(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Zmenj
Z Wiki.Meteoritica.pl
m (→Lokalizacja) |
m |
||
(Nie pokazano 3 wersji pomiędzy niniejszymi.) | |||
Linia 21: | Linia 21: | ||
Okoliczności spadku (wg Krinov (1948) za Prendel (1892); oraz portal meteorite.narod.ru): | Okoliczności spadku (wg Krinov (1948) za Prendel (1892); oraz portal meteorite.narod.ru): | ||
:Spadek meteorytu kamiennego w Ćmieniu (''Жмени'', ''Цмень'') w sierpniu 1858 roku: | :Spadek meteorytu kamiennego w Ćmieniu (''Жмени'', ''Цмень'') w sierpniu 1858 roku: | ||
- | :„{{Kropek}} mieszkanka Ćmienia (''Цмень'') szła w dzień do miejscowości Stolin (''Столин'') leżącej nad rzeką Horyń (''Горынь''), dopływem rzeki Prypeć (''Припять''). Ćmień jest na północny zachód od miasta Stolin, jakieś 12-14 wiorst. Nagle usłyszała {{Kropek}}silny świst w powietrzu, obróciła się w kierunku gwizdu, zauważyła, że jakiś obiekt spadł na ziemię. Pospieszyła na miejsce i zobaczyła leżący w zagłębieniu czarny kamień, który podniosła. Kamień był gorący. Zabrała go ze sobą i zaniosła do Stolina, gdzie pokazała go i opowiedziała o zdarzeniu miejscowemu komornikowi, który następnie zgłosił ten fakt.” Meteoryt ważył około 250 gram. | + | :„{{Kropek}} mieszkanka Ćmienia (''Цмень'') szła w dzień do miejscowości Stolin (''Столин'') leżącej nad rzeką Horyń (''Горынь''), dopływem rzeki Prypeć (''Припять''). Ćmień jest na północny zachód od miasta Stolin, jakieś 12-14 wiorst. Nagle usłyszała {{Kropek}}silny świst w powietrzu, obróciła się w kierunku gwizdu, zauważyła, że jakiś obiekt spadł na ziemię. Pospieszyła na miejsce i zobaczyła leżący w zagłębieniu czarny kamień, który podniosła. Kamień był gorący.<ref>patrz → meteoryt [[Braunau|Braunau; Czy meteoryty po spadku są jeszcze ciepłe?]]</ref> Zabrała go ze sobą i zaniosła do Stolina, gdzie pokazała go i opowiedziała o zdarzeniu miejscowemu komornikowi, który następnie zgłosił ten fakt.” Meteoryt ważył około 250 gram. |
Linia 71: | Linia 71: | ||
! Zbiór !! waga fragmentów<br />(Koblitz MetBase) !! uwagi | ! Zbiór !! waga fragmentów<br />(Koblitz MetBase) !! uwagi | ||
|- | |- | ||
- | | Vienna, Naturhist. Mus. || 106 g || main mass (fotografia w Koblitz MetBase i Brandstätter 2013) | + | | [[Vienna, Naturhist. Mus.]] || 106 g || main mass (fotografia w Koblitz MetBase i Brandstätter 2013) |
|- | |- | ||
- | | Moscow, Acad. Sci. || 25,6 g || [http://geo.web.ru/db/meteorites/card.html?id=11096 fotografia fragmentu] | + | | [[Moscow, Acad. Sci.]] || 25,6 g || [http://geo.web.ru/db/meteorites/card.html?id=11096 fotografia fragmentu] |
|- | |- | ||
- | | New York, Amer. Mus. Nat. Hist. || 6,2 g || | + | | [[New York, Amer. Mus. Nat. Hist.]] || 6,2 g || |
|- | |- | ||
- | | Budapest, Nat. Mus. || 3,7 g || | + | | [[Budapest, Nat. Mus.]] || 3,7 g || |
|} | |} | ||
- | {{Pokrzywnicki (Kosmolityka) |name=Zmenj}} | + | {{Pokrzywnicki (Kosmolityka)|name=Zmenj}} |
