PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Timochin

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Przekierowano z Iuknov)
1i
Timochin →
Timochin.jpg
Meteoryt Timochin (reprodukcja z Заварицкий (1952))
Spadek
Lokalizacja Rosja
Położenie[2] 54°42'N, 35°12'E[1]
Data 25 marca 1807 r.[3], 15:00 (środa)
Charakterystyka
Typ chondryt zwyczajny H5
Masa 65,5 kg(!) (4 pudy)[4]
Liczba okazów jeden okaz
Meteoritical Bulletin Database
Synonimy →
w NHM Cat: Iuknov, Juchnow, Timochina, Timokhina, Timoschin; po rosyjsku: Тимохина; u Buchnera: Smolensk[5]

Spadek pojedynczego, bardzo dużego okazu meteorytu 25 marca 1807 roku[3] (środa) w Rosji (chondryt zwyczajny H5, TKW 65,5 kg).


Za portalem meteorite.narod.ru (Goebel 1867)
O spadku meteorytu Timochin wiemy bardzo niewiele.
Meteoryt spadł około godz. 15:00 25 marca 1807 roku (środa) w obwodzie kałuskim (dawniej gubernia smoleńska) we wsi Timochin (Тимохин, Тимохино — деревня в Мосальском районе Калужской области), rejon Juchnowski. Początkowo okaz ważył 65,5 kg (wg Goebel (1867) okaz ważył 4 pudy[4] = 160 rosyjskich funtów, co daje 65,52 kg) (obecnie jego waga wynosi 48,5 kg). Spadek meteorytu był obserwowany przez dwóch chłopów, którzy usłyszeli huk, jak grzmot podczas burzy. Meteoryt spadł na pole i wbił się w ziemię na pół arszyna („пол аршина”, tzn. około 35-40 cm)[6]. Tego samego roku meteoryt trafił do zbiorów Akademii Nauk, gdzie jest do dziś. Okoliczności w jakich trafił okaz do muzeum w Moskwie w „liście od Ministra Spraw Wewnętrznych Hrabiego В.П.Кочубея do stałego sekretarza Akademii Nauk Н.Н.Фусу”; patrz → źródła.
Meteoryt ma bardzo ciekawy kształt, przypominający ogromny kryształ – jakby dwunastościan rombowy. Interesująca jest również widoczna w meteorycie cienka blacha niklowo-żelazna, o grubości od 1 do 1,5 mm ciągnąca się przez cały blok meteorytu, dzieląc go na dwie nierówne części, równolegle do przekątnej płaszczyzn rombu[7].

Kolekcje

Fragmenty meteorytu Timochin w największych kolekcjach:

zbiór waga fragmentów
(Koblitz MetBase)
Moscow, Acad. Sci. 48,6 kg main mass; wg Явнель (1986) 48600 g (ч. инд. экз.), 16,8 g (обл.) i 6,7 g (обл. инд. экз.)[8]
Kharkov, Mus. Gorkii Univ. 2384 g wg Явнель (1986) 2383,5 g (ч. инд. экз.)
London, Nat. Hist. Mus. 280 g
Berlin, Mus. Naturk., Humboldt Univ. 229 g
Vienna, Naturhist. Mus. 142 g
(…)
Tallinn, Geol. Inst. Acad. Sci. 44,9 g 44,80 g fragment ze skorupą (Tiirmaa 1996) (Geoscience collections of Estonia: record); wg Явнель (1986) 44,8 g (обл. инд. экз.)
(…)

Brak w zbiorach polskich.

W katalogu online zbiorów muzeum w Waszyngtonie (NMNH) znajdują się zdjęcia płytek cienkich (thin section) tego rzadkiego meteorytu.

Źródła

List od Ministra Spraw Wewnętrznych Hrabiego В.П.Кочубея do stałego sekretarza Akademii Nauk Н.Н.Фусу, 1 czerwca 1807 (za portalem meteorites.ru)

«

Милостливый государь мой Николай Николаевич!

