PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)


Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
m
m
Linia 28: Linia 28:
* osiem okazów przekazanych do zbiorów PAU<ref name="PAU">'''PAU''' – [https://pl.wikipedia.org/wiki/Polska_Akademia_Umiejętności Polska Akademia Umiejętności w&nbsp;Krakowie]</ref> i&nbsp;Gabinetu Mineralogicznego&nbsp;UJ w&nbsp;1878 roku przez krakowskiego kolekcjonera '''[[Indeks_nazwisk#Michałowski_Ludwik|Ludwika Michałowskiego]]''' (1829-1899):
* osiem okazów przekazanych do zbiorów PAU<ref name="PAU">'''PAU''' – [https://pl.wikipedia.org/wiki/Polska_Akademia_Umiejętności Polska Akademia Umiejętności w&nbsp;Krakowie]</ref> i&nbsp;Gabinetu Mineralogicznego&nbsp;UJ w&nbsp;1878 roku przez krakowskiego kolekcjonera '''[[Indeks_nazwisk#Michałowski_Ludwik|Ludwika Michałowskiego]]''' (1829-1899):
** '''{{Txt2Img|Orgueil_(CEP_UJ).jpg|Orgueil}}'''{{MBD-record|name=Orgueil}} – 15&nbsp;g&nbsp;(fp),
** '''{{Txt2Img|Orgueil_(CEP_UJ).jpg|Orgueil}}'''{{MBD-record|name=Orgueil}} – 15&nbsp;g&nbsp;(fp),
-
** '''Agen'''{{MBD-record|name=Agen}} – 1,6&nbsp;g&nbsp;(f+f),
+
** '''{{Txt2Img|Agen_(CEP_UJ)-1.jpg|Agen}}'''{{MBD-record|name=Agen}} – 1,6&nbsp;g&nbsp;(f+f),
-
** '''{{Txt2Img|Benares_(a)_(CEP_UJ).jpg|Benares (a)}}'''{{MBD-record|name=Benares (a)}} – 6,8&nbsp;g&nbsp;(f),
+
** '''{{Txt2Img|Benares_(a)_(CEP_UJ)-1.jpg|Benares (a)}}'''{{MBD-record|name=Benares (a)}} – 6,8&nbsp;g&nbsp;(f),
** '''Bishopville''' – 3,5&nbsp;g&nbsp;(fp),
** '''Bishopville''' – 3,5&nbsp;g&nbsp;(fp),
-
** '''[[Knyahinya]]''' – 10,9&nbsp;g&nbsp;(cs),
+
** '''{{Txt2Img|Knyahinya_(CEP_UJ)-1.jpg|Knyahinya}}''' – 10,9&nbsp;g&nbsp;(cs),
-
** '''{{Txt2Img|L'Aigle_(CEP_UJ).jpg|L’Aigle}}'''{{MBD-record|name=L'Aigle}} – 5,2&nbsp;g&nbsp;(f+f),
+
** '''{{Txt2Img|L'Aigle_(CEP_UJ)-1.jpg|L’Aigle}}'''{{MBD-record|name=L'Aigle}} – 5,2&nbsp;g&nbsp;(f+f),
-
** '''Parnallee''' – 4,37&nbsp;g&nbsp;(fc),
+
** '''{{Txt2Img|Parnallee_(CEP_UJ)-1.jpg|Parnallee}}''' – 4,37&nbsp;g&nbsp;(fc),
** '''[[Stannern]]''' ({{Txt2Img|Stannern_(CEP_UJ).jpg|prawdopodobnie?}});
** '''[[Stannern]]''' ({{Txt2Img|Stannern_(CEP_UJ).jpg|prawdopodobnie?}});
Linia 77: Linia 77:
<gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3">
<gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3">
File:Meteoryty_(CEP_UJ).jpg|Ekspozycja meteorytów
File:Meteoryty_(CEP_UJ).jpg|Ekspozycja meteorytów
-
File:Benares_(a)_(CEP_UJ).jpg|Meteoryt Benares (a){{MBD-record|name=Benares (a)}} (6,8&nbsp;g&nbsp;(f))
 
File:Gibeon_(CEP_UJ).jpg|Meteoryt Gibeon{{MBD-record|name=Gibeon}} (233,2&nbsp;g&nbsp;(sc))
File:Gibeon_(CEP_UJ).jpg|Meteoryt Gibeon{{MBD-record|name=Gibeon}} (233,2&nbsp;g&nbsp;(sc))
-
File:Imilac_(CEP_UJ).jpg|Meteoryt Imilac{{MBD-record|name=Imilac}} (34,5&nbsp;g&nbsp;(cs), 23,0&nbsp;g&nbsp;(cs))
+
 