== Lokalizacja == | == Lokalizacja == | ||
Linia 120: | Linia 120: | ||
<gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3"> | <gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3"> | ||
- | File:Zmenj.jpg|Fragment meteorytu Zmenj (reprodukcja z | + | File:Zmenj.jpg|Fragment meteorytu Zmenj (reprodukcja z Заварицкий 1952) |
</gallery> | </gallery> | ||
Linia 127: | Linia 127: | ||
== [[Bibliografia]] == | == [[Bibliografia]] == | ||
- | * {{Brandstätter (2013) |page=130}} | + | * {{Brandstätter (2013)|page=130}} |
* {{Chrzanowski (1859)}} | * {{Chrzanowski (1859)}} | ||
Linia 135: | Linia 135: | ||
* {{Kosiński (2012, Kosmolityka)}} | * {{Kosiński (2012, Kosmolityka)}} | ||
- | * {{Krinov (1940b) |page=56}} | + | * {{Krinov (1940b)|page=56}} |
- | * {{Krinov (1948) |page=224-225}} | + | * {{Krinov (1948)|page=224-225}} |
- | * {{Kulik (1941) |page=90}} | + | * {{Kulik (1941)|page=90}} |
* {{Łaszkiewicz (1936)}} | * {{Łaszkiewicz (1936)}} | ||
Linia 145: | Linia 145: | ||
* +Меликов (Меликишвили) Пётр Григорьевич (Melikov P.G.), (1896), '''Исследование метеорита, упавшего близ местечка [[Zmenj|Цмень]] (''Study of the meteorite which fell near the town of Tsmen'')''', ''Журнал Русского физико-химического общества'', 28(1), 1896, s. 114-115.<ref>za Koblitz MetBase; ang. ''Journal of the Russian Physico-Chemical Society''</ref> | * +Меликов (Меликишвили) Пётр Григорьевич (Melikov P.G.), (1896), '''Исследование метеорита, упавшего близ местечка [[Zmenj|Цмень]] (''Study of the meteorite which fell near the town of Tsmen'')''', ''Журнал Русского физико-химического общества'', 28(1), 1896, s. 114-115.<ref>za Koblitz MetBase; ang. ''Journal of the Russian Physico-Chemical Society''</ref> | ||
- | * +Меликов (Меликишвили) Пётр Григорьевич (Melikov P.G.), (1896), '''Исследование метеорита, упавшего близ местечка [[Zmenj|Цмень]]''', ''Журнал Русского физико-химического общества'', 28(3), 1896, s. 299-. Plik {{Link-GB |id=kX0MAQAAIAAJ}}. | + | * +Меликов (Меликишвили) Пётр Григорьевич (Melikov P.G.), (1896), '''Исследование метеорита, упавшего близ местечка [[Zmenj|Цмень]]''', ''Журнал Русского физико-химического общества'', 28(3), 1896, s. 299-. Plik {{Link-GB|id=kX0MAQAAIAAJ}}. |
* +Прендель Ромул Александрович (Prendel Romulus Aleksandrowicz), (1892), '''Заметка о метеорите [[Zmenj|Цмень]]''', ''Вестник естествознания'', vol. 9, Ст. Петербург 1892, s. 323-326.<ref>ang. ''Bulletin of Natural History''; trans. ''Vestnik estestvoznaniya, St. Peterburg''</ref> | * +Прендель Ромул Александрович (Prendel Romulus Aleksandrowicz), (1892), '''Заметка о метеорите [[Zmenj|Цмень]]''', ''Вестник естествознания'', vol. 9, Ст. Петербург 1892, s. 323-326.<ref>ang. ''Bulletin of Natural History''; trans. ''Vestnik estestvoznaniya, St. Peterburg''</ref> | ||
Linia 151: | Linia 151: | ||