Г. Смоленский военный губернатор Генерал от кавалерии Апраксин доставил мне найденный в Юхновском уезде камень, по показанию некоторых крестьян во время бури и грома в марте месяце с высоты спавший. Полученные мною о сем происшествии сведения ваше Превосходительство усмотрите из выписки при сем прилагаемой. Самый камень для внесения его в Академию Наук я при сем к вам Милостливый государь препровождаю, считая не излишним, для испытаний, которые в Академии могут быть над ним сделаны, сообщить вам, что еще на месте отломили небольшой от него кусок, равно как и здесь некоторая часть его отпилена и что потому он не имеет уже совершенно той формы, в коей упал.

Честь имею быть с совершенным почтением Вашего Превосходительства Покорнейший Слуга, граф В. Кочубей.

Письмо министра внутренних дел графа В.П.Кочубея
непременному секретарю Академии Наук Н.Н.Фусу
1 июня 1807 г.

__________

Your Merciful Grace, Nikolay Nikolaevich!

Mr. Apraksin, General of Cavalry, Military Governor of Smolensk, brought me a stone found in the Yukhnovsk Uezd. As some peasants witnessed, the stone fell from a height during a thunderstorm in March. Your Excellency can see the information received in the accompanying report. I think that I should send the stone to you, Your Merciful Grace, before submitting it to the Academy of Sciences for its examinations. Also I report to you that some portion of the stone was sawn off and that is why the stone has not its perfect original shape.

Sincerely Yours, with all respect, Your Excellency's most obedient servant, Count V. Kochubey

Letter from Minister of Internal Affairs Count Kochubey
To N.N. Fuchs, Permanent Secretary of the Academy of Sciences
June 1, 1807.
»


Chladni (1819) (s. 280-281)

Chladni (1819), s. 280-281
Powołania na Gilbert (1807[9], 1808a) i Klaproth (1809, s. 210-211).


Eichwald (1847) (s. 177)

«

(…) 1807 am 25. März fiel bei dem Dorfe Timschino im Juchnower Kreise des Smolensker Gouvernements ein 4 Pud schwerer Stein. Die theils dunkelgraue, theils hellgraue Hauptmasse desselben hat viel Rost-Flecken. In derselben liegen kugelförmige Absonderungen, welche viel fein eingesprengtes gediegenes Eisen und Magnetkies enthalten. Der Stein wird in der Akademie der Wissenschaften aufbewahrt. (…) [dalej o meteorycie Kikino]

»


Kesselmeyer (1861) (s. 373, 425)

6. 1807 13. März Timochin (***)[10], Kreis Juchnow (54°48'N., 35°10'O.). Sp.-Gew.: 3,60-3,70[11] Gouv. Smolensk G.26.1807.238.[12] W. 1860.
441. 6 1807. 13. März Timochin, Kreis Juchnow; Gouv. Smolensk. Russland ungefähr
54°48'N.
35°10'O. 		C. 280.[13] Unter donnerndem Getöse 1 Stein von 140 (160) ℔, der nach Petersburg kam.


Buchner (1861) (s. 476)

Smolensk[5], 1807. s. Timochin.

Timochin (Juchnow), Russland 1807, März 13.
Hamb. Corresp. 1807.[9] GA. 26, 238.[14] JdPhys. 1807, Mai 15. 1808, Jan. Scheerer GA. 29, 213[15] Klaproth Schw. J. 7, 198.[16] AdChim. 1809, Mai. GA. 33, 210.[17] Klapr. 5, 254. BdM. 207. CFM. 280.[13] vSch. 63 (Abb.) Pa. 80. Br. 77. G. Gose Ural 1, 75.

Rozwinięcia skrótów → patrz Bibliografia/Buchner Otto


Buchner (1863) (s. 21)

«

Timochin, Kreis Juchnow, Gouv. Smolensk, Russland (Timoschin nach Blöde, Timschino nach Eichwald).

1807, März 13. a. St. März 25. n. St. Nachmittags.

