PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Kaalijarv

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
m (→Galerie)
(→Galerie)
Linia 65: Linia 65:
== Galerie ==
== Galerie ==
 +
Grupa kraterów Kaalijärv
<gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3">
<gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3">
File:Kaalijarv_(Reinvald_1933).jpg|Pierwsze zidentyfikowane pozostałe kratery Kaalijärv (Reinvald&nbsp;1933)
File:Kaalijarv_(Reinvald_1933).jpg|Pierwsze zidentyfikowane pozostałe kratery Kaalijärv (Reinvald&nbsp;1933)
Linia 71: Linia 72:
 +
Współcześnie znalezione okazy (źródło: [http://geokogud.info Geoscience collections of Estonia])
<gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3">
<gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3">
-
File:Kaalijarv_(University_of_Tartu_TUG-1758-4).jpg|Okaz meteorytu [[Kaalijarv]] ze zbiorów [[:Szablon:TartuUniv|Uniwersytetu w Tartu (''University of Tartu'')]] (źródło: [http://geokogud.info Geoscience collections of Estonia])
+
File:Kaalijarv_(University_of_Tartu_TUG-1758-4).jpg|Okaz meteorytu Kaalijarv (172,2&nbsp;g, nazwany „Maria“) ze zbiorów [[:Szablon:TartuUniv|Uniwersytetu w Tartu (''University of Tartu'')]]
-
File:Kaalijarv_(University_of_Tartu_TUG-1758-14).jpg|Okaz meteorytu [[Kaalijarv]] ze zbiorów [[:Szablon:TartuUniv|Uniwersytetu w Tartu (''University of Tartu'')]] (źródło: [http://geokogud.info Geoscience collections of Estonia])
+
File:Kaalijarv_(University_of_Tartu_TUG-1758-14).jpg|Okaz meteorytu Kaalijarv (620,96&nbsp;g, nazwany „Mateusz“) ze zbiorów [[:Szablon:TartuUniv|Uniwersytetu w Tartu (''University of Tartu'')]]
</gallery>
</gallery>

Wersja z 15:51, 20 sie 2021

Under construction icon-orange.svg
 Strona w budowie (Site under construction)
Jeszcze to chwilę potrwa (It will take a while)

Znaleziono tylko kilkaset małych fragmentów... czy aby na pewno?

Kaalijarv →
Kaalijarv (Reinvald 1940 fig16).jpg
Znalezisko
Lokalizacja Estonia
Położenie[1] 58°24'N, 22°40'E
Data 1937
Uwagi meteoryty znajdowane są w okolicach grupy kraterów Kaalijärv
Charakterystyka
Typ żelazny, oktaedryt gruboziarnisty Og, IAB-MG
Masa ~2,25 kg
Liczba okazów setki małych zwietrzałych fragmentów
Meteoritical Bulletin Database
Synonimy →
wg NHM Cat: Kaali, Sall

Kolekcje

Meteoryt Kaalijarv w największych kolekcjach:

Zbiór waga fragmentów
(Koblitz MetBase) 		uwagi
Tallinn, Geol. Inst. Acad. Sci. 3,59 kg największy fragment 28,2 g
Moscow, Acad. Sci. 88,5 g największy fragment 22 g
Minsk, Geol. Mus. 15 g
London, Nat. Hist. Mus. 14,6 g
New York, Amer. Mus. Nat. Hist. 9 g
(…)


Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(K) Kaali

Rozmieszczenie kraterów

Kaali Meteoritics and Limestone Museum

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki


Galerie

Grupa kraterów Kaalijärv

Pierwsze zidentyfikowane pozostałe kratery Kaalijärv (Reinvald 1933)

Rozmieszczenie kraterów Kaalijärv (Łosiak et al. 2016)


Współcześnie znalezione okazy (źródło: Geoscience collections of Estonia)

Okaz meteorytu Kaalijarv (172,2 g, nazwany „Maria“) ze zbiorów Uniwersytetu w Tartu (University of Tartu)

