PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

PAN Muzeum Ziemi w Warszawie

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Przekierowano z Muzeum Ziemi)
1
Polska Akademia Nauk Muzeum Ziemi w Warszawie
Adres: Aleja Na Skarpie 20/26, 27
00-488 Warszawa
http://www.mz.pan.pl/
Pracownicy: dyrektor Anna Piontek[1]
Dział Zbiorów Mineralogicznych i Petrograficznych: dr Roksana Maćkowska
mgr Krzysztof Maliszewski
Kontakt: sekretariat@mz.pan.pl
tel. (22) 621 76 24, (22) 629 80 63
Wystawy/zbiory: wystawa stała: „Meteoryty – kamienie z nieba”, na niej m.in. fragment meteorytu Sołtmany. Zbiory: największy liczebnie zbiór okazów meteorytu Łowicz; największy w Polsce okaz meteorytu Pułtusk o wadze 8100 g; kolekcja tektytów



Smutna wiadomość: Za portalem warszawa.wyborcza.pl – Prezes PAN likwiduje Muzeum Ziemi. Słynna warszawska placówka ma działać tylko do końca 2023 r.[1] ☹️ 😭


Historia zbiorów

Historia tworzenia kolekcji meteorytów (Hanczke 1995; Maćkowska 2016).

1932/33 ● powołanie Towarzystwa Muzeum Ziemi (TMZ); początek gromadzenia kolekcji
1935 ● pozyskanie okazów meteorytu Łowicz zebranych przez Stefana Różyckiego[2] i Mieczysława Kobyłeckiego[3] w miejscu spadku – wynikiem wyprawy było przywiezienie „35 osobników w 50 kawałkach”; obecnie (Maćkowska 2016) w kolekcji znajduje się 41 sztuk z tego spadku! patrz → Łowicz/Okazy
1938 ● w 1935 roku (?!) do tworzących się zbiorów Towarzystwa Muzeum Ziemi przekazał swoją kolekcję 18 meteorytów Pułtusk prof. Jan Samsonowicz[4]. Były to okazy (największy ze wsi Dąbrówka miał 2343 g (ale Hanczke (1995) podaje, że największy okaz ze zbioru Samsonowicza miał 3130 g i pochodził ze wsi Rzewnie), całość wagi około 10 kg) pozyskane przez niego w latach 1922 i 1929, a znalezionych przez miejscowych mieszkańców głównie w latach 1912-29 na terenach na północ od Narwi (Wiadomości Muzeum Ziemi, 2-3/1938; Samsonowicz 1952; Urania, 5/1967)[5]
1939 ● wymiana okazów z Instytutem Mineralno-Petrograficznym i Muzeum Uniwersytetu w Berlinie – pozyskanie fragmentów meteorytu Białystok (ok. 3,7 g) i Schwetz (Świecie) (534 g)[6] w zamian za 173,9 g okaz meteorytu Łowicz[7][8]
1946 ● razem z poniemieckim zbiorem minerałów ze Strzegomia (tzw. Zbiór Śląski, Monke 1893 r.[9]) – pozyskanie meteorytu Krasnojarsk[10] (40,5 g) i Canyon Diablo[11] (42 g)
1948 ● po wznowieniu działalności po wojnie, powołanie instytucji o nazwie Muzeum Ziemi (MZ);
● zakup ze zbioru W. Żydłowicza kompletnego okazu meteorytu Pułtusk (39,9 g)
1951 ● podarowanie przez Komisję Klimatyczną ze Szklarskiej Poręby meteorytu żelaznego Carlton[12] (210 g)
~1952 ● prawdopodobnie przed 1952 rokiem trafiły do zbiorów MZ trzy okazy meteorytu Pułtusk (32,5 g, 20,35 g i 18,78 g) z kolekcji Wolnej Wszechnicy Polskiej
1955 ● podarowanie przez Zakład Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego fragmentu okazu meteorytu Pułtusk (15,3 g)
1956 ● zakup okazu meteorytu Pułtusk o wadze 8100 g dokonany przez prof. Stanisława Małkowskiego pierwszego dyrektora MZ
1959 ● przejęcie Muzeum Ziemi przez Zakład Nauk Geologicznych PAN
1963 ● wyodrębnienie z Zakładu Nauk Geologicznych PAN Muzeum Ziemi PAN
