PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Urania-Postępy Astronomii/Artykuły

Z Wiki.Meteoritica.pl

1

Spis treści

Urania-Postępy Astronomii – dwumiesięcznik wydawany od 1998 roku (utworzony z połączenia Uranii i Postępów Astronomii) przez Polskie Towarzystwo Astronomiczne i Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii (Urania-Postępy Astronomii). ISSN 1689-6009.

Postępy Astronomii – kwartalnik wydawany od 1953 do 1998 roku przez Polskie Towarzystwo Astronomiczne. W 1998 roku pismo połączyło się z miesięcznikiem Urania.

Urania – miesięcznik wydawany od 1922 do 1998 roku przez Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii. Początkowo pismo ukazywało się pod nazwą Uranja (do nru 3 w 1936 roku). W 1998 roku pismo połączyło się z kwartalnikiem Postępy Astronomii.


Artykuły o meteorach i meteorytach w Postępach Astronomii i Uranii.

Urania-Postępy Astronomii

–

  • Uranja, (1922), Obserwacje, 3/4, 1922, s. 86.[1] Plik DjvU; plik dLib.
  • Uranja, (1923), Obserwacje, 1, 1923, s. 10-11.[2] Plik DjvU; plik dLib.
  • Urania, (1954), Kronika P.T.M.A., 5, 1954, s. 144-152.[3] Plik DjvU.
  • Urania, (1969), Komunikat dla obserwatorów, 12, 1969, s. 352.[4] Plik DjvU.
  • Urania, (1972), Z korespondencji, 9, 1972, s. 253.[5] Plik DjvU.
  • Urania, (1994), V Seminarium Meteorowo-Meteorytowe PTMA, 6, 1994, s. 188.[6] Plik DjvU.

B

  • Bandurowski Jarosław, (2000), Trzeci Piknik Meteorytowy – Guciów 2000, Urania-Postępy Astronomii, 6, 2000, s. 269. Plik DjvU.
  • Błaszkiewicz Leszek P., (1995), Meteoryty, Postępy Astronomii, 1, 1995, s. 22-29.[8] Plik DjvU; plik dLib.
  • Brzostkiewicz Stanisław R., (1968), Jeszcze o pochodzeniu chondrytów, Urania, 9, 1968, s. 259. Plik DjvU.
  • Brzostkiewicz Stanisław R., (1968), Cząstki meteorytowe w pobliżu Księżyca, Urania, 11, 1968, s. 322. Plik DjvU.
  • Brzostkiewicz Stanisław R., (1970), Meteoryt Oklahoma, Urania, 11, 1970, s. 323-324.[9] Plik DjvU.
  • Brzostkiewicz Stanisław R., (1978), Katalog kraterów meteorytowych na Ziemi, Urania, 9, 1978, s. 274-276. Plik DjvU.
  • Brzostkiewicz Stanisław R., (1983), Meteoryty z Antarktydy, Urania, 10, 1983, s. 265. Plik DjvU.
  • Brzostkiewicz Stanisław R., (1996), O kraterach meteorytowych na Ziemi i Księżycu jeszcze raz, Urania, 11, 1996, s. 297-305. Plik DjvU.

C

  • Ceplecha Zdeněk, (1957), Fotografowanie meteorów w obserwatorium w Ondrzejowie, Postępy Astronomii, 5(1), 1957, s. 8-11. Plik DjvU.
  • Chełmoński Z., (1928), Tajemnice Wszechświata, Uranja, 2, 1928, s. 50-64. Tam również o meteorytach. Plik DjvU; plik dLib.
  • Chełmoński Z., (1930), Tajemnice Wszechświata. Art. 18. Meteory, Uranja, 1-2, 1930, s. 27-32. Plik DjvU.
  • Ciążela Jakub, (2023), Górnictwo kosmiczne, Urania-Postępy Astronomii, 3, 2023, s. 38-. Plik not available.
  • Classen Johannes Robert, (1980), Kratery meteorytowe w Morasku, Urania, 12, 1980, s. 361-372.[10] Plik DjvU.
  • Cwietkow Walentin I., (2007), Kosmiczne katastrofy XX wieku, Urania-Postępy Astronomii, 3, 2007, s. 114-116. Plik DjvU.