Okaz meteorytu Kaalijarv (620,96 g, nazwany „Mateusz“) ze zbiorów Uniwersytetu w Tartu (University of Tartu)


Wybrane ilustracje z publikacji Reinvald (1940)

Widok na krater nr 3

Widok na krater główny i kratery nr 1-6

Widok na krater główny i kratery nr 1 i 6

Poszukiwania w pobliżu krateru nr 2

Znajdowane fragmenty

Znajdowane fragmenty

Wewnętrzna budowa jednego z fragmentów znalezionego w pobliżu krateru nr 2


Wybrane ilustracje z publikacji Racki et al. (2018) opisującej historię odkrycia kraterów i ich badań (z oryginalnymi podpisami)

Fig. 3. A. Johann Wilhelm Ludwig von Luce (1750–1842), the German priest and scholar, engaged in propagation of Estonian language, who first described the Kaali lake crater in 1827 (https://utlib.ut.ee/eeva/index.php?lang=de&do=autor_pilt&aid=85&eid=37). B. Title page of his work on the Oesel Island, containing first account on the crateriform structure. C. The oldest location plan of the Kaalijärv crateriform structure published in an archaeological monograph of Kruse (1842, pl. 62), who probably introduced this name (as KaliJerw) to scientific literature (Wangenheim von Qualen, 1849, p. 36).

Fig. 4. First geological cross sections and schematic plan of the Kaalijärv crateriform structure, published by Wangenheim von Qualen (1849, pl. 5 in the Moscow edition; A) and Eichwald (1854, p. 8; B1), as a visualization of two opposing endogenic models, maartype volcanic and sinkhole, respectively (compare with later graphical elucidation of the crater as the meteorite impact site – Figs. 2B and 5C, D). In the hypothesized ground collapse, “A” means a funnel-like depression, “þ” – the layers of limestone at the lake are subsided, they are strongly bent and broken and they show the layers at the wall “a” from it downfallen position, almost as at “b” where “þ” means that there has been similar downwashing of clay layers between the limestone layers. It shows directly that there is a subterranean connection between the lake and the spring at Salla.

Fig. 7. Ivan A. Reinwald (A; https://www.geni.com/people/Ivan-Reinwald/6000000052529043831), inspector of the Mining Industry of Estonia, leading researcher of the Kaali crater field since 1927, and the principal impact characters documented by him: tilted dolomite strata in the upper part of the interior wall of the Kaali crater (cf. with Fig. 6), with Reinwald in the foreground (B); shattered meteoritic iron pieces from craters no. 2 and 5 (C), and Kaalijärv viewed from aeroplane of Estonian Air Defense in 1938 (D); from Fisher (1936, p. 298; B) and Reinwald (1940, C – compiled from figs. 10 and 14; D – fig. 5, cf. with Fig. 2A).

Fig. 2. View of the Kaali lake crater on the Estonian island of Oesel (A; photo courtesy of Reet Tiirmaa), and geological cross-section of the impact structure (after Tiirmaa, 1994, from Plado, 2012, fig. 8).


