PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)


Szablon:!Pułtusk/Biggest specimens

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
m
m
Linia 108: Linia 108:
|-
|-
| [[:Szablon:BudapestELTE|Eötvös Loránd University Budapest]] || '''{{Txt2Img|Pultusk_(ELU_Budapest).jpg|1199}}''' || kompletny okaz (źródło: Kormos Balázs‎, facebook)
| [[:Szablon:BudapestELTE|Eötvös Loránd University Budapest]] || '''{{Txt2Img|Pultusk_(ELU_Budapest).jpg|1199}}''' || kompletny okaz (źródło: Kormos Balázs‎, facebook)
-
|-
 
-
| — ''[[Pułtusk/In situ|znaleziska współczesne]] (znalazca)'' || colspan="2"| '''{{Txt2Img|Pułtusk_(1120_g)-1.jpg|~1120}}''' (Przemysław Górny)
 
|-
|-
! colspan="3"|  
! colspan="3"|  

Wersja z 21:39, 28 lip 2024

1i

Zachowane w kolekcjach (oraz opisane w literaturze i/lub zaginione(?)) największe (≥1 kg) okazy z deszczu meteorytu Pułtusk znajdują się w następujących zbiorach[1]:

Kolekcja waga [g][2] opis/źródło
 ? 9521 taką wagę okazu podaje Samsonowicz (1952) za Spencerem (1937), ale to chyba błąd?; Spencer (1937) wymienia jeszcze kilka okazów powyżej 1 kg: 9095 (Londyn), 8070 (Berlin), 7938 (Chicago), 7150 (Wiedeń), 3770 (Bonn), 2500 (Paryż?), 1702, 1040, 1025 (Paryż)[3]
Muzeum Historii Naturalnej w Londynie 9095 okaz kupiony od rodziny Zambrzyckich[4]
3545 okaz kupiony od Krantza[5] (Spencer 1937; Prior 1953)
Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie 8102,8 okaz kupiony od rodziny Zambrzyckich[4]; wg Koblitz Metbase 8070 g
1472 okaz sprzedał A. Lilge[6] (Biała et al. 2018)
PAN Muzeum Ziemi w Warszawie 8100 okaz kupiony w 1956 r., pochodzi z Gostkowa (Pilski 1997)
3130 okaz z kolekcji J. Samsonowicza (ze wsi Rzewnie); piękny okaz ze świeżą skorupą i regmagliptami
2343 okaz z kolekcji J. Samsonowicza (ze wsi Dąbrówka)
2435 Pokrzywnicki (1964) wymienia jeszcze taki okaz w zbiorach, ale to pewnie czeski błąd: 2435⇔2343!?
1400 fotografia okazu znajduje się w Uranii, 9/1994 (gdzie jest błędnie podpisany jako 1445 g?!); dar J. Samsonowicza sprzed 1938 roku; na powierzchni okazu stara naklejka z napisem „Pułtusk 1.”; na etykiecie muzeum jest podana waga 1445 g
Field Museum w Chicago 7893,6 jest to okaz 7850 g z kolekcji Juliana Siemaszko (1891); okaz waży 7893,59 g[7]
Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu 7150 okaz do kolekcji sprzedał w 1874 roku Sigmund Stern (Biała et al. 2018)
2136 okaz ofiarował w 1875 roku Heinrich Drasche von Wartinberg (Biała et al. 2018); fotografia okazu
 ?? >7000-8000 18 funtów[8]; patrz Gazeta Warszawska z 3 czerwca 1868 roku
 ?? ~7000 Babczyński et al. (1868) podaje, że znaleziono okaz 7 kg
 ?? ~7000 tygodnik Ziemia nr 19 z 1929, zawiera informację o prezentowanym na wystawie etnograficznej w Pułtusku w 1929 roku 7-kilogramowym okazie meteorytu!
Muzea „radzieckie” (Явнель 1986)
(szczegółowy wykaz, patrz → Явнель 1986)
5990 St. Petersburg, Mining Mus.; (Явнель 1986; ЛГМ - Ленинградский горный музей (Ленинград))
4238 Moscow, Acad. Sci.; okaz kupiony od rodziny Zambrzyckich[4]; (Явнель 1986; АН СССР - колл. Комитета по метеоритам АН СССР (Москва))
4105 Moscow, Min. Mus. Geol. Inst.; (Явнель 1986; МГРИ - Минералогический музей Московского геолого-разведочного института им. С.Орджоникидзе (Москва))
2920 Moscow, Acad. Sci.; (Явнель 1986; АН СССР)
2295 Moscow, Acad. Sci.; (Явнель 1986; АН СССР)
1380 Moscow, Acad. Sci.; (Явнель 1986; АН СССР)
1031 Ivano-Frankov, Geol. Mus.; (Ясинская 1968; Явнель 1986; ИФИ - Геологический музей Иваново-Франковского института нефти и газа)
 ?? 3× >4000 Babczyński et al. (1868) podaje, że znaleziono 3 okazy powyżej 4 kg
Ignacy Wawrzecki ~3900 lub ~3500 lub ~2800 7 funtowy okaz w kolekcji Ignacego Wawrzeckiego (Rübezahl, nr 74, Heft 8, 1870, s. 413); trudno określić jaką wartością funta się posłużono? Czy funtem ausriackim (~0,56 kg), funtem pruskim (~0,50 kg) czy funtem warszawskim (~0,40 kg)? Patrz → Dawne jednostki miar i wag
Muzeum w Bonn 3770 wymienione w kolekcji w Bonn okazy kupiono od Krantza[5] (Rath 1875; Laspeyres 1894);

