(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Ward's Natural Science
Z Wiki.Meteoritica.pl
m (→Meteoryty) |
|||
| Linia 13: | Linia 13: | ||
=== Meteoryty === | === Meteoryty === | ||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
| - | |||
[[Image:Type_of_meteorites_(USA_versus_Europe).jpg|thumb|right|200px|Typy znajdowanych meteorytów w zależności od charakteru środowiska]] | [[Image:Type_of_meteorites_(USA_versus_Europe).jpg|thumb|right|200px|Typy znajdowanych meteorytów w zależności od charakteru środowiska]] | ||
Wśród okazów którymi handlował Henry Ward znajdowały się również meteoryty. Wiele z nich pozyskał samodzielnie podczas swoich licznych podróży, wiele z nich sam odkrył. Systematycznie publikował katalogi z ofertą meteorytów na sprzedaż. Część katalogów zawierała ceny za jakie oferowano okazy, płytki i fragmenty dziesiątek meteorytów oraz ich [[Meteoryty (kopie)|kopii]]! Pewną nadreprezentację stanowiły meteoryty żelazne. Ale biorąc pod uwagę {{Txt2Img|Type_of_meteorites_(USA_versus_Europe).jpg|charakter terenu USA i jego wykorzystanie pod uprawy i intensywnie rozwijający się przemysł wydobywczy}}, nie jest dziwne, że w ofercie Warda dominowały meteoryty żelazne. | Wśród okazów którymi handlował Henry Ward znajdowały się również meteoryty. Wiele z nich pozyskał samodzielnie podczas swoich licznych podróży, wiele z nich sam odkrył. Systematycznie publikował katalogi z ofertą meteorytów na sprzedaż. Część katalogów zawierała ceny za jakie oferowano okazy, płytki i fragmenty dziesiątek meteorytów oraz ich [[Meteoryty (kopie)|kopii]]! Pewną nadreprezentację stanowiły meteoryty żelazne. Ale biorąc pod uwagę {{Txt2Img|Type_of_meteorites_(USA_versus_Europe).jpg|charakter terenu USA i jego wykorzystanie pod uprawy i intensywnie rozwijający się przemysł wydobywczy}}, nie jest dziwne, że w ofercie Warda dominowały meteoryty żelazne. | ||
| - | + | ||
| + | Swoją kolekcję meteorytów znacząco powiększył Ward dokonując zakupu dwóch innych dużych kolekcji. Kupił on całą kolekcję Brytyjczyka '''Jamesa R. Gregory'''<ref>'''Gregory James Reynolds''' (1832-1899) – jeden z głównych londyńskich handlarzy minerałami drugiej połowy XIX wieku. Założona przez niego firma (dziś znana jako Gregory, Bottley & Lloyd) jest jedną z najdłużej działających w sprzedaż okazów minerałów na świecie, ustępując jedynie firmie [[Krantz Rheinisches Mineralien-Contor|F. Krantz w Bonn]], która została założona około 20 lat wcześniej; [http://labels.sv-meteorites.com/PersonMuseum?mode=person&id=109 Meteorite Labels and Biographies Archive] ([https://mineralogicalrecord.com/biographies_labels/gregoryjames-r/ MinRec])</ref> z Londynu oraz kolekcję '''[[Bibliografia/Siemaszko Julian Iwanowicz|Juliana Iwanowicza Siemaszko]]''' z St. Petersburga (transakcja miała miejsce w sierpniu 1903 roku). | ||
| + | |||
| + | Kolekcja Warda w 1906 roku (była ona wówczas już własnością [[Szablon:ChicagoFMNH|MHN w Chicago]]) uchodziła za jedną z największych i najbardziej reprezentatywnych kolekcji na świecie. Składało się na nią 603 różnych spadków/znalezisk reprezentowanych przez ponad 1600 okazów/fragmentów (241 żelaznych, 28 żelazno-kamiennych, 334 kamiennych). Całkowita waga wszystkich meteorytów wynosiła 2495,4 kg! Średnia waga okazu – 4,138 kg, ale dla okazów poniżej 50 kg wynosiła ona aż 1,746 kg (Gratacap 1906). | ||