Bibliografia

  • Aaloe Aasa O. (Аалоэ Ааза), Нестор Хелдур Эдуардович (Nestor Kheldur Eduardovich), (1963), Метеориты коллекции Института геологии Академии наук Эстонской ССР (The Meteorite Collection of the Institute of Geology, Academy of Sciences of the Estonian S.S.R.), Метеоритика (Доклады на расширенном пленуме комитета по метеоритам Академии наук Эстонской ССР), Sari: Eesti NSV Teaduste Akadeemia Geoloogia Instituudi uurimused XI, Eesti Teaduste Akadeemia Geoloogia Instituut, Tallinn 1963, s. 121-132.[2]
  • Buchwald Vagn Fabritius, (1975), Handbook of Iron Meteorites. Their History, Distribution, Composition, and Structure, University of California Press, Berkeley 1975, (s. 704). ISBN 0-520-02934-8.[3] Pliki PDF.
  • Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
  • Łosiak Anna, Wild Eva M., Geppert Wolf D., Huber Matthew S., Jõeleht Argo, Kriiska Aivar, Kulkov Alexander, Paavel Kristiina, Pirkovic Irena, Plado Jüri, Steier Peter, Välja Rudolf, Wilk Jakob, Wisniowski Tomek, Zanetti Michael, (2016), Dating a small impact crater: An age of Kaali crater (Estonia) based on charcoal emplaced within proximal ejecta, Meteoritics & Planetary Science, vol. 51(4), 2016, s. 681-695.[4] Plik doi.
  • Łosiak Anna, Jõeleht Argo, Plado Jüri, Szyszka Mateusz, Kirsimäe Kalle, Wild Eva M., Steier Peter, Belcher Claire, Jaźwa Aleksandra M., Helde E., (2020), Determining the age and possibility for an extraterrestrial impact formation mechanism of the Ilumetsä structures (Estonia), Meteoritics & Planetary Science, vol. 55(2), 2020, s. 274-293.[5][4] Plik doi.
  • +Martin Imre Andreas, (2019), Kaali raudmeteoriidi petrograafiline ja geokeemiline kirjeldus, Geoloogia osakonna bakalaureusetööd – Bachelor's theses, Tartu 2019, ss. 34.[6] Plik PDF.
  • +Plado Jüri, (2019), Meteoorist kraatrini, Argo 2019, ss. 176 (po estońsku). ISBN: 978-9949-607-82-2.
  • +Racki Grzegorz, Viik Tõnu, Puura Väino, (2018), Julius Kaljuvee, Ivan Reinwald, and Estonian pioneering ideas on meteorite impacts and cosmic neocatastrophism in the early 20th century, Bulletin de la Société Géologique de France, 189(11), 2018, ss. 20. Plik doi.
  • Reinvaldt (Reinwald) J.(Ivan) A., (1933)[7], Kaali järv - The meteorite craters on the island of Ösel (Estonia), Tartu Ülikooli juures oleva Loodusuurijate Seltsi Aruanded, 39, Tartu 1933, s. 183-202. Plik PDF.
  • Reinvald Ivan A., (1940)[7], The Kaalijärv meteor craters (Estonia). Supplementary research of 1937: Discovery of meteoritic iron, Tartu Ülikooli juures oleva Loodusuurijate Seltsi Aruanded, 45, Tartu 1940, s. 81-99. Plik PDF.
  • Stankowski Wojciech, Raukas Anto, Bluszcz Andrzej, Fedorowicz Stanisław, (2007), Luminescence dating of the Morasko (Poland), Kaali, Ilumetsa and Tsõõrikmäe (Estonia) meteorite craters, Geochronometria, 28, 2007, s. 25-29.[5][8] Plik doi.
  • Stankowski Wojciech, (2009), Nowe dane luminescencyjne wieku impaktów w Morasku oraz Kaali (The new luminescence data of the Morasko and Kaali impacts), Acta Soc. Metheor. Polon., 1, 2009, s. 123-128. Plik PDF; plik ASMP.
  • Uścinowicz Grzegorz, (2014), Impact craters and the extraterrestrial matter in their surroundings: case of Morasko (Poland) and Kaali (Estonia), Baltica: The International Journal on Geosciences, 27(1), 2014, s. 25-32. Plik doi.
  • Явнель Александр Александрович, Иванов Андрей Валерьевич, Заславская Н.И. (Yavnel' A.A., Ivanov A.V., Zaslavskaya N.I.) (1986), Каталог метеоритов коллекций Советского Союза (Catalogue of meteorites of collections of the USSR), Ротапринт ГЕОХИ АН СССР, 1986, ss. 221.[11][12] Zbiory własne W&W.[13]
  • Zhu M.-H., Bronikowska M., Łosiak A., (2016), The formation of Kaali crater, Estonia: insights from numerical modeling, 79th Annual Meeting of The Meteoritical Society, Berlin, Germany, 2016.[14] Abstract [#6325].


