(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Oczeretna
Z Wiki.Meteoritica.pl
(Różnice między wersjami)
(→Bibliografia) |
m |
||
| (Nie pokazano 22 wersji pomiędzy niniejszymi.) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
__NOTOC__ | __NOTOC__ | ||
| - | {{VerifyLevel |level= | + | {{VerifyLevel|level=2i}} |
{{InfoboxMeteorite | {{InfoboxMeteorite | ||
| nazwa = Oczeretna | | nazwa = Oczeretna | ||
| Linia 15: | Linia 15: | ||
| synonimy = w NHM Cat: '''[[Kiev]]''', '''Lipovitz''', '''Ocheretna''', '''Otcheretna''', '''Otscheretnaja'''; po rosyjsku: Очеретна | | synonimy = w NHM Cat: '''[[Kiev]]''', '''Lipovitz''', '''Ocheretna''', '''Otcheretna''', '''Otscheretnaja'''; po rosyjsku: Очеретна | ||
}} | }} | ||
| - | Znalezisko z 1871 roku | + | Znalezisko z 1871 roku w [[Ukraina|Ukrainie]] (chondryt zwyczajny H4, TKW ~130 g). |
| - | + | Informacje o meteorycie według Prior (1953) i Koblitz MetBase: | |
| - | {{BQuote-begin |max-width=480px}} | + | {{BQuote-begin|max-width=480px}} |
'''Oczeretna''', Lipovets, Kiev, Ukraine.<br /> | '''Oczeretna''', Lipovets, Kiev, Ukraine.<br /> | ||
| - | Found | + | Found 1871.<br /> |
Synonyms: Kiev, Lipovitz.<br /> | Synonyms: Kiev, Lipovitz.<br /> | ||
Stone. Veined grey chondrite.<ref>{{!Typy_meteorytów_u_Pokrzywnickiego}}</ref><br /> | Stone. Veined grey chondrite.<ref>{{!Typy_meteorytów_u_Pokrzywnickiego}}</ref><br /> | ||
| Linia 27: | Linia 27: | ||
{{BQuote-end}} | {{BQuote-end}} | ||
| - | :[W 1875 roku Muzeum Historii Naturalnej w Londynie otrzymało od hrabiego Ilińskiego kamień o wadze około 130 g. Posiadał on etykietę (podpisaną H.Lazzerini)<ref>potrzebne | + | :[W 1875 roku Muzeum Historii Naturalnej w Londynie otrzymało od hrabiego Ilińskiego kamień o wadze około 4½ uncji (130 g)<ref>patrz → [[Dawne jednostki miar i wag]]</ref>. Posiadał on etykietę (podpisaną H.Lazzerini)<ref>potrzebne {{Needed source}}</ref> i według znalazcy został znaleziony w Oczeretna wiosną 1871 roku. '''Kamień jest podobny do okazów ze spadku meteorytu [[Pułtusk]] i prawdopodobnie nim jest(?!)'''<br />Okaz: [nr inw. 48368], prawie kompletny kamień, 109 g] |
Mały fragment tego meteorytu ('''3 g''') miał w swojej kolekcji [[Bibliografia/Siemaszko Julian Iwanowicz|Julian Siemaszko]] (1891) (opis fragmentu w kolekcji; ''pisownia oryginalna'')<ref>tekst odczytany ze słabej jakości kopii, może zawierać błędy</ref>: | Mały fragment tego meteorytu ('''3 g''') miał w swojej kolekcji [[Bibliografia/Siemaszko Julian Iwanowicz|Julian Siemaszko]] (1891) (opis fragmentu w kolekcji; ''pisownia oryginalna'')<ref>tekst odczytany ze słabej jakości kopii, może zawierać błędy</ref>: | ||
| - | {{AQuote-begin |max-width= | + | {{AQuote-begin|max-width=480px}} |
314 | 1871 | Trouvé | '''Oczeretna''', Lipowetz, Kiew. Russie.<br />{{Wielokropek}} | 314 | 1871 | Trouvé | '''Oczeretna''', Lipowetz, Kiew. Russie.<br />{{Wielokropek}} | ||
| Linia 41: | Linia 41: | ||
Siemaszko pisze, że fragment przekazany przez hrabiego Ilińskiego (''Гр. Илинскаго'')<ref>Iliński – polski ród arystokratyczny</ref> do muzeum w Londynie miał 180 g. | Siemaszko pisze, że fragment przekazany przez hrabiego Ilińskiego (''Гр. Илинскаго'')<ref>Iliński – polski ród arystokratyczny</ref> do muzeum w Londynie miał 180 g. | ||