Ohne dass eine Feuerkugel bemerkt wurde, fiel unter donnerartigem Getöse und Krachen ein grosser Stein von ca. 70 K. unweit zweier Bauern nieder. Die Hauptmasse von etwa 41 K. besitzt die Akademie der Wissenschaften zu Petersburg. Kleinere Bruchstücke sind in vielen Sammlungen: Berlin (437,158 Gr.), Wien (140 Gr., 2 St., der grösste 83,126 Gr.), Charkow (Bull. Ac. Pétersb. 5, 198), London (56,87 Gr.), Göttingen (15,4 Gr., 2 St.), Darmstadt (9,3 Gr.) und noch kleinere Stücke in Zürich und Kiel; dann in den Privatsammlungen von v. Reichenbach, Erzh. Stephan (55 Gr.), Shepard, Greg und Auerbach.

Specifisches Gewicht: 3,70 Klaproth,
3,6046 Rumler.

Die Rinde ist graulichschwarz, dick, matt und chagrinartig, stellenweise runzelig.

Aus der heller oder dunkler aschgrauen, sehr klein-rostfleckigen, erdigen Grundmasse treten viele dunklere grüne oder braune kugelige Absonderungen hervor, wodurch das Ganze ein mehr kleinporphyrartiges als mandelsteinartiges Aussehen erhält. Eisen tritt reichlich auf in ziemlich starken rauhen Zacken, meist aber als Körner und Punkte, als ästige und zumTheil zusammenhängende Linien und Adern. Schwefeleisen dagegen ist höchstfein ingelben metallglänzendenPunkten eingesprengt und selbst auf der Schlifffläche nur mikroskopisch wahrnehmbar.

(…) [wyniki analzizy chemicznej]

Literatur: Scheerer Gilb. Ann. 29, 213. Klaproth ebd. 33,210. Blöde Bull Ac. Pétersb. 6. 1848. no. 1. Eichwald Erman Arch. 5, 177. (…) [dalej o meteorycie Kikino]
»



Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(J) Juchnow, (T) Timokhino

współrzędne wg Meteoritical Bulletin i Kesselmeyera (1861)

[H] współrzędne (0352,547) wg Заварицкий (1952)

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Juchnow (ros. Юхнов), wieś Timokhino (ros. Тимохино (Мосальский район)).


Mapy

Wieś Тимохино (54°37'02"N, 34°43'59"E) (źródło: Petro Vlasenko)


Galerie

Meteoryt Timochin

Przekrój meteorytu Timochin (źródło: Schreibers 1820)

Fragment 44,80 g ze skorupą ze zbiorów Uniwersytetu w Tartu (źródło: Geoscience collections of Estonia)