| + | |||
Z dzisiejszej perspektywy ówczesne ceny mogą szokować! Przykładowo ceny wybranych meteorytów, katalog z 1901 roku (''pisownia oryginalna''): | Z dzisiejszej perspektywy ówczesne ceny mogą szokować! Przykładowo ceny wybranych meteorytów, katalog z 1901 roku (''pisownia oryginalna''): | ||
:{| {{Koblitz Repository}} | :{| {{Koblitz Repository}} | ||
| Linia 104: | Linia 104: | ||
| [[Tabor]] || 4 || 2,50 | | [[Tabor]] || 4 || 2,50 | ||
|} | |} | ||
| - | + | ||
| - | + | W ofercie znajdował się też '''mały fragment meteorytu [[Schellin (Skalin)]], fragment ~1 g był wyceniony na 3$''' (katalog „''Meteorites for sale [Annotated Ward-Coonley Catalogue''”). Dziś sprzedałby się on za wielokrotnie większą kwotę, nawet po waloryzacji wartości dolara. | |
| + | |||
| + | Zawartość katalogu „''Meteorites for sale [Annotated Ward-Coonley Catalogue''” z ręcznie naniesionymi cenami okazów, zapewne przez Warda, jest bardzo cennym źródłem informacji o cenach i wielkościach oferowanych meteorytów. Poza rzadkimi meteorytami, znajdujemy w katalogu też sporo „olbrzymów”, za równie duże kwoty: | ||
| + | :{| {{Koblitz Repository}} | ||
| + | ! Meteoryt !! waga (g) !! cena ($) | ||
| + | |- | ||
| + | | [[Bohumilitz]] || 1703 || 511 | ||
| + | |- | ||
| + | | Cañyon Diablo{{MBD-record|name=Canyon Diablo}} || 1108182 (1,1 tony!) || 1662 | ||
| + | |- | ||
| + | | Chupaderos || 10832 || 433 | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | Ward sprzedawał też zestawy składające się z małych fragmentów meteorytów różnych typów: żelazne (''siderites''), żelazno-kamienne (''siderolites'') i kamienne (''aerolites''), np. 18 fragmentów meteorytów o całkowitej wadze 128 g i wartości 17,50$, można było nabyć okazyjnie z bonusem za 10,00$ (Ward 1914)! | ||
=== Kopie meteorytów === | === Kopie meteorytów === | ||
| Linia 147: | Linia 160: | ||
=== [[Bibliografia]]: Ward Henry A. === | === [[Bibliografia]]: Ward Henry A. === | ||
| - | * Ward Henry A., (), '''Casts of meteorites for sale by Ward's Natural Science Establishment''', ''Ward's Natural Science Establishment, Inc.'', Rochester, N.Y., ss. 7. Plik [https://wardproject.org/viewer/915 DjVu]. | + | * Ward Henry A., ()<ref name="date unknown">nie jest znana data wydania</ref>, '''Casts of meteorites for sale by Ward's Natural Science Establishment''', ''Ward's Natural Science Establishment, Inc.'', Rochester, N.Y., ss. 7. Plik [https://wardproject.org/viewer/915 DjVu]. |
| - | * Ward Henry A., (), '''Meteorites for sale [Annotated Ward-Coonley Catalogue]''', ''Ward's Natural Science Establishment, Inc.'', Rochester, N.Y., ss. 24. Plik [https://wardproject.org/viewer/17042 DjVu]. | + | * Ward Henry A., ()<ref name="date unknown"></ref>, '''Meteorites for sale [Annotated Ward-Coonley Catalogue]''', ''Ward's Natural Science Establishment, Inc.'', Rochester, N.Y., ss. 24. Plik [https://wardproject.org/viewer/17042 DjVu]. |