1989 ● wymiana z J. Schmutzlerem z Hamburga – pozyskanie meteorytów Imilac[13] (52 g), Toluca[14] (760 g), Canyon Diablo (458 g) w zamian za dwa okazy meteorytu Łowicz o łącznej wadze 574,7 g (były to okazy 94,75 i 479,97 g)[8]
1990 ● wymiana z Rainerem Bartoschewitzem z Gifhorn (Niemcy) – pozyskanie meteorytów Jilin[15] (199 g), Henbury[16] (23 g), Marlow[17] (9 g); wymiana za fragment 229,5 g (cut individual) meteorytu Łowicz[18]
1991 ● wymiana z Robertem Haagiem z Tuscon (USA) – pozyskanie fragmentu pallasytu Esquel[19] (3730 g) w zamian za trzy okazy meteorytu Łowicz o łącznej wadze 1596,3 g (w tym 979 g piętka z okazu I/10/4)
1992 ● wymiana z Leszkiem Chróstem okazu meteorytu Pułtusk (o wadze 127,5 g) na fragment meteorytu Morasko (226 g);
● zakup od B. Zembrzuskiej meteorytu Sikhote-Alin[20] (2145 g)
1993 ● podarowanie przez prof. Stanisława Ostaficzuka fragmentu meteorytu Gujba[21] (784 g)
1995 ● pozyskanie na drodze wymiany z Andrzejem S. Pilskim płytek meteorytów Seeläsgen (Przełazy) (12,8 g), Allende[22] (16,1 g), Gibeon[23] (403,8 g) w zamian za okaz meteorytu Pułtusk i fragment meteorytu Schwetz (Świecie);
● zakup od Klubu Kolekcjonerów Meteorytów Olsztyńskiego Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego fragmentu meteorytu Allende (61,2 g)
1996 ● pozyskanie z Państwowego Instytutu Geologicznego fragmentu meteorytu Baszkówka w zamian za odłamek meteorytu Pułtusk;
● otrzymanie w darze fragmentu meteorytu Henbury (10,8 g)
1997 ● wymiana z Andrzejem S. Pilskim – pozyskanie fragmentu meteorytu Miles[24] (72,5 g)
1998 ● podarowanie przez Darryla Pitta (USA) fiolki z meteorytem Zagami[25] (0,1 karata)
2006 ● podarowanie przez Rafała Siudę fragmentów meteorytów Sikhote-Alin (136 g) i Zag[26] (30 g);
● wymiana ze Scottem Bray'em – pozyskanie fragmentu meteorytu Brahin (628 g)
2010 ● otrzymanie w darze od Marka Żbika fragmentu meteorytu Pułtusk (17 g)
2011 ● wymiana ze Stanisławem Jachymkiem – pozyskanie płytki meteorytu Zakłodzie (308,85 g)[8];
● otrzymanie od Instytutu Nauk Geologicznych PAN we Wrocławiu dwóch fragmentów meteorytu Zakłodzie w zamian za próbki meteorytu Pułtusk;
● podarowanie przez Jana Woreczko i Wadi fragmentu meteorytu Sołtmany (4,03 g)
2013 ● wymiana z kolekcjonerem z Polski, za okaz meteorytu Łowicz (I/10/33) pozyskano płytkę meteorytu księżycowego Shişr 162[27] (7,89 g)[8][28]
2014 ● podarowanie przez Pracownię Komet i Meteorów fragmentu meteorytu Chelyabinsk[29] (4,3 g);
● podarowanie przez Jana Fudalę fragmentów meteorytu Campo del Cielo[30] (1,76 g) i NWA 869[31] (1,32 g)
2015 ● podarowanie przez Jana Fudalę fragmentów meteorytów Sikhote-Alin (28,22 g), Allende (2,58 g);
● podarowanie przez Pracownię Komet i Meteorów fragmentów meteorytów SaU 001[32] (44,66 g) i JaH 073[33] (62,7 g)
2020 ● Marcin Hajwos podarował do kolekcji muzeum dużą, kompletną płytkę (>140 g) meteorytu Pułtusk. Pochodzi ona z okazu o wadze 3693 g znalezionego przez niego w październiku 2019 roku (Facebook – Muzeum Ziemi w Warszawie).
2023 ● w połowie roku pojawiła się w prasie informacja o planach likwidacji placówki pod koniec roku![1]


W 1995 roku (stan na 30 września 1995 roku; Hanczke 1995) zbiór meteorytów MZ liczył 90 okazów (19 różnych meteorytów) o łącznej wadze 45,319 kg.

