PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Łapino

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
m (→„Udawał” meteoryt Pułtusk)
 
(Nie pokazano 84 wersji pomiędzy niniejszymi.)
Linia 1: Linia 1:
-
== Opis ==
+
__NOTOC__
 +
{{VerifyLevel|level=1i}}
 +
== „Udawał” meteoryt Pułtusk ==
 +
[[Grafika:Pseudometeoryt Łapino.jpg|200px|thumb|Pseudometeoryt Łapino]]
 +
'''Pseudometeoryt Łapino''' – głaz ten został znaleziony latem 1954 roku w żwirowni na zboczu doliny Raduni w pobliżu małej wsi Łapino (Łapino Dolne) (54°17'23.46"N 18°26'36.23"E) na Pomorzu, kilkanaście kilometrów na południowy-zachód od Gdańska. Żwirownie te działały od 1888 do 1975 roku, obecnie są częściowo zatopione oraz zarośnięte krzakami i młodymi drzewami. Na głaz zwrócili uwagę pracownicy żwirowni w 1954 roku z powodu jego nietypowego wyglądu. Ze względu na znaczną magnetyczność i niezwykły wygląd zasugerowano, że może on być meteorytem. Kolor, kształt i struktura powierzchni były bardzo intrygujące. Pomimo, że w okolicy występuje wiele utworów polodowcowych i głazów narzutowych (głównie granitoidów i gnejsów) przywleczonych przez czwartorzędowe lodowce ze Skandynawii, to głaz „Łapino” nie przypomina jednak typowych głazów narzutowych.
-
Głaz znaleziony latem 1954 roku w żwirowni na zboczu doliny Raduni w pobliżu małej osady Łapino Dolne na Pomorzu, około 20 km na południe od Gdańska.
+
Głaz został przekazany do [[Obserwatorium Astronomiczne UW|Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego w&nbsp;Warszawie]], gdzie przez wiele lat leżał w&nbsp;gmachu Obserwatorium przy al.&nbsp;Ujazdowskich na posadzce w&nbsp;holu głównym przy wejściu.<ref>historia tego głazu została opisana w&nbsp;artykule [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-Pseudometeorite_Lapino.htm Pseudometeoryt Łapino (''Pseudometeorite, meteorwrongs'')] na stronie Jana Woreczko</ref> W&nbsp;1996 roku przekazano go do [[Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie|Państwowego Instytutu Geologicznego]] w&nbsp;celu zbadania jego natury. '''Pseudometeoryt Łapino ma gruszkowaty kształt ~70×45&nbsp;cm i&nbsp;wagę około 250&nbsp;kg.''' Wstępne oględziny nie wykazały obecności skorupy obtopieniowej oraz brak żelaza niklonośnego i&nbsp;chondr. Mógłby on być w&nbsp;takim razie jakimś achondrytem! Jednak badania przeprowadzone w&nbsp;[[Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie|PIGu]] przez Stępniewskiego i&nbsp;współpracowników (Stępniewski et&nbsp;al. 2001) wykazały, że '''nie jest to meteoryt'''.
-
;Fragment pracy<ref>Stępniewski et al. 2001</ref>
 
-
:The boulder was found in summer 1954 in a gravel pit on the slope of the Radunia valley, near the little settlement of Lower Łapino (18°28’20” E, 54°16’20” N) in the Pomerania region, some 20 km south from Gdańsk. The pit was active here from 1888 till about 1975, and at present the partly drowned workings are covered with young trees and bushes. The boulder was noticed by miners in 1954 and its meteoritic origin was suggested because of its notable magnetic susceptibility and unusual appearance. The boulder Łapino is quite unlike the erratic boulders (mostly granitoids and gneisses) brought from Scandinavia by Quaternary continental glaciers, which are abundant in the glacial deposits (Rühle, 1974). The boulder was conveyed to the Astronomical Observatory of the Warsaw University, where it was stored up till 1996. Then it was transferred to the Polish Geological Institute, to resolve the origin of the stone (Stepniewski, 1997; Stepniewski and Pilski, 1998).
 