| - | * Ward Henry A., (), '''Meteorites! Wanted to purchase them''', ''Ward's Natural Science Establishment, Inc.'', Rochester, N.Y., ss. 4. Plik [https://wardproject.org/viewer/16307 DjVu]. | + | * Ward Henry A., ()<ref name="date unknown"></ref>, '''Meteorites! Wanted to purchase them''', ''Ward's Natural Science Establishment, Inc.'', Rochester, N.Y., ss. 4. Plik [https://wardproject.org/viewer/16307 DjVu]. |
* Ward Henry A., (1892), '''Illustrated descriptive catalogue of meteorites (and specimens for sale)''', ''Ward's Natural Science Establishment, Inc.'', Rochester, N.Y. 1892, ss. 75. Plik [https://wardproject.org/viewer/916 DjVu]. | * Ward Henry A., (1892), '''Illustrated descriptive catalogue of meteorites (and specimens for sale)''', ''Ward's Natural Science Establishment, Inc.'', Rochester, N.Y. 1892, ss. 75. Plik [https://wardproject.org/viewer/916 DjVu]. | ||
Wersja z 13:34, 12 sty 2024
 |
Strona w budowie (Site under construction) Jeszcze to chwilę potrwa (It will take a while) |
.jpg)
Ward Henry Augustus (1834-1906) – amerykański przyrodnik i geolog. Urodził się w Rochester w stanie Nowy Jork w USA. W 1897 roku ożenił się z wdową Lydią Avery Coonley. Studiował na Harvardzie, w Paryżu i w Niemczech. Podróżował po Europie, Afryce Zachodniej, Ameryce Południowej i Indiach skąd przywoził okazy przyrodnicze tworząc modne wówczas zbiory historii naturalnej (natural history collections). Nie był kolekcjonerem, ale przedsiębiorcą. Założyciel przedsiębiorstwa Ward's Natural Science Establishment zajmującego się pozyskiwaniem i handlem okazami przyrodniczymi (minerały, meteoryty, skamieniałości, okazy flory i fauny).
Współpracował m.in. z Williamem F. Cody, znanym jako Buffalo Bill oraz taksydermistą Carlem Akeley, który później został dyrektorem Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej. Założone przez niego w Rochester przedsiębiorstwo Ward's Natural Science zbierało okazy ze wszystkich części świata, a następnie preparowało, montowało i sprzedawało je do szkół wyższych i muzeów. W 1893 roku, podczas Światowej Wystawy w Chicago, zaprezentował imponującą wystawę, którą zakupił przedsiębiorca Marshall Field. Podarował on później te zbiory miastu Chicago, dając podwaliny do stworzenia Muzeum Historii Naturalnej w Chicago (Field Museum) (Gratacap 1906; Wikipedia).
Spis treści |
Meteoryty
.jpg)
Wśród okazów którymi handlował Henry Ward znajdowały się również meteoryty. Wiele z nich pozyskał samodzielnie podczas swoich licznych podróży, wiele z nich sam odkrył. Systematycznie publikował katalogi z ofertą meteorytów na sprzedaż. Część katalogów zawierała ceny za jakie oferowano okazy, płytki i fragmenty dziesiątek meteorytów oraz ich kopii! Pewną nadreprezentację stanowiły meteoryty żelazne. Ale biorąc pod uwagę charakter terenu USA i jego wykorzystanie pod uprawy i intensywnie rozwijający się przemysł wydobywczy, nie jest dziwne, że w ofercie Warda dominowały meteoryty żelazne.
Swoją kolekcję meteorytów znacząco powiększył Ward dokonując zakupu dwóch innych dużych kolekcji. Kupił on całą kolekcję Brytyjczyka Jamesa R. Gregory[1] z Londynu oraz kolekcję Juliana Iwanowicza Siemaszko z St. Petersburga (transakcja miała miejsce w sierpniu 1903 roku).
