PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)


Kategoria:Bolidy

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
(Bibliografia)
m (Bibliografia)
 
(Nie pokazano 56 wersji pomiędzy niniejszymi.)
Linia 1: Linia 1:
-
Największy zanotowany przez sieci bolidowe meteoroid wszedł w ziemską atmosferę 4 grudnia 1974 roku, otrzymał on oznaczenie '''EN041274 „Šumava”'''. Był to Northern χ Orionid o masie 5-100 ton i osiągnął jasność -21,5<sup>m</sup>!
+
{{VerifyLevel|level=0}}
-
 
+
{{TOC My}}
== Bolidy ==
== Bolidy ==
-
Poza znanymi i identyfikowalnymi zdarzeniami są u Greg'a jeszcze następujące doniesienia o bolidach (ang. ''fireball'', niem. ''Feuerkugel'') (część z nich została również wcześniej opisana u Boguslawskiego 1854):
+
'''Współczesne (od 1905 roku) bolidy i jasne meteory''' (wcześniejsze zjawiska tego typu są opisane w [[:Category:Bolidy historyczne|kategorii: Bolidy historyczne]]).
-
;Greg 1861
+
Z wielu wymienionych tu bolidów '''prawdopodobnie spadły meteoryty!'''
-
{| class="wikitable-MET-cite"
+
 
-
|+ Catalogue of aërolites and Bolides, from A.D. 2 to A.D. 1860
+
=== Ciekawostki ===
-
|-
+
 
-
! Year.
+
Najjaśniejszy zanotowany w historii przez sieci bolidowe meteoroid wszedł w&nbsp;ziemską atmosferę 4&nbsp;grudnia 1974&nbsp;roku. Otrzymał on oznaczenie '''EN041274 „Šumava”'''. Był to obiekt z&nbsp;roju ''Northern χ&nbsp;Orionid'' ([[Bolidy (typy)|bolid typu&nbsp;IIIB]]) o&nbsp;masie 5-100&nbsp;ton, który osiągnął jasność –21,5<sup>m</sup> (jasność Słońca to ok. –26,7<sup>m</sup>)!<ref>Nemtchinov&nbsp;I.V., Kuzmicheva&nbsp;M.Y., Shuvalov&nbsp;V.V., Golub'&nbsp;A.P., Popova&nbsp;O.P., Kosarev&nbsp;I.B., Borovička&nbsp;J., (1999), '''Šumava meteoroid – was it a&nbsp;small comet?''' ''ESRAC Conference'', 1998. Plik {{!ADS|f=1999esra.conf...51N}}</ref>
-
! Day of month.
+
 
-
! Locality.
+
 
-
! Size or weight.
+
Również polska sieć bolidowa ''Polish Fireball Network'' (PFN) zanotowała rekordowe zjawisko. W&nbsp;nocy z&nbsp;18 na 19 października 2012 roku o&nbsp;godz. 00:23:12&nbsp;UT kamery sieci zarejestrowały bardzo jasny bolid (–14,7<sup>m</sup>; jasność Księżyca w pełni to –12,7<sup>m</sup>) należący do roju Orionid. Wszedł on w&nbsp;atmosferę z&nbsp;prędkością 68,0±0,7&nbsp;km/s i&nbsp;zapłonął na rekordowo dużej wysokości 168,4±0,6&nbsp;km! Swoją maksymalną jasność osiągnął na wysokości 77,7±1,0&nbsp;km. Początkową masę meteoroidu, który wywołał tak spektakularne zjawisko, oszacowano na kilkaset gramów. Bolid otrzymał oznaczenie '''PF191012 „Myszyniec”'''.<ref>Olech&nbsp;A., Żołądek&nbsp;P., Wiśniewski&nbsp;M., Fietkiewicz&nbsp;K., Maciejewski&nbsp;M., et&nbsp;al., (2013), '''PF191012 Myszyniec - highest Orionid meteor ever recorded''', ''Astronomy and Astrophysics'', vol. 557, 2013. Plik {{!doi|10.1051/0004-6361/201321729}}</ref>
-
! Direction.
+
 
