PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Igast

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
(→Zobacz również)
(→Galeria)
Linia 89: Linia 89:
File:Igast_(OKeefe_1961).jpg|Fragment [[Tektyty|tektytu]] Igast (źródło: O'Keefe 1961)
File:Igast_(OKeefe_1961).jpg|Fragment [[Tektyty|tektytu]] Igast (źródło: O'Keefe 1961)
</gallery>
</gallery>
 +
 +
<br clear="all"/>
== [[Bibliografia]] ==
== [[Bibliografia]] ==

Wersja z 22:44, 27 maj 2016

0i

Spadek tektytu?

Igast →
Igast (Grewingk 1864).jpg
Meteoryt Igast; okaz ważył 35,5 g (źródło: Grewingk et al. 1864)
Pseudometeoryt (pseudometeorite)
Lokalizacja Estonia (Łotwa[1])
Położenie[2] 57°50'N, 26°16'E
Data 17 maja 1855 r.[3], 18:00 (czwartek)
Charakterystyka
Typ pseudometeoryt (tektyt[4])
Masa 35,534 g[5][6]
Liczba okazów 1 okaz
Meteoritical Bulletin Database
Synonimy →
w NHM Cat: Ingast; po estońsku: Iigaste

Jeden jedyny raz w historii zaobserwowano spadek meteorytu (?!) przypominającego tektyt, był to spadek meteorytu Igast 17 maja 1855 roku[3] (czwartek) w Estonii[1]. Obecnie jest on uznawany za pseudometeoryt.


Według źródeł, w 1855 roku na południu Estonii[1] przy wtórze detonacji, zaobserwowano spadek meteorytu. W rejonie spadku znaleziono podejrzany obiekt o wadze około 35 gram. Jego szklisty, żużlowy wygląd odróżniał go od zwykłych kamiennych i meteorytów. Po jego dokładnym zbadaniu, mineralog C. Grewingk i chemik C. Schmidt (Grewingk et al. 1864) zasugerowali, iż jest on ziemskiego pochodzenia oraz przypomina składem mołdawity z czeskich Radomilic (jednej z lokalizacji występowania mołdawitów na południu Czech). Później zgłoszono (znaleziono?) jeszcze dodatkowy fragment o wadze ok. 500 g, ale wg badaczy był on sztuczny (Goebel 1867). Główna część znaleziska trafiła do kolekcji J. Siemaszki z St. Petersburga. Według katalogu Siemaszko (1891) w jego kolekcji znajdowały się fragmenty o łącznej wadze 120 gram („Экземпляры Гебеля отъ И. А. Кочубея”).

Oryginalny materiał jest pęcherzykowatym szkliwem z ziarnami kwarcu, podobnym do scorii – fragmentu gąbczastej lawy wielkości orzecha, wyrzucanego przez wulkany i krzepnącego w powietrzu[7] (materiał piroklastyczny).

W 1960 profesor J.A. O'Keefe (O'Keefe 1961) zidentyfikował Igast jako tektyt.

Fragmenty oryginalnego materiału (pierwsze znalezisko) znajdują się tylko w kolekcji w Tartu w Estonii, pozostałe to prawdopodobnie fragmenty drugiego, sztucznego okazu. Obecnie kolekcja Instytutu Geologicznego Estońskiej Akademii Nauk zawiera tylko dwa małe fragmenty substancji z Igast (Tiirmaa 1994).[8]


Opis pseudometeorytu Igast z katalogu Siemaszki (1891, s. 37-38):[9]

(nr w katalogu: 254; data spadku 17 maja 1855; w kolekcji 120 g)
«

Igast, Walck, Livonie, Russie.[10]

Игастъ, имѣніе въ 2 миляхъ на СВ отъ Валька въ Лифляндіи.

Совершенно особенный видъ этого метеорита, похожаго на вулканическій шлакъ, пузыристый, иногда пемзеобразный, ровно и содержаніе кварца, оликоклаза и ортоклаза побуждаютъ иѣкоторыхъ метеоритиковъ (Викъ[11], Когенъ[12]) считать зтотъ азролитъ псевдометеоритомъ.
(…)

»


Opis okoliczności spadku i wyniki badań tego meteorytu (?) znajdują się w pracy Grewingk et al. (1864) (s. 41-45, 66-69).