Kolekcja Warda w 1906 roku (była ona wówczas już własnością MHN w Chicago) uchodziła za jedną z największych i najbardziej reprezentatywnych kolekcji na świecie. Składało się na nią 603 różnych spadków/znalezisk reprezentowanych przez ponad 1600 okazów/fragmentów (241 żelaznych, 28 żelazno-kamiennych, 334 kamiennych). Całkowita waga wszystkich meteorytów wynosiła 2495,4 kg! Średnia waga okazu – 4,138 kg, ale dla okazów poniżej 50 kg wynosiła ona aż 1,746 kg (Gratacap 1906).
Z dzisiejszej perspektywy ówczesne ceny mogą szokować! Przykładowo ceny wybranych meteorytów, katalog z 1901 roku (pisownia oryginalna):
Meteoryt waga (g) cena ($) Cañyon Diablo[2] 154 2,50 Glorieta Mountain[3] 1246 90,00 Magura 674 (cs) 40,00 Seeläsgen [Przełazy] 39 8,00 Toluca[4] 12700 (cs) 70,00 Brenham[5] 4394 150,00 Estherville[6] 41 4,50 Knyahinya 708 50,00 Pultusk 62 3,75 Stannern 99 35,00
Jak kształtowały się ceny i jak wyglądało życie w USA w 1904 roku? Pewne wyobrażenie może nam dać artykuł Judith Sutherland „Life in 1904: Dying at 47, 4-cent sugar” zamieszczony na portalu Farm and Dairy. Wybrane fakty:
W 1904 roku średnia długość życia w Stanach Zjednoczonych wynosiła 47 lat. Głównymi przyczynami zgonów było zapalenie płuc, grypa, gruźlica, biegunka, choroby serca i udar. W kraju było około 8000 samochodów[7] i tylko 240 km utwardzonych dróg, na których maksymalna dopuszczalna prędkość wynosiła 10 mil na godzinę. Tylko 14% domów miało wanny, a 8% telefony. Koszt połączenia telefonicznego z Denver do Nowego Jorku wynosił 11 dolarów za trzy minuty połączenia.
Dziewięćdziesiąt procent lekarzy nie miało wyższego wykształcenia, a grupa ta była traktowana jako pijacy i awanturnicy. 20% populacji było analfabetami, a szkołę średnią skończyło tylko 6% obywateli.
Przeciętna płaca w USA wynosiła 22 centy za godzinę, a przeciętny robotnik zarabiał około 200-400 dolarów rocznie. Dochody roczne innych grup zawodowych: weterynarz 1500-4000 dolarów, dobry księgowy mógł zarobić nawet 2000 dolarów, dentysta średnio około 2500 dolarów, a inżynier mechanik nawet 5000 dolarów. Funt (~0,4536 kg) cukru kosztował 4 centy, a tuzin jajek 14 centów. Funt kawy kosztował 15 centów.
Jedna uncja złota (31,1 g) kosztowała 20,67 dolara (1 dolar = 1,505 g złota).[8]
Nie było jeszcze drapaczy chmur (wieża Eiffla była najwyższą budowlą na świecie[9]). Na fladze amerykańskiej było tylko 45 gwiazdek (stanów).[10] Nie wynaleziono jeszcze piwa w puszkach, krzyżówek[11] i mrożonej herbaty. Marihuana, heroina i morfina były dostępne bez recepty w aptekach. W 1904 roku odnotowano w całym kraju około 230 morderstw.