| - | Został on znaleziony w okolicy wsi Oczeretna na terenach należących do hrabiego Tyszkiewicza (''Гр. Тышкевич'').<ref>Tyszkiewiczowie herbu Leliwa – polska rodzina arystokratyczna</ref> W leżących kilka kilometrów na północ Spiczyńcach (ukr. ''Спичинці'') znajdował się pałac wybudowany przez Henryka Tyszkiewicza. {{Sparse-b}}Ciekawostka{{Sparse-e}}: również ze Spiczyńc pochodzi doniesienie Józefa Tyszkiewicza o obserwacji 19 lutego 1898 roku bardzo jasnego bolidu (Tyszkiewicz | + | Został on znaleziony w okolicy wsi Oczeretna na terenach należących do hrabiego Tyszkiewicza (''Гр. Тышкевич'').<ref>Tyszkiewiczowie herbu Leliwa – polska rodzina arystokratyczna</ref> W leżących kilka kilometrów na północ Spiczyńcach (ukr. ''Спичинці'') znajdował się pałac wybudowany przez Henryka Tyszkiewicza. {{Sparse-b}}Ciekawostka{{Sparse-e}}: również ze Spiczyńc pochodzi doniesienie Józefa Tyszkiewicza o obserwacji 19 lutego 1898 roku bardzo jasnego bolidu (Tyszkiewicz 1898, ''Wszechświat''). |
== Kolekcje == | == Kolekcje == | ||
| Linia 49: | Linia 49: | ||
! Zbiór !! waga fragmentów<br />(Koblitz MetBase) !! uwagi | ! Zbiór !! waga fragmentów<br />(Koblitz MetBase) !! uwagi | ||
|- | |- | ||
| - | | London, Nat. Hist. Mus. || 85 g || main mass | + | | [[London, Nat. Hist. Mus.]] || 85 g || main mass (nr inwentarzowy BM.48368); w zbiorach jest jeszcze płytka cienka z tego meteorytu (Almeida 2017) |
|- | |- | ||
| - | | Moscow, Acad. Sci. || 15,1 g || | + | | [[Moscow, Acad. Sci.]] || 15,1 g || wg Явнель (1986) fragment 15,1 g (nr inw. № 2162); w 1956 roku muzeum w Moskwie otrzymało na drodze wymiany z NHM w Londynie fragment 16,7 g (Almeida 2017) |
|- | |- | ||
| - | | Vienna, Naturhist. Mus. || 4 g || | + | | [[Vienna, Naturhist. Mus.]] || 4 g || |
|- | |- | ||
| - | | Chicago, Field Mus. Nat. Hist. || 3, | + | | [[Chicago, Field Mus. Nat. Hist.]] || 3,02 g || fragment ze skorupą i spiłowaną powierzchnią (wg katalogu kolekcji); jest to fragment z kolekcji [[Bibliografia/Siemaszko Julian Iwanowicz|Juliana Siemaszko]] |
|} | |} | ||
Brak w zbiorach polskich. | Brak w zbiorach polskich. | ||
| - | {{Pokrzywnicki (Kosmolityka) |name=Oczeretna}} | + | {{Pokrzywnicki (Kosmolityka)|name=Oczeretna}} |
| + | |||
| + | == Okaz BM.48368 == | ||
| + | |||
| + | Nasza koleżanka dr Agata Krzesińska pracuje obecnie w [[:Szablon:LondonNHM|Muzeum Historii Naturalnej w Londynie]]. Poprosiliśmy ją o pomoc w zdobyciu dodatkowych informacji na temat tego meteorytu. Muzeum w Londynie to szacowna instytucja i trochę trwało nim dostaliśmy szczegółowe informacje oraz opis okazu meteorytu Oczeretna (nr inw. BM.48368). | ||
| + | |||
| + | W zasadzie potwierdziły się wcześniejsze informacje. Ale okazało się przy okazji, że w zbiorach w Londynie znajduje się płytka cienka (ang. ''thin section'') tego meteorytu. Agata Krzesińska obroniła pracę doktorską (Krzesińska 2014) poświęconą meteorytowi [[Pultusk (Pułtusk)|Pułtusk]]<ref>więcej publikacji Agaty Krzesińskiej poświęconych meteorytowi [[Pultusk (Pułtusk)|Pułtusk]], patrz → [[Pułtusk/Bibliografia]]</ref>, więc jest najwłaściwsza osobą mogącą ocenić stopień podobieństwa meteorytu Oczeretna i [[Pultusk (Pułtusk)|Pułtusk]]! Będziemy zabiegać o takie badania! | ||
| + | |||
| + | Fragment listu od Asystenta Kuratora Kolekcji NHM Natashy Almeidy, jaki otrzymaliśmy w odpowiedzi na zapytanie o szczegółowe informacje (Almeida 2017): | ||
| + | {{BQuote-begin|max-width=480px}} | ||