* +Прендель Ромул Александрович, (1893), ''Русская геологическая библиотека за 1892 г.'', St. Peterburg 1893. Plik [http://www.knigafund.ru/books/18338/read DjVu]. | * +Прендель Ромул Александрович, (1893), ''Русская геологическая библиотека за 1892 г.'', St. Peterburg 1893. Plik [http://www.knigafund.ru/books/18338/read DjVu]. | ||
- | * {{ | + | * {{Заварицкий (1952)|page=233-235}} |
{{Koblitz References |1=A stone of 246g fell. Description, A.Brezina, Ann. Naturhist. Hofmus. Wien, 1896, 10, p.240. Analysis, P.G.Melikov, J. Russ. Phys. Chem. Gesell, 1896, 28, p.114, 299, Neues Jahrb. Min., 1899, 2, p.31. Mentioned, L.A.Kulik, Meteoritika, 1941, 1, p.73 (M.A.9-294). Listed, M.H.Hey, Cat. Met., 1966, p.536, L.G.Kvasha and A.Ya.Skripnik, Meteoritika, 1978, 37, p.188. Analysis, 13.39% total Fe, H.B.Wiik, Comm. Phys.-Math. Soc. Sci. Fennica, 1969, 34, p.135, A.L.Graham et al., Cat. Met., 1985, p.388. Ba and REE abundances, C.C.Schnetzler and J.A.Philpotts, Meteorite Research (ed. P.M.Millman), 1969, p.206. Noble gas data, radiation ages, R.Ganapathy and E.Anders, GCA, 1969, 33, p.775. Analysis of olivine, Fa15-39, C.Desnoyers and D.Y.Jérome, Meteoritics, 1973, 8, p.344 (abs.); see also, C.Desnoyers, GCA, 1982, 46, p.667. Pyroxene, Fs23-44, B.Mason et al., Smithson. Contrib. Earth Sci., 1979, (22), p.27. Study of melt breccia clast, R.Ostertag, LPSC, 1984, 15, p.619 (abs.). Modal composition, J.S.Delaney et al., J. Geophys. Res., 1984, 89 (suppl.), p.C251. Mineral composition of lithic clasts, K.Metzler and D.Stöffler, LPSC, 1987, 18, p.641 (abs.).}} | {{Koblitz References |1=A stone of 246g fell. Description, A.Brezina, Ann. Naturhist. Hofmus. Wien, 1896, 10, p.240. Analysis, P.G.Melikov, J. Russ. Phys. Chem. Gesell, 1896, 28, p.114, 299, Neues Jahrb. Min., 1899, 2, p.31. Mentioned, L.A.Kulik, Meteoritika, 1941, 1, p.73 (M.A.9-294). Listed, M.H.Hey, Cat. Met., 1966, p.536, L.G.Kvasha and A.Ya.Skripnik, Meteoritika, 1978, 37, p.188. Analysis, 13.39% total Fe, H.B.Wiik, Comm. Phys.-Math. Soc. Sci. Fennica, 1969, 34, p.135, A.L.Graham et al., Cat. Met., 1985, p.388. Ba and REE abundances, C.C.Schnetzler and J.A.Philpotts, Meteorite Research (ed. P.M.Millman), 1969, p.206. Noble gas data, radiation ages, R.Ganapathy and E.Anders, GCA, 1969, 33, p.775. Analysis of olivine, Fa15-39, C.Desnoyers and D.Y.Jérome, Meteoritics, 1973, 8, p.344 (abs.); see also, C.Desnoyers, GCA, 1982, 46, p.667. Pyroxene, Fs23-44, B.Mason et al., Smithson. Contrib. Earth Sci., 1979, (22), p.27. Study of melt breccia clast, R.Ostertag, LPSC, 1984, 15, p.619 (abs.). Modal composition, J.S.Delaney et al., J. Geophys. Res., 1984, 89 (suppl.), p.C251. Mineral composition of lithic clasts, K.Metzler and D.Stöffler, LPSC, 1987, 18, p.641 (abs.).}} | ||
Linia 162: | Linia 162: | ||
* {{ViennaNHM}} | * {{ViennaNHM}} | ||
- | * {{MoscowVernadskyIG |id=11096 |name=Жмени}} (fotografia fragmentu) | + | * {{MoscowVernadskyIG|id=11096|name=Жмени}} (fotografia fragmentu) |