za Rath (1875): „Grosser sehr unregelmässiger Stein mit einer grossen, kaum überrindeten Bruchfläche.

2150 Kosmiczna Drzazga” 😀, za Rath (1875): „Ein grosses, ganz umrindetes Steinfragment, von eigenthümlich unregelmässiger Form, ein kosmischer Splitter; eine fast ebene Bruchfläche entblösst ein grösseres Nickeleisenkorn. Ein beim Niederfall entstandener frisflher Bruch zeigt das Eindringen der peripherischen Schmelzmasse in das Innere des Steins in Form schwarzer Linien und Adern.
1232 trafił do kolekcji Bremen, Koblitz Colln. (opisany jako 1233 g); obecnie okaz w kolekcji Karla Moritz; patrz dalej;

za Rath (1875): „unregelmässige Pyramiden mit flacher, gerundet dreiseitiger Basis und einer scharfen, seitlich gestellten resp. umgebogenen Spitze
za Laspeyres (1894): „(1233,0 gr) Krantz’sche Sammlung (v. Rath Nr. 52 o). Ganz gleichmässig mit dicker Schmelzrinde umgebener Stein von pyramidaler Gestalt.

1138 za Rath (1875): „nieregularny okaz z dziwnymi wcięciami”

za Laspeyres (1894): „(1137,0 gr) Krantz’sche Sammlung (v. Rath Nr. 52 r). Ganz umrindeter Stein mit napfförmigen Vertiefungen und einigen tiefen „Einkerbungen“.