Wygląda na to, że robotnik za kilka dniówek mógł kupić mały okaz meteorytu Pułtusk lub Canyon Diablo. Ale duży okaz meteorytu Brenham był dostępny dla weterynarza za jego miesięczną pensję. Patrząc na ówczesną i obecną siłę nabywczą dolara, niewiele się zmieniło! 😀
Fragment oferty sprzedaży w katalogu z 1914 roku:
Meteoryt waga (g) cena ($) Bohumilitz 103 20,00 Braunau 26 22,50 Elbogen 6 6,50 Lénárto 132 (P.E. [polished, etched]) 28,00 Magura 304 (P.E. slab) 30,00 Seeläsgen [Przełazy] 56 (P.E.) 10,00 Rittersgrün [Steinbach] 27 (pol. slab) 12,50 Bielokrynitschie 14 (P.) 10,00 Bjurböle 1050 (fragment) 63,00 Blansko 2,4 12,00 Ensisheim[12] 0,5 0,25 Knyahinya 40 (pol. and with crust) 4,00 L'Aigle[13] 30 (with crust) 10,00 Misshof 11 6,00 Mocs 96 7,00 Pillistfer 15 (with crust) 12,50 Pultusk 41 (complete) 2,75 Pultusk 74 (complete) 5,00 Stannern 8 (with crust) 3,50 Tabor 4 2,50
W ofercie znajdował się też mały fragment meteorytu Schellin (Skalin), fragment ~1 g był wyceniony na 3$ (katalog „Meteorites for sale [Annotated Ward-Coonley Catalogue”). Dziś sprzedałby się on za wielokrotnie większą kwotę, nawet po waloryzacji wartości dolara.
Zawartość katalogu „Meteorites for sale [Annotated Ward-Coonley Catalogue” z ręcznie naniesionymi cenami okazów, zapewne przez Warda, jest bardzo cennym źródłem informacji o cenach i wielkościach oferowanych meteorytów. Poza rzadkimi meteorytami, znajdujemy w katalogu też sporo „olbrzymów”, za równie duże kwoty:
Meteoryt waga (g) cena ($) Bohumilitz 1703 511 Cañyon Diablo[2] 1108182 (1,1 tony!) 1662 Chupaderos 10832 433
Ward sprzedawał też zestawy składające się z małych fragmentów meteorytów różnych typów: żelazne (siderites), żelazno-kamienne (siderolites) i kamienne (aerolites), np. 18 fragmentów meteorytów o całkowitej wadze 128 g i wartości 17,50$, można było nabyć okazyjnie z bonusem za 10,00$ (Ward 1914)!
Kopie meteorytów
Firma Warda oferowała też bardzo bogatą kolekcję kopii meteorytów. Jak pisał w swoim katalogu:
Casts of Meteorites
A many of the specimens of meteorites represented in collections are simply fragments, or complete or partial slices of the original masses, and give no idea of their actual size and shape, we have prepared and offer as an adjunct to such collections a series of Casts of Meteorites, which were made before cutting the specimens into slices. Being carefully colored, they are exact facsimiles of the original masses as found, showing clearly the external characteristics, as dimensions, pittings, form, color, etc.
.jpg)
W katalogu „Casts of meteorites for sale by Ward's Natural Science Establishment” w ofercie znajduje się 66 kopii. Wszystkie można było kupić „w pakiecie” za jedyne 150$! Na uwagę zasługują kopie meteorytów: Cabin Creek[14] za 3,50$, Sarepta[15] za 2,25$, Breitenbach [Steinbach] za 1,75$, Goalpara[16] za 1,50$, Karakol[17] za 1,50$, Krähenberg[18] za 3,50$, Middlesbrough[19] za 1,50$, Misshof (5,8 kg) za 2,25$, Nagy-Divina (10,5 kg) za 2,25$…
W katalogu z 1914 roku (Ward 1914) znajdziemy nawet kopię jednego z okazów meteorytu Chupaderos (Cuernavaca).[20] Kopia tego olbrzyma ważącego oryginalnie 9,289 tony[21] i o rozmiarach 51×154×184 cm (!) została wykonana techniką papier mâché. Model ten wykonany przez rząd Meksyku Ward oferował za 100$.
Jak przystało na kopie, nie były one drogie. Można było więc nabyć do kolekcji ładne, duże kopie, już za kilka dniówek. 😀
 |
W edycji (In editing) Pracujemy nad tym fragmentem (We're working on this part) |
Galerie
.jpg) Jeden z okazów meteorytu Pułtusk z kolekcji The Ward=Coonley collection of meteorites. Intrygujący podpis do ilustracji: „Style of mounting used in entire collection (Pedestal solid mahogany, with celluloid labels.)” (Ward 1900) |
.jpg) Meteoryt Pultusk (Pułtusk) z dawnej kolekcji Warda (fot. Philipp R. Heck) |
-k2.jpg)
.jpg) Fragment oferty sprzedaży meteorytów; m.in. Bohumilitz, Braunau, Pillistfer, Pultusk, Seeläsgen |
-1.jpg) Fragment oferty sprzedaży kopii meteorytów w katalogu „Casts of meteorites for sale by Ward's Natural Science Establishment” |
Bibliografia
- Gratacap Louis Pope, (1906), The largest american collection of meteorites, The Popular Science Monthly, 69, 1906, s. 21-28. Plik DjVu.