Obecnie (stan na połowę 2016 roku; Maćkowska 2016) zbiór meteorytów liczy 119 okazów (po uwzględnieniu okazów spisanych z inwentarza), w tym: 58 pochodzących z darowizn, 21 z wymiany, 3 z zakupów i 37 zebranych przez pracowników.

Kolekcja Samsonowicza

Część (z 18 okazów o łącznej wadze ok. 10 kg) zachowanych w zbiorach MZ okazów meteorytu Pułtusk przekazanych, w większości w latach 1922-1929, przez prof. J. Samsonowicza[4] (Hanczke 1995):

waga (g) 3130 2343 1400 938 675,4 304,5 140,0 67,1 34,8 5,92 w sumie = 9038,72 g
nr inw. I/10/56 I/10/58 I/10/57 I/10/60 I/10/61 I/10/62 I/10/66 I/10/71 I/10/73 I/10/83 10 okazów

Okaz 675,4 g (I/10/61) został wymieniony z Państwowym Instytutem Geologicznym w Warszawie za inne meteoryty i obecnie znajduje się w jego zbiorach.


Okaz meteorytu Pułtusk (304,5 g) z kolekcji Tomasza Jakubowskiego. Okaz ze zbioru Samsonowicza (I/10/62)

Okaz meteorytu Pułtusk (304,5 g) z kolekcji Tomasza Jakubowskiego (I/10/62)

„11” okaz meteorytu Pułtusk o wadze 18,6 g (obecnie w zbiorach Muzeum Wydziału Geologii UW, nr inw. 002932) ze zbioru Jana Samsonowicza (Szczygielska 2002)


Inne kolekcje

Część okazów meteorytu Pułtusk pochodzi z innych kolekcji:

  • Wolna Wszechnica Polska – okazy: 32,5 g (I/10/74), 20,35 g (I/10/77), 18,78 g (I/10/78);
  • dar Zakładu Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego – okaz 15,3 g (I/10/79);
  • zbiór W. Żydłowicza – okaz 39,9 g (IV/2/482).


Galerie

Meteoryty ze zbiorów muzeum (ekspozycja stała „Meteoryty – kamienie z nieba”, fot. Jan Woreczko, za zgodą dyrektora Ryszarda Szczęsnego, dzięki uprzejmości kustosza zbioru meteorytów Krzysztofa Maliszewskiego; stan: maj 2016 r.)

Meteoryty polskie: Baszkówka, Bialystok (Białystok) (I/10/88), Morasko (I/10/118), Schwetz (Świecie), Seeläsgen (Przełazy), Sołtmany, Zakłodzie. Na prośbę Redakcji z gabloty wyjęto pudełko[34] z meteorytem Białystok w celu jego sfotografowania

Fragment meteorytu Baszkówka (I/10/126)

Płytka meteorytu Schwetz (Świecie) (I/10/9)

Płytka meteorytu Seeläsgen (Przełazy) (I/10/122)

Płytka meteorytu Sołtmany (I/010/0005)

Kompletna płyta meteorytu Zakłodzie (I/010/0004)

Meteoryt Gujba[21] (I/010/0120)

Pallasyty: Brahin (I/10/133), Imilac[13] (I/10/105), Krasnojarsk[10] (I/10/89)

Meteoryt księżycowy Shişr 162[27] (I/10/140)


Meteoryt Pultusk (Pułtusk)

Fragment ekspozycji meteorytu Pułtusk (fot. Jan Woreczko) (szczegółowy opis części okazów patrz → Pułtusk/Największe okazy)