| + | {{Wielokropek}} We acquired 109 grams of Oczeretna (documented as ‘found in 1871 in Lipovitz, Kiev, Russia’), by purchase through Count Ylinski in 1875. I do not know if he was the only previous owner of the piece. | ||
| + | |||
| + | In 1956, we exchanged a 16.7 gram piece with the Academy of Sciences in Moscow. Since then, a section has been made (P175 – should be in the thin section collection if you want to check it out). The only work documented was carried out by R. Macke<ref name="Macke 2010">Macke (2010)</ref> – porosity, bulk density, magnetic susceptibility - which will be published in his PhD thesis and probably subsequent papers. | ||
| + | {{BQuote-end}} | ||
| + | |||
| + | === Fizyczne własności meteorytu Oczeretna === | ||
| + | |||
| + | Poza sklasyfikowaniem meteorytu Oczeretna jako chondrytu zwyczajnego typu H4, jeszcze tylko Macke (2010) badał własności fizyczne tego okazu. W swej publikacji wyznaczył on gęstość, porowatość i podatność magnetyczną (ang. ''density, porosity and magnetic susceptibility'')<ref name="physico-chemical properties"></ref> wielu meteorytów. Badał m.in. próbkę meteorytu Oczeretna i wiele próbek meteorytu [[Pultusk (Pułtusk)|Pułtusk]]. | ||
| + | |||
| + | Wartości gęstości, porowatości i podatności magnetycznej meteorytu Oczeretna (z kolekcji w Londynie) oraz kilku wybranych próbek meteorytu [[Pultusk (Pułtusk)|Pułtusk]] z pracy Macke (2010, s. 258-259, 261): | ||
| + | :{| {{Table data}} | ||
| + | ! Meteorite !! Type !! Collection !! Catalog !! Mass<br />(g) !! Bulk Density<br />(g cm<sup>–3</sup>) !! Grain Density<br />(g cm<sup>–3</sup>) !! Porosity !! Model Porosity !! Magnetic Susceptibility<br />(log χ) !! Weathering Modulus | ||
| + | |- | ||
| + | | Oczeretna || H4 || LNHM || BM48368 || 85.06 || 3.41±0.03 || 3.70±0.01 || 7.8%±0.9% || 8.1% || 5.21±0.10 || 0.43 | ||
| + | |- | ||
| + | | Pultusk || H5 S3 || NMNH || 463 A || 43.503 || 3.49±0.05 || 3.70±0.01 || 5.9%±1.3% || || 5.27±0.09 || | ||
| + | |- | ||
| + | | Pultusk || H5 S3 || Vatican || 759 || 101.83 || 3.41±0.03 || 3.80±0.04 || 10.1%±1.3% || || 5.39±0.09 || | ||
| + | |- | ||
| + | | ''Pultusk'' || ''H5 S3'' || ''Average'' || || || ''3.44'' || ''3.72'' || ''7.5%'' || || ''5.27'' || | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | Zmierzone własności fizyczne meteorytu Oczeretna są bardzo zbliżone do wartości średnich dla meteorytu [[Pultusk (Pułtusk)|Pułtusk]] (więcej wyników w Macke 2010). | ||
| + | |||
| + | <br clear="all"/> | ||
== Lokalizacja == | == Lokalizacja == | ||
| Linia 65: | Linia 99: | ||
{{GEFrame-begin}} | {{GEFrame-begin}} | ||
{{GEMap | {{GEMap | ||
| - | | | + | | htmlFileMap = wiki-Oczeretna.htm |
| - | | | + | | kml1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Ukraine-MM.kml |
| kmlfit = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Oczeretna-fit.kml | | kmlfit = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Oczeretna-fit.kml | ||
| lat = 49.31666 | | lat = 49.31666 | ||
| lon = 31.5166 | | lon = 31.5166 | ||
| zoom = 11 | | zoom = 11 | ||
| - | | type = | + | | type = terrain |
}} | }} | ||
{{GEIcon-PointRed}} | {{GEIcon-PointRed}} | ||
(L) Lipowiec, (O) Oczeretna, (S) Spiczyńce | (L) Lipowiec, (O) Oczeretna, (S) Spiczyńce | ||
{{GEIcon-Coord}} | {{GEIcon-Coord}} | ||
| - | współrzędne wg meteorite.narodu.ru | + | współrzędne wg portalu meteorite.narodu.ru |