D

  • Drążkowski Jacek, (2002), Polskie Towarzystwo Meteorytowe, Urania-Postępy Astronomii, 4, 2002, s. 175. Plik DjvU.
  • Drążkowski Jacek, (2005), Nowe polskie meteoryty, Urania-Postępy Astronomii, 1, 2005, s. 39.[11] Plik DjvU.
  • Drążkowski Jacek, Pilski Andrzej S., (2006), IV Konferencja Meteorytowa PTM Warszawa–Wyszków 7-9 kwietnia 2006, Urania-Postępy Astronomii, 3, 2006, s. 126. Plik DjvU.
  • Drążkowski Jacek, (2007), Krater meteorytowy czy lej po bombie?, Urania-Postępy Astronomii, 2, 2007, s. 80-81. Plik DjvU.
  • Drążkowski Jacek, (2007), „Goście z Kosmosu” w Milanówku, Urania-Postępy Astronomii, 3, 2007, s. 117.[12] Plik DjvU.
  • Drążkowski Jacek, (2007), Piknik meteorytowy we fromborskim kraterze, Urania-Postępy Astronomii, 6, 2007, s. 267. Plik DjvU.
  • Drążkowski Jacek, (2008), Dydaktyczne kolekcje meteorytów dla każdego, Urania-Postępy Astronomii, 5, 2008, s. 226-227.[13] Plik DjvU.
  • Drążkowski Jacek, (2011), Meteoryt Sołtmany, Urania-Postępy Astronomii, 4, 2011, s. 172. Plik DjvU.
  • Dworak Zbigniew T., (2000), Meteoryty i komety a kosmogonia Układu Słonecznego, Urania-Postępy Astronomii, 4, 2000, s. 148-149.[14] Plik DjvU.
  • Dziewulski Władysław, (1950), Meteor obserwowany w Gdańsku, Urania, 7/8, 1950, s. 122.[15] Plik DjvU.

F

  • Falkiewicz Barbara, (1963), Nieznane meteoryty azjatyckie, Urania, 12, 1963, s. 341. Plik DjvU.
  • Fitt Maciej, (2023), Meteoryty marsjańskie. Obcy, którzy naprawdę trafili na Ziemię, Urania-Postępy Astronomii, 3, 2023, s. 46-. Plik not available.

G

  • Gabryszewski Ryszard, (1996), Meteoryty – okruchy planet, Urania, 5, 1996, s. 130-134. Plik DjvU.
  • Gadomski Jan, (1929), Zbiór meteorytów Muzeum Przyrodniczego w Wiedniu, Uranja, 9/10, 1929, s. 131-136.[16] Plik DjvU; plik dLib.
  • Gadomski Jan, (1946), Odszukanie dwóch meteorytów w gruzach Warszawy, Urania, 3-4, 1946, s. 68.[18] Plik DjvU.
  • Gadomski Jan, (1948), Odbudowa obserwatorium stołecznego, Urania, 1-3, 1948, s. 5-10.[19] Plik DjvU.
  • Gadomski Jan, (1948), Superbolid ussuryjski, Urania, 7-9, 1948, s. 115-117.[20] Plik DjvU.
  • Gadomski Jan, (1949), Nowoczesne obserwacje meteorów, Urania, 4-6, 1949, s. 81-82.[21] Plik DjvU.
  • Gadomski Jan, (1952), Odkrycie nowych kraterów meteorowych, Urania, 11, 1952, s. 337-338. Plik DjvU.
  • Gadomski Jan, (1955), Dwa nowe kratery kosmiczne, Urania, 1, 1955, s. 22-23.[22] Plik DjvU.
  • Gadomski Jan, (1955), Statystyka meteorytów, Urania, 11, 1955, s. 337-338. Plik DjvU.
  • Gaweł Antoni, (1965), Jeszcze o przyczynach pękania meteorytów, Urania, 2, 1965, s. 57-58.[23] Plik DjvU.
  • Giergielewicz Jerzy, (1990), Obserwacja niezwykle jasnego bolidu nad Polską północno-zachodnią, Urania, 2, 1990, s. 55-57.[24] Plik DjvU.
  • Gołębiewska Justyna, (2010), Jubileusz Profesora Hurnika, Urania-Postępy Astronomii, 1, 2010, s. 35-36. Plik DjvU.
  • Gurdziel Agnieszka, Kruczkowska Karolina, (2004), Konferencja Meteorytowa Poznań 2004, Urania-Postępy Astronomii, 6, 2004, s. 272-273. Plik DjvU.

H

  • Hałas Stanisław, (1980), Izotopowe badania meteorytów, Urania, 2, 1980, s. 34-47. Plik DjvU.
  • Hryniewicz Bolesław, (1965), Obserwacje wielkiego bolidu nad Polską w dniu 14 stycznia 1965 r., Urania, 10, 1965, s. 289-293. Plik DjvU.

J

  • Jasnorzewski Jerzy[25], (1964), Uwagi o przyczynach pękania meteorów, Urania, 5, 1964, s. 153.[26] Plik DjvU.

K

  • Kamieński Michał[27], (1951), Wykrycie największego krateru meteorytowego w pustyniach północnej Kanady, Urania, 3-4, 1951, s. 50-54. Plik DjvU.
  • Koebcke F., Warmbierówna E., Rój meteorów dnia 9.X.1933 r., Uranja, 5-8, 1933, s. 37-38.[28] Plik DjvU.
  • Krajewski Wiesław, (2015), Meteoryty spod Koziorożca, Urania-Postępy Astronomii, 2, 2015.[29] Plik DjvU.
  • Kuchowicz Bronisław, (1969), Kopalne ślady naładowanych cząstek w meteorytach, Urania, 1, 1969, s. 9-12. Plik DjvU.
  • Kuchowicz Bronisław, (1969), Jeszcze raz o kopalnych ślady cząstek w meteorytach, Urania, 9, 1969, s. 237-241. Plik DjvU.
  • Kuźmiński Henryk, (1979), Meteoryty (Meteorites), Postępy Astronomii, 27(1), 1979, s. 3-13. Plik DjvU.
  • Kwiatkowski Tomasz, Pilski Andrzej S., (1992), Planetki, planetoidy, asteroidy, Urania, 7-8, 1992, s. 194-200.[30] Plik DjvU.

