Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ

	Centrum Edukacji Przyrodniczej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
Adres:	Gronostajowa 5; 30-387 Kraków; http://www.cep.uj.edu.pl/
Pracownicy:	kustosz kolekcji: dr Bartłomiej Kajdas; kolekcja geologiczna: Jolanta Gruza
Kontakt:	bartlomiej.kajdas@uj.edu.pl; tel. (12) 664 60 84
Wystawy/zbiory:	kolekcja meteorytów została utworzona na bazie zbiorów zlikwidowanego Muzeum Geologicznego Instytutu Nauk Geologicznych UJ;; otwarcie Centrum dla zwiedzających przewidziano na pierwszą połowę 2021 roku

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)

Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

Wersja z 22:44, 12 lis 2022

1i

Powołane do życia w 2016 roku Centrum Edukacji Przyrodniczej Uniwersytetu Jagiellońskiego (CEP) jest jednostką dydaktyczno-naukową, w której zostały zebrane zbiory przyrodnicze przechowywane wcześniej w różnych jednostkach Uniwersytetu Jagiellońskiego: Instytucie Zoologii i Badań Biomedycznych (zbiory Muzeum Zoologicznego UJ oraz Muzeum Antropologicznego UJ), Instytucie Nauk Geologicznych (Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych UJ) i Instytucie Botaniki (Muzeum Paleobotaniczne UJ).

Powstałe z połączenia zbiory Centrum składają się z blisko 250 kolekcji zawierających łącznie około 20000 okazów skamieniałości, 16000 okazów mineralogicznych, kilkaset okazów petrograficznych oraz kilkadziesiąt kolekcji szlifów. W skład zbioru weszły również meteoryty, głównie z kolekcji Muzeum Geologicznego Instytutu Nauk Geologicznych UJ.

Meteoryty

W kolekcji Centrum znajdują się m.in. fragmenty meteorytów: Allende^[1], Brahin, Brenham^[2], Elbogen, Gao-Guenie, Gibeon^[3], Hainholz^[4], Isna^[5], Jelica, Krasnojarsk^[6], Lixna, Magura, Mbale^[7], Morasko, Murchison^[8], NWA 6725^[9], Santa Catharina, Seeläsgen (Przełazy), Schönenberg^[10], Stannern (prawdopodobnie), Toluca^[11], Zaborzika, Zakłodzie.

Okazy: Brenham, Lixna, Morasko, Murchison, Stannern, Zaborzika (prawdopodobnie 116 g) i Zakłodzie (sc 99,58 g) nie były wymienione wcześniej w katalogach Pokrzywnickiego (1964) i Pilskiego (2001)!

Ponadto w zbiorach licznie reprezentowane są meteoryty Łowicz (ponad 20 okazów) i Pułtusk (ponad 50 okazów) (Pokrzywnicki 1964; Pilski 2001).

Smaczkiem kolekcji Centrum są historyczne okazy/fragmenty przekazane do zbiorów przez dawnych kolekcjonerów (wagi wg: Pokrzywnicki 1964; Pilski 2001):

osiem okazów przekazanych do zbiorów PAU^[12] i Gabinetu Mineralogicznego UJ w 1878 roku przez krakowskiego kolekcjonera Ludwika Michałowskiego (1829-1899):
- Orgueil^[13] – 15 g (fp),
- Agen^[14] – 1,6 g (f+f),
- Benares (a)^[15] – 6,8 g (f),
- Bishopville – 3,5 g (fp),
- Knyahinya – 10,9 g (cs),
- L’Aigle^[16] – 5,2 g (f+f),
- Parnallee – 4,37 g (fc),
- Stannern (prawdopodobnie?);

oraz fragmenty pallasytu Imilac^[17] (34,5 g (cs), 23,0 g (cs)) i mezosyderytu Vaca Muerta^[18] (56,9 g (f)) przekazane w 1871 roku przez Ignacego Domeykę.