-
File:L'Aigle_(CEP_UJ).jpg|Meteoryt L'Aigle{{MBD-record|name=L'Aigle}} (5,2&nbsp;g&nbsp;(f+f))
+
File:Mołdawity_(CEP_UJ).jpg|[[Mołdawity]]
File:Mołdawity_(CEP_UJ).jpg|[[Mołdawity]]
File:Seeläsgen_(Przełazy)_(CEP_UJ).jpg|[[Seeläsgen (Przełazy)]] (238,7&nbsp;g&nbsp;(sc))
File:Seeläsgen_(Przełazy)_(CEP_UJ).jpg|[[Seeläsgen (Przełazy)]] (238,7&nbsp;g&nbsp;(sc))
Linia 88: Linia 86:
</gallery>
</gallery>
 +
 +
Smaczkiem kolekcji Centrum są historyczne okazy/fragmenty przekazane do zbiorów przez [[Indeks nazwisk|dawnych kolekcjonerów]] (wagi wg: Pokrzywnicki 1964; Pilski 2001):
 +
* osiem okazów przekazanych do zbiorów PAU<ref name="PAU">'''PAU''' – [https://pl.wikipedia.org/wiki/Polska_Akademia_Umiejętności Polska Akademia Umiejętności w&nbsp;Krakowie]</ref> i&nbsp;Gabinetu Mineralogicznego&nbsp;UJ w&nbsp;1878 roku przez krakowskiego kolekcjonera '''[[Indeks_nazwisk#Michałowski_Ludwik|Ludwika Michałowskiego]]''' (1829-1899):
 +
** '''{{Txt2Img|Orgueil_(CEP_UJ).jpg|Orgueil}}'''{{MBD-record|name=Orgueil}} – 15&nbsp;g&nbsp;(fp),
 +
** '''{{Txt2Img|Agen_(CEP_UJ)-1.jpg|Agen}}'''{{MBD-record|name=Agen}} – 1,6&nbsp;g&nbsp;(f+f),
 +
** '''{{Txt2Img|Benares_(a)_(CEP_UJ)-1.jpg|Benares (a)}}'''{{MBD-record|name=Benares (a)}} – 6,8&nbsp;g&nbsp;(f),
 +
** '''Bishopville''' – 3,5&nbsp;g&nbsp;(fp),
 +
** '''{{Txt2Img|Knyahinya_(CEP_UJ)-1.jpg|Knyahinya}}''' – 10,9&nbsp;g&nbsp;(cs),
 +
** '''{{Txt2Img|L'Aigle_(CEP_UJ)-1.jpg|L’Aigle}}'''{{MBD-record|name=L'Aigle}} – 5,2&nbsp;g&nbsp;(f+f),
 +
** '''{{Txt2Img|Parnallee_(CEP_UJ)-1.jpg|Parnallee}}''' – 4,37&nbsp;g&nbsp;(fc),
 +
** '''[[Stannern]]''' ({{Txt2Img|Stannern_(CEP_UJ).jpg|prawdopodobnie?}});
 +
<gallery caption="" widths="160px" heights="180px" perrow="4">
 +
File:Agen_(CEP_UJ)-1.jpg|Meteoryt Agen{{MBD-record|name=Agen}} – 1,6&nbsp;g&nbsp;(f+f)
 +
File:Benares_(a)_(CEP_UJ).jpg|Meteoryt Benares (a){{MBD-record|name=Benares (a)}} (6,8&nbsp;g&nbsp;(f))
 +
File:Benares_(a)_(CEP_UJ)-1.jpg|Meteoryt Benares (a){{MBD-record|name=Benares (a)}} (6,8&nbsp;g&nbsp;(f))
 +
File:Knyahinya_(CEP_UJ)-1.jpg|Meteoryt [[Knyahinya]] – 10,9&nbsp;g&nbsp;(cs)
 +
File:L'Aigle_(CEP_UJ).jpg|Meteoryt L'Aigle{{MBD-record|name=L'Aigle}} (5,2&nbsp;g&nbsp;(f+f))
 +
File:L'Aigle_(CEP_UJ)-1.jpg|Meteoryt L'Aigle{{MBD-record|name=L'Aigle}} (5,2&nbsp;g&nbsp;(f+f))
 +
File:Parnallee_(CEP_UJ)-1.jpg|Meteoryt Parnallee – 4,37&nbsp;g&nbsp;(fc)
 +
</gallery>
 +
 +
* oraz fragmenty pallasytu '''Imilac'''{{MBD-record|name=Imilac}} (34,5&nbsp;g&nbsp;(cs), 23,0&nbsp;g&nbsp;(cs)) i&nbsp;mezosyderytu '''Vaca Muerta'''{{MBD-record|name=Vaca Muerta}} (56,9&nbsp;g&nbsp;(f)) przekazane w&nbsp;1871&nbsp;roku przez '''Ignacego Domeykę'''.
 +
<gallery caption="" widths="160px" heights="180px" perrow="4">
 +
File:Imilac_(CEP_UJ).jpg|Meteoryt Imilac{{MBD-record|name=Imilac}} (34,5&nbsp;g&nbsp;(cs), 23,0&nbsp;g&nbsp;(cs))
 +
</gallery>
----
----