L

  • Lang Bruno → patrz podstrona Bibliografia: Lang Bruno
  • Ludwiński Jan K., (1925), Meteor, Uranja, 1/2, 1925, s. 23.[31] Plik DjvU; plik dLib.

Ł

  • Łobanow M., (1925), Instrukcja dla obserwacji meteorów, Uranja, 4, 1925, s. 84-89. Plik DjvU; plik dLib.

M

  • Maciejewski Maciej, (2017), Bolid Piecki PF120916 i meteoryt Reszel, Urania-Postępy Astronomii, 3, 2017, s. 52-53. Plik DjvU.
  • Majewska Urszula, Olech Arkadiusz, (1994), IV Seminarium Meteorowo-Meteorytowe we Fromborku, Urania, 1, 1994, s. 25-26. Plik DjvU.
  • Marks Andrzej, (1957), Resztki meteorów w głębinowym szlamie morskim, Urania, 6, 1957, s. 179-181. Plik DjvU.
  • Marks Andrzej, (1964), Spadki meteorytów na statki, Urania, 6, 1964, s. 187. Plik DjvU.
  • Marks Andrzej, (1965), Łowca meteorów, Urania, 9, 1965, s. 258-260. Plik DjvU.
  • Marks Andrzej, (1972), Nowe kratery meteorytowe w Afryce, Urania, 7-8, 1972, s. 204. Plik DjvU.
  • Mazur Marcin, (2008), Święcany – meteoryt z ciekawą historią, Urania-Postępy Astronomii, 6, 2008, s. 274-275. Plik DjvU.

O

  • Olech Arkadiusz, (1997), 10 lat Pracowni Komet i Meteorów, Urania, 7-8, 1997, s. 214-216. Plik DjvU.
  • Oleszczuk Krzysztof, (2018), Meteoryt Łowicz niedaleko domu. Cenne znalezisko po latach, Urania-Postępy Astronomii, 4, 2018, s. 42. Plik DjvU.
  • Owczarek Andrzej, (1989), Zbieramy pył meteorytowy, Urania, 12, 1989, s. 380-381. Plik DjvU.
  • Owczarzak Andrzej, (2015), Nowe wielkie Morasko, Urania-Postępy Astronomii, 4, 2015, s. 61.[32] Plik DjvU.

P

  • Pagaczewski Janusz, (1963), Diamenty w meteorytach, Urania, 6, 1963, s. 176-177. Plik DjvU.
  • Pg., (1959), Ile waży największy muzealny meteoryt świata "Anighito", Urania, 3, 1959, s. 101-102.[33][34] Plik DjvU.
  • Pańkow Maria, (1967), Jeszcze o meteorycie tunguskim, Urania, 1, 1967, s. 19.[35] Plik DjvU.
  • Paprotny Zbigniew, (1986), Meteoryty z Marsa?, Urania, 2, 1986, s. 54-55. Plik DjvU.
  • Piaskowski Antoni M., (1991), Meteoryt żelazno-kamienny znaleziony w Warszawie, Urania, 1, 1991, s. 20-21, okładka II.[36] Plik DjvU.
  • Pilska Edith[37], (1991), „Kamienie spadają z nieba” – wystawa o meteorach i meteorytach, Urania, 1, 1991, s. 22-23, okładka II.[38] Plik DjvU.
  • Piotrowski Marek, (1995), Błysk nad Świdnikiem, Urania, 11, 1995, s. 313.[39] Plik DjvU.

R

  • Rybka Eugeniusz[40], (1938), Spadek wielkiego meteorytu w Rosji, Urania, 5, 1938, s. 94.[41] Plik DjvU.
  • Rzewnicki L., (1931), Wyniki obserwacyj meteorów, dokonanych w lecie 1931 roku, Uranja, 4, 1931, s. 63-65. Plik DjvU; plik dLib.

