PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)


Stubenberg

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Przekierowano z EN060316)
0i

Leciał nad Austrią, zarejestrowali go w Czechach, spadł w Niemczech

Stubenberg
Stubenberg (Bischoff 2017 cover).jpg
The largest fragment (1.32 kg) found within the Stubenberg meteorite strewn field (Bischoff et al. 2017; MaPS cover)
Spadek
Lokalizacja Stubenberg, Bawaria, Niemcy
Położenie[2] 48°17'42"N, 13°07'00"E[1]
Data 6 marca 2016 r., 21:37
Uwagi spadek po obserwacji bolidu EN060316
Charakterystyka
Typ chondryt zwyczajny typu LL6, brekcja
Masa ~1473 g
Liczba okazów sześć okazów
Cechy stopień szokowy S3
Meteoritical Bulletin Database
Synonimy
Ering, EN060316

Bolid i spadek meteorytu 6 marca 2016 roku – EN060316 „Stubenberg”.

6 marca 2016 roku o godzinie 21:36:51-56 UTC obserwowano z terenów AustriiCzech bardzo jasny bolid (o jasności dochodzącej do –15,5m)[3]. Przelot bolidu został zarejestrowany przez 6 stacji bolidowych European Fireball Network (EN; Evropské bolidové sítě). Pozwoliło to wyliczyć orbitę meteoroidu (pochodził on z wewnętrznego pasa planetoid) i dane dotyczące spadku fragmentów.

Według portalu Astronomický ústav AV ČR (Pavel Spurný, koordinátor Evropské bolidové sítě) meteoroid wszedł w atmosferę z prędkością 14,0 km/s i zapłonął na wysokości 84,5 km. Zgasł na małej wysokości 17,6 km! W 5,5 sekundy bolid przebył 72 kilometry poruszając się po stromej ścieżce pod kątem ok. 70 stopni w stosunku do powierzchni Ziemi. Według obserwatorów z EN początkowa masa meteoroidu wynosiła około 600 kg (miał ok. 70 cm średnicy).

Znaleziska

Po kilku dniach (12 marca) w wyliczonym rejonie spadku leżącym na terenie Niemiec przy granicy z Austrią, ekipa poszukiwawcza pod kierunkiem Dietera Heinlein z EN, znalazła kilka fragmentów świeżego meteorytu o łącznej masie ok. 45 g (największy fragment 23,9 g znaleziono na południowy wschód od Stubenberg). Mały fragment znaleziska (1,6 g) badał dr Jakub Haloda z České geologické služby v Praze. Sklasyfikowany został, jako chondryt zwyczajny typu LL6, brekcja, o stopniu szokowym S3.

W marcu i kwietniu znaleziono kolejne fragmenty (portal Karmaka Meteorites, 11.04.2016; Bischoff et al. 2017).

Coordinates of the recovered meteorites from the Ering/Stubenberg fall.
M# Date of find finder mass [g] longitude, latitude
M1 March 12, 2016 (Sat) Michael Krippner ~47.9, largest fragment 23.58[4] 48°17'42.53"N, 13°06'58.57"E photo
M2
M3
March 27, 2016 (Sun) Ralph Sporn and
Martin Neuhofer
7.22+0.45, with a broken edge
19.24, complete specimen
48°17’44.9"N, 13°07’57.7"E
48°17’43.9"N, 13°07’45.8"E
photo
photo
M4 March 26, 2016 (Sat) Karl Moritz 42.43[5], complete individual meteorite with signs of flight orientation 48°16'58.5"N, 13°07'25.0"E photo
M5 April 1, 2016 (Fri) Ralph Sporn and
Martin Neuhofer
1320, complete, flight oriented individual meteorite with deep regmaglypts 48°18’20.9"N, 13°05’36.5"E photo
M6 April 3, 2016 (Sun) Dennis Harries 35.88, fragment with fusion crust and broken faces 48°17’53.64"N, 13°05’59.90"E photo

Więcej szczegółów w publikacji Bischoff et al. (2017) i na filmie na YouTube (Pavel Spurný).

Znalazcy zaproponowali dla meteorytu nieoficjalną nazwę – Ering, ale w bazie Meteoritical Bulletin Database zarejestrowano go 12 maja 2016 roku, jako meteoryt Stubenberg.

Przełom?

Czy spadek meteorytów z bolidu EN060316 to kolejny pozytywny przykład zmiany strategii informacyjnej obserwatorów z European Fireball Network? Większość szczegółowych informacji o obserwacjach bolidów, z których mogły spaść meteoryty, jak do tej pory nie trafiała do publicznej wiadomości. Dane o nich nie są udostępniane szerokiej rzeszy poszukiwaczy (np. EN300410 „Węgliniec”). Są one czasami publikowane w trudno dostępnych periodykach (np. WGN, The Journal of IMO) lub znajdują się w specjalistycznych materiałach pokonferencyjnych.