Bibliografia

  • Bloede G. von (Blöde G. von), (1848), Tabelle über die in dem öffentlichen Museum zu St. Petersburg befindlichen Aerolithen und kurze Charakteristik derselben, so wie Angabe der hierüber vorhandenen Nachrichten, Bulletin de la Classe physico-mathématique de l'Académie impériale des sciences de Saint-Pétersbourg, VI(1), 1848, s. 1-16, (s. 1-2).[18] Plik PDF.
  • Buchner Otto, (1861), Versuch eines Quellenverzeichnisses zur Literatur über Meteoriten, w: Broenner Heinrich L., Abhandlungen, herausegeben von der Senckenburgischen naturforschenden gesellschaft, Bd. 3, Frankfurt a.M. 1859-1861, s. 455-482, (s. 476). Plik PDF; plik DjVu.
  • Buchner Otto, (1863), Die Meteoriten in Sammlungen, ihre Geschichte, mineralogische und chemische Beschaffenheit, Leipzig 1863, ss. 202, (s. 21).[19][20][21] Plik hPDF; plik DjVu.
  • Chladni Ernst F.F., (1819), Ueber Feuer-Meteore, und über die mit denselben herabgefallenen Massen (O ognistych meteorach i o masach spadających z nimi) (Nebst zehn Steindrucktafeln und deren Erklärung von Carl von Schreibers), Wien 1819, ss. 434, (s. 280-281).[22][23] Plik PDF[24]; plik GoogleBooks; plik doi.
  • Eichwald Carl Eduard von, (1847), Ein Verzeichniss von Meteorsteinfällen in Russland, Archiv für wissenschaftliche Kunde von Russland (red. von A. Erman), vol. 5, 1847, s. 176-184, (s. 177).[25] Plik hPDF.
  • Gilbert Ludwig Wilhelm, (1807), Zeitungsnachricht von einem Meteorsteine, der in Russland hereb gefallen ist. (Aus einem Schreiben, Petersburg den 18ten Julius, im Hamburger unparteiischen Corresp., 1807, No. 126.), Annalen der Physik, Bd. 26, 1807, s. 238-239.[9] Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    .
  • Gilbert Ludwig Wilhelm[26], (1808a), Einige Nachrichten von den drei neuesten Steinregen, und von drei Meteorsteinen aus Russland, Annalen der Physik, Bd. 29, 1808, s. 207-214.[27][28][29][30] Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    .
  • Goebel Adolph F. (Göbel Adolph Friedemann), (1867), 1. Kritische Übersicht der im Besitze der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften befindlichen Aërolithen. 2. Übersicht der in den Museen und Sammlungen von St. Petersburg vorhandenen Aërolithen. 3. Über Aërolithenfälle in Russland aus früheren Jahrhunderten, Bulletin de l'Académie impériale des sciences de St.-Pétersbourg, vol. 11, 1867, s. 222-282, 282-292, 527-555, (s. 241-242).[31][32] Plik DjVu.
  • Kesselmeyer Paul August, (1861), Ueber den Ursprung der Meteorsteine. Tafel XII-XIV., w: Broenner Heinrich L., Abhandlungen, herausegeben von der Senckenburgischen naturforschenden gesellschaft, Bd. 3, Frankfurt a.M. 1859-1861, s. 313-454, (s. 373, 425). Plik PDF; plik DjVu.
  • Klaproth Martin Heinrich, (1808), Vermischte chemische Notizen, Journal für die Chemie, Physik und Mineralogie, Bd. 7, 1808, s. 198-201. Plik hPDF.
  • Klaproth Martin Heinrich, (1809), Bestandtheile des Smolensker Meteorsteins, nach der Analyse Klaproth's, Annalen der Physik, 3, Bd. 33, 1809, s. 210-211. Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    .
  • Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
  • Колисниченко Сергей Васильевич (Kolisnichenko Sergey Vasil'yevich), (2019), Метеориты России. Материалы для энциклопедии, Издат. Санарка, 2019, ss. 304, (s. 208-209).[33]
  • Мухин Иван Иванович, (1819), О чудесныхъ дождяхъ (или необыкновенныхъ) и о низпадающихъ изъ воздуха камняхъ (аэролитахъ) (О чудесных дождях (или необыкновенных) и о ниспадаемых из воздуха камнях (аэролитах)), S.Petersburg (СПб, С. ПЕТЕРБУРЂ) 1819, ss. 218, (s. 115-116).[34] Plik PDF.
  • Schreibers Karl Franz von, (1820), Beyträge zur Geschichte und Kenntriss meteorischer Stein- und Metall-Massen, und der Erscheinungen, welche deren Niederfallen zu begleiten pflegen, Wien 1820 (ilustracje).[35] Plik DjVu; plik doi.
  • Явнель Александр Александрович, Иванов Андрей Валерьевич, Заславская Н.И. (Yavnel' A.A., Ivanov A.V., Zaslavskaya N.I.) (1986), Каталог метеоритов коллекций Советского Союза (Catalogue of meteorites of collections of the USSR), Ротапринт ГЕОХИ АН СССР, 1986, ss. 221, (s. 69).[37][38] Zbiory własne W&W.[39]
  • Заварицкий Александр Н., Кваша Лидия Г. (Zavaritskiy A.N., Kvasha L.G.)[40], (1952), Метеориты СССР. Коллекциа Академии Наук СССР (Meteority SSSR), Академия Наук СССР, Комитет по метеоритам (USSR Academy of Sciences), Izdatelstvo Akademii Nauk SSSR, Moscow 1952, ss. 248, (s. 178-180).