S

  • Sędziełowski Wojciech, (1969), Obserwacja bardzo jasnego bolidu, Urania, 10, 1969, s. 283.[43] Plik DjvU.
  • Siwak Michał, (1995), Bolid nad Burzynem, Urania, 11, 1995, s. 313-314.[44] Plik DjvU.
  • Skibiński Stanisław, (1961), Spadki meteorytów obserwowane w końcu XIX wieku na Lubelszczyźnie, Urania, 12, 1961, s. 377-378.[45] Plik DjvU.
  • Skibiński Stanisław, (1965), Spadki meteorytów w powiecie chełmskim według relacji naocznych świadków, Urania, 1, 1965, s. 20-21. Plik DjvU.
  • Sobotko Paweł, (1996), Nowości wydawnicze, Urania, 5, 1996, s. 154-155.[46] Plik DjvU.
  • Speil Jerzy (1970), Obserwacja jasnego bolidu, Urania, 7-8, 1970, s. 229.[47] Plik DjvU.
  • Stanek Krzysztof Z., (1989), Obozy astronomiczne we Fromborku, Urania, 2, 1989, s. 59-61.[48] Plik DjvU.
  • Staniucha Marek, (1988), Kamienie z nieba, Urania, 4, 1988, s. 119-122.[49] Plik DjvU; artykuł.
  • Stenz Edward, (1937), O meteorycie Pułtuskim (Koniec pewnej legendy), Urania, 2, 1937, s. 29-31.[50] Plik DjvU.
  • Strzemieński Jerzy[51], (1948), W sprawie Kabaidu, Urania, 4-6, 1948, s. 66-67.[52] Plik DjvU.
  • Szczepański Marek, (1979), XXII Olimpiada Astronomiczna, Urania, 9, 1979, s. 271-274.[53] Plik DjvU.
  • Szczepkowski Bohdan, (1956), Występowanie kraterów meteorytowych na Ziemi, Urania, 5, 1956, s. 135-142. Plik DjvU.
  • Szczepkowski Bohdan, (1960), Śmiała hipoteza meteorytowego pochodzenia kanadyjskich zatok, Urania, 1, 1960, s. 15-16. Plik DjvU.

Ś

  • Ściężor Tomasz, Płeszka Janusz, (1993), Co się zdarzyło w Jerzmanowicach 14 stycznia 1993?, Urania, 6, 1993, s. 173-176. Plik DjvU.
  • Ściężor Tomasz, Płeszka Janusz, (1994), Zdarzenie w Jerzmanowicach w oczach miłośnika astronomii, Postępy Astronomii, 3, 1994, s. 124-132. Plik DjvU; plik dLib.
  • Ściężor Tomasz, (2001), Bolid Morávka z 6 maja 2000, Urania–Postępy Astronomii, 2, 2001, s. 82-83. Plik DjvU.

T

  • Tymiński Zbigniew, Stolarz Marcin, El Moutaouakil Ali, (2015), Powtórne odkrywanie meteorytów Benguerir 10 lat po spadku, Urania-Postępy Astronomii (Cyrqlarz, 212), 4, 2015, s. 44-45.[54] Plik DjvU.
  • Tymiński Zbigniew, (2016), Zawiłości współczesnej meteorytyki, Urania-Postępy Astronomii (Cyrqlarz, 217), 3, 2016, s. 50-52.[55] Plik DjvU.

W

  • Włodarczyk Krzysztof, (1994), Bolid nad Jerzmanowicami, Postępy Astronomii, 3, 1994, s. 133-134. Plik DjvU; plik dLib.
  • Woźniak Beata, (2010), Czytelnicy piszą…, Urania–Postępy Astronomii, 5, 2010, s. 194.[56] Plik DjvU.
  • Wróblewski Andrzej Kajetan, (1956), Upadek meteorytu na dom mieszkalny, Urania, 9, 1956, s. 242.[57] Plik DjvU.
  • Wróblewski Andrzej Kajetan, (1956), Meteory na Księżycu, Urania, 10, 1956, s. 276. Plik DjvU.
  • Wróblewski Andrzej Kajetan, (1960), Czy tektyty pochodzą spoza układu słonecznego?, Urania, 2, 1960, s. 47-48. Plik DjvU.
  • Wróblewski Andrzej Kajetan, (1961), Bolidy obserwowane nad Polską w latach 1304-1959, Urania, 12, 1961, s. 368-369.[58] Plik DjvU.
  • Wróblewski Andrzej Kajetan, (1962), Mikroorganizmy w meteorytach, Urania, 4, 1962, s. 107-108. Plik DjvU.
  • Wróblewski Andrzej Kajetan, (1965), Nowe kratery meteorytowe w Kanadzie, Urania, 2, 1965, s. 51. Plik DjvU.

Z

  • Zajdler Ludwik, (1965), „Emunity”, Urania, 1, 1965, s. 16.[59] Plik DjvU.
  • Zajdler Ludwik, (1976), Wielkie pole kraterów meteorytów w środku Europy, Urania, 9, 1976, s. 273-274. DjvU.
  • Zajdler Ludwik, (1979), Losy próbek gruntu księżycowego, dostarczonego przez amerykańskie statki Apollo, Urania, 3, 1979, s. 87.[60] Plik DjvU.
  • Zajdler Ludwik, (1980), Elipsy rozrzutu kraterów meteorytowych na Ziemi, Księżycu i na planetach, Urania, 4, 1980, s. 117.[61] Plik DjvU.
  • Zajdler Ludwik, (1980), W sprawie spornego krateru meteorytowego Wipfelsfurt w dolinie Dunaju, Urania, 7, 1980, s. 252. Plik DjvU.
  • Zaręba Paweł, (2013), Wyprawa po okruchy Czelabińska, Urania-Postępy Astronomii, 4, 2013, s. 22-27.[62] Plik DjvU.
  • Zaręba Paweł, Jaśkiewicz Artur, Tymiński Zbigniew, (2021), Odnaleźli rzadki meteoryt węglisty, Urania-Postępy Astronomii, 2, 2021, s. 62-63. Plik not available.
  • Złoczewski Kamil, (2004), Zbieramy meteoryty… na niebie, Urania-Postępy Astronomii, 3, 2004, s. 125. Plik DjvU.

