Teplá

	Teplá →
	Masa główna meteorytu w zbiorach Muzeum Historii Naturalnej w Pradze (Národí Muzeum Praha) (źródło: Šreinová et al. 2012)
	Znalezisko
Lokalizacja	Czechy
Położenie	49°59'N, 12°52'E
Data	1909
	Charakterystyka
Typ	żelazny IIIAB (Om)
Masa	~17 kg
Liczba okazów	dwa fragmenty
	Meteoritical Bulletin Database
	Synonimy →
	w NHM Cat: Finsterhölzelries, Fisterhölzelries, Tepl

Z Wiki.Meteoritica.pl

Wersja Wiki woreczko (dyskusja | edycje) z dnia 21:06, 4 lut 2018

(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)

Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

0i

We wrześniu 1909 roku (według katalogu Tučka (1968) było to 18 sierpnia) podczas orki na terenie dawnego klasztoru w Teplé w zachodnich Czechach wyorano bryłę żelaza, która pod pługiem rozpadła się na dwie części o wagach około 14,4 i 2,6 kg. Dalsze okazy znaleziono w 1911 roku, ale kupił je jeden z wiedeńskich kupców minerałów. Brak precyzyjnej informacji na temat dokładnej lokalizacji miejsca znalezienia meteorytu.

Niedaleko od Teplá (około 24 km) w miejscowości Loket^[3] spadł w 1400 roku meteoryt żelazny Elbogen, ale jest on innego typu (IID).

Krótki opis historii meteorytu Teplá na portalu: Astronomická mapa České republiky – Teplá — meteorit, Loket (Elbogen) — meteorit

Kolekcje

Masa główna meteorytu Teplá znajduje się w Muzeum Narodowym w Pradze, pozostało z niej 10,70 kg (Tuček 1968).

Fragmenty meteorytu Teplá w największych kolekcjach:

Zbiór	waga fragmentów (Koblitz MetBase)	uwagi
Prague, Nat. Mus.	12,56 kg	main mass
Vienna, Naturhist. Mus.	106 g
Paris, Mus. d'Hist. Nat.	74 g
London, Nat. Hist. Mus.	57 g
(…)

W polskich kolekcjach prywatnych znajdują się tylko małe fragmenty tego meteorytu.

Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl

(L) Loket (niem. Elbogen)

Meteoryty: Teplá (IIIAB) i Elbogen (IID)

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Jest informacja, że w 1911 roku znaleziono dalsze okazy.

Galerie

Masa główna meteorytu w zbiorach Muzeum Historii Naturalnej w Pradze (Národí Muzeum Praha) (źródło: Šreinová et al. 2012)

Meteoryt Teplá (źródło: Tuček 1968 i 1981)

Meteoryt Elbogen

Przekrój^[4] meteorytu Elbogen (źródło: Schreibers 1820)

Model meteorytu Elbogen w zbiorach Muzeum Historii Naturalnej w Pradze (Národí Muzeum Praha) (źródło: Šreinová et al. 2012)

Fragment meteorytu Elbogen w zbiorach Muzeum Historii Naturalnej w Pradze (źródło: Šreinová et al. 2012)

Bibliografia

Buchwald Vagn Fabritius, (1975), Handbook of Iron Meteorites. Their History, Distribution, Composition, and Structure, University of California Press, Berkeley 1975, (s. 1185-1186). ISBN 0-520-02934-8.^[5] Pliki PDF. Plik DjVu
Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
.

Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.

Neumann Karl August^[6], (1812), Der verwünschte Burggraf in Ellbogen in Böhmen, ein Meteorolit, Annalen der Physik, 12, Bd. 42, 1812, s. 197-209.^[7] Plik DjVu
Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
; plik PDF.

Schreibers Karl Franz von, (1820), Beyträge zur Geschichte und Kenntriss meteorischer Stein- und Metall-Massen, und der Erscheinungen, welche deren Niederfallen zu begleiten pflegen, Wien 1820 (ilustracje).^[8] Plik DjVu; plik doi.

Šreinová Blanka, Bukovanská Marcela, (2012), Meteority v České republice, Člověk ve svém pozemském a kosmickém prostředí, Bulletin referátů z konference, Úpice 2012, (s. 21).^[9] Plik PDF.

Tuček Karel, (1968), Catalogue of the Collection of meteorites of the National Museum in Prague (Katalog sbírky meteoritů Národního muzea v Praze), National Museum, Prague, 1968, ss. 103.

Tuček Karel, (1981), Meteority a jejich výskyty v Československu (Meteorites and their occurrence in Czechoslovakia), Academia, Praha, 1981, ss. 269. Plik DjVu
Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
(tablice
Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
).