-
== Przypisy ==
+
W wykazie polskich meteorytów sporządzonym około 1955 roku przez Jerzego Pokrzywnickiego (Kosiński&nbsp;2012) znajduje się również niezidentyfikowany meteoryt znaleziony w&nbsp;'''''1954 roku''''' o&nbsp;nazwie '''„Gdański”'''. Być może Pokrzywnicki na swojej liście umieścił okaz Łapino, który znaleziono właśnie w&nbsp;tym roku niedaleko Gdańska? Później Pokrzywnicki identyfikował okaz Łapino już jako pseudometeoryt, o&nbsp;czym świadczy zamieszczenie go w&nbsp;wykazie zawartości zbiorów Zakładu Nauk Geologicznych PAN w&nbsp;Warszawie (Pokrzywnicki&nbsp;1964).
-
<references />
+
'''U Pokrzywnickiego (1964, s. 157) w wykazie zawartości zbiorów (pseudometeorytów) jest wzmianka o&nbsp;okazie Łapino:'''
 +
 
 +
:{| {{Old sources |max-width=640px}}
 +
|+ A. INSTITUTE OF GEOLOGY OF THE POLISH ACADEMY OF SCIENCES (Zakład Nauk Geologicznych PAN, Warszawa, al.&nbsp;Żwirki i&nbsp;Wigury&nbsp;6)
 +
|-
 +
| colspan="2" | {{Sparse-b}}Pseudometeorites{{Sparse-e}}
 +
|-
 +
| 57 || | A fragment of larger body (approximately 250&nbsp;kg) of unknown provenance, found at Łapino (District of Gdańsk) in&nbsp;1955 || 610.5&nbsp;(f)
 +
|}
 +
 
 +
 
 +
Fragment ten (o&nbsp;wadze {{Txt2Img|Magazyn_(ING_PAN_Kraków)-4.jpg|600,5&nbsp;g}}) znajduje się obecnie w&nbsp;zbiorach [[Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie|Muzeum Geologicznego PAN w&nbsp;Krakowie]] (Łaptaś 1998).
 +
 
 +
 
 +
{{Sparse-b}}Mały przyczynek do rozwoju polskiej meteorytyki{{Sparse-e}}. W&nbsp;numerze&nbsp;2 kwartalnika ''Meteoryt'' z&nbsp;1996 roku ({{Link-Meteoryt |r=96 |n=2}}) w&nbsp;słowie wstępnym od redaktora [[Bibliografia/Pilski Andrzej Sylwester|Andrzeja S.&nbsp;Pilskiego]] jest krótka wzmianka m.in. o&nbsp;meteorycie Łapino w&nbsp;kontekście irytującego braku doniesień o&nbsp;prowadzonych w&nbsp;Polsce badaniach meteorytów.
 +
<br clear="all"/>
 +
 
 +
== Lokalizacja ==
 +
 
 +
{{GEFrame-begin}}
 +
{{GEMap
 +
| htmlFileMap = wiki-Lapino.htm
 +
| kml1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Poland_newIcons.kml
 +
| kml2 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Pseudometeoryty.kml
 +
| kmlfit = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Lapino-fit.kml
 +
| lat = 54.289851
 +
| lon = 18.443397
 +
| zoom = 10
 +
| type = roadmap
 +
}}
 +
{{GEIcon-PointRed}}
 +
(L) Łapino
 +
{{GEFrame-end}}
 +
 
 +
Głaz znaleziono na terenie nieczynnej żwirowni w Łapinie Dolnym koło Gdańska. Fotografie prawdopodobnego miejsca znalezienia głazu znajdują się w&nbsp;publikacji Stępniewskiego (1997).
 +
 
 +
<br clear="all"/>
 +
 
 +
== Galerie ==
 +
 
 +
<gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3">
 +
File:Pseudometeoryt-Lapino-closeup.jpg|Widok wnętrza pseudometeorytu Łapino
 +
File:Magazyn_(ING_PAN_Kraków)-4.jpg|Fragment (600,5&nbsp;g) pseudometeorytu Łapino w zbiorach [[Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie|Muzeum Geologicznego PAN w&nbsp;Krakowie]] (nr&nbsp;inw. B-V-57/44.1)
 +
</gallery>
 +
 
 +
<br clear="all"/>
== [[Bibliografia]] ==
== [[Bibliografia]] ==
-
* Stępniewski Marian, Borucki Jerzy, (2001), '''Pseudometeorite from Łapino (Pomerania, North Poland).''' ''Geological Quartely'', vol. 45 (3), 2001, s. 343-348. Plik [http://www.pig.pl/images/stories/G_Q/45_3/stepniewski.pdf PDF ].
+
* {{Kosiński (2012, Kosmolityka)}}
 +
 