Wersja z 14:50, 21 lip 2023

1i
Centrum Edukacji Przyrodniczej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
Adres: Gronostajowa 5
30-387 Kraków
http://www.cep.uj.edu.pl/
Pracownicy: kustosz kolekcji: dr Bartłomiej Kajdas; kolekcja geologiczna: Jolanta Gruza
Kontakt: bartlomiej.kajdas@uj.edu.pl
tel. (12) 664 60 84
Wystawy/zbiory: kolekcja meteorytów została utworzona na bazie zbiorów zlikwidowanego Muzeum Geologicznego Instytutu Nauk Geologicznych UJ;
Centrum otwarto dla zwiedzających w 2021 roku


Powołane do życia w 2016 roku Centrum Edukacji Przyrodniczej Uniwersytetu Jagiellońskiego (CEP) jest jednostką dydaktyczno-naukową, w której zostały zebrane zbiory przyrodnicze przechowywane wcześniej w różnych jednostkach Uniwersytetu Jagiellońskiego: Instytucie Zoologii i Badań Biomedycznych (zbiory Muzeum Zoologicznego UJ oraz Muzeum Antropologicznego UJ), Instytucie Nauk Geologicznych (Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych UJ) i Instytucie Botaniki (Muzeum Paleobotaniczne UJ).

Powstałe z połączenia zbiory Centrum składają się z blisko 250 kolekcji zawierających łącznie około 20000 okazów skamieniałości, 16000 okazów mineralogicznych, kilkaset okazów petrograficznych oraz kilkadziesiąt kolekcji szlifów. W skład zbioru weszły również meteoryty, głównie z kolekcji Muzeum Geologicznego Instytutu Nauk Geologicznych UJ.

Meteoryty

W kolekcji Centrum znajdują się m.in. fragmenty meteorytów: Allende[1], Brahin, Brenham[2], Elbogen, Gao-Guenie, Gibeon[3], Hainholz[4], Isna[5], Jelica, Krasnojarsk[6], Lixna, Magura, Mbale[7], Morasko, Murchison[8], NWA 6725[9], Santa Catharina, Seeläsgen (Przełazy), Schönenberg[10], Stannern (prawdopodobnie), Toluca[11], Zaborzika, Zakłodzie.

Okazy: Brenham, Lixna, Morasko, Murchison, Stannern, Zaborzika (prawdopodobnie 116 g) i Zakłodzie (sc 99,58 g) nie były wymienione wcześniej w katalogach Pokrzywnickiego (1964) i Pilskiego (2001)!

Ponadto w zbiorach licznie reprezentowane są meteoryty Łowicz (ponad 20 okazów) i Pułtusk (ponad 50 okazów) (Pokrzywnicki 1964; Pilski 2001).


Smaczkiem kolekcji Centrum są historyczne okazy/fragmenty przekazane do zbiorów przez dawnych kolekcjonerów (wagi wg: Pokrzywnicki 1964; Pilski 2001):

  • oraz fragmenty pallasytu Imilac[17] (34,5 g (cs), 23,0 g (cs)) i mezosyderytu Vaca Muerta[18] (56,9 g (f)) przekazane w 1871 roku przez Ignacego Domeykę.

Galerie


W zbiorach znajduje się ponad 20 okazów meteorytu Łowicz (patrz → Łowicz/Okazy) (fot. Szymon Kozłowski, za zgodą; dzięki uprzejmości Bartłomieja Kajdas)


W zbiorach znajduje się ponad 50 okazów meteorytu Pułtusk (patrz → Pułtusk/Największe okazy) (fot. Szymon Kozłowski, za zgodą; dzięki uprzejmości Bartłomieja Kajdas)


Kolekcja meteorytów (fot. Szymon Kozłowski, za zgodą; dzięki uprzejmości Bartłomieja Kajdas)


Smaczkiem kolekcji Centrum są historyczne okazy/fragmenty przekazane do zbiorów przez dawnych kolekcjonerów (wagi wg: Pokrzywnicki 1964; Pilski 2001):

  • oraz fragmenty pallasytu Imilac[17] (34,5 g (cs), 23,0 g (cs)) i mezosyderytu Vaca Muerta[18] (56,9 g (f)) przekazane w 1871 roku przez Ignacego Domeykę.

Jesteśmy w kontakcie z kustoszem kolekcji CEP UJ panem Bartłomiejem Kajdasem i będziemy systematycznie uzupełniać inf. o meteorytach w Krakowie. Dziękujemy Szymonowi Kozłowskiemu za udostępnione zdjęcia.