Bibliografia: Ward Henry A.
- Ward Henry A., ()[23], Casts of meteorites for sale by Ward's Natural Science Establishment, Ward's Natural Science Establishment, Inc., Rochester, N.Y., ss. 7. Plik DjVu.
- Ward Henry A., ()[23], Meteorites for sale [Annotated Ward-Coonley Catalogue], Ward's Natural Science Establishment, Inc., Rochester, N.Y., ss. 24. Plik DjVu.
- Ward Henry A., ()[23], Meteorites! Wanted to purchase them, Ward's Natural Science Establishment, Inc., Rochester, N.Y., ss. 4. Plik DjVu.
- Ward Henry A., (1892), Illustrated descriptive catalogue of meteorites (and specimens for sale), Ward's Natural Science Establishment, Inc., Rochester, N.Y. 1892, ss. 75. Plik DjVu.
- Ward Henry A., (1897), Check-list of all known meteorites, Ward's Natural Science Establishment, Inc., Rochester, N.Y. 1897, ss. 47. Plik DjVu.
- Ward Henry A., (1897), Meteorites for sale, Ward's Natural Science Establishment, Inc., Rochester, N.Y. 1897, ss. 10. Plik DjVu.
- Ward Henry A., (1899), Meteorites for sale, Ward's Natural Science Establishment, Inc., Rochester, N.Y. 1899, ss. 16.[24] Plik DjVu.
- Ward Henry A., (1901), Meteorites for sale, Ward's Natural Science Establishment, Inc., Rochester, N.Y. 1901, ss. 12.[24] Plik DjVu.
- Ward Henry A., (1901), Special Meteorite Collection of Prof. Henry A. Ward, Chicago, Illinois 1901, ss. 16. Plik DjVu.
- Ward Henry A., (1901), Ward-Coonley Collection of Meteorites, Chicago, Illinois 1901, ss. 33. Plik DjVu.
- Ward Henry A., (1904), Meteorites for sale, Ward's Natural Science Establishment, Inc., Rochester, N.Y. 1904, ss. 22. Plik DjVu.
- Ward Henry Augustus[25], A.M., LL.D., (1904), Catalogue of the Ward-Coonley Collection of Meteorites, Chicago 1904, ss. 124 (plansze).[26] Plik iDjVu; plik DjVu.
- Ward Henry A., (1907), Meteorites for sale, Ward's Natural Science Establishment, Inc., Rochester, N.Y. 1907, ss. 16.[24] Plik DjVu.
- Ward Henry A., (1914), Price list of meteorites, Ward's Natural Science Establishment, Inc., Rochester, N.Y. 1914, ss. 25.[24] Plik DjVu.
- Kompletna lista katalogów.
- Oferty (odręczne notatki):
Przypisy
Zobacz również
- meteoryty: Pultusk (Pułtusk), Schellin (Skalin)
- Meteoryty (kopie)
- Muzeum Historii Naturalnej w Chicago (Field Museum of Natural History, Chicago)
- Krantz Rheinisches Mineralien-Contor
- Siemaszko Julian Iwanowicz
Linki zewnętrzne
- Wikipedia (EN) – Henry Augustus Ward ● Ward's Science
- Ward's Natural Science Establishment (MinRec)
- Portal Ward Project – Searching for Ward's
- Portal Ward's Science
- Portal Farm and Dairy – Judith Sutherland, Life in 1904: Dying at 47, 4-cent sugar
.jpg){kind=link}
-TJ21-2.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}