(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Igast
Z Wiki.Meteoritica.pl
Linia 19: | Linia 19: | ||
}} | }} | ||
- | Jeden jedyny raz w historii zaobserwowano spadek meteorytu przypominającego [[Tektyty|tektyt]], był to spadek meteorytu '''Igast''' 17 maja 1855 roku<ref name="data"></ref> (czwartek) w [[Estonia|Estonii]]<ref name="Estonia/Łotwa">w katalogu meteorytów '''Meteoritical Bulletin Database''' błędnie podano, że (pseudo)meteoryt Igast spadł na [[Łotwa|Łotwie]]</ref>. Obecnie jest on uznawany za pseudometeoryt | + | Jeden jedyny raz w historii zaobserwowano spadek meteorytu (?!) przypominającego [[Tektyty|tektyt]], był to spadek meteorytu '''Igast''' 17 maja 1855 roku<ref name="data"></ref> (czwartek) w [[Estonia|Estonii]]<ref name="Estonia/Łotwa">w katalogu meteorytów '''Meteoritical Bulletin Database''' błędnie podano, że (pseudo)meteoryt Igast spadł na [[Łotwa|Łotwie]]</ref>. Obecnie jest on uznawany za pseudometeoryt. |
- | + | Według źródeł, w 1855 roku na południu Estonii<ref name="Estonia/Łotwa"></ref> przy wtórze detonacji, zaobserwowano spadek meteorytu. W rejonie spadku znaleziono podejrzany obiekt o wadze około 35 gram. Jego szklisty, żużlowy wygląd odróżniał go od zwykłych kamiennych i meteorytów. Po jego dokładnym zbadaniu, mineralog C. Grewingk i chemik C. Schmidt (Grewingk et al. 1864) zasugerowali, iż jest on ziemskiego pochodzenia oraz przypomina składem [[Mołdawity|mołdawity]] z czeskich Radomilic (jednej z lokalizacji występowania mołdawitów na południu Czech). Później zgłoszono (znaleziono?) jeszcze dodatkowy fragment o wadze ok. 500 g, ale wg badaczy był on sztuczny (Goebel 1867). Główna część znaleziska trafiła do kolekcji J. Siemaszki z St. Petersburga. Według katalogu Siemaszko (1891) w jego kolekcji znajdowały się fragmenty o łącznej wadze 120 gram ("Экземпляры Гебеля отъ И. А. Кочубея"). | |
- | W 1960 profesor J.A. O'Keefe (O'Keefe 1961) zidentyfikował Igast jako [[Tektyty|tektyt]]. Obecnie kolekcja Instytutu Geologicznego Estońskiej Akademii Nauk zawiera tylko dwa małe fragmenty substancji z Igast (Tiirmaa 1994).<ref>wg Grewingk (1864) w kwietniu 1864 roku w kolekcji Gabinetu Mineralogicznego Uniwersytetu w Tartu (Dorpat) znajdowały się trzy fragmentu o łącznej wadze 20,7 g</ref> | + | Oryginalny materiał jest pęcherzykowatym szkliwem z ziarnami kwarcu, podobnym do ''scorii'' – fragmentu gąbczastej lawy wielkości orzecha, wyrzucanego przez wulkany i krzepnącego w powietrzu<ref>za Wikipedią: '''Scoria''' – skorupa na powierzchni lawy cechująca się dużą porowatością dającą w efekcie gąbczastą strukturę</ref> (materiał piroklastyczny). |
+ | |||
+ | W 1960 profesor J.A. O'Keefe (O'Keefe 1961) zidentyfikował Igast jako [[Tektyty|tektyt]]. | ||
+ | |||
+ | Fragmenty oryginalnego materiału (pierwsze znalezisko) znajdują się tylko w kolekcji w Tartu w Estonii, pozostałe to prawdopodobnie fragmenty drugiego, sztucznego okazu. Obecnie kolekcja Instytutu Geologicznego Estońskiej Akademii Nauk zawiera tylko dwa małe fragmenty substancji z Igast (Tiirmaa 1994).<ref>wg Grewingk (1864) w kwietniu 1864 roku w kolekcji Gabinetu Mineralogicznego Uniwersytetu w Tartu (Dorpat) znajdowały się trzy fragmentu o łącznej wadze 20,7 g</ref> | ||
Linia 33: | Linia 37: | ||
:Игастъ, имѣніе въ 2 миляхъ на СВ отъ Валька въ Лифляндіи. | :Игастъ, имѣніе въ 2 миляхъ на СВ отъ Валька въ Лифляндіи. | ||