Największe okazy meteorytu Pułtusk ze zbiorów muzeum; oraz m.in.: 304,5 g (I/10/62), 226,31 g (I/10/64), 183,35 g (I/10/65)

Część mniejszych okazów na ekspozycji

Największe okazy: 8100 g (I/10/55), 3130 g (I/10/56), 986,35 g (I/10/59), 938 g (I/10/60)

Okaz 938 g (I/10/60)

Okazy: 2343 g (I/10/58), 1400 g (I/10/57)

Okaz 2343 g (I/10/58)


Okazy meteorytu Pułtusk (fot. Szymon Kozłowski) (szczegółowy opis części okazów patrz → Pułtusk/Największe okazy)

8100 g (I/10/55)

8100 g (I/10/55)

3130 g (I/10/56)

3130 g (I/10/56)

1400 g (I/10/57)

1400 g (I/10/57)

2343 g (I/10/58)

2343 g (I/10/58)

986,35 g (I/10/59)

986,35 g (I/10/59)

986,35 g (I/10/59)

938 g (I/10/60)

675,4 g (I/10/61; obecnie w zbiorach Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie)

304,5 g (I/10/62; obecnie w kolekcji Tomasza Jakubowskiego)

236,25 g (I/10/63)

226,31 g (I/10/64)

140 g (I/10/66)

69,91 g (I/10/69; obecnie w kolekcji Tomasza Jakubowskiego)

39,9 g (IV/2/482)


Etykiety towarzyszące okazom meteorytu Pułtusk (fot. Szymon Kozłowski)

(I/10/55)

(I/10/57)

(I/10/60)

(I/10/61; obecnie w zbiorach Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie)

141,5 g (I/10/158). Płytka podarowana w październiku 2019 roku do zbiorów muzeum przez znalazcę okazu ~3,7 kg Marcina Hajwosa

(IV/2/482)

Pultusk (PAN MZ)-labelV01.jpg
Pultusk (PAN MZ)-labelV02.jpg


Największy okaz: 8100 g (I/10/55)

Zdjęcie największego okazu meteorytu Pułtusk w zbiorach Muzeum Ziemi (fot. M. Małachowska-Kleiber; źródło: Wszechświat, 1, 1969)

Okaz 1400 g (I/10/57)


Meteoryt Łowicz

Fragment ekspozycji meteorytu Łowicz (fot. Jan Woreczko) (szczegółowy opis okazów patrz → Łowicz/Okazy)

Największe okazy meteorytu Łowicz ze zbiorów muzeum

Mniejsze okazy na ekspozycji

Okazy: 1520 g (I/10/4), 1386,25 g (I/10/5), 1023 g (I/10/6), 724,94 g (I/10/8), 442,23 g (I/10/12), 442,17 g (I/10/13), 441,1 g (I/10/14), 406 g (I/10/15), 335 g (I/10/10), 53 g (I/10/34)[35]

Okazy: 2859 g (I/10/1), 2810 g (I/10/2), 2159 g (I/10/3), 1520 g (I/10/4), 1023 g (I/10/6), 335 g (I/10/10)

Okazy: 1520 g (I/10/4), 1386,25 g (I/10/5), 1023 g (I/10/6), 724,94 g (I/10/8), 442,17 g (I/10/13)[35], 441,1 g (I/10/14), 406 g (I/10/15), 335 g (I/10/10), 53 g (I/10/34)

Największ okaz w zbiorach muzeum 2859 g (I/10/1)

Okaz 2810 g (I/10/2)

Okaz 2159 g (I/10/3)


Okazy meteorytu Łowicz (fot. Szymon Kozłowski) (szczegółowy opis okazów patrz → Łowicz/Okazy)

2859 g (I/10/1)

2859 g (I/10/1)

2810 g (I/10/2)

2810 g (I/10/2)

2159 g (I/10/3)

2159 g (I/10/3)

2159 g (I/10/3)

1520 g (I/10/4)

1520 g (I/10/4)

1386,25 g (I/10/5)

1386,25 g (I/10/5)

1023 g (I/10/6)

1023 g (I/10/6)

724,94 g (I/10/8)

724,94 g (I/10/8)

335 g (I/10/10)

335 g (I/10/10)