Ż

  • Żbik Marek → patrz podstrona Bibliografia: Żbik Marek
  • Żołądek Przemysław, (2013), Bolid „Kowiesy” z 31 lipca 2013 r.[63], Urania-Postępy Astronomii, 3, 2013, s. 36. Plik DjvU.
  • Żołądek Przemysław, (2017), Podstawy nauki o meteorytach, Urania-Postępy Astronomii (Cyrqlarz, 224), 5, 2017, s. 58-60.[64] Plik DjvU

a-z

  • A.St., (1951), Jeszcze o konferencji meteorytowej w Moskwie, Urania, 7-8, 1951, s. 153-154. Plik DjvU.
  • A.Sz., (1950), Poszukiwania materii meteorytowej w pyle atmosferycznym, Urania, 1-3, 1950, s. 42-43. Plik DjvU.
  • J.M-r., (1948), Pochodzenie bolidów, Urania, 10-12, 1948, s. 151-152. Plik DjvU.
  • JR., (1950), Meteorytowa konferencja w Moskwie, Urania, 1-3, 1950, s. 32-33. Plik DjvU.
  • JR., (1950), Sichota-Alinski meteor, Urania, 1-3, 1950, s. 35-36.[20] Plik DjvU.
  • JR., (1950), Spadek meteorytu „Furnas County”, Urania, 11-12, 1950, s. 185-186.[67] Plik DjvU.
  • SLP, (1948), Jeszcze o bolidach, Urania, 10-12, 1948, s. 152-153. Plik DjvU.
  • SLP, (1952), Trzecia konferencja meteorytowa w Moskwie, Urania, 3, 1952, s. 73-74. Plik DjvU.

 ?

  • ––, (2013), Rezerwat Meteoryt Morasko — perła Europy, Urania-Postępy Astronomii, 6, 2013. Plik DjvU.
  • ––, (2016), Nowe meteoryty odnalezione na podstawie danych Europejskiej Sieci Bolidowej, Urania-Postępy Astronomii (Cyrqlarz, 216), 2, 2016. Plik DjvU.
  • ––, (2016), Osobliwy meteoryt na Marsie, Urania-Postępy Astronomii, 6, 2016. Plik DjvU.
  • ––, (2016), Podstawy nauki o meteorach - bolidy i spadki meteorytów, Urania-Postępy Astronomii (Cyrqlarz, 219), 6, 2016. Plik DjvU

Bibliografia

  • Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.

Źródła plików

  • Archiwum – Cyfrowe Archiwum Uranii (cyfrowe kopie: Uranii – 1922-39, 1946, 1948-97; Postępów Astronomii – 1953-97; Urania-Postępy Astronomii – 1998-2019)
  • Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa – Urania (1922-39, 1946, 1948-97); Postępy Astronomii (1953-97)