Przypisy

  1. ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
  2. ^ tam też: Орвику Карл (Orviku Karl), Коллекция метеоритов Академии наук Эстонской ССР, s. 113-120
  3. ^ trzytomowe opracowanie (ponad 1400 stron), „biblia” meteorytów żelaznych (patrz → Woźniak (2021, ASMP)), znajduje się w zbiorach W&W
  4. ^ a b znanych jest kilka przypadków, gdy meteoryty pochodzące z innych źródeł próbowano zgłaszać jako nowe znaleziska. Znany jest przypadek w Niemczech, gdzie jeden z poszukiwaczy próbował zgłosić okaz meteorytu Sikhote-Alin, jako nowe znalezisko (chodzi o meteoryt Inningen, który w 2011 roku został zdyskredytowany (Discredited) w Meteoritical Bulletin Database).
    W Polsce też niestety był przypadek, kiedy próbowano zgłosić okaz meteorytu Campo del Cielo, jako nowy polski meteoryt (tzw. Konopiska). Również w przypadku dwóch nowych meteorytów Krupe i Jankowo Dolne, wysuwane są podejrzenia o ich „obcym” pochodzeniu. A w przypadku meteorytu Rusalka udowodniono oszustwo! Wątpliwe są również współczesne znaleziska nowych okazów meteorytów w okolicach kraterów Kaali (Kaalijärv) (We wszystkich tych czterech przypadkach pojawia się nazwisko Mateusza Szyszka!); patrz → Kategoria:Oszustwa
  5. ^ a b grupa (2) kraterów meteorytowych Ilumetsä w Estonii
  6. ^ praca licencjacka dot. współczesnych znalezisk
  7. ^ a b istnieją w literaturze rozbieżności dot. dat wydania tomów
  8. ^ krater meteorytowy Tsõõrikmäe w Estonii; Wikipedia (ET) – Tsõõrikmäe meteoriidikraater
  9. ^ oraz późniejsze wydania; najnowsze: Tiirmaa Reet, (1996), Catalogue of meteorites in the Estonian collection, Eesti TA Geoloogia Instituut, Tallinn 1996, ss. 32
  10. ^ Tiirmaa Reet, Catalogue of the meteoritic collection of the Institute of Geology Acad. Sci. of the Estonian S.S.R.; główna część kolekcji znajduje się w Instytucie Geologii w Tallinnie, a kilkadziesiąt najbardziej interesujących okazów jest wystawionych w Muzeum Geologicznym w Tartu (Tiirmaa 1983)
  11. ^ katalog zawiera informację o 630 meteorytach (166 własnych i 464 zagranicznych) znajdujących się w 73 kolekcjach wszystkich republik ówczesnego ZSRR; stan na 1 stycznia 1985 roku, nakład 300 egz.; ostatni opublikowany przed rozpadem Związku Radzieckiego katalog meteorytów „radzieckich”, obecnie te dane są bardzo trudno dostępne! (również → Метеоритика (1955, catalogs))
  12. ^ meteoryty polskie w zbiorach byłego ZSRR: Bialystok (Białystok), Grüneberg (Wilkanówko), Morasko, Pultusk (Pułtusk), Schwetz (Świecie), Seeläsgen (Przełazy) (brak w radzieckich zbiorach okazów meteorytu Łowicz!) (patrz → meteoryty polskie w zbiorach byłego ZSRR)
  13. ^ udało się Redakcji zdobyć to wyjątkowo trudno dostępne wydawnictwo (nakład 300 egz.!); kupiliśmy skan katalogu w oddziale Electronic Document Delivery Service Biblioteki Narodowej w Petersburgu
  14. ^ 79th Annual Meeting of the Meteoritical Society, (2016) – author index

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Źródło „http://wiki.meteoritica.pl/index.php5/Kaalijarv”
Osobiste