{{GEFrame-end}} | {{GEFrame-end}} | ||
| Linia 82: | Linia 116: | ||
Współrzędne według Meteoritical Bulletin: 49°19'N, 31°31'E oraz prawdopodobnie bliższe prawdy wg portalu meteorite.narodu.ru: '''49°24'N, 29°06'E'''. | Współrzędne według Meteoritical Bulletin: 49°19'N, 31°31'E oraz prawdopodobnie bliższe prawdy wg portalu meteorite.narodu.ru: '''49°24'N, 29°06'E'''. | ||
| + | |||
| + | <br clear="all"/> | ||
| + | |||
| + | == Galerie == | ||
| + | |||
| + | Dzięki uprzejmości Asystenta Kuratora Kolekcji NHM w Londynie Natashy Aleidy i pomocy Agaty Krzesińskiej wiemy, jak wygląda masa główna meteorytu Oczeretna. | ||
| + | |||
| + | Okaz meteorytu (85,06 g<ref name="Macke 2010"></ref>) to fragment w >60% pokryty czarną, bardzo świeżą skorupą obtopieniową. Jedna płaska powierzchnia cięcia odsłania świeże wnętrze z wyraźnie widocznymi chondrami i żyłkami szokowymi. Nie można wykluczyć, że może to nie być okaz meteorytu [[Pultusk (Pułtusk)|Pułtusk]]?! Zobaczymy{{Kropek}}? | ||
| + | |||
| + | '''''[[Redakcja]]'' będzie zabiegać o zgodę NHM w Londynie na udostępnienie zdjęć meteorytu Oczeretna na portalu {{SITENAME}}.''' | ||
<br clear="all"/> | <br clear="all"/> | ||
== [[Bibliografia]] == | == [[Bibliografia]] == | ||
| + | |||
| + | * Almeida Natasha, (2017), ''informacja prywatna''. | ||
* {{Koblitz MetBase}} | * {{Koblitz MetBase}} | ||
* {{Kosiński (2012, Kosmolityka)}} | * {{Kosiński (2012, Kosmolityka)}} | ||
| + | |||
| + | * Krzesińska Agata, (2014), '''Deformacja i metamorfizm meteorytu [[Pultusk (Pułtusk)|pułtuskiego]]''', praca doktorska, Instytut Nauk Geologicznych PAN, 2014. | ||
| + | |||
| + | * +Macke Robert J., (2010), '''Survey of meteorite physical properties: density, porosity and magnetic susceptibility''', praca doktorska (dissertation), University of Central Florida, 2010, ss. 332 (s. 261).<ref name="physico-chemical properties">gęstość, porowatość i podatność magnetyczna (ang. ''density, porosity and magnetic susceptibility''): '''gęstość usypowa''' (ang. ''bulk density'') – gęstość materiału liczona wraz z objętością pustek pomiędzy ziarnami materiału; '''gęstość właściwa''' (ang. ''grain density'') – stosunek masy substancji do jej objętości (bez pustek); '''porowatość''' (ang. ''porosity'') – różnica pomiędzy gęstością właściwą a usypową; '''podatność magentyczna''' (ang. ''magnetic susceptibility'') – właściwie objętościowa podatność magnetyczna to współczynnik proporcjonalności w równaniu określającym wielkość namagnesowania jako funkcję natężenia pola magnetycznego; więcej w: [[Sołtmany/Badania]] oraz {{Txt2Img|LogX-bilan-syn-extended.jpg|Wykres wartości podatności magnetycznej dla meteorytów i wybranych skał ziemskich}}</ref> Plik [http://stars.library.ucf.edu/etd/1638/ PDF]. | ||
* {{Morozewicz (1931)}} | * {{Morozewicz (1931)}} | ||
| - | * {{Prior (1953) |page=130}} | + | * {{Prior (1953)|page=130}} |
| - | * {{Siemaszko (1891) |page=44-45}} | + | * {{Siemaszko (1891)|page=44-45}} |
| - | * Tyszkiewicz Józef, (1898), '''Meteoryt''', ''Wszechświat'', nr 10, 1898, s. 157. Plik | + | * Tyszkiewicz Józef, (1898), '''Meteoryt''', ''Wszechświat'', nr 10, 1898, s. 157. Plik {{Link-dLibra|BCPW|d|2284}}. |
| + | |||
| + | * {{Wülfing (1897)|page=264}} | ||
| + | |||
| + | * {{Явнель (1986)|page=54}} | ||
| - | |||