442,23 g (I/10/12)

442,23 g (I/10/12)

442,17 i 53,0 g (I/10/13, I/10/34)

442,17 i 53,0 g (I/10/13, I/10/34)

441,1 g (I/10/14)

441,1 g (I/10/14)

406 g (I/10/15)

145,11 g (I/10/22)

145,11 g (I/10/22)

42,0 g (I/10/32)

42,0 g (I/10/32)

56,6 g (I/10/33) (fot. Marcin Stolarz)

47,23 g (I/10/35)

41,86 g (I/10/36)

20,45 g (I/10/41)


Etykiety towarzyszące okazom meteorytu Łowicz (fot. Szymon Kozłowski)

(I/10/1)

(I/10/2)

(I/10/3)

(I/10/7)

(I/10/14)

(I/10/15)

(I/10/16)

(I/10/17)

(I/10/19)

(I/10/21)

(I/10/22)

(I/10/28)

(I/10/29)

(I/10/31)

(I/10/34)

(I/10/41)

Pusta (!) koperta z napisem: „Odłamki meteorytu Łowickiego (3 sztuki: 105 g, 95 g i 5 g) przyniesione 22.VII.1935 przez p. Suda, kaprala 10 pp. w Łowiczu,[36] a znalezione przez jego stryja w dniu 17 lub 18.VII.1935 w polu podczas koszenia w Krępie (miejsce oznaczone na mapie (łowicz) znakiem: *” (brak tej mapy!)

Kartka z napisem: „Meteoryt Łowicki z r. 1935; 1/III. Znaleziony w roku 1951 we wsi Krępa przez gospodarza Antoniego Bryszewskiego. Zakupiony Dla Muz. Ziemi przez prof Liceum Ogólnokształcącego Aleksandra Kwiatkowskiego. Doręczony Muz. Ziemi dn. 4/XII 1951r. Sztuk 3 i 9 drobnych okruchów.”

Etykieta do okazu 445,255 g. Na etykiecie: „Nr. 2 37 masa. 445.255 Wrzeczko Andrzej Szkub. około 20 metrów przed potokiem koło jamy.”

Etykieta do okazu XXX. Na etykiecie: „Nr.66 Zczepiony z N. 60,66,67,68,69,70,71 35,21,30,31,32,33,34 o łącznej wadze. 360 gr. +okruchy mniejsze. 1 okaz.”


Meteoryt Białystok

Pudełko[34] z fragmentami meteorytu Białystok (fot. Jan Woreczko)


Część kolekcji meteorytów ze zbiorów Muzeum Ziemi[37] (fot. Jan Woreczko, za zgodą, dzięki uprzejmości ówczesnego kustosza zbioru meteorytów Rafała Siudy; stan: marzec 2004 r.).

Fragment meteorytu Baszkówka (I/10/126)

Fiolka[34] z fragmentami meteorytu Bialystok (Białystok) (I/10/88)

Płytka meteorytu Seeläsgen (Przełazy) (I/10/122)

„Słynna” płytka meteorytu Schwetz (Świecie) (I/10/9)


Meteoryt Pultusk (Pułtusk)

Część zbioru okazów meteorytu Pultusk (Pułtusk)

Okazy meteorytu Pultusk (Pułtusk)

Największy okaz meteorytu Pultusk (Pułtusk)

Oryginalna notatka dołączona do jednego z okazów Pultusk (Pułtusk)


Meteoryt Łowicz

Część zbioru okazów meteorytu Łowicz. Na pierwszym planie największy okaz meteorytu Pultusk (Pułtusk)

Okazy meteorytu Łowicz

Okazy meteorytu Łowicz

Okazy meteorytu Łowicz. Widać różny stopień zwietrzenia okazów

Piętka okazu meteorytu Łowicz (I/10/4). Widać charakterystyczne zielone kryształy


Katalog Hanczke (1995)

Fragment meteorytu Bialystok (Białystok) (największy okruch 10×8×8 mm)

Okaz meteorytu Łowicz o wadze 441,1 g (I/10/14, „nr kat. 12.11”)

Płytka meteorytu Seeläsgen (Przełazy) o wadze 12,8 g oraz okaz meteorytu Morasko o wadze 226 g


Fragment meteorytu Krasnojarsk[10] (40,5 g; I/10/89)


Mass media

Filmy z profilu W Gabinecie Astronoma (In the astronomer's office) na YouTube.