- | + | ||
- | + | ||
* meteorite.narodu.ru – [http://www.meteorite.narod.ru/proba/katalogi/katalog1.htm Каталог метеоритов России и стран бывшего СССР] {{SeparatorBull}} [http://www.meteorite.narod.ru/proba/stati/stati74.htm#Zhmeni Zhmeni] | * meteorite.narodu.ru – [http://www.meteorite.narod.ru/proba/katalogi/katalog1.htm Каталог метеоритов России и стран бывшего СССР] {{SeparatorBull}} [http://www.meteorite.narod.ru/proba/stati/stati74.htm#Zhmeni Zhmeni] | ||
+ | * {{NewYorkAMNH}} | ||
+ | * {{BudapestNHM}} | ||
+ | |||
* Метеориты Беларуси – [http://setiby.narod.ru/zhmeni.html Метеорит "Жмени"] | * Метеориты Беларуси – [http://setiby.narod.ru/zhmeni.html Метеорит "Жмени"] | ||
Aktualna wersja na dzień 21:25, 2 sie 2022
Zmenj → | |
Fragment meteorytu Zmenj o wadze 31,5 g (źródło: Kulik 1941)
| |
Spadek | |
Lokalizacja | Białoruś |
Położenie[1] | 51°50'N, 26°50'E |
Data | sierpień 1858 r. |
Charakterystyka | |
Typ | achondryt, howardyt HOW |
Masa | 246 g |
Liczba okazów | jeden okaz |
Meteoritical Bulletin Database | |
Synonimy → | |
w NHM Cat: Cmien (Čmien), Minsk, Tsmen, Zhmeni, Zmeni; po rosyjsku: Жмени, Цмень; po białorusku: Жмень; po polsku: Ćmień |
Spadek meteorytu na terenie Białorusi w sierpniu 1858 roku (achondryt, howardyt HOW).
Okoliczności spadku (wg Krinov (1948) za Prendel (1892); oraz portal meteorite.narod.ru):
- Spadek meteorytu kamiennego w Ćmieniu (Жмени, Цмень) w sierpniu 1858 roku:
- „… mieszkanka Ćmienia (Цмень) szła w dzień do miejscowości Stolin (Столин) leżącej nad rzeką Horyń (Горынь), dopływem rzeki Prypeć (Припять). Ćmień jest na północny zachód od miasta Stolin, jakieś 12-14 wiorst. Nagle usłyszała …silny świst w powietrzu, obróciła się w kierunku gwizdu, zauważyła, że jakiś obiekt spadł na ziemię. Pospieszyła na miejsce i zobaczyła leżący w zagłębieniu czarny kamień, który podniosła. Kamień był gorący.[2] Zabrała go ze sobą i zaniosła do Stolina, gdzie pokazała go i opowiedziała o zdarzeniu miejscowemu komornikowi, który następnie zgłosił ten fakt.” Meteoryt ważył około 250 gram.
- Opis meteorytu Zmenj wg Kulik (1941)[3]
10. Жмени (№ 782)
Упал днем в августе 1858 г. между селами Жмени и Столин (51°50' с. ш. и 20°50' в.д.) в б. Пинском уезде Минской губернии (ныне Пинская область БССР).
Тотчас же был разбит; главная масса (246 г, размерами 6.5 × 4.5 × 4 см) попала к К. А. Скирмунту; 10 г от нее Р. Прендель израсходовал на анализ; 50 г поступило в Одесский (тогда Новороссийский) университет, а 186 г осталось у К. А. Скирмунта и впоследствии перешло в Венскую коллекцию; Вюльфинг в 1897 г. считал вес этого образца равным 116 г.
У К. А. Скирмунта метеорит был обнаружен Р. Пренделем в 1891 г. и в 1892 г. описан последним на русском языке под названием — метеорит Цмень (17, 19, 20)[4].
В 1896 г. метеорит был анализирован проф. П. Меликовым (18, 19).