Galerie

Fragmenty meteorytu Orgueil^[13] (fot. Bartłomiej Kajdas)

W zbiorach znajduje się ponad 20 okazów meteorytu Łowicz (patrz → Łowicz/Okazy) (fot. Szymon Kozłowski, za zgodą; dzięki uprzejmości Bartłomieja Kajdas)

W zbiorach znajduje się ponad 50 okazów meteorytu Pułtusk (patrz → Pułtusk/Największe okazy) (fot. Szymon Kozłowski, za zgodą; dzięki uprzejmości Bartłomieja Kajdas)

Okaz 2843 g (czwarty co do wielości okaz w Polsce!)	Okaz 1354 g (ósmy co do wielości okaz w Polsce!)	„Groch pułtuski” (ang. Pułtusk peas)
Gablota z okazami meteorytu Pułtusk

Kolekcja meteorytów (fot. Szymon Kozłowski, za zgodą; dzięki uprzejmości Bartłomieja Kajdas)

Ekspozycja meteorytów	Meteoryt Benares (a)^[15] (6,8 g (f))	Meteoryt Gibeon^[3] (233,2 g (sc))
Meteoryt Imilac^[17] (34,5 g (cs), 23,0 g (cs))	Meteoryt L'Aigle^[16] (5,2 g (f+f))	Mołdawity
Seeläsgen (Przełazy) (238,7 g (sc))	Meteoryt Stannern (19,7 g)	Meteoryt Toluca^[11] (672,7 g (cs), 38,4 g (s))
Meteoryt Zakłodzie (99,58 g (sc))

Jesteśmy w kontakcie z kustoszem kolekcji CEP UJ panem Bartłomiejem Kajdasem i będziemy systematycznie uzupełniać inf. o meteorytach w Krakowie, które już niedługo będzie można podziwiać na planowanej wystawie!

Bibliografia

Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.

Pilski Andrzej S., (2001), Meteoryty w zbiorach polskich, Olsztyn 2001.^[19]

Pokrzywnicki Jerzy, (1964), I. Meteoryty Polski. II. Katalog meteorytów w zbiorach polskich, Studia Geologica Polonica, vol. XV, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1964, (s. 168-170, 171).^[20]^[21] Plik PDF.

Przypisy

^ spadek meteorytu Allende 8 lutego 1969 roku w Meksyku; chondryt węglisty CV3, TKW 2 tony
^ meteoryt żelazno-kamienny Brenham, znalezisko z 1882 roku w USA; pallasyt PMG-an, TKW 4,3 tony
^ ^a ^b meteoryt żelazny Gibeon, znalezisko z 1836 roku w Namibii; typ IVA, TKW 26 ton; patrz → Rinne (1910)
^ meteoryt żelazno-kamienny Hainholz, znalezisko z 1856 roku w Niemczech; mezosyderyt MES-A4, TKW 16,5 kg
^ w zbiorze kilka fragmentów tego chondrytu węglistego CO3.7
^ meteoryt żelazno-kamienny Krasnojarsk (Красноярск, „żelazo Pallasa”, ang. Pallas iron, niem. Pallas-Eisen, ros. Палласово железо), znalezisko z 1749 roku w Rosji; pallasyt PMG-an, TKW 700 kg; patrz → Pallas (1776)
^ spadek meteorytu Mbale 14 sierpnia 1992 roku w Ugandzie; chondryt zwyczajny L5/6, TKW 150 kg
^ spadek meteorytu Murchison 28 września 1969 roku w Australii; chondryt węglisty CM2, TKW 100 kg
^ chondryt węglisty CM2; fragment od Marcina Cimały
^ spadek pojedynczego okazu (~8 kg) chondrytu zwyczajnego L6 w 1846 roku w Niemczech
^ ^a ^b meteoryt żelazny Toluca (syn. Ocatitlan, Xiquipilco), znalezisko z 1776 roku w Meksyku; typ IAB-sLL, TKW 3 tony; patrz → Brezina (1896)
^ PAU – Polska Akademia Umiejętności w Krakowie
^ ^a ^b spadek meteorytu Orgueil 14 maja 1864 roku we Francji; chondryt węglisty CI1, TKW 14 kg; patrz → Daubrée (1867)
^ spadek meteorytu Agen 5 września 1814 roku we Francji; chondryt zwyczajny H5, TKW 30 kg
^ ^a ^b spadek meteorytu Benares (a) (syn. Krakhut) 19 grudnia 1798 roku w Indiach; chondryt zwyczajny LL4, TKW 3,7 kg
^ ^a ^b spadek meteorytu L'Aigle 26 kwietnia 1803 roku we Francji; chondryt zwyczajny L6, TKW 37 kg; patrz → Biot (1803) oraz mapa spadku
^ ^a ^b meteoryt żelazno-kamienny Imilac, znalezisko z 1822 roku z Chile; pallasyt PMG, TKW 920 kg; patrz → ING PAN w Krakowie
^ meteoryt żelazno-kamienny Vaca Muerta (po hiszp. martwa krowa) (syn. Taltal) znalezisko z 1861 roku w Chile; mezosyderyt MES-A1, TKW 3,83 tony
^ bardziej aktualna internetowa wersja katalogu znajduje się na stronach Polskiego Towarzystwa Meteorytowego – katalog PTMet; tam objaśnienie stosowanych skrótów (cs – complete specimen, hs – half specimen, ep – end piece, fc – fragment with crust, f – fragment, sc – slice with crust, s – slice, …); więcej → woreczko.pl – Oznaczenia okazów – skróty
^ pierwsze i jak na razie jedyne, tak kompleksowe opracowanie na temat polskich meteorytów; warto jednak zaznaczyć, że Jerzy Pokrzywnicki niewątpliwie obficie korzystał z wcześniejszego bibliograficznego opracowania autorstwa Zofii Gąsiorowskiej (1966, maszynopis jej pracy powstał przed 1964 rokiem), ale nigdzie w jego publikacjach nie pojawia się jej nazwisko!? (Kosiński 2014)
^ patrz → Pokrzywnicki (1964)/Kolekcje