Przypisy

^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
^ Om – oktaedryt średnioziarnisty (medium octahedrite)
^ w miejscowość Loket (niem. Elbogen) w zamku Loket Castle jest prezentowany 14 kg fragment i historia meteorytu Elbogen; meteoryt Elbogen jest nazywany również „zaczarowanym burgrabią” („bewitched burgrave”); fotografia masy głównej meteorytu Elbogen
^ ciekawostką jest fakt, że wiele tego typu ilustracji wykonywano dawniej metodą odbijania wytrawionych płytek meteorytów, uprzednio pokrytych farbą drukarską, bezpośrednio na arkuszu papieru (!) podobnie, jak w druku wklęsłym
^ trzytomowe opracowanie (ponad 1400 stron), „biblia” meteorytów żelaznych (patrz → Woźniak (2021, ASMP)), znajduje się w zbiorach W&W
^ Karl August Neumann (1771-1866) – chemik i przedsiębiorca (autora pomogła zidentyfikować Jadwiga Biała (Biała 2017)); wykładał chemię na Politechnice w Pradze i na Uniwersytecie Karola; przyjaźnił się z Ernstem F.F. Chladnim (sam Chladnie pisze o tym, np. w Chladni (1826)); jako pierwszy ustalił meteorytowe pochodzenie meteorytu Elbogen; przyczynił się do odnalezienia okazów meteorytu Zebrak ze spadku 14 października 1824 roku; rozpoczął kolekcjonowanie meteorytów, które kontynuował jego syn Johann Georg Neumann (odkrywca w meteorycie Braunau tzw. „linii Neumanna”), kolekcja znajduje się obecnie w Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu (Biała 2017, 2019)
^ verwünschte Burggraf – zaczarowany burgrabia; artykuł ten ukazał się również jako: Neumann Karl August, (1812), Der verwünschte Burggraf in Ellbogen, ein Meteorolit, Hesperus. Ein Nationalblatt für gebildete Leser, nr 55, Prag 1812, s. 433-437. Plik PDF
^ o meteorytach: Benares (a), Charsonville, Eichstädt, Elbogen, Hraschina, Lenarto, Lissa, L'Aigle, Salles, Siena, Stannern, Tabor, Timochin; zawiera liczne plansze z rysunkami meteorytów oraz mapę spadku meteorytu Stannern (oryginalna mapa i wykaz znalezionych okazów) (strona tytułowa, detal)
^ najnowsze krótkie opracowanie na temat wszystkich czeskich meteorytów oraz starszych doniesień (np. Odranec)

Linki zewnętrzne

Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Teplá
Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Teplá

Muzeum Historii Naturalnej w Pradze (Prague Natural History Museum; Prague, Nat. Mus.) – Národí Muzeum Praha ● Sbírka meteoritů a Sbírka přírodních skel - tektitů ● Muzeum 3000: Rok od pádu čeljabinského meteoritu. Spadlo něco u nás? ● CES on-line: Sbírka meteoritů ● [katalog → Tuček (1981)]
Meteoryt Teplá w kolekcjach polskich – katalog PTMet ● Wadi & Jan Woreczko Collection
Astronomická mapa České republiky

woreczko.pl – Figury, struktury Widmanstättena (Widmanstätten pattern)

B.Jezek, Bull. Internat. Acad. Sci. Boheme, 1923
K.Tucek, Casopis Narod. Mus. Praha, 1947
~~Buchwald~~

[0] śli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database

[1] Om – oktaedryt średnioziarnisty (medium octahedrite)

[2] w miejscowość Loket (niem. Elbogen) w zamku Loket Castle jest prezentowany 14 kg fragment i historia meteorytu Elbogen; meteoryt Elbogen jest nazywany również „zaczarowanym burgrabią” („bewitched burgrave”); fotografia masy głównej meteorytu Elbogen

[druk-3] wostką jest fakt, że wiele tego typu ilustracji wykonywano dawniej metodą odbijania wytrawionych płytek meteorytów, uprzednio pokrytych farbą drukarską, bezpośrednio na arkuszu papieru (!) podobnie, jak w druku wklęsłym

[4] trzytomowe opracowanie (ponad 1400 stron), „biblia” meteorytów żelaznych (patrz → Woźniak (2021, ASMP)), znajduje się w zbiorach W&W

[NeumannKA-5] Karl August Neumann (1771-1866) – chemik i przedsiębiorca (autora pomogła zidentyfikować Jadwiga Biała (Biała 2017)); wykładał chemię na Politechnice w Pradze i na Uniwersytecie Karola; przyjaźnił się z Ernstem F.F. Chladnim (sam Chladnie pisze o tym, np. w Chladni (1826)); jako pierwszy ustalił meteorytowe pochodzenie meteorytu Elbogen; przyczynił się do odnalezienia okazów meteorytu Zebrak ze spadku 14 października 1824 roku; rozpoczął kolekcjonowanie meteorytów, które kontynuował jego syn Johann Georg Neumann (odkrywca w meteorycie Braunau tzw. „linii Neumanna”), kolekcja znajduje się obecnie w Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu (Biała 2017, 2019)

[Neumann_Hesperus-6] verwünschte Burggraf – zaczarowany burgrabia; artykuł ten ukazał się również jako: Neumann Karl August, (1812), Der verwünschte Burggraf in Ellbogen, ein Meteorolit, Hesperus. Ein Nationalblatt für gebildete Leser, nr 55, Prag 1812, s. 433-437. Plik PDF

[7] teorytach: Benares (a), Charsonville, Eichstädt, Elbogen, Hraschina, Lenarto, Lissa, L'Aigle, Salles, Siena, Stannern, Tabor, Timochin; zawiera liczne plansze z rysunkami meteorytów oraz mapę spadku meteorytu Stannern (oryginalna mapa i wykaz znalezionych okazów) (strona tytułowa, detal)

[8] wsze krótkie opracowanie na temat wszystkich czeskich meteorytów oraz starszych doniesień (np. Odranec)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Teplá

Z Wiki.Meteoritica.pl

Kolekcje

Lokalizacja

Galerie

Bibliografia

Przypisy

Linki zewnętrzne

Widok

Osobiste

Nawigacja

wiki.meteoritica.pl

Szukaj

Narzędzia

Teplá →
Masa główna meteorytu w zbiorach Muzeum Historii Naturalnej w Pradze (Národí Muzeum Praha) (źródło: Šreinová et al. 2012)
Znalezisko
Lokalizacja	Czechy
Położenie^[1]	49°59'N, 12°52'E
Data	1909
Charakterystyka
Typ	żelazny IIIAB (Om)^[2]
Masa	~17 kg
Liczba okazów	dwa fragmenty
Meteoritical Bulletin Database
Synonimy →
w NHM Cat: Finsterhölzelries, Fisterhölzelries, Tepl