Przypisy

  1. ^ obserwacje meteorów; doniesienie o domniemanym spadku meteorytu we wsi Wołejkowicze
  2. ^ doniesienia o obserwacji w kwietniu i maju jasnych meteorów
  3. ^ zawiera ciekawą informację (s. 151): „(…) 5. Koło w Warszawie, przystępując do stworzenia zbioru meteorytów,otrzymało w czasowy depozyt 560 meteorytów pułtuskch i kilka sztuk z innych spadków oraz sporządziło mapę plastyczną terenu spadku meteorytu pułtuskiego. (…)”
  4. ^ komunikat o spadku meteorytu Suchy Dul
  5. ^ komunikat o domniemanym spadku meteorytu w Lesznie
  6. ^ na seminarium zapraszali Janusz W. Kosiński i Andrzej S. Pilski
  7. ^ Maciej Bielicki (1906-1988) – polski astronom, specjalizował się w obliczaniu orbit komet, meteorów i sztucznych satelitów Ziemi; pracownik Obserwatorium Astronomicznego UW. Wikipedia – Maciej Bielicki; astrojawil.pl – Wspomnienie. Patrz → Wilno 1936; bolidy 1935 i 1965
  8. ^ dodatkowo trzy kolorowe plansze z meteorytami z kolekcji: MHN w Paryżu, Olsztyńskiego Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego oraz Meteorytowej Kuźni Jerzego Puszcza w Lidzbarku Warmińskim
  9. ^ spadek meteorytu Lost City 4 stycznia 1970 roku w USA; chondryt zwyczajny H5, TKW 17 kg
  10. ^ na 2 i 3 stronie okładki zdjęcia kraterów Morasko i okazów tego meteorytu (tłum. z niem. Bohdan Kiełczewski); bardzo ciekawy artykuł przedstawiający historię odkrycia i badań meteorytu Morasko; Classen Johannes Robert – astronom amator i założyciel obserwatorium w Pulsnitz (NRD, Niemcy), zajmował się głównie meteorytami i kraterami meteorytowymi
  11. ^ o meteorycie Krupe
  12. ^ honorowy gość spotkania Walentin Cwietkow przekazał burmistrzowi Milanówka piękny 1435 g okaz meteorytu Sikhote-Alin!
  13. ^ tam też zdjęcia meteorytu Święcany
  14. ^ na wyrzutce artykułu krótka informacja o meteorycie Zakłodzie
  15. ^ informacja o obserwacji jasnego meteoru 15 marca 1950 roku w Gdańsku
  16. ^ lektura relacji daje również wyobrażenie o słabej kondycji ówczesnej meteorytyki w Polsce: (…) Ze specjalnym zainteresowaniem poszukuję meteorytów spadłych na ziemiach polskich. Praca niemała. Trzeba przejrzeć ponad 1000 różnych napisów, podających pochodzenie, datę odnalezienia oraz budowę okazów. — Znajduję ich kilkadziesiąt. Są to przeważnie drobniejsze odłamki, spadłe, jak głoszą napisy w: „Zabrodje, Vilna Russland; Bjelokrynische, Dolgowoli, Zaborzika—Wolynien, Russland; Schellin, Pommern; Gnadenfrei, Preus.—Schlesien” i t. d. Niebawem natrafiłem na bardzo liczne okazy meteorytu pułtuskiego, spadłego dnia 30 stycznia 1868 r. w Pułtusku na północ od Warszawy. Są to „starsi bracia” odłamka, zdobiącego biurko dyrektora Obserwatorjum stołecznego. Wiele z nich jest drobnych, kilka ma wielkość pięści, jeden zaś przedstawia się dość okazale — jak głowa ludzka. (…)
  17. ^ Jan Gadomski (1889-1966) – polski astronom, popularyzator astronomii i kosmonautyki; związany z Obserwatorium Astronomicznym UW w Warszawie. Wikipedia – Jan Gadomski
  18. ^ odnalezienie dwóch okazów meteorytów w gruzach powojennej Warszawy: (…) Tym milej jest nam zakomunikować, że latem 1945 r. udało się odkopać z gruzów spalonego przez wojska niemieckie Obserwatoriom Astronomicznego w Warszawie, dwa piękne okazy, ukryte w czasie wojny przed okupantem. Pierwszy — to 1-o kilogramowy odłamek słynnego meteorytu z dn. 30 stycznia 1868 r., który spadł na polach pod Pułtuskiem, w odległości ok. 50 km na północ od Warszawy, — drugi to 5-o kilogramowa bryła meteorytu z dn. 12 marca 1935 r., który „wylądował” w województwie łódzkim kilkanaście km na połud.-zachód od Łowicza. Taki jedynie remanent (poza jednym tylko zegarem) pozostał w popiołach spalonego Obserwatorium. (…)
  19. ^ krótka informacja o odnalezieniu dwóch meteorytów w ruinach Obserwatorium Astronomicznego
  20. ^ a b spadek meteorytu Sikhote-Alin (Сихотэ-Алинский) 12 lutego 1947 roku w Rosji; żelazny typ IIAB, TKW 23 tony
  21. ^ zastosowanie radarów do obserwacji meteorów; pierwsze obserwacje meteorów z różnych lokalizacji w celu wyznaczenia ich parametrów lotu w atmosferze; ciekawa wzmianka: (…) Pierwsze udatne próby w tej dziedzinie pochodzą jeszcze z r. 1798, kiedy to dwaj studenci z Getyngi obserwowali systematycznie te same meteory z dwu różnych miejscowości i wyznaczyli po raz pierwszy wysokość ich zapalania się i gaśnięcia ponad powierzchnią Ziemi. (…) – prekursorzy współczesnych sieci bolidowych! Chodzi o pionierskie, „młodzieńcze” obserwacje meteorów, prowadzone przez J.F. Benzenberga i H.W. Brandesa (patrz → Annalen der Physik/Artykuły oraz artykuł J.K.S. w Pamiętniku Naukowym z 1837 roku)