Przypisy

  1. ^ współrzędne (0352,547) wg Заварицкий (1952)
  2. ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
  3. ^ a b 13 marca 1807 r. wg kalendarza juliańskiego (starej rachuby)
  4. ^ a b pud (ros. пуд) – rosyjska jednostka wagi = 16,38 kg; patrz → Dawne jednostki miar i wag; Wikipedia – Pud
  5. ^ a b nazwa Smolensk pojawia się jeszcze u Buchnera (1861) jako synonim nazwy meteorytu Slobodka
  6. ^ arszyn (ros. аршин) – dawna rosyjska jednostka długości będąca sumą długości łokcia i stopy, wynosiła ok. 70-80 cm; patrz → Dawne jednostki miar i wag; Wikipedia – Arszyn
  7. ^ podobne „blachy” metalu występują w niektórych okazach meteorytów Pułtusk i El Hammami – występowanie takiej blachy widać na przykład na okazie 1510 g znalezionym przez Łukasza Smułę
  8. ^ znaczenie skrótów: обл. инд. экз. – обломок индивидуального экземпляра
  9. ^ a b c streszczenie relacji z Hamburgischer Correspondent, nr 126 (1807) w Gilbert (1807); pełen tytuł gazety: Staats- und Gelehrte Zeitung des Hamburgischen unpartheyischen Correspondenten
  10. ^ powołanie: (***) Orte, deren genaue Lage bis jetzt noch ermittelt werden konnte.
  11. ^ ciężar właściwy (niem. spezifische Gewicht)
  12. ^ powołanie na Gilbert (1807) (wg klucza: Gilbert, Bd. 26, rok 1807, s. 238)
  13. ^ a b Chladni (1819), s. 280
  14. ^ Gilbert (1807)
  15. ^ Gilbert (1808a)
  16. ^ Klaproth (1808)
  17. ^ Klaproth (1809)
  18. ^ zbiory muzeum w St. Petersburgu; opis meteorytów, m.in.: Bialystok (Białystok), Kuleschovka, Lenarto, Stannern, Timochin
  19. ^ bardzo szczegółowy katalog: kolekcje, historia, analizy chemiczne i mineralogiczne meteorytów; wyprzedzający o wiele lat słynny XIX-wieczny katalog kolekcji meteorytów Wülfinga (1897); zobacz również → Światowe kolekcje meteorytów
  20. ^ według Buchnera największymi muzealnymi kolekcjami meteorytów były wówczas zbiory w: Wiedniu, Londynie i Berlinie, zawierające odpowiednio: 194, 190 i 153 meteorytów; natomiast posiadaczami największych prywatnych kolekcji byli: R.P. Greg (Manczester, Wlk. Brytania), v. Reichenbach (Wiedeń, Austria) i Ch.U. Shepard (New Haven, USA), na które składało się odpowiednio: 191, 176 i 151 meteorytów
  21. ^ w katalogu są wymienione dwie „polskie” kolekcje: „Krakau, Universität (durch Herrn Professor Ritter v. Zepharovich)” zawierającą dwa meteoryty: Magura (162 g) i Elbogen (100 g) oraz kolekcję „Breslau, schles. Gesellsch.” w skład której wchodziły m.in. meteoryty: Grüneberg (160 g), Magura (172 g), Seeläsgen (1,812 kg); więcej o kolekcji wrocławskiej wg Buchnera przed 1863 rokiem, patrz → Muzeum Mineralogiczne Uniwersytetu Wrocławskiego
  22. ^ zawiera dodatek (katalog kolekcji w Wiedniu): Schreibers Karl Franz von, Anhang. Verzeichniss der Sammlung von Meteor-Massen, welche sich im k. k. Hof-Mineralien-Cabinette in Wien befindet. Vom Director von Schreibers, s. 425-434
  23. ^ cytowane w tytule 10 tablic (zehn Steindrucktafeln) to powołanie na: Schreibers Karl Franz von, (1820), Beyträge zur Geschichte und Kenntriss meteorischer…
  24. ^ na kopii egzemplarza z biblioteki Harvard University na końcu znajdują się odręczne notatki nieznanego autora!?