{{Koblitz References |1=A stone of about 130g was obtained by the Nat. Hist. Mus. London. from Count Ylinski in 1875. A label (signed H.Lazzerini) with it, stated that it was found at Oczeretna in the spring of 1871. The stone is similar to stones of the Pultusk fall and is possibly identical, M.H.Hey, Cat. Met., 1966, p.352. Listed, E.L.Krinov, Astron. Zurnal, 1945, 22, p.303 (M.A.9-297). Olivine Fa19, B.Mason, GCA, 1963, 27, p.1011.}} | {{Koblitz References |1=A stone of about 130g was obtained by the Nat. Hist. Mus. London. from Count Ylinski in 1875. A label (signed H.Lazzerini) with it, stated that it was found at Oczeretna in the spring of 1871. The stone is similar to stones of the Pultusk fall and is possibly identical, M.H.Hey, Cat. Met., 1966, p.352. Listed, E.L.Krinov, Astron. Zurnal, 1945, 22, p.303 (M.A.9-297). Olivine Fa19, B.Mason, GCA, 1963, 27, p.1011.}} | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| Linia 106: | Linia 159: | ||
* meteoryt [[Pułtusk]] | * meteoryt [[Pułtusk]] | ||
| + | * meteoryt [[Sologne]] | ||
| + | |||
| + | * [[Dawne jednostki miar i wag]] | ||
== Linki zewnętrzne == | == Linki zewnętrzne == | ||
| Linia 112: | Linia 168: | ||
* '''Encyclopedia of Meteorites ([http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/ EoM])''' – meteoryt [http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/meteorite.aspx?id=17981 Oczeretna] | * '''Encyclopedia of Meteorites ([http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/ EoM])''' – meteoryt [http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/meteorite.aspx?id=17981 Oczeretna] | ||
| - | * {{MoscowVernadskyIG |id=10877 |name=Очеретна}} | + | * {{LondonNHM}} |
| + | * {{MoscowVernadskyIG|id=10877|name=Очеретна}} | ||
* meteorite.narodu.ru – [http://www.meteorite.narod.ru/proba/katalogi/katalog1.htm Каталог метеоритов России и стран бывшего СССР] | * meteorite.narodu.ru – [http://www.meteorite.narod.ru/proba/katalogi/katalog1.htm Каталог метеоритов России и стран бывшего СССР] | ||
| Linia 118: | Linia 175: | ||
* Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Spiczyńce Spiczyńce] | * Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Spiczyńce Spiczyńce] | ||
* Wikipedia (UK) – [http://uk.wikipedia.org/wiki/Липовець Липовець] {{SeparatorBull}} [http://uk.wikipedia.org/wiki/Очеретня_(Погребищенський_район) Очеретня] | * Wikipedia (UK) – [http://uk.wikipedia.org/wiki/Липовець Липовець] {{SeparatorBull}} [http://uk.wikipedia.org/wiki/Очеретня_(Погребищенський_район) Очеретня] | ||
| + | |||
| + | * Polskie Towarzystwo Meteorytowe – [http://www.ptmet.org.pl/old/wydarzenia/21-02-2014/ Obrona pracy doktorskiej naszej kol. Agaty Krzesińskiej, Wrocław, 21 lutego 2014 roku] | ||
[[Category:Poza granicami Polski]] | [[Category:Poza granicami Polski]] | ||
[[Category:Ukraina]] | [[Category:Ukraina]] | ||
Aktualna wersja na dzień 08:37, 12 kwi 2022
2i
| Oczeretna → | |
| Znalezisko | |
| Lokalizacja | Ukraina |
| Położenie[1] | 49°19'N, 31°31'E |
| Data | 1871 r. |
| Uwagi | jest to prawdopodobnie okaz meteorytu Pułtusk |
| Charakterystyka | |
| Typ | chondryt zwyczajny H4 |
| Masa | ~130 g |
| Liczba okazów | jeden okaz |
| Meteoritical Bulletin Database | |
| Synonimy → | |
| w NHM Cat: Kiev, Lipovitz, Ocheretna, Otcheretna, Otscheretnaja; po rosyjsku: Очеретна | |
Znalezisko z 1871 roku w Ukrainie (chondryt zwyczajny H4, TKW ~130 g).