- | :Совершенно особенный видъ этого метеорита, похожаго на вулканическій шлакъ, пузыристый, иногда пемзеобразный, ровно и содержаніе кварца, оликоклаза и ортоклаза побуждаютъ иѣкоторыхъ метеоритиковъ (Викъ<ref>chodzi zapewne o fińskiego geologa Fredrika Johana Wiik; Wikipedia (EN) – [http://en.wikipedia.org/wiki/Fredrik_Johan_Wiik Fredrik Johan Wiik]</ref>, Когенъ<ref>chodzi o niemieckiego mineraloga Emila Wilhelma Cohen, | + | :Совершенно особенный видъ этого метеорита, похожаго на вулканическій шлакъ, пузыристый, иногда пемзеобразный, ровно и содержаніе кварца, оликоклаза и ортоклаза побуждаютъ иѣкоторыхъ метеоритиковъ (Викъ<ref>chodzi zapewne o fińskiego geologa Fredrika Johana Wiik; Wikipedia (EN) – [http://en.wikipedia.org/wiki/Fredrik_Johan_Wiik Fredrik Johan Wiik]</ref>, Когенъ<ref>chodzi o niemieckiego mineraloga Emila Wilhelma Cohen, który opublikował wiele artykułów o meteorytach m.in. w ''[[Annalen des K.K. Naturhistorischen Hofmuseum/Artykuły|Annalen des K.K. Naturhistorischen Hofmuseum]]''; Wikipedia (EN) – [http://en.wikipedia.org/wiki/Emil_Cohen Emil Wilhelm Cohen]</ref>) считать зтотъ азролитъ псевдометеоритомъ. |
:{{Wielokropek}} | :{{Wielokropek}} | ||
{{AQuote-end}} | {{AQuote-end}} | ||
Linia 39: | Linia 43: | ||
Opis okoliczności spadku i wyniki badań tego meteorytu (?) znajdują się w pracy Grewingk et al. (1864) (s. 41-45, 66-69). | Opis okoliczności spadku i wyniki badań tego meteorytu (?) znajdują się w pracy Grewingk et al. (1864) (s. 41-45, 66-69). | ||
+ | <br clear="all"/> | ||
+ | |||
+ | === Źródła === | ||
'''Grady (2000)''' | '''Grady (2000)''' | ||
- | {| class="wikitable-MET-cite" width="480px" | + | :{| class="wikitable-MET-cite" width="480px" |
|- | |- | ||
|'''Igast''' 57°50'N, 26°16'E | |'''Igast''' 57°50'N, 26°16'E | ||
Linia 49: | Linia 56: | ||
:''Synonym(s):'' Ingast | :''Synonym(s):'' Ingast | ||
:''Approx. recovered weight:'' 35 g | :''Approx. recovered weight:'' 35 g | ||
- | :A pumaceous glassy object of 35g was reported to have fallen at Igast, accompanied by detonations. Description, analysis (chemically similar to the moldavites from Radomilice), C. Grewingk & C. Schmidt (1864)<ref name="Grewingk 1864"></ref>. A 500g object was reported later, A. Gobel (1867)<ref>Goebel (1867)</ref>. This material is artificial and many Igast specimens have come from it, H. Michel (1913). The | + | :A pumaceous glassy object of 35g was reported to have fallen at Igast, accompanied by detonations. Description, analysis (chemically similar to the moldavites from Radomilice), C. Grewingk & C. Schmidt (1864)<ref name="Grewingk 1864"></ref>. A 500g object was reported later, A. Gobel (1867)<ref>Goebel (1867)</ref>. This material is artificial and many Igast specimens have come from it, H. Michel (1913). The original material is a vesicular glass with quartz grains likened to a pseudoscoria, 1864 analysis quoted, P.D. Lowman Jr. & J.A. O'Keefe (1966). |
:''Distribution:'' 15g, Univ., Dorpat (Tartu), in 1897, genuine material; Specimen, MHN, Paris. | :''Distribution:'' 15g, Univ., Dorpat (Tartu), in 1897, genuine material; Specimen, MHN, Paris. | ||
:''Specimen(s):'' [36271], 1.5g. | :''Specimen(s):'' [36271], 1.5g. | ||
Linia 107: | Linia 114: | ||
* '''Meteoritical Bulletin Database ([http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php MBD])''' – pseudometeoryt (''Pseudometeorite'') [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=12001 Igast] | * '''Meteoritical Bulletin Database ([http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php MBD])''' – pseudometeoryt (''Pseudometeorite'') [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=12001 Igast] | ||
- | * | + | * {{TartuUniv}} |
+ | * Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Iigaste Iigaste] {{SeparatorBull}} [http://pl.wikipedia.org/wiki/Liwonia Liwonia] | ||
+ | * Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Materiał_piroklastyczny Materiał piroklastyczny] {{SeparatorBull}} [http://pl.wikipedia.org/wiki/Scoria Scoria] | ||
{{Co jeszcze na stronę}} | {{Co jeszcze na stronę}} |
Wersja z 22:31, 8 lip 2014
Spadek tektytu?
