PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Jodzie

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
Linia 26: Linia 26:
Opis meteorytu w publikacji Brezina (1893).
Opis meteorytu w publikacji Brezina (1893).
 +
== Kolekcje ==
Fragmenty meteorytu Jodzie znajdują się w kolekcjach:
Fragmenty meteorytu Jodzie znajdują się w kolekcjach:
:{| {{Koblitz Repository}}
:{| {{Koblitz Repository}}
-
! Zbiór !! waga fragmentów<ref name="TKW"></ref><br />(Koblitz MetBase) !! uwagi
+
! Zbiór !! waga fragmentów<ref name="TKW"></ref><br />(Koblitz&nbsp;MetBase) !! uwagi
|-
|-
| Chicago, Field Mus. Nat. Hist. || 17,9&nbsp;g || main&nbsp;mass
| Chicago, Field Mus. Nat. Hist. || 17,9&nbsp;g || main&nbsp;mass
Linia 35: Linia 36:
| Moscow, Acad. Sci. || 4,6 g || [http://geo.web.ru/db/meteorites/card.html?id=10713 fotografia fragmentu]
| Moscow, Acad. Sci. || 4,6 g || [http://geo.web.ru/db/meteorites/card.html?id=10713 fotografia fragmentu]
|-
|-
-
| Paris, Mus. d'Hist. Nat. || 1,9&nbsp;g
+
| Paris, Mus. d'Hist. Nat. || 1,9&nbsp;g ||
|-
|-
-
| London, Nat. Hist. Mus. || 1,5 g
+
| London, Nat. Hist. Mus. || 1,5 g ||
|-
|-
-
| Vienna, Naturhist. Mus. || 1,4 g
+
| Vienna, Naturhist. Mus. || 1,4 g ||
|-
|-
-
| Berlin, Mus. Naturk., Humboldt Univ. || 0,5&nbsp;g
+
| Berlin, Mus. Naturk., Humboldt Univ. || 0,5&nbsp;g ||
|}
|}
Brak fragmentów tego meteorytu w zbiorach polskich.
Brak fragmentów tego meteorytu w zbiorach polskich.

Wersja z 21:00, 18 paź 2016

0i
Jodzie →
Spadek
Lokalizacja Litwa
Położenie[1] 55°42'N, 24°24'E
Data 17 czerwca 1877 r., 04:30 (niedziela)
Charakterystyka
Typ achondryt, howardyt, HOW
Masa 50 g[2]
Liczba okazów jeden okaz
Meteoritical Bulletin Database
Synonimy →
w NHM Cat: Yodze; po rosyjsku: Йоджий, Йоджяй. Nazwa meteorytu po litewsku: Juodžių meteoritas

Spadek meteorytu kamiennego 17 czerwca 1877 roku (niedziela) około 4:30 rano w Rejonie poniewieskim na Litwie (achondryt, howardyt HOW, TKW 50 g[2]).


Relacja o spadku zamieszczona w czasopiśmie Wiek nr 167 z 1877 roku (pisownia oryginalna):

«

Meteor. W mieście Poswolu[3] i w jego okolicach, dnia 18-go czerwca[4] r. b., między 5-tą a 6-tą godz. z rana, dał się słyszeć huk drgający, jakoby z kilku dział razem. Powstały z tego rozmaite wnioski i tłómaczenia, jedni mniemali, że gdzieś odbywają się manewra wojenne, drudzy, że to wybuch wulkaniczny w dalekiej odległości, komunikujący się przez drżenie skorupy ziemskiej, inni znowu, że musiała zapaść się gdzieś ziemia, gdyż w okolicach Poswola na kilka mil pokład ziemi składa się z gipsu i miejscami zapada, a wtedy huk bywa bardzo gwałtowny. W kilka dni potem dowiedzieliśmy się, że w tym samym dniu, o tejże samej godzinie, w odległości 8-u mil od Poswola, blisko m. Krakinowa[5], spadł aerolit wielkości gęsiego jaja, składający się z jednej strony z piaskowca, a z drugiej z masy czarnej stopionego metalu. O ile można było powziąć wiadomość, huk rzeczony słyszany był na przestrzeni 20-tu mil, w kierunku od północy na południe, od m. Poszwitynia, nakurlandzkiej granicy, aż do powiatowego m. Wiłkomierza. Ów aerolit jest prawdopodobnie odłamkiem wielkiej masy, która pękając wywołała huk tak silny.