Źródła

Grady (2000)

Igast   57°50'N, 26°16'E
Igast, Estonia[1]
Fall 1855, May 17, 18:00 hrs
Stone. Pseudometeorite.
Synonym(s): Ingast
Approx. recovered weight: 35 g
A pumaceous glassy object of 35g was reported to have fallen at Igast, accompanied by detonations. Description, analysis (chemically similar to the moldavites from Radomilice), C. Grewingk & C. Schmidt (1864)[5]. A 500g object was reported later, A. Gobel (1867)[13]. This material is artificial and many Igast specimens have come from it, H. Michel (1913). The original material is a vesicular glass with quartz grains likened to a pseudoscoria, 1864 analysis quoted, P.D. Lowman Jr. & J.A. O'Keefe (1966).
Distribution: 15g, Univ., Dorpat (Tartu), in 1897, genuine material; Specimen, MHN, Paris.
Specimen(s): [36271], 1.5g.

Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(I) Iigaste

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Iigaste (dwie litery ii na początku nazwy).


Galeria

Fragment tektytu Igast (źródło: O'Keefe 1961)


Bibliografia

  • Buchner Otto, (1865), Die Meteoriten in Sammlungen (Zweiter Nachtrag), Annalen der Physik, 124, Bd. 200, 1865, s. 569-602, (s. 583-585). Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    .
  • Goebel Adolph F. (Göbel Adolph Friedemann), (1867), 1. Kritische Übersicht der im Besitze der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften befindlichen Aërolithen. 2. Übersicht der in den Museen und Sammlungen von St. Petersburg vorhandenen Aërolithen. 3. Über Aërolithenfälle in Russland aus früheren Jahrhunderten, Bulletin de l'Académie impériale des sciences de St.-Pétersbourg, vol. 11, 1867, s. 222-282, 282-292, 527-555.[14][15] Plik DjVu.
  • Grewingk Constantin C.A. von, (1863), Baltische Meteorite, Dorpater Tagesblatt, 189, s. [4-6], August 1863.[16][17] Plik hPDF.
  • Grewingk Constantin C.A. von, Schmidt Carl E.H., (1864), Ueber die Meteoriten-Fälle von Pillistfer, Buschhof und Igast in Liv- und Kurland (Mit zwei Tafeln und einer Karte.[18]), Archiv für die Naturkunde Liv-, Ehst- und Kurlands, Erste Serie, Dritter Band, Dorpat 1864, s. 421-556.[19][20] Plik PDF; plik DjVu.
  • +O'Keefe John Aloysius, Lowman Paul D. Jr, (1961), New Investigations of the Alleged Meteorite from Igast, Estonia, NASA TN D-1151, NASA Washington 1961. Plik DjVu.
  • Siemaszko Julian Iwanowicz (Симашко Юлиан Иванович), (1891), Каталогъ коллекции метеоритов'ь (Catalogue de la Collection de Météorites de Julion de Siemaschko (Saint Petersbourg, Russie), S.Petersburg 1891 (С. ПЕТЕРБУРГЪ (по июль 1891 г.)), ss. 64, (s. 37-38).[21][22][23] Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    , (str. tytułowa).