-
! Duration; rate; hour;
+
Drugim równie spektakularnym bolidem był zarejestrowany przez PFN, 31 października 2015 roku, meteor z&nbsp;roju Taurydów Południowych (002 STA).<ref>rój meteorów [https://pl.wikipedia.org/wiki/Południowe_Taurydy Południowe Taurydy]</ref> Osiągnął on jasność ok. -15<sup>m</sup>. Zjawisko zaczęło być widoczne, gdy meteoroid znajdował się na wysokości 111&nbsp;km. Meteoroid przemieszczał się na zachód z prędkością około 31&nbsp;km/s. Punkt o&nbsp;maksymalnej jasności znajdował się w&nbsp;pobliżu miejscowości Okonek, na wysokości 81&nbsp;km. Bolid zgasł na wysokość 56&nbsp;km. Po przelocie bolidu słyszane były stłumione grzmoty. Ślad na niebie po bolidzie utrzymywał się przez niemal godzinę. Bolid otrzymał oznaczenie '''PF20151031 „Okonek”'''.<ref>PKiM [https://www.pkim.org/?q=pl/bolid_31_pazdziernika_2015_nad_pomorzem Jasne zjawisko nad Polską - wstępne wyniki]</ref> Był to [[Bolidy (typy)|meteoroid typu kometarnego]], więc nie należało się spodziewać spadku.
-
! Remarks, &c.
+
 
-
|-
+
== Lokalizacja ==
-
| 1729. || Oct. 16 || Warsaw || ... || ... || ... || ditto. [fireball]
+
 
-
|-
+
{{GEFrame-begin |width=1000}}
-
| 1821. || Feb. 12 || Breslau || ... || ... || ... || ditto. [fireball]
+
{{GEMap
-
|-
+
| htmlFileMap = wiki-K-Bolidy.htm
-
| 1821. || Dec. 4 || Görlitz || ... || ... || ... || ditto. [fireball.]
+
| kml1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Bolidy.kml
-
|-
+
| width = 1000
-
| 1822. || Aug. 23 || Posen || ... || ... || ... || ditto. [fireball.]
+
| height = 800
-
|-
+
| lat = 50.70
-
| 1823. || Oct. 3 || Königsberg<ref name="Königsberg">nazwę ''Königsberg'' nosiły miasta Chojna w woj. pomorskim, Klimkovice (Klimkowice) i Królewiec</ref> || ... || ... || ... || ditto. [fireball.]
+
| lon = 14.50
-
|-
+
| zoom = 6
-
| 1824. || Feb. 3 || Görlitz || ... || ... || ... || fireball; aërolitic?.
+
| type = terrain
-
|-
+
}}
-
| 1825. || Jan. 24 || Königsberg<ref name="Königsberg"></ref> || ... || ... || ... || ditto. [fireball.]
+
{{GEFrame-end}}
-
|-
+
 