Zobacz również

Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych UJ

Indeks nazwisk

Linki zewnętrzne

Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ – Dział geologiczny
Instytut Nauk Geologicznych, Dział Geologiczny Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ
Facebook – Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ

Nauka UJ – Odkryto najstarszą materię kosmiczną na Ziemi

[Allende-0] spadek meteorytu Allende 8 lutego 1969 roku w Meksyku; chondryt węglisty CV3, TKW 2 tony

[Brenham-1] teoryt żelazno-kamienny Brenham, znalezisko z 1882 roku w USA; pallasyt PMG-an, TKW 4,3 tony

[Gibeon-2] teoryt żelazny Gibeon, znalezisko z 1836 roku w Namibii; typ IVA, TKW 26 ton; patrz → Rinne (1910)

[Hainholz-3] teoryt żelazno-kamienny Hainholz, znalezisko z 1856 roku w Niemczech; mezosyderyt MES-A4, TKW 16,5 kg

[4] w zbiorze kilka fragmentów tego chondrytu węglistego CO3.7

[Krasnojarsk-5] teoryt żelazno-kamienny Krasnojarsk (Красноярск, „żelazo Pallasa”, ang. Pallas iron, niem. Pallas-Eisen, ros. Палласово железо), znalezisko z 1749 roku w Rosji; pallasyt PMG-an, TKW 700 kg; patrz → Pallas (1776)

[Mbale-6] spadek meteorytu Mbale 14 sierpnia 1992 roku w Ugandzie; chondryt zwyczajny L5/6, TKW 150 kg

[Murchison-7] spadek meteorytu Murchison 28 września 1969 roku w Australii; chondryt węglisty CM2, TKW 100 kg

[8] ryt węglisty CM2; fragment od Marcina Cimały

[9] spadek pojedynczego okazu (~8 kg) chondrytu zwyczajnego L6 w 1846 roku w Niemczech

[Toluca-10] teoryt żelazny Toluca (syn. Ocatitlan, Xiquipilco), znalezisko z 1776 roku w Meksyku; typ IAB-sLL, TKW 3 tony; patrz → Brezina (1896)

[PAU-11] PAU – Polska Akademia Umiejętności w Krakowie

[Orgueil-12] spadek meteorytu Orgueil 14 maja 1864 roku we Francji; chondryt węglisty CI1, TKW 14 kg; patrz → Daubrée (1867)

[Agen-13] spadek meteorytu Agen 5 września 1814 roku we Francji; chondryt zwyczajny H5, TKW 30 kg

[Benares_.28a.29-14] spadek meteorytu Benares (a) (syn. Krakhut) 19 grudnia 1798 roku w Indiach; chondryt zwyczajny LL4, TKW 3,7 kg

[L.27Aigle-15] spadek meteorytu L'Aigle 26 kwietnia 1803 roku we Francji; chondryt zwyczajny L6, TKW 37 kg; patrz → Biot (1803) oraz mapa spadku

[Imilac-16] teoryt żelazno-kamienny Imilac, znalezisko z 1822 roku z Chile; pallasyt PMG, TKW 920 kg; patrz → ING PAN w Krakowie

[Vaca_Muerta-17] teoryt żelazno-kamienny Vaca Muerta (po hiszp. martwa krowa) (syn. Taltal) znalezisko z 1861 roku w Chile; mezosyderyt MES-A1, TKW 3,83 tony