Informacje o meteorycie według Prior (1953) i Koblitz MetBase:
Oczeretna, Lipovets, Kiev, Ukraine.
Found 1871.
Synonyms: Kiev, Lipovitz.
Stone. Veined grey chondrite.[2]
A stone of about 4½ oz. (130 grams) was obtained by the Nat. Hist. Mus. London. from Count Ylinski in 1875: a label (signed H.Lazzerini) with it stated that it was found at Oczeretna in the spring of 1871. The stone is similar to stones of the Pultusk fall and is possibly identical.
Specimen: [48368], the nearly complete stone, 109 grams.
- [W 1875 roku Muzeum Historii Naturalnej w Londynie otrzymało od hrabiego Ilińskiego kamień o wadze około 4½ uncji (130 g)[3]. Posiadał on etykietę (podpisaną H.Lazzerini)[4] i według znalazcy został znaleziony w Oczeretna wiosną 1871 roku. Kamień jest podobny do okazów ze spadku meteorytu Pułtusk i prawdopodobnie nim jest(?!)
Okaz: [nr inw. 48368], prawie kompletny kamień, 109 g]
Mały fragment tego meteorytu (3 g) miał w swojej kolekcji Julian Siemaszko (1891) (opis fragmentu w kolekcji; pisownia oryginalna)[5]:
314 | 1871 | Trouvé | Oczeretna, Lipowetz, Kiew. Russie.
(…)
Въ 1875 г. администрація Brit. Mus. пріобрѣла отъ Гр. Илинскаго кусокъ метеорита около 180 gr. названіемъ Очеретны. Этикетикъ подписанъ именемъ H. Lazzerini.
По справкѣ у г. Левицкаго, Липовецкаго уѣзда, оказалось что Село Очеретна находится на дорогѣ Скниры иъ Липоиецъ и принадлежитъ Гр. Тышкевичу, какъ указано и на Лондонскомъ этикетикѣ, но о падкніи нѣтъ никакихъ свѣдѣній или преданіи у мѣстныхъ жителей.
Siemaszko pisze, że fragment przekazany przez hrabiego Ilińskiego (Гр. Илинскаго)[6] do muzeum w Londynie miał 180 g.
Został on znaleziony w okolicy wsi Oczeretna na terenach należących do hrabiego Tyszkiewicza (Гр. Тышкевич).[7] W leżących kilka kilometrów na północ Spiczyńcach (ukr. Спичинці) znajdował się pałac wybudowany przez Henryka Tyszkiewicza. Ciekawostka: również ze Spiczyńc pochodzi doniesienie Józefa Tyszkiewicza o obserwacji 19 lutego 1898 roku bardzo jasnego bolidu (Tyszkiewicz 1898, Wszechświat).
Kolekcje
Fragmenty meteorytu Oczeretna w kolekcjach:
Zbiór waga fragmentów
(Koblitz MetBase)uwagi London, Nat. Hist. Mus. 85 g main mass (nr inwentarzowy BM.48368); w zbiorach jest jeszcze płytka cienka z tego meteorytu (Almeida 2017) Moscow, Acad. Sci. 15,1 g wg Явнель (1986) fragment 15,1 g (nr inw. № 2162); w 1956 roku muzeum w Moskwie otrzymało na drodze wymiany z NHM w Londynie fragment 16,7 g (Almeida 2017) Vienna, Naturhist. Mus. 4 g Chicago, Field Mus. Nat. Hist. 3,02 g fragment ze skorupą i spiłowaną powierzchnią (wg katalogu kolekcji); jest to fragment z kolekcji Juliana Siemaszko
Brak w zbiorach polskich.
Meteoryt ten znalazł się w przygotowywanej przez Jerzego Pokrzywnickiego monografii polskich meteorytów o roboczym tytule Kosmolityka (Kosiński 2012).