Igast → | |
Meteoryt Igast; okaz ważył 35,5 g (źródło: Grewingk et al. 1864)
| |
Pseudometeoryt (pseudometeorite) | |
Lokalizacja | Estonia ( |
Położenie[2] | 57°50'N, 26°16'E |
Data | 17 maja 1855 r.[3], 18:00 (czwartek) |
Charakterystyka | |
Typ | pseudometeoryt (tektyt[4]) |
Masa | 35,534 g[5][6] |
Liczba okazów | 1 okaz |
Meteoritical Bulletin Database | |
Synonimy → | |
w NHM Cat: Ingast; po estońsku: Iigaste |
Jeden jedyny raz w historii zaobserwowano spadek meteorytu (?!) przypominającego tektyt, był to spadek meteorytu Igast 17 maja 1855 roku[3] (czwartek) w Estonii[1]. Obecnie jest on uznawany za pseudometeoryt.
Według źródeł, w 1855 roku na południu Estonii[1] przy wtórze detonacji, zaobserwowano spadek meteorytu. W rejonie spadku znaleziono podejrzany obiekt o wadze około 35 gram. Jego szklisty, żużlowy wygląd odróżniał go od zwykłych kamiennych i meteorytów. Po jego dokładnym zbadaniu, mineralog C. Grewingk i chemik C. Schmidt (Grewingk et al. 1864) zasugerowali, iż jest on ziemskiego pochodzenia oraz przypomina składem mołdawity z czeskich Radomilic (jednej z lokalizacji występowania mołdawitów na południu Czech). Później zgłoszono (znaleziono?) jeszcze dodatkowy fragment o wadze ok. 500 g, ale wg badaczy był on sztuczny (Goebel 1867). Główna część znaleziska trafiła do kolekcji J. Siemaszki z St. Petersburga. Według katalogu Siemaszko (1891) w jego kolekcji znajdowały się fragmenty o łącznej wadze 120 gram ("Экземпляры Гебеля отъ И. А. Кочубея").
Oryginalny materiał jest pęcherzykowatym szkliwem z ziarnami kwarcu, podobnym do scorii – fragmentu gąbczastej lawy wielkości orzecha, wyrzucanego przez wulkany i krzepnącego w powietrzu[7] (materiał piroklastyczny).
W 1960 profesor J.A. O'Keefe (O'Keefe 1961) zidentyfikował Igast jako tektyt.
Fragmenty oryginalnego materiału (pierwsze znalezisko) znajdują się tylko w kolekcji w Tartu w Estonii, pozostałe to prawdopodobnie fragmenty drugiego, sztucznego okazu. Obecnie kolekcja Instytutu Geologicznego Estońskiej Akademii Nauk zawiera tylko dwa małe fragmenty substancji z Igast (Tiirmaa 1994).[8]
Opis pseudometeorytu Igast z katalogu Siemaszki (1891, s. 37-38)[9]:
- (nr w katalogu: 254; data spadku 17 maja 1855; w kolekcji 120 g)
Igast, Walck, Livonie, Russie.[10]
- Игастъ, имѣніе въ 2 миляхъ на СВ отъ Валька въ Лифляндіи.
Opis okoliczności spadku i wyniki badań tego meteorytu (?) znajdują się w pracy Grewingk et al. (1864) (s. 41-45, 66-69).