Первоначальная форма этого метеорита была в общем параллелепипедальной; он был ориентирован по направлению падения, имел черную, довольно блестящую кору (местами с сильным стеклянным блеском); образование этой коры, по П. Г. Меликову, происходило за счет богатых железом силикатов метеорита при температуре 1000—1100°С (при нормальном давлении). Метеорит почти нацело (97.66%) сложен пироксеном и полевым шпатом.
Во внутренней его полнокристаллической, лишенной хондр, порфировидной массе отмечены хромит, троилит, магнетит, шрейберзит и небольшое количество никелистого железа. Уд. вес при 21°С равен 3.260.
У Прайора (1) этот метеорит отнесен к говардитам, т.е. бесшариковым полнокристаллическим богатым кальцием гиперстен-клиногиперстен-апортитовым ахондритам.
Академия Наук получила теперь из Одесского университета, в порядке обмена, наибольшую в СССР массу его, весом в 31.5 г (табл. IV, фиг. 18).
(…)
ЛИТЕРАТУРА [fragment]
1. G. Т. Prior. Catalogue of Meteorites. London. 1923 and Appendix to the Catalogue, of Meteorites. 1927.
…
17. Р. Прендель. Заметка о метеорите Цмень. Вестник естествознания, 1892, № 9. (1893), стр. 323—326.[5]
18. П. Г. Меликов. Исследование метеорита, упавшего близ местечка Цмень. Журнал Русск. физ.-хим. о-ва, 1896, 28, в. 3, стр. 299.[6]
19. P. Прендель. Обзор русской литературы по метеоритоведению за 1896 год. Ежегодник по геол. и минералогии России, II, в. 8. стр. 108.
20. Р. Прендель. Русская геологическая библиотека за 1892 год. СПб., 1893. стр. 125.[7]
(…)
Kolekcje
Największy zachowany fragment meteorytu (main mass), około 106 g, znajduje się w zbiorach Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu. W zbiorach Rosyjskiej Akademii Nauk znajduje się fragment o wadze około 26 g (Krinov 1948).
Fragmenty meteorytu Zmenj znajdują się tylko w czterech kolekcjach:
Zbiór waga fragmentów
(Koblitz MetBase)uwagi Vienna, Naturhist. Mus. 106 g main mass (fotografia w Koblitz MetBase i Brandstätter 2013) Moscow, Acad. Sci. 25,6 g fotografia fragmentu New York, Amer. Mus. Nat. Hist. 6,2 g Budapest, Nat. Mus. 3,7 g
Meteoryt ten znalazł się w przygotowywanej przez Jerzego Pokrzywnickiego monografii polskich meteorytów o roboczym tytule Kosmolityka (Kosiński 2012).
Lokalizacja
wsie (C) Ćmień I, (*) Ćmień II, (S) Stolin
współrzędne wg innych autorów
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Wsie Ćmień I (51°58'25"N, 26°37'49"E) i Ćmień II (51°58'36"N, 26°40'31"E) leżały w gminie Płotnica, powiat stoliński, województwo poleskie.
Stolin (biał. Сто́лін, ros. Столин).[8]
Mapy
Galerie
Bibliografia
- Brandstätter Franz, Ferrière Ludovic, Köberl Christian, (2013), Meteorites: Witnesses of the Origin of the Solar System (Meteoriten: Zeitzeugen der Entstehung des Sonnensystems), Edition Lammerhuber, 2013, ss. 272, (s. 130).[9] ISBN 978-3901753435.
- Chrzanowski Wojciech, (1859), Karta dawnéj Polski z przyległémi okolicami krajów sąsiednich według nowszych materyałów na 1:300000, Paryż 1859. Plik dLib; plik eUWr.
- Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
- Kosiński Janusz W., (2012), Program działań na rzecz polskiej meteorytyki i „Kosmolityka” Jerzego Pokrzywnickiego[10] (The programme of workings on the thing of the Polish meteoritics and monograph „Kosmolityka” by Jerzy Pokrzywnicki), Acta Soc. Metheor. Polon., 3, 2012, s. 39-47.[11] Plik ASMP.
- Кринов Евгений Л., (1940b), Дополнение к списку метеоритов СССР, Природа, 12, 1940, s. 55-56, (s. 56).[12] Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl.