Przypisy

  1. ^ a b c d w katalogu meteorytów Meteoritical Bulletin Database błędnie podano, że (pseudo)meteoryt Igast spadł na Łotwie
  2. ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
  3. ^ a b tj. 5 maja 1855 roku wg kalendarza juliańskiego (starego stylu)
  4. ^ O'Keefe (1961)
  5. ^ a b Grewingk et al. (1864)
  6. ^ Siemaszko (1891) miał w swoim zbiorze 120 g fragmentów!
  7. ^ za Wikipedią: Scoria – skorupa na powierzchni lawy cechująca się dużą porowatością dającą w efekcie gąbczastą strukturę
  8. ^ wg Grewingk (1864) w kwietniu 1864 roku w kolekcji Gabinetu Mineralogicznego Uniwersytetu w Tartu (Dorpat) znajdowały się trzy fragmentu o łącznej wadze 20,7 g
  9. ^ słabej jakości kopia katalogu, odczyt może zawierać błędy
  10. ^ Walck – chodzi o miasto Valga (niem. Walk, ros. Валга) leżące na granicy z Łotwą, w historycznej krainie Liwonia (też Liwlandia) (ros. Лифляндия)
  11. ^ chodzi zapewne o fińskiego geologa Fredrika Johana Wiik; Wikipedia (EN) – Fredrik Johan Wiik
  12. ^ chodzi o niemieckiego mineraloga Emila Wilhelma Cohen, który opublikował wiele artykułów o meteorytach m.in. w Annalen des K.K. Naturhistorischen Hofmuseum; Wikipedia (EN) – Emil Wilhelm Cohen
  13. ^ Goebel (1867)
  14. ^ m.in. o meteorytach: Białystok, Iwan (niezidentyfikowany), Kuleschovka, Lixna, Poltava, Slobodka, Timochin; doniesienie Wilno 1815; plansza z rysunkami meteorytów Slobodka i Karakol
  15. ^ publikacja ta, w nieco zmienionej formie, ukazała się również po rosyjsku w 1868 roku; patrz → Гебель (1868)
  16. ^ meteoryty Buschhof i Igast oraz szczegółowy opis spadku meteorytu Pillistfer
  17. ^ w Koblitz MetBase nie ma tej publikacji!
  18. ^ (dwie plansze i jedna mapa) mapy lokalizacji znalezisk okazów meteorytów Pillistfer i Buschhof; na planszach rysunki okazów meteorytów Pillistfer, Buschhof i Igast
  19. ^ artykuł ukazał się również w 1864 roku w formie osobnej publikacji: Grewingk Constantin von, Schmidt Carl, (1864), Ueber die Meteoritenfälle von Pillistfer, Buschhof und Igast in Liv- und Kurland (Mit zwei Tafeln und einer Karte.), Dorpat 1864, ss. 140. Plik hPDF; zbiory własne W&W
  20. ^ publikacja zawiera również krótką notatkę opisującą spadek meteorytu Nerft; Meteorsteinfall von Nerft in Kurland. 1864 April 12. (März 31.) bei Sonnenauigang (4 U. 45 M.), s. 554
  21. ^ kopię katalogu dla portalu Wiki.Meteoritica.pl udostępniła dr Jadwiga Biała
  22. ^ katalog kolekcji Siemaszki miał kilka wcześniejszych wydań: 1881 (ss. 3), 1882 i 1885 (ss. 7), 1886 (ss. 16, po francusku; Siemachko Julien, Catalogue de la Collection de Météorites de Julien de Siemachko (Saint-Petersbourg, Russie), Paris Janvier 1886 (oraz suppl. wydany po 1889 r.), str. tytułowa); katalog z 1891 roku jest najobszerniejszy (ss. 64)
  23. ^ kolekcję Siemaszki kupił amerykański kolekcjoner H.A. Ward do zbiorów Ward-Coonley Collection, trafiła ona później do Field Museum w Chicago
  24. ^ Tiirmaa Reet, Catalogue of the meteoritic collection of the Institute of Geology Acad. Sci. of the Estonian S.S.R.; główna część kolekcji znajduje się w Instytucie Geologii w Tallinnie, a kilkadziesiąt najbardziej interesujących okazów jest wystawionych w Muzeum Geologicznym w Tartu (Tiirmaa 1983)

Zobacz również

Linki zewnętrzne

  • Meteoritical Bulletin Database (MBD) – pseudometeoryt (Pseudometeorite) Igast
Ambox question orange.svg
 Co jeszcze na stronę? (What else to supplement?)
(poszukać, uzupełnić …)
  • Siemaszko – Siemaschko J., Meteoriten-Sammlung, St. Petersburg, 1881, 1882, 1885, 1886
Źródło „http://wiki.meteoritica.pl/index.php5/Igast”
Osobiste