 +
* {{Łaptaś (1998)|page=34}}
 +
 
 +
* {{Pokrzywnicki (1964)|page=157}}
 +
 
 +
* Stępniewski Marian, (1997), '''Zagadkowy głaz z [[Łapino|Łapina Dolnego]] koło Gdańska''', ''Przegląd Geol.'', 45(3), 1997, s. 287-289. Plik {{Djvu|Łapino_(PGeol_3_1997).djvu|DjVu}}.
 +
 
 +
* Stępniewski Marian, Borucki Jerzy, (2001), '''Pseudometeorite from [[Łapino]] (Pomerania, North Poland)''', ''Geological Quarterly'', vol. 45(3), 2001, s. 343-348. Plik [http://gq.pgi.gov.pl/article/view/7996/pdf_132 PDF].
 +
 
 +
{{Przypisy}}
 +
 
 +
== Zobacz również ==
 +
 
 +
* pseudometeoryt [[Jawor (pseudometeoryt)|Jawor]]
 +
* [[Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie]]
 +
* [[Obserwatorium Astronomiczne UW]]
== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==
-
* Wikipedia - [http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81apino Łapino]
 
-
* [http://www.kolbudy.gd.pl/historia/index.html?dz=lapino Historia wsi Łapino]
 
-
=== Co brakuje na stronie? ===
+
* Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego – [http://www.astrouw.edu.pl/ (OAUW)]
-
* fotografia pseudometeorytu
+
* [http://www.pgi.gov.pl/ Państwowy Instytut Geologiczny (PIG)] w Warszawie
 +
* woreczko.pl – [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-Pseudometeorite_Lapino.htm Pseudometeoryt Łapino (''Pseudometeorite, meteorwrongs'')]
 +
 +
* Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Łapino Łapino]
 +
 +
* [http://www.kolbudy.gd.pl/historia/index.html?dz=lapino Historia wsi Łapino]
 +
{{DEFAULTSORT:Lapino}}
[[Category:Pseudometeoryty]]
[[Category:Pseudometeoryty]]
 +
[[Category:Niepotwierdzone]]

Aktualna wersja na dzień 21:49, 27 lip 2023

1i

„Udawał” meteoryt Pułtusk

Pseudometeoryt Łapino

Pseudometeoryt Łapino – głaz ten został znaleziony latem 1954 roku w żwirowni na zboczu doliny Raduni w pobliżu małej wsi Łapino (Łapino Dolne) (54°17'23.46"N 18°26'36.23"E) na Pomorzu, kilkanaście kilometrów na południowy-zachód od Gdańska. Żwirownie te działały od 1888 do 1975 roku, obecnie są częściowo zatopione oraz zarośnięte krzakami i młodymi drzewami. Na głaz zwrócili uwagę pracownicy żwirowni w 1954 roku z powodu jego nietypowego wyglądu. Ze względu na znaczną magnetyczność i niezwykły wygląd zasugerowano, że może on być meteorytem. Kolor, kształt i struktura powierzchni były bardzo intrygujące. Pomimo, że w okolicy występuje wiele utworów polodowcowych i głazów narzutowych (głównie granitoidów i gnejsów) przywleczonych przez czwartorzędowe lodowce ze Skandynawii, to głaz „Łapino” nie przypomina jednak typowych głazów narzutowych.

Głaz został przekazany do Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego w Warszawie, gdzie przez wiele lat leżał w gmachu Obserwatorium przy al. Ujazdowskich na posadzce w holu głównym przy wejściu.[1] W 1996 roku przekazano go do Państwowego Instytutu Geologicznego w celu zbadania jego natury. Pseudometeoryt Łapino ma gruszkowaty kształt ~70×45 cm i wagę około 250 kg. Wstępne oględziny nie wykazały obecności skorupy obtopieniowej oraz brak żelaza niklonośnego i chondr. Mógłby on być w takim razie jakimś achondrytem! Jednak badania przeprowadzone w PIGu przez Stępniewskiego i współpracowników (Stępniewski et al. 2001) wykazały, że nie jest to meteoryt.