- Кринов Евгений Л. (Krinov Yevgeny L.), (1948), Метеориты, Академиа Наук СССР, Научно-популярная сериа, Издательство Академии Наук СССР, 1948, ss. 336, (s. 224-225).
- Кулик Леонид А. (Kulik Leonid A.), (1941), Прирост коллекции метеоритов Академии Наук СССР в Москве с 1934 по 1939 г. (Meteorite collection of the Academy of Sciences of USSR. Augmentation between the years 1934 and 1939 in Moscow), Метеоритика (Meteoritika), vol. I, 1941, s. 73-123, (s. 90).[13] Plik TXT.
- Łaszkiewicz Antoni, (1936), Meteoryty, rozdz. w: Mineralogia, Bibl. „Wiadomości Farmaceutycznych”, tom 28, Warszawa 1936, s. 193-195. Tam lista polskich meteorytów z uwzględnieniem granic przedrozbiorowych. Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl.
- +Меликов (Меликишвили) Пётр Григорьевич (Melikov P.G.), (1896), Исследование метеорита, упавшего близ местечка Цмень (Study of the meteorite which fell near the town of Tsmen), Журнал Русского физико-химического общества, 28(1), 1896, s. 114-115.[14]
- +Меликов (Меликишвили) Пётр Григорьевич (Melikov P.G.), (1896), Исследование метеорита, упавшего близ местечка Цмень, Журнал Русского физико-химического общества, 28(3), 1896, s. 299-. Plik PDF.
- +Прендель Ромул Александрович (Prendel Romulus Aleksandrowicz), (1892), Заметка о метеорите Цмень, Вестник естествознания, vol. 9, Ст. Петербург 1892, s. 323-326.[15]
- +Прендель Ромул Александрович, (1893), Русская геологическая библиотека за 1892 г., St. Peterburg 1893. Plik DjVu.
- Заварицкий Александр Н., Кваша Лидия Г. (Zavaritskiy A.N., Kvasha L.G.)[16], (1952), Метеориты СССР. Коллекциа Академии Наук СССР (Meteority SSSR), Академия Наук СССР, Комитет по метеоритам (USSR Academy of Sciences), Izdatelstvo Akademii Nauk SSSR, Moscow 1952, ss. 248, (s. 233-235).
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Zmenj
- Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Zmenj
- Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu (Natural History Museum Vienna; Vienna, Naturhist. Mus.) – Naturhistorisches Museum Wien ● Die Meteoritensammlung ● Mineralogy & Petrography ● [katalogi → Partsch (1843); Brezina (1885); Brezina (1895); Brezina (1896); Berwerth (1903)]
- Vernadsky Institute of Geochemistry and Analytical Chemistry of Russian Academу of Sciences (The Laboratory of Meteoritics; Moscow, Vernadsky Inst. Geochem.) – Институт геохимии и аналитической химии им. В.И. Вернадского Российской академии наук (Лаборатория метеоритики), ГЕОХИ РАН ● Жмени ● [katalog → Явнель (1986)] (fotografia fragmentu)
- meteorite.narodu.ru – Каталог метеоритов России и стран бывшего СССР ● Zhmeni
- Muzeum Historii Naturalnej w Nowym Jorku (American Museum of Natural History; New York, Amer. Mus. Nat. Hist.) – American Museum of Natural History, New York ● Planetary Impacts
- Muzeum Historii Naturalnej w Budapeszcie (Hungarian Natural History Museum, Budapest; Budapest, Nat. Mus.) – Magyar Természettudományi Múzeum Budapest ●
Katalog Tokody (1951) ● Meteorites in the Carpatian Basin (english); Kárpát-medencei meteoritok (hungarian)● [katalog → Ravasz (1969)]
- Метеориты Беларуси – Метеорит "Жмени"
- Wikipedia (RU) – Жмени (метеорит)
- Baza Miejscowości Kresowych – http://www.kami.net.pl/
Co jeszcze na stronę? (What else to supplement?) (poszukać, uzupełnić …) |
- Prendel (1892) i inne
- Melikov (Меликов)