Okaz BM.48368
Nasza koleżanka dr Agata Krzesińska pracuje obecnie w Muzeum Historii Naturalnej w Londynie. Poprosiliśmy ją o pomoc w zdobyciu dodatkowych informacji na temat tego meteorytu. Muzeum w Londynie to szacowna instytucja i trochę trwało nim dostaliśmy szczegółowe informacje oraz opis okazu meteorytu Oczeretna (nr inw. BM.48368).
W zasadzie potwierdziły się wcześniejsze informacje. Ale okazało się przy okazji, że w zbiorach w Londynie znajduje się płytka cienka (ang. thin section) tego meteorytu. Agata Krzesińska obroniła pracę doktorską (Krzesińska 2014) poświęconą meteorytowi Pułtusk[8], więc jest najwłaściwsza osobą mogącą ocenić stopień podobieństwa meteorytu Oczeretna i Pułtusk! Będziemy zabiegać o takie badania!
Fragment listu od Asystenta Kuratora Kolekcji NHM Natashy Almeidy, jaki otrzymaliśmy w odpowiedzi na zapytanie o szczegółowe informacje (Almeida 2017):
(…) We acquired 109 grams of Oczeretna (documented as ‘found in 1871 in Lipovitz, Kiev, Russia’), by purchase through Count Ylinski in 1875. I do not know if he was the only previous owner of the piece.
In 1956, we exchanged a 16.7 gram piece with the Academy of Sciences in Moscow. Since then, a section has been made (P175 – should be in the thin section collection if you want to check it out). The only work documented was carried out by R. Macke[9] – porosity, bulk density, magnetic susceptibility - which will be published in his PhD thesis and probably subsequent papers.
Fizyczne własności meteorytu Oczeretna
Poza sklasyfikowaniem meteorytu Oczeretna jako chondrytu zwyczajnego typu H4, jeszcze tylko Macke (2010) badał własności fizyczne tego okazu. W swej publikacji wyznaczył on gęstość, porowatość i podatność magnetyczną (ang. density, porosity and magnetic susceptibility)[10] wielu meteorytów. Badał m.in. próbkę meteorytu Oczeretna i wiele próbek meteorytu Pułtusk.
Wartości gęstości, porowatości i podatności magnetycznej meteorytu Oczeretna (z kolekcji w Londynie) oraz kilku wybranych próbek meteorytu Pułtusk z pracy Macke (2010, s. 258-259, 261):
Meteorite Type Collection Catalog Mass
(g)Bulk Density
(g cm–3)Grain Density
(g cm–3)Porosity Model Porosity Magnetic Susceptibility
(log χ)Weathering Modulus Oczeretna H4 LNHM BM48368 85.06 3.41±0.03 3.70±0.01 7.8%±0.9% 8.1% 5.21±0.10 0.43 Pultusk H5 S3 NMNH 463 A 43.503 3.49±0.05 3.70±0.01 5.9%±1.3% 5.27±0.09 Pultusk H5 S3 Vatican 759 101.83 3.41±0.03 3.80±0.04 10.1%±1.3% 5.39±0.09 Pultusk H5 S3 Average 3.44 3.72 7.5% 5.27
Zmierzone własności fizyczne meteorytu Oczeretna są bardzo zbliżone do wartości średnich dla meteorytu Pułtusk (więcej wyników w Macke 2010).
Lokalizacja
Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi
(L) Lipowiec, (O) Oczeretna, (S) Spiczyńce
współrzędne wg portalu meteorite.narodu.ru
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Miasto Lipowiec (ukr. Липовець) i wieś Oczeretnia (ukr. Очеретня).
Współrzędne według Meteoritical Bulletin: 49°19'N, 31°31'E oraz prawdopodobnie bliższe prawdy wg portalu meteorite.narodu.ru: 49°24'N, 29°06'E.
Galerie
Dzięki uprzejmości Asystenta Kuratora Kolekcji NHM w Londynie Natashy Aleidy i pomocy Agaty Krzesińskiej wiemy, jak wygląda masa główna meteorytu Oczeretna.
Okaz meteorytu (85,06 g[9]) to fragment w >60% pokryty czarną, bardzo świeżą skorupą obtopieniową. Jedna płaska powierzchnia cięcia odsłania świeże wnętrze z wyraźnie widocznymi chondrami i żyłkami szokowymi. Nie można wykluczyć, że może to nie być okaz meteorytu Pułtusk?! Zobaczymy…?