-
| 1830. || Dec. 14 || Warsaw || ... || ... || ... || ditto. [fireball.]
+
<br clear="all"/>
-
|-
+
-
| '''1831.''' || '''Jan. 12''' || Breslau || ... || ... || ... || fireball. '''''patrz: [[Wrocław 1831]]'''''
+
-
|-
+
-
| '''1834.''' || '''Feb. 4''' || Upper Silesia || = moon || ... || ... || high up in the sky. At Cracow chiefly. '''''patrz [[Śląsk 1834]]'''''
+
-
|-
+
-
| '''1834.''' || '''Mar. 10''' || Hirschberg, Silesia<ref>chodzi zapewne o Jelenią Górę (''Hirschberg'')</ref> || ... || ... || 3½ A.M. || a brilliant meteor; exploded like thunder. '''''patrz [[Hirschberg 1834]]'''''
+
-
|-
+
-
| 1835. || Jan. 12 || Breslau || ... || ... || ... || fireball.
+
-
|-
+
-
| '''1835.''' || '''June 13''' || Königsberg<ref name="Königsberg"></ref> || ... || W. to E. || ... || a reddish fireball. '''''patrz: [[Königsberg 1835]]'''''
+
-
|-
+
-
| '''1836.''' || '''Oct. 18''' || Breslau || large || ... || ... || short tail; no noise. '''''patrz: [[Wrocław 1836]]'''''
+
-
|-
+
-
| '''1836.?''' || '''Nov. 22''' || Silesia || ... || ... || ... || atmospheric explosion. '''''patrz: [[Śląsk 1836]]'''''
+
-
|-
+
-
| '''1837.''' || '''Aug. 29''' || Upper Silesia || ... || ... || slow || with reddish tail. '''''patrz: [[Śląsk 1837]]'''''
+
-
|-
+
-
| '''1838.'''  || '''Jan. 2'''  || Breslau || large || N.E to S.W || streak 2' || cast shadows; blue, red. '''''patrz: [[Wrocław 1838]]'''''
+
-
|-
+
-
| '''1841.*''' || '''Dec. 5''' || Goldberg, Silesia<ref>chodzi zapewne o Złotoryję (''Goldberg'') na Śląsku</ref> || = full moon || S.W. to N.E. || 1' || lighted up all the sky; bluish; detonation?. 6.45 P.M. Silesia, Hirschberg, Breslau, Oderberg, Lukenwald, and other places. In bursting, fell into many stars equal 1st mag. in size. Intense light; some heard a report. '''''patrz: [[Śląsk 1841]]'''''
+
-
|-
+
-
| '''1842.''' || '''Aug. 5''' || Silesia? || large || N.W. to S.E. || 8.20 P.M. || moved parallel to horizon about 4° high; tailed. Seen by Boguslawski, probably at Breslau; had a smoke-like tail; twilight; burst in 10", leaving a black smoke which slowly ascended, broke up and vanished. Baumhauer, in his Catalogue, refers to the stone-fall same day at Harrowgate. '''''patrz: [[Śląsk 1842 Aug]]'''''
+
-
|-
+
-
| '''1842.*''' || '''Oct. 23''' || Silesia, &c. || large || S. to E. || 90° in 3" || brightest at first; sparks; detonation; 8½ P.M. All over Silesia; long rumbling sounds in the air afterwards. '''''patrz: [[Śląsk 1842 Oct]]'''''
+
-
|-
+
-
| '''1844.''' || '''Sept. 5''' || Overall, Silesia || very large || E. to W. || 8", slow || nearly horizontal; reddish streak; conical. At Hirschberg; horizontal; slow; E. to W.; like a wine-decanter; greenish-yellow tail; of 4' or 6' in width; brilliant. Also seen at Posen; must have been very high up; detailed accounts sent in from 35 places; burst into several bright stars, which vanished, leaving only a reddish streak; at Breslau, like a large bright lamp; moved in a curved arc of 50° in length; tail 1½° long. '''''patrz: [[Śląsk 1844]]'''''