YouTube – Meteoryty w Muzeum Ziemi PAN w Warszawie (część 1)

YouTube – Meteoryty w Muzeum Ziemi PAN w Warszawie (część 2)

YouTube – Skarby w magazynie #1: Meteoryty w kolekcji MZ PAN...

YouTube – Meteoryty historyczne - opowiada dr Tomasz Jakubowski

YouTube – Deszcz meteorytów pod Łowiczem


Bibliografia

  • Hanczke Teresa, (1995), Meteoryty i tektyty w zbiorach Muzeum Ziemi. Katalog, Muzeum Ziemi, Warszawa 1995, ss. 72. ISBN 83-900326-3-5.
  • Maćkowska Roksana, (2016), Kolekcja meteorytów ze zbiorów PAN Muzeum Ziemi w Warszawie, książka abstraktów, IX Konferencja Meteorytowa, 3-5 czerwca, Łódź 2016, s. 22-23.
  • Maćkowska Roksana, (2019), Metody upowszechniania wiedzy o meteorytach w PAN Muzeum Ziemi w Warszawie, książka abstraktów, X Seminarium Meteorytowe, 12-13 kwietnia, Olsztyn 2019, s. [19].
  • Mizerska Magdalena, (1998), Otwarcie wystawy – Kamienie z nieba – meteoryty ze zbiorów Muzeum Ziemi, Przegląd Geol., 46(2), 1998, s. 115-116. Plik pgF; plik DOC.
  • Pilski Andrzej S., (1992), Katalog meteorytów w polskich kolekcjach – rok 1992, Meteoryt, 4, 1992, s. 2-9. Plik PDF.
  • Pilski Andrzej S., (1993), Meteoryty w polskich kolekcjach – grudzień 1993, Meteoryt, 4, 1993, s. 20-24. Plik PDF.
  • Pilski Andrzej S., (1994), Pułtuski deszcz meteorytów, Urania, 9, 1994, s. 241-245.[38] Plik DjvU.
  • Pilski Andrzej S., (2001), Meteoryty w zbiorach polskich, Olsztyn 2001.[39]
  • +Popiołek Joanna, (2005), Z dziejów badań nad meteorytami, Z Dziejów Geologii, Muzeum Ziemi Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2005.[42] ISBN 839191089x.
  • Samsonowicz Jan[4], (1952), O wieku, pochodzeniu i przypuszczalnej ilości oraz masie meteorytu pułtuskiego (z mapką) (La météorite de Pułtusk), Wiadomości Muzeum Ziemi, tom VI(1), Warszawa 1952, s. 57-68. Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    .[43]
  • Wiadomości Muzeum Ziemi, (1939), Okazy meteorytów z Białegostoku i ze Świecia w zbiorach Muzeum Ziemi, nr 1-2, 1939, s. 60-61.[44] Plik JPG.