  25. ^ zestawienie i krótki opis spadków meteorytów kamiennych oraz znaleziska meteorytów żelaznych na terenie Rosji do 1847 roku; m.in. meteoryty: Bialystok (Białystok), Kikino, Kuleschovka, Lixna, Owrucz, Slobodka, Timochin, Zaborzika; patrz również → Эйхвальд (1845)
  26. ^ wg Koblitz MetBase autorami artykułu są: Busse F.G. i Amoretti C.
  27. ^ o meteorytach: Stannern, Timochin i inne
  28. ^ spadek meteorytu Weston 14 grudnia 1807 roku w USA; chondryt zwyczajny H4, TKW 150 kg
  29. ^ spadek meteorytu Doroninsk (Доронинск, syn. Irkutsk) 6 kwietnia 1805 roku w Rosji; chondryt zwyczajny H5-7, TKW 3,89 kg
  30. ^ spadek meteorytu Borgo San Donino 19 kwietnia 1808 roku we Włoszech; chondryt zwyczajny LL6, TKW 1676 g
  31. ^ m.in. o meteorytach: Białystok, Iwan (niezidentyfikowany), Kuleschovka, Lixna, Poltava, Slobodka, Timochin; doniesienie Wilno 1815; plansza z rysunkami meteorytów Slobodka i Karakol
  32. ^ publikacja ta, w nieco zmienionej formie, ukazała się również po rosyjsku w 1868 roku; patrz → Гебель (1868)
  33. ^ recenzja książki na portalu Pracowni Planetologii i Meteorytyki
  34. ^ publikacja porównywana w Rosji do pierwszych publikacji Ernsta Chladniego
  35. ^ o meteorytach: Benares (a), Charsonville, Eichstädt, Elbogen, Hraschina, Lenarto, Lissa, L'Aigle, Salles, Siena, Stannern, Tabor, Timochin; zawiera liczne plansze z rysunkami meteorytów oraz mapę spadku meteorytu Stannern (oryginalna mapa i wykaz znalezionych okazów) (strona tytułowa, detal)
  36. ^ oraz późniejsze wydania; najnowsze: Tiirmaa Reet, (1996), Catalogue of meteorites in the Estonian collection, Eesti TA Geoloogia Instituut, Tallinn 1996, ss. 32
  37. ^ katalog zawiera informację o 630 meteorytach (166 własnych i 464 zagranicznych) znajdujących się w 73 kolekcjach wszystkich republik ówczesnego ZSRR; stan na 1 stycznia 1985 roku, nakład 300 egz.; ostatni opublikowany przed rozpadem Związku Radzieckiego katalog meteorytów „radzieckich”, obecnie te dane są bardzo trudno dostępne! (również → Метеоритика (1955, catalogs))
  38. ^ meteoryty polskie w zbiorach byłego ZSRR: Bialystok (Białystok), Grüneberg (Wilkanówko), Morasko, Pultusk (Pułtusk), Schwetz (Świecie), Seeläsgen (Przełazy) (brak w radzieckich zbiorach okazów meteorytu Łowicz!) (patrz → meteoryty polskie w zbiorach byłego ZSRR)
  39. ^ udało się Redakcji zdobyć to wyjątkowo trudno dostępne wydawnictwo (nakład 300 egz.!); kupiliśmy skan katalogu w oddziale Electronic Document Delivery Service Biblioteki Narodowej w Petersburgu
  40. ^ autorzy: Заварицкий Александр Николаевич  ●  Кваша Лидия Григорьевна

Zobacz również

Linki zewnętrzne

  • Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Timochin
  • Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Timochin


Ambox question orange.svg
 Co jeszcze na stronę? (What else to supplement?)
(poszukać, uzupełnić …)
  • Buchner 1861
  • mapy
  • u Goebel powołanie na Muchin 1819
  • Hamb. Corresp.
  • za Заварицкий (1952) - Шерер (1813)
Źródło „http://wiki.meteoritica.pl/index.php5/Timochin”
Osobiste