+
-
|-
+
-
| '''1846.''' || '''Mar. 31''' || Upper Silesia || ... || ... || quick || bright silvery; short tail. '''''patrz: [[Śląsk 1846 Mar]]'''''
+
-
|-
+
-
| '''1846.''' || '''Oct. 24''' || Silesia; many places || ditto || ... || 6.45 P.M. || burst into small sparks; no noise; left a small dark cloud for 2'. '''''patrz: [[Śląsk 1846 Oct]]'''''
+
-
|-
+
-
| '''1846.''' || '''Nov. 18''' || Breslau, and other places || ... || ...  || ... || like a fiery serpent; no noise. Silesia. Left a bright cloud for 10", composed of three parts. Many places in Silesia. '''''patrz: [[Wrocław 1846]]'''''
+
-
|-
+
-
| '''1847.''' || '''Nov. 7''' || Trebnitz<ref>chodzi zapewne o miejscowość Trzebnica (''Trebnitz'') na Dolnym Śląsku</ref>, Silesia || ... || ... || slow || bright fireball. '''''patrz: [[Śląsk 1847]]'''''
+
-
|-
+
-
| '''1847.''' || '''Dec. 13''' || Breslau || ... || ... || streak 6 or 7" || tail 4° long; rapid; serpentine movement. '''''patrz: [[Wrocław 1847]]'''''
+
-
|-
+
-
| 1848. || Mar. 8 || Breslau || ... || ... || ... || straight down. 1847?.
+
-
|-
+
-
| '''1848.''' || '''May 19''' || Silesia || ... || ... || ... || large bolide; or 20th May.. '''''patrz: [[Śląsk 1848]]'''''
+
-
|-
+
-
| '''1850.''' || '''Apr. 21''' || Breslau || ... || ... || 25" or 30" || bright meteoric light, increasing and decreasing; burst as it sank below the horizon. '''''patrz: [[Wrocław 1850]]'''''
+
-
|-
+
-
| 1852. || Jan. 3 || Cracow || ... || ... || ... || ditto. [bolide.]
+
-
|-
+
-
| 1852. || Sept. 28 || Silesia; Breslau || large || ┴ down || 8¾ A.M. || seen over all Silesia; tailed; during sunshine; no noise.
+
-
|-
+
-
| 1852. || Dec. 9 || Cracow || ... || ... || ... || ditto. [fireball.]
+
-
|-
+
-
| '''1852.''' || '''Dec. 11''' || Germany || ... || ... || ... || detonating meteor. See Supplement. '''''patrz: [[Niezidentyfikowane 1852 i 1861]]'''''
+
-
|-
+
-
| 1853. || Feb. 14 || Cracow || ... || ... || ... || ditto. [fireball.]
+
-
|-
+
-
| 1853. || Oct. 26 || Pomerania || large || ... || ... || left a spiral trail.
+
-
|-
+
-
| 1858.? || Aug. 4 || Berlin, Stettin, &c.<ref>Szczecin</ref> || ... || ... || 6" || fireball; detonation?. Seen also at Münster and Oderberg. See Buchner's work, pp. 171 and 181. This meteor is said to have twice changed its direction each time of its apparent bursting, and sending out reddish-coloured sparks.
+
-
|}
+
== [[Bibliografia]] ==
== [[Bibliografia]] ==
-
;Historyczne doniesienia o bolidach:
+
* {{Bland (2006)}}
 +
 