  22. ^ tam też fotografie kraterów
  23. ^ polemiczny artykuł do artykułu Jasnorzewskiego (1964) napisany przez uczestnika poszukiwania i pozyskiwania meteorytów Łowicz na miejscu spadku w 1935 roku w towarzystwie K. Kordylewskiego i L. Chrobaka
  24. ^ obserwacja bardzo jasnego bolidu 8 września 1989 roku
  25. ^ Jerzy Lech Jasnorzewski (1906-1989) – geodeta, metrolog i polarnik; w latach 1933–35 pracownik naukowy Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego (którego dyrektorem był astronom i matematyk prof. Banachiewicz); zmarł w 1989 roku w Warszawie. Encyklopedia PWN – Jasnorzewski Jerzy Lech. Bardzo ciekawa postać (życiorys: Cisak Jan, (1990), Jerzy Lech Jasnorzewski in memoriam, Prace Instytutu Geodezji i Kartografii, t. 37, z. 1-2, 1990, s. 5-9. Plik fbc)
  26. ^ spostrzeżenia osoby, która m.in. odkupowała okazy meteorytu Łowicz od mieszkańców i świadków spadku, o charakterze spadłych brył
  27. ^ Michał Kamieński (1879-1973) – polski astronom, specjalista mechaniki nieba; profesor astronomii Uniwersytetu Warszawskiego i dyrektor Obserwatorium Astronomicznego UW. Wikipedia – Michał Kamieński
  28. ^ dalej w tym samym numerze (s. 42-43) w Kronice astronomicznej dodatkowe relacje obserwatorów roju Niezwykle obfity rój gwiazd spadających dn. 9 października 1933 r.; chodzi o rój Drakonid, który był bardzo obfity w 1933 roku (do 350 meteorów na minutę!); Wikipedia – Drakonidy
  29. ^ m.in. o meteorytach Hoba i Gibeon
  30. ^ artykuł ilustrowany zdjęciami meteorytów: Allende, Millbillillie, Tenham
  31. ^ obserwacja jasnego meteoru nad Olkuszem 23 lutego 1925 roku
  32. ^ informacja o znalezieniu 174 kg okazu meteorytu Morasko
  33. ^ tam też fotografia okazu o nazwie Ahnighito meteorytu Cape York (waga 31 ton)
  34. ^ meteoryt żelazny Cape York, znalezisko z 1818 roku na Grenlandii; typ IIIAB, TKW 58,2 tony
  35. ^ spadek Tunguska (Тунгусский метеорит) 30 czerwca 1908 roku w Rosji; typ unknown, TKW 13,4 g
  36. ^ doniesienie o znalezieniu przez autora „meteorytu” 11 maja 1978 roku na terenie tzw. Cypla Czerniakowskiego w Warszawie; na okładce fotografie okazu; nie był to jednak chyba meteoryt, dalsze losy okazu nie są znane
  37. ^ autorką artykułu jest żona Andrzeja S. Pilskiego
  38. ^ o wystawie meteorytów otwartej 21 lipca 1990 roku w Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku; na okładce fotografia z wystawy
  39. ^ relacja z obserwacji bardzo jasnego bolidu (–18m) obserwowanego 29 lipca 1995 roku nad ranem z okolic Świdnika; bolidowi towarzyszyły efekty dźwiękowe – świst
  40. ^ Eugeniusz Rybka (1898-1988) – światowej sławy polski astronom; w latach 1945-1958 dyrektor obserwatorium astronomicznego Uniwersytetu Wrocławskiego; wiceprezydent Międzynarodowej Unii Astronomicznej, autor prac z dziedziny fotometrii gwiazdowej i historii astronomii. Wikipedia – Eugeniusz Rybka
  41. ^ spadek meteorytu Kainsaz (Каинсаз) 13 września 1937 roku w Rosji; chondryt węglisty CO3.2, TKW 200 kg
  42. ^ doniesienie o prawdopodobnym spadku meteorytu na teren Polski, po obserwacji jasnego bolidu 9 stycznia 1957 roku
  43. ^ jasny bolid obserwowany z Gdańska w nocy 20/21 lipca 1969 roku
  44. ^ relacja z obserwacji bardzo jasnego fragmentującego bolidu (–10m) obserwowanego 22 października 1995 roku nad ranem z okolic Burzyna; bolidowi towarzyszyły efekty dźwiękowe – syki i trzaski
  45. ^ patrz → doniesienie Lublin 1897; w artykule również o obserwacjach bolidów z 14/15 maja 1891 roku i 9 kwietnia 1893 roku
  46. ^ recenzja katalogu meteorytów Pilski (1995)
  47. ^ jasny bolid obserwowany 27 kwietnia 1970 roku w Molna, pow. Lubliniec
  48. ^ krótka historia początków Ludowego Obserwatorium Astronomicznego – owoc pracy i uporu mgr. Andrzeja Pilskiego, kierownika Fromborskiego Planetarium…
  49. ^ ilustracje ze schematycznym torem bolidu Janov i prawdopodobnym obszarem spadku meteorytów