W wykazie polskich meteorytów sporządzonym około 1955 roku przez Jerzego Pokrzywnickiego (Kosiński 2012) znajduje się również niezidentyfikowany meteoryt znaleziony w 1954 roku o nazwie „Gdański”. Być może Pokrzywnicki na swojej liście umieścił okaz Łapino, który znaleziono właśnie w tym roku niedaleko Gdańska? Później Pokrzywnicki identyfikował okaz Łapino już jako pseudometeoryt, o czym świadczy zamieszczenie go w wykazie zawartości zbiorów Zakładu Nauk Geologicznych PAN w Warszawie (Pokrzywnicki 1964).

U Pokrzywnickiego (1964, s. 157) w wykazie zawartości zbiorów (pseudometeorytów) jest wzmianka o okazie Łapino:

A. INSTITUTE OF GEOLOGY OF THE POLISH ACADEMY OF SCIENCES (Zakład Nauk Geologicznych PAN, Warszawa, al. Żwirki i Wigury 6)
Pseudometeorites
57 A fragment of larger body (approximately 250 kg) of unknown provenance, found at Łapino (District of Gdańsk) in 1955 610.5 (f)


Fragment ten (o wadze 600,5 g) znajduje się obecnie w zbiorach Muzeum Geologicznego PAN w Krakowie (Łaptaś 1998).


Mały przyczynek do rozwoju polskiej meteorytyki. W numerze 2 kwartalnika Meteoryt z 1996 roku (PDF) w słowie wstępnym od redaktora Andrzeja S. Pilskiego jest krótka wzmianka m.in. o meteorycie Łapino w kontekście irytującego braku doniesień o prowadzonych w Polsce badaniach meteorytów.

Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(L) Łapino

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Głaz znaleziono na terenie nieczynnej żwirowni w Łapinie Dolnym koło Gdańska. Fotografie prawdopodobnego miejsca znalezienia głazu znajdują się w publikacji Stępniewskiego (1997).


Galerie

Widok wnętrza pseudometeorytu Łapino

Fragment (600,5 g) pseudometeorytu Łapino w zbiorach Muzeum Geologicznego PAN w Krakowie (nr inw. B-V-57/44.1)


Bibliografia

  • Kosiński Janusz W., (2012), Program działań na rzecz polskiej meteorytyki i „Kosmolityka” Jerzego Pokrzywnickiego[2] (The programme of workings on the thing of the Polish meteoritics and monograph „Kosmolityka” by Jerzy Pokrzywnicki), Acta Soc. Metheor. Polon., 3, 2012, s. 39-47.[3] Plik ASMP.
  • Stępniewski Marian, (1997), Zagadkowy głaz z Łapina Dolnego koło Gdańska, Przegląd Geol., 45(3), 1997, s. 287-289. Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    .
  • Stępniewski Marian, Borucki Jerzy, (2001), Pseudometeorite from Łapino (Pomerania, North Poland), Geological Quarterly, vol. 45(3), 2001, s. 343-348. Plik PDF.

Przypisy

  1. ^ historia tego głazu została opisana w artykule Pseudometeoryt Łapino (Pseudometeorite, meteorwrongs) na stronie Jana Woreczko
  2. ^ publikacja te nigdy się nie ukazała, część jej rękopisu znajduje się w archiwum PAN
  3. ^ w przygotowywanej Kosmolityce Pokrzywnicki do meteorytów polskich zaliczał m.in.: Bielokrynitschie, Bjelaja Zerkov, Borkut, Brahin, Buschhof, Dolgovoli, Jodzie, Knyahinya, Lenarto, Lixna, Magura, Misshof, Nagy-Borové, Nerft, Novy-Projekt, Oczeretna, Okniny, Owrucz, Padvarninkai, Ruschany, Zaborzika, Zemaitkiemis i Zmenj oraz kilka niezidentyfikowanych doniesień
  4. ^ pierwsze i jak na razie jedyne, tak kompleksowe opracowanie na temat polskich meteorytów; warto jednak zaznaczyć, że Jerzy Pokrzywnicki niewątpliwie obficie korzystał z wcześniejszego bibliograficznego opracowania autorstwa Zofii Gąsiorowskiej (1966, maszynopis jej pracy powstał przed 1964 rokiem), ale nigdzie w jego publikacjach nie pojawia się jej nazwisko!? (Kosiński 2014)
  5. ^ patrz → Pokrzywnicki (1964)/Kolekcje

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Źródło „http://wiki.meteoritica.pl/index.php5/%C5%81apino”
Osobiste