Przypisy

  1. ^ a b c dyrektor została odwołana 15 grudnia 2023 roku; Radio Kolor – Polska Akademia Nauk chce sprzedać willę Pniewskiego. Co dalej z Muzeum Ziemi?  ●  wyborcza.pl – Prezes PAN likwiduje Muzeum Ziemi. Słynna warszawska placówka ma działać tylko do końca 2023 r.
  2. ^ Stefan Zbigniew Różycki (1906-1988) – polski geolog i geograf; najbardziej znany ze swoich badań z zakresu geologii okresów jury i czwartorzędu; zmarł w 1988 roku w Warszawie. Wikipedia – Różycki Stefan Zbigniew
  3. ^ Mieczysław Kobyłecki (1909-1944) – geolog; przed wojną pracował w Zakładzie Geologii i Paleontologii Uniwersytetu Warszawskiego, a następnie w Państwowym Instytucie Geologicznym; zginął w 1944 roku: (…) W latach wojny pozostaje w zespole pracowników Państwowego Instytutu Geologicznego aż do końca. Powstanie warszawskie zastaje Go w drodze z gmachu P.I.G., gdzie pozostała żona i dziecko, do mieszkania ciotki na ulicy Krochmalnej. Ostatni raz widziano Go w dniu 6. sierpnia 1944 koło kościoła na Woli. (źródło: Pożarski Władysław, (1949), Mieczysław Kobyłecki 1909-1944, Annales Societatis Geologorum Poloniae, 19(1), 1949, s. 65-68. Plik PDF)
  4. ^ a b c Jan Samsonowicz (1888-1959) – polski geolog i paleontolog, profesor uniwersytetów we Lwowie i Warszawie, wieloletni kierownik Katedry Geologii Historycznej Uniwersytetu Warszawskiego; badacz spadku meteorytu Pułtusk; rodzina Samsonowicza miała swoje majątki ziemskie w okolicy spadku meteoryt Pułtusk. Wikipedia – Jan Samsonowicz
  5. ^ PAN Archiwum: Materiały Jana Samsonowicza III-94
  6. ^ obecnie wg Hanczke (1995) 516,7 g
  7. ^ Wiadomości Muzeum Ziemi, 1939
  8. ^ a b c d większość wymian, jakie prowadzi Muzeum, dokonywanych jest w zamian za okazy meteorytu Łowicz; patrz → Łowicz/Okazy
  9. ^ nie udało się zidentyfikować kolekcji
  10. ^ a b c meteoryt żelazno-kamienny Krasnojarsk (Красноярск, „żelazo Pallasa”, ang. Pallas iron, niem. Pallas-Eisen, ros. Палласово железо), znalezisko z 1749 roku w Rosji; pallasyt PMG-an, TKW 700 kg; patrz → Pallas (1776)
  11. ^ meteoryt żelazny Canyon Diablo, znalezisko z 1891 roku w USA; typ IAB-MG, TKW 30 ton; powiązany z kraterem Barringer (Meteor Crater)
  12. ^ meteoryt żelazny Carlton (syn. Hamilton County), znalezisko z 1887 roku w USA; typ IAB-sLM, TKW 81,2 kg; patrz → Carlton
  13. ^ a b meteoryt żelazno-kamienny Imilac, znalezisko z 1822 roku z Chile; pallasyt PMG, TKW 920 kg; patrz → ING PAN w Krakowie
  14. ^ meteoryt żelazny Toluca (syn. Ocatitlan, Xiquipilco), znalezisko z 1776 roku w Meksyku; typ IAB-sLL, TKW 3 tony; patrz → Brezina (1896)
  15. ^ spadek meteorytu Jilin 8 marca 1976 roku w Chinach; chondryt zwyczajny H5, TKW 4 tony
  16. ^ meteoryt żelazny Henbury, znalezisko z 1931 roku w Australii; typ IIIAB, TKW 2 ton; powiązany z kraterami Henbury [crater]
  17. ^ meteoryt kamienny Marlow, znalezisko z 1936 roku w USA; chondryt zwyczajny L5, TKW 68 kg
  18. ^ Rainer Bartoschewitz (Bartoschewitz Meteorite Lab)
  19. ^ meteoryt żelazno-kamienny Esquel, znalezisko z 1951 roku w Argentynie; pallasyt PMG, TKW 755 kg
  20. ^ spadek meteorytu Sikhote-Alin (Сихотэ-Алинский) 12 lutego 1947 roku w Rosji; żelazny typ IIAB, TKW 23 tony
  21. ^ a b spadek meteorytu Gujba 3 kwietnia 1984 roku w Nigerii; benkubinit CBa, TKW 100 kg
  22. ^ spadek meteorytu Allende 8 lutego 1969 roku w Meksyku; chondryt węglisty CV3, TKW 2 tony