  50. ^ „zdanie odrębne” autora dotyczące funkcjonującej w literaturze informacji o liczbie spadłych okazów meteorytu Pułtusk – 100000 szt.; wg Stenza liczba te jest wynikiem pomyłki w interpretacji liczby „100,000” występującej w broszurze wydanej przez Szkołę Główną w 1868 roku Notice sur la météorite tombée le 30 janvier 1868 aux environs de la ville de Pułtusk, a oznaczającej tam (strony 15 i 16) „100%” z dokładnością trzech miejsc po przecinku. Ciekawe spostrzeżenie!
  51. ^ Jerzy Strzemieński (1893-1958) – doktor, adwokat, major AK, z zamiłowania muzyk i miłośnik astronomii, członek PTMA; zmarł w Krakowie (Urania, 1/1959, plik DjvU)
  52. ^ spadek meteorytu Kaba 15 kwietnia 1857 roku na Węgrzech; chondryt węglisty CV3, TKW 3 kg
  53. ^ tam o uczestnictwie autora portalu Wiki.Meteoritica.pl w finale XXII Olimpiady Astronomicznej (Marek Woźniak III L.O. im. M. Kopernika — Szczecin) ;-); więcej: Szczepański Marek, (1982), Kącik olimpijczyka (Zadanie z III etapu XXII Olimpiady Astronomicznej), Urania, 10, 1982, s. 274-277, plik DjvU; Chrupała Henryk, (1997), Czterdziestolecie Olimpiady Astronomicznej, Urania, 5, 1997, s. 141-144, plik DjvU
  54. ^ spadek meteorytu Benguerir 22 listopada 2004 roku w Maroko; chondryt zwyczajny LL6, TKW 25-30 kg
  55. ^ próba omówienia stanu polskiej meteorytyki. Artykuł zilustrowany mapką stworzoną przez Redakcję portalu Wiki.Meteoritica.pl: elipsa spadku meteorytu Pułtusk. Niestety artykuł zawiera sporo błędów, np.: błędna data wydania przełomowego artykułu Ernsta Chladniego z 1794 roku, błędna data doniesienia spod Ostrzeszowa, pomieszane ze sobą historie dotyczące różnych meteorytów. Szkoda również, że autor nie pokusił się o wymienienie w artykule, nota bene o współczesnej polskiej meteorytyce, chociaż kilku nazwisk aktywnych badaczy: Tomasza Brachaniec, prof. Łukasza Karwowskiego, dr Agaty Krzesińskiej czy dra Witolda Szczucińskiego, brakuje również kilku nazwisk ważnych postaci amatorskiej meteorytyki: Marcina Cimały, Wiesława Czajki i Janusza W. Kosińskiego. Z lektury można odnieść wrażenie, jakby badania meteorytów w Polsce prowadziły jakieś anonimowe, przypadkowe osoby ;-) Gdyby nie zawarte w artykule informacje o meteorytach Siewierz i Tartak, można by było przypuszczać, że to reprint artykułu sprzed wielu lat. Wiele zagadnień i stawianych przez autora pytań dawno zostało wyjaśnionych, wystarczyć zapoznać się z zawartością portalu Wiki.Meteoritica.pl, który autor zna zważywszy na skopiowanie przez niego ww. mapki spadku meteorytu Pułtusk
  56. ^ relacja z okazji odsłonięcia pamiątkowego obelisku z okazji 160-lecia znalezienia meteorytu Świecie (Schwetz), 2010; patrz → Świecie (pomnik)
  57. ^ spadek meteorytu Sylacauga (tzw. hammer) 30 listopada 1954 roku w USA; chondryt zwyczajny H4, TKW 5,56 kg
  58. ^ omówienie artykułu Pokrzywnickiego (1960) w Acta Geophys. Polon.
  59. ^ wyniki „badań” czy ptaki emu połykają czy też są producentami tektytów (australitów); zabawny tekst
  60. ^ w numerze 12/1979 Uranii znajduje się wzmianka autorstwa Eugeniusza Skrzata, że: kościół w Nowej Hucie otrzymał też dużą próbkę [skały księżycowej], która jest wbudowana w tabernakulum (próbka o średnicy około 1 cm(!)
  61. ^ tej samej treści notka znalazła się również w numerze 5/1980 Uranii
  62. ^ spadek meteorytu Chelyabinsk (Челябинск) 15 lutego 2013 roku w Rosji; chondryt zwyczajny LL5, TKW 1 tona
  63. ^ wg danych PKiM zdarzenie miało miejsce 31 sierpnia nie lipca
  64. ^ w artykule niewiele jest o tytułowych meteorytach; świetne omówienie historii badania i obserwacji meteorów
  65. ^ autorem jest prawdopodobnie członek redakcji Jan Mergentaler?
  66. ^ omówienie ponownych wyliczeń prędkości meteoroidu z którego spadł meteoryt Pułtusk, ich wynik nadal wskazywał, że meteoroid ten pochodził spoza Układu Słonecznego
  67. ^ spadek meteorytu Norton County (syn. Furnas County) 18 lutego 1948 roku w USA; achondryt, aubryt AUB, TKW 1,1 tony
  68. ^ pierwsze i jak na razie jedyne, tak kompleksowe opracowanie na temat polskich meteorytów; warto jednak zaznaczyć, że Jerzy Pokrzywnicki niewątpliwie obficie korzystał z wcześniejszego bibliograficznego opracowania autorstwa Zofii Gąsiorowskiej (1966, maszynopis jej pracy powstał przed 1964 rokiem), ale nigdzie w jego publikacjach nie pojawia się jej nazwisko!? (Kosiński 2014)
  69. ^ patrz → Pokrzywnicki (1964)/Kolekcje

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Źródło „http://wiki.meteoritica.pl/index.php5/Urania-Post%C4%99py_Astronomii/Artyku%C5%82y”
Osobiste