 +
* Gadomski Jan, (1936), '''Jasne meteory nad Polską''', ''Uranja'', 1, 1936, s. 11-14. Plik {{Link-Urania|r=1936|n=1}}.
 +
 
 +
* {{Pokrzywnicki (1960, bolidy 1)}}
 +
 
 +
* {{Pokrzywnicki (1965, bolidy 2)}}
 +
 
 +
* {{Pokrzywnicki (1965, bolidy 3)}}
 +
 
 +
* {{Pokrzywnicki (1969, bolidy 4)}}
 +
 
 +
* Pokrzywnicki Jerzy, (1971), '''O ilości spadającej na Ziemię materii kosmicznej''', ''Acta Geophys. Polon.'', vol. XIX, nr 4, 1971, s. 439-444. Plik {{Djvu|Pokrzywnicki_(AGeophP_XIX_4_1971).djvu|DjVu}}
 +
 
 +
* {{Popova (2011)}}
 +
 
 +
* {{Sansom (2016)}}
 +
 
 +
* {{Tymiński (2015)}}
 +
 
 +
* {{Tymiński (2019)}}
 +
 
 +
* '''''WGN, The Journal of IMO'''''; patrz → [[WGN, The Journal of IMO/Artykuły]]
-
* von Boguslawski Georg, (1854), '''Zehnter Nachtrag zu Chladni's Verzeichnisse der Feuermeteore und herabgefallenen Massen (''Wien'' 1819).''' ''Annalen der Physik und Chemie'', IV, 90 uzupeł. (ergänzungsband), s. 1-155, 1854. Plik [[:File:AdPhysik_1854_90-uzup.djvu|DjVu]]
+
* Żołądek Przemysław, Wiśniewski Mariusz, Polakowski Krzysztof, (2009), '''Fireball over Denmark on 17 January 2009''', ''WGN, The Journal of IMO'', 37(6), 2009, s. 182-184.<ref>spadek meteorytu [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=48973 Maribo] typu CM2; prędkość wejścia meteoroidu w atmosferę oszacowano na '''ponad 50&nbsp;km/s'''!</ref> Plik {{Link-WGN|r=2009|n=6}}; plik {{!ADS|f=2009JIMO...37..182Z}}.
-
* Buszczyński B., (1887), '''O niektórych zjawiskach jasnych meteorów czyli kul ognistych lub [[:Category:Bolidy|bolidów]], Napisał asystent obserwatorium astronomicznego w Krakowie.''' ''Kosmos'', 12, Lwów 1887, s. 85-87, (Sect. Rozpr. Nauk), s. 103-105.
+
* {{Żmija (2024)}}
-
* Greg R. Philips, Esq., F.G.S., (1861), '''A Catalogue of Meteorites and Fireballs, from A.D. 2 to A.D. 1860.''' w: Report of the Thirtieth Meeting of the British Association for the Advancement of Science; held at Oxford in June and July 1860. Published by John Murray, Albemarle Street, London 1861. Źródło: [http://www.meteoritehistory.info/UKIRELAND/GREG.HTM MeteoriteHistory.info]; plik [http://books.google.pl/books?id=QzEUAAAAYAAJ&pg=PA48&dq=A+Catalogue+of+Meteorites+and+Fireballs,+from+A.D.+2+to+A.D.+1860&hl=pl&ei=Q-tJTbOgIMn4sgb9voS2Dw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CDIQ6AEwAQ#v=onepage&q=A%20Catalogue%20of%20Meteorites%20and%20Fireballs%2C%20from%20A.D.%202%20to%20A.D.%201860&f=false GoogleBooks]; full-HTML(h) [http://www.woreczko.pl/meteorites/references/Greg/INDEX.html version]
+
{{Przypisy}}
-
* Kämtz Ludwig Friedrich, (1836), '''Lehrbuch der Meteorologie. Dritter Band.''' Halle, 1836. O [[:Category:Bolidy|bolidach]]. [http://books.google.pl/books?id=DHAAAAAAMAAJ&lpg=PA299&ots=w7m6lRwnCx&dq=Plieninger%20feuerkugel&pg=PR1#v=onepage&q=Plieninger%20feuerkugel&f=false GoogleBooks]
+
== Zobacz również ==
-
* Klein Hermann J., (1904), '''Jahrbuch der Astronomie und Geophysik. Enthaltend die wichtigsten Fortschritte auf den Gebieten der Astrophysik, Meteorologie und physikalischen Erdkunde.''' '''''XIV. Jahrgang 1903.''''' Eduard Heinrich Mayer, Leipzig 1904.
+
* [[Bolidy (typy)|typy bolidów]]
 +
* '''[[:Category:Bolidy historyczne|Bolidy historyczne]]'''
-
== Przypisy ==
+
== Linki zewnętrzne ==
-
<references />
+
* Projekt [https://skytinel.com/mapa-kamer-skytinel/ Skytinel]
 +
* Pracownia Komet i Meteorów – [http://www.pkim.org/ Polish Fireball Network]
[[Category:Doniesienia]]
[[Category:Doniesienia]]

Aktualna wersja na dzień 18:35, 14 lis 2024

0

Spis treści

Bolidy

Współczesne (od 1905 roku) bolidy i jasne meteory (wcześniejsze zjawiska tego typu są opisane w kategorii: Bolidy historyczne).

Z wielu wymienionych tu bolidów prawdopodobnie spadły meteoryty!