  23. ^ meteoryt żelazny Gibeon, znalezisko z 1836 roku w Namibii; typ IVA, TKW 26 ton; patrz → Rinne (1910)
  24. ^ meteoryt żelazny Miles, znalezisko z 1992 roku w Australii; typ IIE, TKW 265 kg
  25. ^ meteoryt marsjański Zagami, spadek 3 października 1962 roku w Nigerii; typ shergottyt SHE, TKW 18 kg
  26. ^ spadek meteorytu Zag 4 sierpnia 1998 roku na Saharze Zachodniej; chondryt zwyczajny H3-6, TKW 175 kg
  27. ^ a b meteoryt księżycowy Shişr 162, znalezisko z 17 lutego 2006 roku w Omanie; Lunar (feldsp. breccia) (pol. lunaryt), TKW 5,53 kg
  28. ^ w 2014 roku miała miejsce wystawa pt. „Z księżyca spadłeś” poświęcona meteorytowi księżycowemu Shişr 162
  29. ^ spadek meteorytu Chelyabinsk (Челябинск) 15 lutego 2013 roku w Rosji; chondryt zwyczajny LL5, TKW 1 tona
  30. ^ meteoryt żelazny Campo del Cielo (syn. Tucuman), znalezisko z 1576 roku w Argentynie; typ IAB-MG, TKW 50 ton
  31. ^ meteoryt kamienny Northwest Africa 869, znalezisko z 2000/2001 roku z Afryki Północnej; chondryt zwyczajny L3-6, TKW 2 tony
  32. ^ meteoryt kamienny Sayh al Uhaymir 001, znalezisko z 2000 roku w Omanie; chondryt zwyczajny L5, TKW 450 kg
  33. ^ meteoryt kamienny Jiddat al Harasis 073, znalezisko z 2002 roku w Omanie; chondryt zwyczajny L6, TKW 550 kg
  34. ^ a b c oryginalnie fragmenty meteorytu były przechowywane w szklanej fiolce, obecnie zostały one przesypane do plastikowego pudełka
  35. ^ a b okazy (fragmenty) I/10/13 i I/10/34 stanowią jedną całość, pasują do siebie, ale znaleziono je w odległości 270 m od siebie (Pokrzywnicki 1964)
  36. ^ chodzi zapewne o 10 Pułk Piechoty (II RP), stacjonujący wówczas w Łowiczu?
  37. ^ złe warunki oświetleniowe w Muzeum nie pozwoliły zrobić ładniejszych zdjęć
  38. ^ artykuł zilustrowany fotografiami okazów meteorytu Pułtusk ze zbiorów polskich; według autora najświeższe okazy znajdują się w Krakowie i Wrocławiu, te w Warszawie były zebrane wiele lat po spadku i nie są już tak świeże!
  39. ^ bardziej aktualna internetowa wersja katalogu znajduje się na stronach Polskiego Towarzystwa Meteorytowego – katalog PTMet; tam objaśnienie stosowanych skrótów (cs – complete specimen, hs – half specimen, ep – end piece, fc – fragment with crust, f – fragment, sc – slice with crust, s – slice, …); więcej → woreczko.pl – Oznaczenia okazów – skróty
  40. ^ pierwsze i jak na razie jedyne, tak kompleksowe opracowanie na temat polskich meteorytów; warto jednak zaznaczyć, że Jerzy Pokrzywnicki niewątpliwie obficie korzystał z wcześniejszego bibliograficznego opracowania autorstwa Zofii Gąsiorowskiej (1966, maszynopis jej pracy powstał przed 1964 rokiem), ale nigdzie w jego publikacjach nie pojawia się jej nazwisko!? (Kosiński 2014)
  41. ^ patrz → Pokrzywnicki (1964)/Kolekcje
  42. ^ publikacja towarzyszy stałej wystawie „Meteoryty – kamienie z nieba” otwartej w 2009 roku w Muzeum ziemi PAN
  43. ^ kopia artykułu ze zbiorów biblioteki PAN Muzeum Ziemi w Warszawie, dzięki uprzejmości Dariusza Wolińskiego
  44. ^ informacja o wymianie z Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie – w kwietniu 1939 roku Towarzystwo Muzeum Ziemi w Warszawie, za 173,9 g okaz meteorytu Łowicz, otrzymało 4 g fragmentów meteorytu Bialystok (Białystok) i ważący 534 g fragment meteorytu Schwetz (Świecie)

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Źródło „http://wiki.meteoritica.pl/index.php5/PAN_Muzeum_Ziemi_w_Warszawie”
Osobiste