znaleziska współczesne (znalazca) 3693 (Marcin Hajwos); wg Marcina Cimały okaz ważył 3700 g; przed oczyszczeniem ważył 3786 g; został on pocięty na 15 płytek i dwie piętki
Muzeum Geologiczne ING PAN w Krakowie 2970 Łaptaś (1998); Pokrzywnicki (1964) wymienia jeszcze okaz 3035, ale to pomyłka, gdyż chodzi o okaz 2970 g (nr inw. ZNGPAN B-V-57/33.1), na którym znajduje się etykieta z napisem Pułtusk 3035; fotografia tego okazu znajduje się na portalu Wirtualne Muzea Małopolski – Meteoryt „Pułtusk”
1800
1210 (nr inw. ZNGPAN B-V-57/33.3)
1000 (nr inw. ZNGPAN B-V-57/33.4)
Muzeum w Sztokholmie 2900 kompletny okaz (155×120×85 mm; Rath 1868) (wg katalogu kolekcji)
Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ
(wcześniej Muzeum Geologiczne ING UJ w Krakowie)
2843
(2860)
wg Pokrzywnickiego (1964) okaz miał 2843 g i pochodził z Miejskiego Muzeum Przemysłu w Krakowie
1354
(1360)
prawdopodobnie to ten okaz, jako 1370 g, wymienia Pokrzywnicki (1964) w swoim katalogu w zbiorach DEPARTMENT OF GEOLOGY OF THE JAGEILLONIAN UNIVERSITY?
Muséum d'histoire naturelle, Paris 2325,1 katalog muzeum, nr inw. MNHN-GT-570; zapewne okaz ~2,5 kg wg Meuniera (1898); cześć okazów kupiono od rodziny Zambrzyckich[4]
1954,3 katalog muzeum, nr inw. MNHN-GT-2848a
1607,5 katalog muzeum, nr inw. MNHN-GT-2847a; Meunier (1896) pisze, że największy okaz miał 1,7 kg, a trzy inne powyżej 1 kg
1570,5 katalog muzeum, nr inw. MNHN-GT-2848b
1348 katalog muzeum, nr inw. MNHN-GT-2846
1270,2 katalog muzeum, nr inw. MNHN-GT-2847b
1045,8 katalog muzeum, nr inw. MNHN-GT-579
1025 oraz okaz otrzymany od Szkoły Głównej w 1868 roku (Daubrée 1868); zapewne jest to okaz 1045,8 g?
znaleziska współczesne (znalazcy) ~1576 (Janusz Kosmowski)
~1510 (Łukasz Smuła)
~1500 (Arkadiusz Bingoraj)
~1498 („J.Zwierzak”)
Muzeum Historii Naturalnej w Budapeszcie 1250 kompletny okaz z utrąconym narożnikiem (132×85×55 mm; Ravasz 1969); wg Semsey (1887) i Tokody (1951) okaz ważył 1235 g
Obserwatorium Astronomiczne UW w Warszawie 1235 wg Pokrzywnickiego (1964) okaz miał 1305 g; przed wojną to ten okaz znajdował się na biurku dyrektora obserwatorium prof. Michała Kamieńskiego[9] (Gadomski 1929); okaz 1305 g był wystawiany na wystawie „Budowa Wszechświata” w 1953 roku w Warszawie (Urania, 1955)
Bremen, Koblitz Colln. 1233 fotografia okazu w Koblitz MetBase; obecnie okaz w kolekcji Karla Moritz
Eötvös Loránd University Budapest 1199 kompletny okaz (źródło: Kormos Balázs‎, facebook)
duże okazy (tj. >800 g)
Analiza rozkładu wag

Analizując rozkład wag największych okazów (≥1 kg)[13], wyraźnie widać „deficyt” okazów o wagach z przedziałów ~1,5-2,5 i ~4-6,3 kg lub „nadreprezentację” okazów bardzo dużych (~6,3-10,0 kg)! Sumaryczna waga „zidentyfikowanych” okazów ≥1 kg (odpowiednio: 39 i 45 sztuk[14]) wynosi ~113,500 kg (~124,397 kg).

Również już wiemy co znajduję się w zbiorach rosyjskich, udało się Redakcji zdobyć szczegółowy wykaz zbiorów meteorytów w byłym ZSRR (patrz → Явнель 1986)!


