170).
  • Явнель Александр Александрович, Иванов Андрей Валерьевич, Заславская Н.И. (Yavnel' A.A., Ivanov A.V., Zaslavskaya N.I.) (1986), Каталог метеоритов коллекций Советского Союза (Catalogue of meteorites of collections of the USSR), Ротапринт ГЕОХИ АН СССР, 1986, ss. 221.[6][7] Zbiory własne W&W.[8]


Przypisy

  1. ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
  2. ^ Kokta (1937)
  3. ^ z wynikami analiz Jaroslava Kokty
  4. ^ patrz → Sborník Národního muzea v Praze
  5. ^ katalog zawiera również plansze z fotografiami meteorytów: Alt Bela, Bohumilitz, Braunau, Elbogen, Lenarto, Lissa, Magura, Sazovice, Stannern, Suchy Dul, Tabor, Teplá, Usti Nad Orlici
  6. ^ katalog zawiera informację o 630 meteorytach (166 własnych i 464 zagranicznych) znajdujących się w 73 kolekcjach wszystkich republik ówczesnego ZSRR; stan na 1 stycznia 1985 roku, nakład 300 egz.; ostatni opublikowany przed rozpadem Związku Radzieckiego katalog meteorytów „radzieckich”, obecnie te dane są bardzo trudno dostępne! (również → Метеоритика (1955, catalogs))
  7. ^ meteoryty polskie w zbiorach byłego ZSRR: Bialystok (Białystok), Grüneberg (Wilkanówko), Morasko, Pultusk (Pułtusk), Schwetz (Świecie), Seeläsgen (Przełazy) (brak w radzieckich zbiorach okazów meteorytu Łowicz!) (patrz → meteoryty polskie w zbiorach byłego ZSRR)
  8. ^ udało się Redakcji zdobyć to wyjątkowo trudno dostępne wydawnictwo (nakład 300 egz.!); kupiliśmy skan katalogu w oddziale Electronic Document Delivery Service Biblioteki Narodowej w Petersburgu

Zobacz również

Linki zewnętrzne

  • Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Sazovice
  • Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Sazovice
  • Wikipedia – Zlin
Źródło „http://wiki.meteoritica.pl/index.php5/Sazovice”
Osobiste