Redakcja będzie zabiegać o zgodę NHM w Londynie na udostępnienie zdjęć meteorytu Oczeretna na portalu Wiki.Meteoritica.pl.
Bibliografia
- Almeida Natasha, (2017), informacja prywatna.
- Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
- Kosiński Janusz W., (2012), Program działań na rzecz polskiej meteorytyki i „Kosmolityka” Jerzego Pokrzywnickiego[11] (The programme of workings on the thing of the Polish meteoritics and monograph „Kosmolityka” by Jerzy Pokrzywnicki), Acta Soc. Metheor. Polon., 3, 2012, s. 39-47.[12] Plik ASMP.
- Krzesińska Agata, (2014), Deformacja i metamorfizm meteorytu pułtuskiego, praca doktorska, Instytut Nauk Geologicznych PAN, 2014.
- +Macke Robert J., (2010), Survey of meteorite physical properties: density, porosity and magnetic susceptibility, praca doktorska (dissertation), University of Central Florida, 2010, ss. 332 (s. 261).[10] Plik PDF.
- Morozewicz Józef, (1931), Części składowe meteorytów i Wykaz meteorytów spadłych na historycznych ziemiach polskich, w: Tschermak G., Becke F., Podręcznik mineralogji, wydanie polskie, Warszawa 1931, s. 806-816. Tam lista polskich meteorytów z uwzględnieniem granic przedrozbiorowych. Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl.
- Prior George T., Hey Max H., (1953), Catalogue of Meteorites. With special reference to those represented in the collection of the British Museum (Natural History), Printed British Museum, 1953, (s. 130), (zbiory własne W&W) (wydanie z 1923 roku – plik iDjVu).
- Siemaszko Julian Iwanowicz (Симашко Юлиан Иванович), (1891), Каталогъ коллекции метеоритов'ь (Catalogue de la Collection de Météorites de Julion de Siemaschko (Saint Petersbourg, Russie), S.Petersburg 1891 (С. ПЕТЕРБУРГЪ (по июль 1891 г.)), ss. 64, (s. 44-45).[13][14][15] Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl, (str. tytułowa).
- Tyszkiewicz Józef, (1898), Meteoryt, Wszechświat, nr 10, 1898, s. 157. Plik ePW.
- Wülfing Ernst Anton von, (1897), Die Meteoriten in Sammlungen und ihre Literatur. Nebst einem versuch den tauschwert der meteoriten zu bestimmen (Meteorites in Collections and Their Literature. Including An Attempt To Determine The Exchange Value Of Meteorites), Verlag der H. Laupp'schen Buchhandlung, Tübingen 1897, (s. 264).[16][17][18] Plik GIF; plik Internet Archive; plik GoogleBooks.
- Явнель Александр Александрович, Иванов Андрей Валерьевич, Заславская Н.И. (Yavnel' A.A., Ivanov A.V., Zaslavskaya N.I.) (1986), Каталог метеоритов коллекций Советского Союза (Catalogue of meteorites of collections of the USSR), Ротапринт ГЕОХИ АН СССР, 1986, ss. 221, (s. 54).[19][20] Zbiory własne W&W.[21]
Przypisy
Zobacz również
Linki zewnętrzne
- Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Oczeretna
- Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Oczeretna
- Muzeum Historii Naturalnej w Londynie (Natural History Museum London; London, Nat. Hist. Mus.) – Natural History Museum London ● [katalogi → Fletcher (1896); Prior (1953); Grady (2000)]
- Vernadsky Institute of Geochemistry and Analytical Chemistry of Russian Academу of Sciences (The Laboratory of Meteoritics; Moscow, Vernadsky Inst. Geochem.) – Институт геохимии и аналитической химии им. В.И. Вернадского Российской академии наук (Лаборатория метеоритики), ГЕОХИ РАН ● Очеретна ● [katalog → Явнель (1986)]
- meteorite.narodu.ru – Каталог метеоритов России и стран бывшего СССР
- Wikipedia – Tyszkiewiczowie herbu Leliwa
- Wikipedia – Spiczyńce
- Wikipedia (UK) – Липовець ● Очеретня
- Polskie Towarzystwo Meteorytowe – Obrona pracy doktorskiej naszej kol. Agaty Krzesińskiej, Wrocław, 21 lutego 2014 roku
_cover.jpg){kind=link}