Przypisy

  1. ^ na podstawie katalogu meteorytów na stronach PTMet, Pokrzywnickiego (1964), Grady (2000), Явнель (1986) i katalogów innych kolekcji
  2. ^ boldem wyróżniono zidentyfikowane okazy; część wag podana orientacyjne, gdyż w wielu źródłach podawane są one z różną dokładnością i rzetelnością
  3. ^ przekreślono zidentyfikowane okazy
  4. ^ a b c d okaz(y) kupione od członków rodu Zambrzyckich; patrz → Pułtusk/Zambrzyccy
  5. ^ a b A. i F. Krantz – istniejąca od 1833 firma handlująca minerałami i meteorytami; założył ją we Freibergu August Krantz, później działalność kontynuował jego bratanek Fritz (Friedrich) Krantz; do dziś wiele okazów meteorytów w różnych kolekcjach ma etykiety podpisane, np. Dr. F. Krantz, Rheinisches Mineralien-Contor Bonn; pod koniec XIX wieku kolekcja Krantza zawierała wg Wülfing (1897) meteoryty z 54 różnych lokalizacji o łącznej wadze 72 kg; firma istnieje do dziś; patrz → Krantz Rheinisches Mineralien-Contor
  6. ^ prawdopodobnie chodzi o Andreasa Lilge, urodzonego w Polsce, emigranta do Kanady
  7. ^ inf. prywatna od kuratora FMNH
  8. ^ być może jest to okaz 8,1 kg ze zbiorów PAN Muzeum Ziemi w Warszawie?
  9. ^ Michał Kamieński (1879-1973) – polski astronom, specjalista mechaniki nieba; profesor astronomii Uniwersytetu Warszawskiego i dyrektor Obserwatorium Astronomicznego UW. Wikipedia – Michał Kamieński
  10. ^ zwietrzały fragment 50% skorupy; na powierzchni okazu stara naklejka z napisem „2.”
  11. ^ zwietrzały fragment 50% skorupy; dar J. Samsonowicza
  12. ^ za Laspeyres (1894) (również patrz → Krantz Rheinisches Mineralien-Contor):
    (977,0 gr) Krantz’sche Sammlung (v. Rath Nr. 52 o). Halber Stein von spitzkegelförmiger Gestalt. Die beim Niederfallen entstandene Bruchfläche ohne Schmelzrinde folgt einer „Schmelzader mit Eisenharnisch“.
    (944,0 gr) Krantz’sche Sammlung (v. Rath Nr. 52 i Fig. 10 a, b). Ein wohl beim Niederfallen zertrümmerter Stein. Die hierbei entstandene frische Bruchfläche ohne Schmelzrinde wird schräg von einigen Schmelzadern mit feinsten Eisenlamellen durchsetzt. Die Blättchen von Nickeleisen zeigen eine deutliche Längsfurchung und fliessen zu „Eisenharnischen“ zusammen.
    (880,0 gr) Krantz’sche Sammlung (v. Rath Nr. 52 p). „Segment eines scheibenförmigen Körpers“, ganz gleichmassig umrindet, auf der wenig gewölbten Brust radiale Schmelzriefen.
    (866,0 gr) Krantz’sche Sammlung (v. Rath Nr. 52 Fig. la, b, c). „Ganz umrindetes Segment eines dickscheibenförmigen Steins, dessen Rand zur Hälfte durch die ursprüngliche Peripherie des planetarischen Körpers, zur Hälfte durch zwei annähernd rechtwinkelig zu einander stehende Bruchflächen gebildet wird. Auffallende Verschiedenheit der Brust- und Rückenseite. Erstere höher gewölbt und zu sanft gerundeten Buckeln gestaltet, Schmelzrinde schwarz und matt, deutliche Strömungslinien der Schmelzmasse. Die Rückenseite stellt einen, im Allgemeinen ebenen Bruch dar von eigenthümlich kleinhöckeriger Beschaffenheit, mit dünner, kupferroth schimmernder Schmelzrinde.“
    (827,0 gr) Krantz’sche Sammlung (v. Rath Nr. 52 k). Der Stein ist durch zwei rechtwinkelig sich treffende Bruchflächen deutlich als Bruchstück gekennzeichnet. Die ursprüngliche, unregelmässig höckerige Oberfläche des Steins trägt eine dicke schwarze Schmelzrinde mit Schmelzriefen. Die beiden Bruchflächen sind dagegen mit einem dünneren buntschimmernden Schmelz bedeckt.
  13. ^ 3,0+[0,2]={18|8|8|3|5}={●●●●●●●●●●●●●●●●●○○○○|●●●●●●●●|●●●●●●●○|●●●|●●●●●}
  14. ^ plus 5 znalezisk współczesnych ≥1 kg

Zobacz również

Osobiste