Film z profilu W Gabinecie Astronoma (In the astronomer's office) na YouTube.

YouTube – Meteoryty w Centrum Edukacji Przyrodniczej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie


Bibliografia

  • Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
  • Pilski Andrzej S., (1994), Pułtuski deszcz meteorytów, Urania, 9, 1994, s. 241-245.[19] Plik DjvU.
  • Pilski Andrzej S., (2001), Meteoryty w zbiorach polskich, Olsztyn 2001.[20]

Przypisy

  1. ^ spadek meteorytu Allende 8 lutego 1969 roku w Meksyku; chondryt węglisty CV3, TKW 2 tony
  2. ^ meteoryt żelazno-kamienny Brenham, znalezisko z 1882 roku w USA; pallasyt PMG-an, TKW 4,3 tony
  3. ^ a b meteoryt żelazny Gibeon, znalezisko z 1836 roku w Namibii; typ IVA, TKW 26 ton; patrz → Rinne (1910)
  4. ^ meteoryt żelazno-kamienny Hainholz, znalezisko z 1856 roku w Niemczech; mezosyderyt MES-A4, TKW 16,5 kg
  5. ^ w zbiorze kilka fragmentów tego chondrytu węglistego CO3.7
  6. ^ meteoryt żelazno-kamienny Krasnojarsk (Красноярск, „żelazo Pallasa”, ang. Pallas iron, niem. Pallas-Eisen, ros. Палласово железо), znalezisko z 1749 roku w Rosji; pallasyt PMG-an, TKW 700 kg; patrz → Pallas (1776)
  7. ^ spadek meteorytu Mbale 14 sierpnia 1992 roku w Ugandzie; chondryt zwyczajny L5/6, TKW 150 kg
  8. ^ spadek meteorytu Murchison 28 września 1969 roku w Australii; chondryt węglisty CM2, TKW 100 kg
  9. ^ chondryt węglisty CM2; fragment od Marcina Cimały
  10. ^ spadek pojedynczego okazu (~8 kg) chondrytu zwyczajnego L6 w 1846 roku w Niemczech
  11. ^ a b meteoryt żelazny Toluca (syn. Ocatitlan, Xiquipilco), znalezisko z 1776 roku w Meksyku; typ IAB-sLL, TKW 3 tony; patrz → Brezina (1896)
  12. ^ a b PAUPolska Akademia Umiejętności w Krakowie
  13. ^ a b c spadek meteorytu Orgueil 14 maja 1864 roku we Francji; chondryt węglisty CI1, TKW 14 kg; patrz → Daubrée (1867)
  14. ^ a b c spadek meteorytu Agen 5 września 1814 roku we Francji; chondryt zwyczajny H5, TKW 30 kg
  15. ^ a b c d spadek meteorytu Benares (a) (syn. Krakhut) 19 grudnia 1798 roku w Indiach; chondryt zwyczajny LL4, TKW 3,7 kg
  16. ^ a b c d spadek meteorytu L'Aigle 26 kwietnia 1803 roku we Francji; chondryt zwyczajny L6, TKW 37 kg; patrz → Biot (1803) oraz mapa spadku
  17. ^ a b c meteoryt żelazno-kamienny Imilac, znalezisko z 1822 roku z Chile; pallasyt PMG, TKW 920 kg
  18. ^ a b meteoryt żelazno-kamienny Vaca Muerta (po hiszp. martwa krowa) (syn. Taltal) znalezisko z 1861 roku w Chile; mezosyderyt MES-A1, TKW 3,83 tony
  19. ^ artykuł zilustrowany fotografiami okazów meteorytu Pułtusk ze zbiorów polskich; według autora najświeższe okazy znajdują się w KrakowieWrocławiu, te w Warszawie były zebrane wiele lat po spadku i nie są już tak świeże!
  20. ^ bardziej aktualna internetowa wersja katalogu znajduje się na stronach Polskiego Towarzystwa Meteorytowego – katalog PTMet; tam objaśnienie stosowanych skrótów (cs – complete specimen, hs – half specimen, ep – end piece, fc – fragment with crust, f – fragment, sc – slice with crust, s – slice); więcej → woreczko.pl – Oznaczenia okazów – skróty
  21. ^ pierwsze i jak na razie jedyne, tak kompleksowe opracowanie na temat polskich meteorytów; warto jednak zaznaczyć, że Jerzy Pokrzywnicki niewątpliwie obficie korzystał z wcześniejszego bibliograficznego opracowania autorstwa Zofii Gąsiorowskiej (1966, maszynopis jej pracy powstał przed 1964 rokiem), ale nigdzie w jego publikacjach nie pojawia się jej nazwisko!? (Kosiński 2014)
  22. ^ patrz → Pokrzywnicki (1964)/Kolekcje

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Osobiste