[18] rdziej aktualna internetowa wersja katalogu znajduje się na stronach Polskiego Towarzystwa Meteorytowego – katalog PTMet; tam objaśnienie stosowanych skrótów (cs – complete specimen, hs – half specimen, ep – end piece, fc – fragment with crust, f – fragment, sc – slice with crust, s – slice, …); więcej → woreczko.pl – Oznaczenia okazów – skróty

[19] rwsze i jak na razie jedyne, tak kompleksowe opracowanie na temat polskich meteorytów; warto jednak zaznaczyć, że Jerzy Pokrzywnicki niewątpliwie obficie korzystał z wcześniejszego bibliograficznego opracowania autorstwa Zofii Gąsiorowskiej (1966, maszynopis jej pracy powstał przed 1964 rokiem), ale nigdzie w jego publikacjach nie pojawia się jej nazwisko!? (Kosiński 2014)

[20] trz → Pokrzywnicki (1964)/Kolekcje

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

@@ Linia 46: / Linia 46: @@
-Meteoryt Łowicz
+W zbiorach znajduje się [[Łowicz/Okazy|ponad 20 okazów]] meteorytu '''[[Łowicz]]''' (patrz → [[Łowicz/Okazy]])  (fot. Szymon Kozłowski, ''za zgodą''; dzięki uprzejmości Bartłomieja Kajdas)
 <gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3">
-File:Łowicz_(CEP_UJ_2387g).jpg
-File:Łowicz_(CEP_UJ_2931g).jpg
 File:Łowicz_(CEP_UJ_5484g).jpg
+File:Łowicz_(CEP_UJ_2931g).jpg
+File:Łowicz_(CEP_UJ_2387g).jpg
 File:Łowicz_(CEP_UJ)-s1.jpg
 File:Łowicz_(CEP_UJ)-s2.jpg
@@ Linia 62: / Linia 64: @@
-Meteoryt Pułtusk
+W zbiorach znajduje się [[Pułtusk/Największe okazy|ponad 50 okazów]] meteorytu '''[[Pułtusk]]''' (patrz → [[Pułtusk/Największe okazy]]) (fot. Szymon Kozłowski, ''za zgodą''; dzięki uprzejmości Bartłomieja Kajdas)
 <gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3">
-File:Pułtusk_(CEP_UJ_2843g).jpg
+File:Pułtusk_(CEP_UJ_2843g).jpg|Okaz '''2843 g''' ([[Pułtusk/Największe okazy|czwarty co do wielości okaz w&nbsp;Polsce!]])
-File:Pułtusk_(CEP_UJ_1354g).jpg
+File:Pułtusk_(CEP_UJ_1354g).jpg|Okaz '''1354 g''' ([[Pułtusk/Największe okazy|ósmy co do wielości okaz w&nbsp;Polsce!]])
-File:Pułtusk_(CEP_UJ)-1.jpg
+File:Pułtusk_(CEP_UJ)-1.jpg|„Groch pułtuski” (ang. ''Pułtusk peas'')
-File:Pułtusk_(CEP_UJ)-2.jpg
+File:Pułtusk_(CEP_UJ)-2.jpg|Gablota z okazami meteorytu Pułtusk
 </gallery>
-Kolekcja meteorytów
+Kolekcja meteorytów (fot. Szymon Kozłowski, ''za zgodą''; dzięki uprzejmości Bartłomieja Kajdas)
 <gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3">
 File:Meteoryty_(CEP_UJ).jpg|Ekspozycja meteorytów

Centrum Edukacji Przyrodniczej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
Adres:	Gronostajowa 5 30-387 Kraków http://www.cep.uj.edu.pl/
Pracownicy:	kustosz kolekcji: dr Bartłomiej Kajdas; kolekcja geologiczna: Jolanta Gruza
Kontakt:	bartlomiej.kajdas@uj.edu.pl tel. (12) 664 60 84
Wystawy/zbiory:	kolekcja meteorytów została utworzona na bazie zbiorów zlikwidowanego Muzeum Geologicznego Instytutu Nauk Geologicznych UJ; otwarcie Centrum dla zwiedzających przewidziano na pierwszą połowę 2021 roku

Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ

Z Wiki.Meteoritica.pl

Wersja z 22:44, 12 lis 2022

Meteoryty

Galerie

Bibliografia

Przypisy

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Widok

Osobiste

Nawigacja

wiki.meteoritica.pl

Szukaj

Narzędzia