Ciekawostki

Najjaśniejszy zanotowany w historii przez sieci bolidowe meteoroid wszedł w ziemską atmosferę 4 grudnia 1974 roku. Otrzymał on oznaczenie EN041274 „Šumava”. Był to obiekt z roju Northern χ Orionid (bolid typu IIIB) o masie 5-100 ton, który osiągnął jasność –21,5m (jasność Słońca to ok. –26,7m)![1]


Również polska sieć bolidowa Polish Fireball Network (PFN) zanotowała rekordowe zjawisko. W nocy z 18 na 19 października 2012 roku o godz. 00:23:12 UT kamery sieci zarejestrowały bardzo jasny bolid (–14,7m; jasność Księżyca w pełni to –12,7m) należący do roju Orionid. Wszedł on w atmosferę z prędkością 68,0±0,7 km/s i zapłonął na rekordowo dużej wysokości 168,4±0,6 km! Swoją maksymalną jasność osiągnął na wysokości 77,7±1,0 km. Początkową masę meteoroidu, który wywołał tak spektakularne zjawisko, oszacowano na kilkaset gramów. Bolid otrzymał oznaczenie PF191012 „Myszyniec”.[2]

Drugim równie spektakularnym bolidem był zarejestrowany przez PFN, 31 października 2015 roku, meteor z roju Taurydów Południowych (002 STA).[3] Osiągnął on jasność ok. -15m. Zjawisko zaczęło być widoczne, gdy meteoroid znajdował się na wysokości 111 km. Meteoroid przemieszczał się na zachód z prędkością około 31 km/s. Punkt o maksymalnej jasności znajdował się w pobliżu miejscowości Okonek, na wysokości 81 km. Bolid zgasł na wysokość 56 km. Po przelocie bolidu słyszane były stłumione grzmoty. Ślad na niebie po bolidzie utrzymywał się przez niemal godzinę. Bolid otrzymał oznaczenie PF20151031 „Okonek”.[4] Był to meteoroid typu kometarnego, więc nie należało się spodziewać spadku.

Lokalizacja

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki


Bibliografia

  • Bland Philip A., Artemieva Natalya A., (2006), The rate of small impacts on Earth, Meteoritics & Planetary Science, vol. 41(4), 2006, s. 607–631 (abstrakt). Plik doi; plik aDs.
  • Gadomski Jan, (1936), Jasne meteory nad Polską, Uranja, 1, 1936, s. 11-14. Plik DjvU.
  • Pokrzywnicki Jerzy, (1960), O bolidach obserwowanych nad Polską, Acta Geophys. Polon., vol. VIII, nr 3, 1960, s. 224-257.[5] Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    .
  • Pokrzywnicki Jerzy, (1965), O bolidach obserwowanych nad Polską – II, Acta Geophys. Polon., vol. XIII, nr 3, 1965, s. 207-215.[5] Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    .
  • Pokrzywnicki Jerzy, (1965), Sur les bolides observés en Pologne, Bulletin de la Société des Amis des Sciences et des Lettres de Poznań. Série B. Sciences mathématiques et naturelles, Livr. XVIII, Poznań 1965, s. 103-111.[5] Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    .
  • Pokrzywnicki Jerzy, (1969), O bolidach obserwowanych nad Polską – część IV, Acta Geophys. Polon., vol. XVII, nr 2, 1969, s. 203-209.[5] Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    .
  • Pokrzywnicki Jerzy, (1971), O ilości spadającej na Ziemię materii kosmicznej, Acta Geophys. Polon., vol. XIX, nr 4, 1971, s. 439-444. Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
  • Popova Olga, Borovička Jiří, Hartmann William K., Spurný Pavel, Gnos Edwin, Nemtchinov Ivan, Trigo-Rodríguez Josep M., (2011), Very low strengths of interplanetary meteoroids and small asteroids, Meteoritics & Planetary Science, vol. 46(10), 2011, s. 1525-1550. Plik doi.
  • Sansom Eleanor Kate, (2016), Tracking Meteoroids in the Atmosphere: Fireball Trajectory Analysis, Ph.D. thesis (dysertacja), supervisor Philip Bland, Faculty of Science and Engineering, Curtin University, 2016.[6] Plik hPDF.
  • Tymiński Z., Stolarz M., Żołądek P., Wiśniewski M., Olech A., Kubalczak T., Zaręba P., Myszkiewicz M., Polakowski K., Kosiński J.W., (2015), Meteorite search campaigns of the Polish Fireball Network, Proceedings of the International Meteor Conference, Mistelbach, Austria, August 27-30, 2015.[7] Plik PDF.
  • Tymiński Zbigniew, Żołądek Przemysław, Wiśniewski Mariusz, Stolarz Marcin, Polakowski Krzysztof, Myszkiewicz Maciej, Zaręba Paweł, Gawroński Marcin P., Suchodolski Tomasz, Olech Arkadiusz, PFN, (2019), 15 lat obserwacji – wybrane spadki meteorytów rejestrowane w PFN w latach 2004–2019 (15 years of observation – selected meteorite falls registered in the PFN in 2004–2019), Acta Soc. Metheor. Polon., 10, 2019, s. 160-167.[8] Plik ASMP.
  • Żołądek Przemysław, Wiśniewski Mariusz, Polakowski Krzysztof, (2009), Fireball over Denmark on 17 January 2009, WGN, The Journal of IMO, 37(6), 2009, s. 182-184.[9] Plik zip; plik aDs.
  • Żmija Mateusz, (2024), Skytinel – prototyp nowej kamery bolidowej all-sky (Skytinel – prototype of a new all-sky fireball camera), Acta Soc. Metheor. Polon., 15, 2024, s. 195-201.[10] Plik ASMP.