»


Według relacji zamieszczonej w gazecie, meteoryt spadł w okolicy miejscowości Krakinów leżącej około 60 km (co odpowiada 8 milom rosyjskim[6]) na południe od miasta Poswol. Z opisu spadłego okazu, wielkości gęsiego jaja, wynika, że był on rozłupany, więc musiały spaść jeszcze inne fragmenty. Bolid leciał prawdopodobnie z północy na południe.

Opis meteorytu w publikacji Brezina (1893).

Kolekcje

Fragmenty meteorytu Jodzie znajdują się w kolekcjach:

Zbiór waga fragmentów[2]
(Koblitz MetBase) 		uwagi
Chicago, Field Mus. Nat. Hist. 17,9 g main mass
Moscow, Acad. Sci. 4,6 g fotografia fragmentu
Paris, Mus. d'Hist. Nat. 1,9 g
London, Nat. Hist. Mus. 1,5 g
Vienna, Naturhist. Mus. 1,4 g
Berlin, Mus. Naturk., Humboldt Univ. 0,5 g

Brak fragmentów tego meteorytu w zbiorach polskich.


Meteoryt ten znalazł się w przygotowywanej przez Jerzego Pokrzywnickiego monografii polskich meteorytów o roboczym tytule Kosmolityka (Kosiński 2012).

Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(J) Йоджяй, (K) Krakinów, (P) Poswol, (W) Wodakle

współrzędne wg różnych autorów

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Krakinów (lit. Krekenava), Poswol (lit. Pasvalys).

Według Wikipedii (LT) osada Juodžiai (Panevėžys) znajdowała się 9 km od miejscowości Wodakle (lit. Vadokliai). Dokładnie w tej odległości leży nieistniejąca już wieś (kolonia, gospodarstwo?) Йоджяй[7] (55°26'56"N, 24°20'41"E).


Meteoryt spadł w okolicy wsi Йоджяй. Według relacji zamieszczonej w gazecie Wiek, bolid leciał z północy na południe. Ponieważ znaleziony okaz nie był w całości pokryty skorupą obtopieniową, możliwe, że spadło więcej fragmentów.


Mapy

Krakinow, Poswol, Wodakle. Mapa Polski z 1859 roku (fragment) (źródło: Chrzanowski 1859)

Nieistniejąca już wieś Йоджяй (55°26'56"N, 24°20'41"E) (źródło: Petro Vlasenko)


Bibliografia

  • Brezina Aristides, (1894), Ueber neuere Meteoriten, Verhandlungen der Gesellschaft deutscher Naturforscher und Ärzte, vol. 65, Leipzig 1894, s. 158-167.[8] Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    .[9]
  • Chrzanowski Wojciech, (1859), Karta dawnéj Polski z przyległémi okolicami krajów sąsiednich według nowszych materyałów na 1:300000, Paryż 1859. Plik dLib; plik eUWr.
  • Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
  • Кринов Евгений Л., (1940b), Дополнение к списку метеоритов СССР, Природа, 12, 1940, s. 55-56, (s. 56).[10] Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    .
  • Wiek, Meteor, nr 167, 1877, s. 3. Plik DjVu.


Przypisy

  1. ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
  2. ^ a b c wg Koblitz MetBase nie jest znana masa spadłego okazu; w kolekcjach zachowało się ~30 g fragmentów
  3. ^ Poswol (lit. Pasvalys) – miasto na Litwie
  4. ^ wg katalogu meteorytów było to 17 czerwca
  5. ^ Krakinów (lit. Krekenava) – miasteczko na Litwie
  6. ^ 1 mila rosyjska = 7,4676 km
  7. ^ wg portalu Petro Vlasenko – Wojskowa mapa topograficzna Polski, Ukraina, Russia
  8. ^ jedynie krótka wzmianka o meteorycie Jodzie
  9. ^ kopia fragmentu egzemplarza ze zbioru dr. Egona Krulla; udostępniona przez Daniela Ziarkowskiego z Biblioteki Głównej Uniwersytetu Szczecińskiego
  10. ^ krótkie informacje o meteorytach: Bialystok (Białystok), Buschhof, Dolgovoli, Jodzie, Lixna, Misshof, Nerft, Okniny, Padvarninkai, Pillistfer, Ruschany, Tennasilm, Zabrodje, Zemaitkiemis, Zmenj

Zobacz również

Linki zewnętrzne

  • Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Jodzie
  • Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Jodzie


Ambox question orange.svg
 Co jeszcze na stronę? (What else to supplement?)
(poszukać, uzupełnić …)
Źródło „http://wiki.meteoritica.pl/index.php5/Jodzie”