W 2014 roku po obserwacji bolidu EN091214 stosunkowo szybko upubliczniono informacje na temat potencjalnego rejony spadku fragmentów meteorytu Žďár nad Sázavou. Wydaje się, że obserwatorzy z EN przyjęli strategię, która może zaowocować zwiększoną liczbą znajdowanych okazów po zarejestrowanych bolidach. Typowy scenariusz stosowany dotychczas – po obserwacji bolidu i wyznaczeniu rejonu ewentualnego spadku w teren wyruszały ekipy poszukiwawcze związane z siecią EN. Obecnie – to już kolejny taki przypadek[6] – w razie sukcesu i znalezienia pierwszych okazów, informacja o lokalizacji i schemat rejonu spadku zostają upublicznione w Internecie. Naukowcy zajmujący się obserwacjami bolidów i badacze meteoryty mają już materiał do badań, natomiast ujawnienie lokalizacji zwiększa wielokrotnie szanse na znalezienie kolejnych okazów. Wiele osób amatorsko szuka meteorytów – więcej par oczu w terenie, to większa szansa na pozyskanie dodatkowego materiału do badań i dla kolekcjonerów. Oby tak było.

Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(E) Ering, (S) Stubenberg

miejsca znalezienia fragmentów (źródła: Vesmír.cz; Karmaka Meteorites; Bischoff et al. 2017)

Obliczony rejon spadku fragmentów

Trajektoria bolidu EN060316

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Pierwsze fragmenty meteorytu znaleziono w rejonie, w którym wg obliczeń powinny znajdować się okazy o wadze kilkudziesięciu gram (Pavel Spurný). Większe okazy mogły spaść na ESE od miejscowości Stubenberg w zalesionym terenie. Okaz M1 znaleziono bardzo blisko drogi nr 12.

Teren spadku odwiedził znany polski dealer Marcin Cimała, na razie bez sukcesu.


Znaleziono sześć okazów (fragmentów) (portal Karmaka Meteorites, 17.04.2016).


Oszacowany rejon spadku fragmentów meteorytu (na podstawie portalu www.asu.cas.cz)

Szybkie opublikowanie wyników obserwacji i danych dotyczących potencjalnego rejonu spadku fragmentów meteorytu, pozwoliło na zwiększenie szans znalezienia kolejnych okazów, niekoniecznie przez zorganizowane grupy poszukiwawcze związane z obserwatorami z sieci bolidowych!

Jak zauważył jeden z wikitariuszy, część okazów znaleziono w soboty i niedziele (w weekendy), wygląda na to, że poszukiwania nie były prowadzone zbyt intensywnie?!


Galerie

Elipsa spadku i wygląd okazów (Bischoff et al. 2017):



Bibliografia

  • Bischoff Addi, Barrat Jean-Alix, Bauer Kerstin, Burkhardt Christoph, Busemann Henner, Ebert Samuel, Gonsior Michael, Hakenmueller Janina, Haloda Jakub, Harries Dennis, Heinlein Dieter, Hiesinger Harald, Hochleitner Rupert, Hoffmann Viktor, Kaliwoda Melanie, Laubenstein Matthias, Maden Colin, Meier Matthias M.M., Morlok Andreas, Pack Andreas, Ruf Alexander, Schmitt-Kopplin Philippe, Schonbächler Maria, Steele Robert C.J., Spurný Pavel, Wimmer Karl, (2017), The Stubenberg meteorite—An LL6 chondrite fragmental breccia recovered soon after precise prediction of the strewn field, Meteoritics & Planetary Science, vol. 52(8), 2017, s. 1683–1703 . Plik doi.
  • Heinlein Dieter, 2016, Stubenberg: Meteoritenfall in Niederbayern, METEOROS, 7, 2016, s. 153-159. Plik PDF.

Przypisy

  1. ^ miejsce znalezienia pierwszego okazu – 48°17'42.5"N, 13°06'58.6"E
  2. ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
  3. ^ jasność Księżyca w pełni to –12,7m; patrz → Bolidy (typy)#Jasności bolidów
  4. ^ za Bischoff et al. (2017): Meteorite was scattered into 17 pieces at the impact (M1a–M1n); Michael Krippner: 6.21 g (M1a), Sabine Gumpenberger: 23.58 g (M1b), Mathias Stricker: 5.42 g (M1e), and seven other finders
  5. ^ wg portalu meteoryty.pl okaz waży 64,2 g
  6. ^ stosunkowo szybko były dostępne informacje o spadkach: KošiceMorávka

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Media

YouTube – Astronomové zveřejnili místo dopadu stovek meteoritů (Pavel Spurný) YouTube – Stubenberg 5
Osobiste