Przypisy

  1. ^ Nemtchinov I.V., Kuzmicheva M.Y., Shuvalov V.V., Golub' A.P., Popova O.P., Kosarev I.B., Borovička J., (1999), Šumava meteoroid – was it a small comet? ESRAC Conference, 1998. Plik aDs
  2. ^ Olech A., Żołądek P., Wiśniewski M., Fietkiewicz K., Maciejewski M., et al., (2013), PF191012 Myszyniec - highest Orionid meteor ever recorded, Astronomy and Astrophysics, vol. 557, 2013. Plik doi
  3. ^ rój meteorów Południowe Taurydy
  4. ^ PKiM – Jasne zjawisko nad Polską - wstępne wyniki
  5. ^ wszystkie części: cz. 1Pokrzywnicki (1960, Acta Geophys. Polon.)
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    , cz. 2Pokrzywnicki (1965, Acta Geophys. Polon.)
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    , cz. 3Pokrzywnicki (1965, Bull. soc. amis sci. et lettres Poznan, B)
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    , cz. 4Pokrzywnicki (1969, Acta Geophys. Polon.)
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
  6. ^ kompendium wiedzy o modelowaniu trajektorii meteoroidów w atmosferze
  7. ^ International Meteor Conference, (2015) – proceedings
  8. ^ wyniki obserwacji i poszukiwań meteorytów z bolidów: Ciechanów (PF131010), Grudziądz (PF020313), Kędzierzyn-Koźle (PF070914), Kowiesy (PF310713), Łaskarzew (EN200204), Piecki (PF120916), Stanisławów (PF310515)
  9. ^ spadek meteorytu Maribo typu CM2; prędkość wejścia meteoroidu w atmosferę oszacowano na ponad 50 km/s!
  10. ^ dynamicznie rozwijająca się sieć stacji bolidowych Skytinel; projekt zainicjowany i prowadzony przez Mateusza Żmiję; rozmieszczone na terenie Polski 30 stacji z kamerami all-sky i kierunkowymi (listopad 2024 r.), rejestruje jasne meteory i bolidy; sieć ma już swoje sukcesy: meteoryt Haag i bolid SN20241025

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Osobiste