Źródła
Grady (2000)
Igast 57°50'N, 26°16'E - Igast, Estonia[1]
- Fall 1855, May 17, 18:00 hrs
- Stone. Pseudometeorite.
- Synonym(s): Ingast
- Approx. recovered weight: 35 g
- A pumaceous glassy object of 35g was reported to have fallen at Igast, accompanied by detonations. Description, analysis (chemically similar to the moldavites from Radomilice), C. Grewingk & C. Schmidt (1864)[5]. A 500g object was reported later, A. Gobel (1867)[13]. This material is artificial and many Igast specimens have come from it, H. Michel (1913). The original material is a vesicular glass with quartz grains likened to a pseudoscoria, 1864 analysis quoted, P.D. Lowman Jr. & J.A. O'Keefe (1966).
- Distribution: 15g, Univ., Dorpat (Tartu), in 1897, genuine material; Specimen, MHN, Paris.
- Specimen(s): [36271], 1.5g.
Lokalizacja
(I) Iigaste
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Iigaste (dwie litery ii na początku nazwy).
Galeria
Fragment tektytu Igast (źródło: O'Keefe 1961) |
Bibliografia
- Buchner Otto, (1865), Die Meteoriten in Sammlungen (Zweiter Nachtrag), Annalen der Physik, 124, Bd. 200, 1865, s. 569-602, (s. 583-585). Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl.
- Goebel Adolph F. (Göbel Adolph Friedemann), (1867), 1. Kritische Übersicht der im Besitze der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften befindlichen Aërolithen. 2. Übersicht der in den Museen und Sammlungen von St. Petersburg vorhandenen Aërolithen. 3. Über Aërolithenfälle in Russland aus früheren Jahrhunderten, Bulletin de l'Académie impériale des sciences de St.-Pétersbourg, vol. 11, 1867, s. 222-282, 282-292, 527-555.[14][15] Plik DjVu.
- Grady Monica M., (2000), Catalogue of Meteorites. 5th Ed., Natural History Museum, Cambridge University Press, London, UK, 2000. ISBN 978-0521663038. Plik PDF.
- Grewingk Constantin C.A. von, Schmidt Carl E.H., (1864), Ueber die Meteoriten-Fälle von Pillistfer, Buschhof und Igast in Liv- und Kurland (Mit zwei Tafeln und einer Karte.[16]), Archiv für die Naturkunde Liv-, Ehst- und Kurlands, Erste Serie, Dritter Band, Dorpat 1864, s. 421-556.[17][18] Plik PDF; plik DjVu.
- +O'Keefe John Aloysius, Lowman Paul D. Jr, (1961), New Investigations of the Alleged Meteorite from Igast, Estonia, NASA TN D-1151, NASA Washington 1961. Plik DjVu.
- Siemaszko Julian Iwanowicz (Симашко Юлиан Иванович), (1891), Каталогъ коллекции метеоритов'ь (Catalogue de la Collection de Météorites de Julion de Siemaschko (Saint Petersbourg, Russie), S.Petersburg 1891 (С. ПЕТЕРБУРГЪ (по июль 1891 г.)), ss. 64, (s. 37-38).[19][20][21] Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl, (str. tytułowa).
- Tiirmaa Reet, (1994), Kolekcja meteorytów Instytutu Geologicznego Estońskiej Akademii Nauk, Meteoryt, 1, 1994, s. 6-10 (tłum. Michał Kosmulski).[22] Plik PDF.
Przypisy
Zobacz również
Linki zewnętrzne
- Uniwersytet w Tartu, Estonia (University of Tartu, Estonia; Tallinn, Geol. Inst. Acad. Sci.) – Tartu Ülikool, Eesti ● Tartu Ülikooli loodusmuuseum – Geoloogia-Muuseum ● Geoscience collections of Estonia (search meteorite) ● [katalogi → Levinson-Lessing (1897); Tiirmaa (1983); Tiirmaa (1994)]
- Wikipedia – Iigaste ● Liwonia
- Wikipedia – Materiał piroklastyczny ● Scoria
Co jeszcze na stronę? (What else to supplement?) (poszukać, uzupełnić …) |
- Siemaszko – Siemaschko J., Meteoriten-Sammlung, St. Petersburg, 1881, 1882, 1885, 1886